نیاز سنجی آموزشی

اداره کل آموزش و بهبود مدیریت « طرح نیاز سنجی آموزشی مسئولین باجه های مدیریت تهران بزرگ » براساس مدل « فیش باول » Fishbowl technique تهیه و تنظیم : بابک اسمعیلی با تشکر از : مهرداد کوهستانی ویرایش نخست بهار 1390 با تشکر از اعضاء کارگروه تدوین الگوی آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب بانک در تهران بزرگ: الف) آقایان: 1- علی آبگینه چی 2- سید محمد علوی نسب 3- شهرام مولایی 4- هوشیار جولائی 5- حمید حیدریان ب) خانمها: 1- سارا وفایی 2- شراره شاه بابایی 3- عاطفه یکه نژادیان 4- هاله بزرگ نیا 5- لیلا دولت خواه 6- مینو قسوریان جهرمی فصل اول کلیات طرح مدل سیستمی آموزش (Instruction) تعیین نیازهای آموزشی برنامه ریزی و طراحی آموزشی اجرای آموزش ارزشیابی و اثربخشی آموزش مقدمه اولین و اساسی ترین گام در تدوین و اجرای برنامه آموزشی، اجرای صحیح و مبتنی بر واقعیت فرایند نیازسنجی است. نیازسنجی در حقیقت سنگ زیرین ساختمان آموزش است و هر قدر این سنگ زیرین بنیانی تر و مستحکم تر باشد، بنای روی آن محکم تر و آسیب ناپذیر خواهد بود. در قلمرو آموزش، نیازسنجی به عنوان یکی از مولفه های اساسی و ضروری فرایند برنامه ریزی در نظر گرفته
می شود و هر کجا که مسئله تدوین طرحها و اتخاذ مجموعه ای از تدابیر آموزشی مطرح باشد، از نیازسنجی به طور مکرر یاد می گردد و مبنای منطقی هر برنامه وجود نیاز یا مجموعه ای از نیازها است. برنامه ریزان آموزشی در سراسر جهان و در تمامی سازمان هایی که با آموزش سروکار دارند، ناگزیرند برای تدوین برنامه ها و طرحهای آموزشی خویش، دلایل قانع کننده ای داشته باشند. نیازسنجی در واقع فرایند جمع آوری و تحلیل اطلاعات است که بر اساس آن نیازهای افراد، گروه ها، سازمان ها و جوامع مورد شناسایی قرار می گیرد. معمولاً هر برنامه آموزشی و درسی برای ایجاد تحول و تغییر در وضعیت موجود، طراحی و به مرحله اجرا گذاشته می شود. از این رو گام آغازین در فرایند برنامه ریزی، شناسایی هدف ها یا نقاظ مطلوب است. هدفها عموماً ریشه در نیازها دارند. از این رو برای طراحی و اجرای برنامه های واقع بینانه و اثربخش، ضرورت دارد تا نیازها دقیقاً سنجیده شده و بر اساس نیازها، اهداف ویژه برنامه تدوین شوند و سپس مجموعه اقدامات و وسایلی که به بهترین وجه نیازها را محقق می سازند، پیش بینی گردند. شناخت و تحلیل اثربخشی نیازهای آموزشی، پیش نیاز یک سیستم آموزشی موفق است. تعیین نیازهای آموزشی اولین گام برنامه ریزی آموزش کارکنان و در واقع نخستین عامل ایجاد و تضمین اثربخش کارکرد آموزش و بهسازی است که اگر به درستی انجام شود مبنای عینی تری برای برنامه ریزی به عنوان نقشه اثربخشی فراهم خواهد شد و احتمال تطابق آن با نیازهای سازمان، حوزه های شغلی و کارکنان و در نهایت اثربخشی آن افزایش خواهد یافت. « آموزش گران است» ، فقط باید موقعی ارائه شود که اولاً پاسخی به یک نیاز شناخته شده باشد و ثانیاً بهترین راه حل برای مشکلاتی باشد که از آن طریق قابل حل اند. فعالیت های آموزشی که بدون توجه به این شرایط طراحی و اجرا شوند در واقع نوعی اتلاف منابع ارزشمند خواهد بود. مفهوم نیاز (Need) : نیاز یک مفهوم عمومی است که در زمینه های مختلف کاربرد نسبتاً وسیعی دارد و تعاریف متعددی از آن ارائه می شود. این تعاریف اگرچه همگی یک نوع مفهوم یا احساس مشترکی را انتقال می دهند با این وجود از مناظر و ابعاد مختلف و بعضاً متفاوتی به آن می نگرند. در یک تعریف عمومی، نیاز چیزی است که برای ارضاء و تحقق یک هدف قابل دسترس، ضروری یا مفید است. از این منظر نیاز یک نقش واسطه ای پیدا می کند که رفع آن موجب تحقق هداف یا تسهیل در آن می شود. از این رو باید در ارتباط با هدف (وضعیت مطلوب) معین و بر اساس معیارها و استانداردهای خاص آن تعیین و سنجیده شود. به طور کلی برداشت ها و تعارف ارائه شده در خصوص نیازها را می توان به چهار دسته زیر طبقه بندی نمود : 1- نیاز به عنوان فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب (Desired state initial state) یکی از متداول ترین و مقبول ترین تعاریف از نیازها است. نیاز به موقعیتی دلالت دارد که در آن وضعیت موجود یا حاضر با وضعیت مطلوب فاصله دارد. وضعیت مطلوب یا موردنظر در برگیرنده ایده آل ها، هنجارها، ترجیحات، انتظارات و ادراکات مختلف درباره آنچه که باید باشد،است. 2- نیاز به عنوان یک خواست یا ترجیح این برداشت از نیاز، عموماً دارای کاربرد گسترده ای است. آنچه هسته اصلی این نظریقه را تشکیل می دهد آن است که نظرات و عقاید افراد و گروه ها در خصوص نیازها کانون اصی نیازسنجی است. 3-نیاز به عنوان یک عیب کاستی از این دیدگاه عدم وجود دانش، مهارت و توانایی یا نگرشی و یا ابزار و وسایلی که منجر به ایجاد اشکال در عملکرد بهینه شود نیاز تلقی می شود. در این مفهوم نیاز هنگامی مطرح می شود که در یک مورد خاص حداقل سطح رضایتمندی بدست نیامده یا نمی توان بدست آید. 4-برداشت ترکیبی از این دیدگاه آنچه که بین وضع موجود و وضع مطلوب قرار دارد ؛ آنچه که ترجیحات، علایق و انتظارات افراد را شکل می دهد و سرانجام آنچه که بر عملکردهای مطلوب اثر منفی دارد، همگی نشانگر نیاز هستند. اهداف نیازسنجی 1- فراهم سازی اطلاعات برای برنامه ریزی از طریق فرایند نیازسنجی اهداف و مقاصد برنامه مورد شناسایی قرار می گیرند ؛ اقدامات ضروری برای اجرای برنامه ها مشخص می شوند و نوع و میزان تلاش ها و منابعی که برای دستیابی به هدف ها باید مصرف شوند، تعیین می گردند. از سوی دیگر اطلاعات حاصل از نیازسنجی، ماهیت و نوع برنامه ها را نیز مشخص می سازد. به عبارت دیگر بر اساس سنجش حاصله ، برنامه های کوتاه مدت (ضربتی) و یا برنامه های بلندمدت و آینده نگر تدوین می شوند. 2- ارزیابی و سنجش نیازسنجی فرایند ارزیابی اولیه برای اجرای برنامه های آتی است . برای اجرای طرح خاص یا برنامه مشخصی ، ابتدا زمینه ویژه ای که برنامه و یا طرح باید در آن اجرا شود ، مورد سنجش واقع می شود ، پس از بررسی ، وضعیت نتایج در برنامه ها منعکس می گردد و پس از اجرای برنامه و ارزشیابی از آن ، نتایج حاصله با وضعیت اولیه مورد مقایسه قرار می گیرد . 3- پاسخگو و مسئول نمودن موسسات و نظام های آموزشی یکی از اهداف فرایند نیازسنجی آن است که نظام ها و سازمان های آموزشی را نسبت به نتایج تلاش ها و اقداماتشان مسئول و پاسخگو نگهدارد . بسیاری از نظام های آموزشی و یا سازمان هایی که بر اقدامات و عملیات نظام های آموزشی نظارت دارند از الگوهای مختلف نیازسنجی در سطح گسترده ای استفاده می کنند تا دریابند که آیا اقدامات و فعالیت های آموزشی موثر بوده است یا خیر و نیز موارد و حوزه هایی که پیشرفت های آموزشی کمتر از حد مطلوب بوده است کدام هستند و چه اقداماتی برای بهبود آنها باید به مرحله اجرا گذاشت. 4- تشخیص یا شناسایی ضعف ها و مسائل و مشکلات اساسی سازمان یا نظام در برخی موارد علیرغم تلاش های گسترده ، بسیاری از اقدامات عقیم می ماند و نظام یا سازمان در تحقق رسالت حقیقی خود با شکست مواجه می گردد . براساس نتایج حاصل از نتایج ، مدیران و برنامه ریزان می توانند حوزه ها و قلمروهای بحرانی را شناسایی کرده و تصمیمات مقتضی را درخصوص نحوه رفع یا برخورد با آنها اخذ نمایند . 5-رشد و توسعه سازمان و کارکنان امروزه توسعه سازمانی و رشد و پرورش مستمر کارکنان یکی از مسائل اساسی فرایند مدیریت آموزشی است . دستیابی به این مهم همواره بستگی به شناسایی آیده ال نوین ، موانع موجود در دستیابی به ایده ال ها و یافتن بهترین طرق توسعه سازمان و کارکنان است تحقق چنین امری تنها از طریق طراحی و بکارگیری نظام مستمر نیازسنجی در ابعاد آموزش امکانپذیر است . 6 - استفاده بهینه از منابع و امکانات در تمامی نظام های آموزشی ، در مقابل خواسته ها و نیازهای متعدد و متنوع ، امکانات و منابع انسانی ، مالی و مادی محدودی وجود دارد و گذشته از این ، زمان لازم برای تحقق تمامی نیازها وجود ندارد . یکی از اهداف اساسی اکثر فعالیت های نیازسنجی مشخص کردن اهداف و نیازها و درجه اهمیت آنها برای تهیه برنامه های عمل است . به این اعتبار ، نیازسنجی به مدیران و برنامه ریزان کمک می کند تا در بین تمامی خواسته ها و نیازها ، آن دسته ای را مورد توجه قرار دهند که از اولویت ویژه ای برخوردار بوده ، منابع و امکانات نیز پاسخگویی آنها باشد . بنابراین می توان گفت نیازسنچی حداکثر استفاده از منابع موجود در جهت تحقق هدف های مهم و با ارزش را امکانپذیر می سازد . روش های نیازسنجی دریک دسته بندی کلی ، روش ها و فنون نیازسنجی را می توان به چهارطبقه زیر تقسیم نمود: 1- الگوهای هدف محور دراین دسته از الگوهای نیازسنجی ، شناسایی وضع موجود ، تعیین آرمان ها و مقایسه این دو ، اساس کار سنجش نیازها را تشکیل می دهند . از مهمترین الگوهایی که در این طبقه بندی جای می گیرند عبارتند از : الگوی کلاسیک کافمن ، الگوی استقرایی کافمن ، الگوی قیاسی کافمن ، الگوی پیشنهادی کلاین ، نقطه مشترک تمام این الگوها آن است که اولاً از مجموعه ای از تکنیک دلفای، تکنیک فیش پول ، تکنیک بل استار و مدل سه بعدی 2-تکنیک های ایجاد توافق ( توافق محور ) این تکنیک ها ابزار کار نیازسنجی را تشکیل می دهند و در صورتیکه در قالب یک طرح تدوین شوند ، اطلاعات مفیدی را بدست می دهند . هسته مشترک تمام این تکنیک ها آن است که در صدد جمع آوری و ایجاد توافق بین نظرات و عقاید افراد مختلف در ارتباط با مسئله یا نیاز خاصی می باشند. مهمترین تکنیک هایی که در این طبقه جای می گیرند عبارتند از : تکنیک دلفای ، تکنیک فیش بول ، تکنیک تل استار و مدل سه بعدی . 3. تکنیک های مسئله – محور این تکنیک ها همانگونه که از اسم آنها پیداست درصد مشخص کردن نقاط ضعف و مسائل و مشکلات سازمان و یا کاستی های موجود در عملکرد افراد هستند تا براساس شناسایی این مسائل و معضلات و پیشنهاد اقدامات اصلاحی ، راندمان و بازده کلی سازمان و افراد را افزایش دهند. مهمترین تکنیک هایی که در این طبقه جای می گیرند عبارتند از : تکنیک هرم یا درخت خطا، تکنیک رویداد مهم یا بحرانی ، تکنیک آزمون وظایف کلیدی و تکنیک تجزیه و تحلیل شغل . 4. روش های ترکیبی دراین دسته از روش های نیازسنجی ، ترکیبی از تکنیک ها و ابزارها بکار گرفته می شود . به عبارت رساتر این روش ها ، طرحی نسبتاً جامع برای نیازسنجی راارائه می کنند و در آنها تعیین قالب ها و چارچوب ها از اهمیت خاصی برخوردار است . مهمترین روشهایی که دراین طبقه جای می گیرند عبارت ند از نیازسنجی در سطح موسسه آموزشی ، مدل منابع انسانی و غیره . تکنیک فیش باول تکنیک فیش باول fishbowl technigue همانند فن دلفی ، نوعی نگرش سنجی یا نظرسنجی است و در مواردیکه دستیابی به افراد و تجمع آنان در مکان معین امکان پذیر باشد و تعداد افراد شرکت کننده در نیازسنجی محدود باشد و نیز برای اجرای فن و جمع آوری اطلاعات مربوط به نیازسنجی ، محدودیت زمانی وجود داشته باشد ، استفاده می گردد . توصیف تکنیک شیوه اجرای فن فیش باول شبیه کارگاه آموزشی است . در این روش ابتدا کلیه افراد شرکت کننده به مکان خاصی دعوت شده ، سپس در گروههای 10 نفره تقسیم می شوند . هر گروه باید یک نماینده برای خود انتخاب کند . سپس گروههای فرعی با مشارکت اعضای خود به مشورت درباره نیازها می پردازند و در پایان ، هر گروه فهرستی از نیازها را تدوین می کند . سپس از نمایندگان گروهها خواسته می شود همراه با فهرست نیازها در مرحله بعدی در جلسه ای شرکت کنند در این مرحله نمایندگان براساس فهرستهای گروههای ذیربط درباره یک فهرست نهایی از نیازها و اولویتهای آنها به بحث و تبادل نظر می پردازند ، نتیجه این کار عبارت است از فهرستی از نیازها برحسب اهمیت و اولویت در مراحل اجرای این فن از روش طوفان مغزی brain storming کمک گرفته می شود . مراحل مهم 1- مجموعه 560 نفر مسئولین باجه های تهران بزرگ که کل جامعه آماری طرح هستند در گروهای 50 نفری توسط کارشناس آموزشی مدیریت در تاریخهای مشخص شده به محل مدیریت دعوت می شوند . 2- کارشناس مجری طرح با کمک کارشناس آموزش مدیریت در ابتدای کارگاه ضن توضیح مراحل انجام کار برای حاضرین ، شرح شغل مصوب آنان را در میان جمع توزیع می کنند . 3- از مسئولین باجه ها خواسته می شود ضمن مطالعه شرح شغل مصوب و همچنین با توجه به مسائل و مشکلات کاری خود درباره نیازهای آموزشی مهم رده شغلی مسئول باجه فکر کنند . 4- کارگاه به 5 گروه 10 نفره تقسیم میشود و هر گروه یک نماینده معرفی می کند. 5-گروهها به مدت نیم ساعت ضمن بحث و تبادل نظر با یکدیگر نیازهای آموزشی خود را روی کاغذ می نویسند . 6- در این مرحله هر گروه ضمن اولویت بندی نیازهای آموزشی ، 10 نیاز مهم را براساس اولویت تعیین کرده و در اختیار نماینده گروه قرار می دهند . 7-نمایندگان هر یک از گروههای 10 نفره که مجموعاً 5 نفر هستند نیازهای آموزشی گروه خود را قرائت کرده و کارشناس مجری طرح روی تابلو نوشته و با نظر دیگر نمایندگان گروهها اولویت بندی می کند . 8- در پایان جلسه 10 نیاز مهم اولویت بندی شده و ثبت می شود و از کارگاه مربوطه یک نفر نماینده برای شرکت در جلسه نهایی معرفی می شود . 9- در جلسه نهایی نماینده هر یک از کارگاهها ( جمعاً 11 نفر ) بعلاوه کارشناس مجری طرح و کارشناس آموزش مدیریت ضمن قرائت و بررسی و تجزیه و تحلیل نیازهای اعلام شده توسط هر یک از کارگاههای 11 گانه ، مجدداً نیازها را براساس اولویت یک تا ده رده بندی می نمایند . 10- نیازهای استخراج شده ای که اولویت بندی شده اند در یک کارگاه 50 نفر از روسای شعب مدیریت شعب بانک در تهران بزرگ به همین روش مورد بحث و بررسی قرار گرفته و ضمن تکمیل ، مجدداً اولویت بندی می شوند . 11- در جلسه ای که کارشناس مجری طرح با مدیر و معاونین و کارشناسان ستادی شعب بانک در تهران بزرگ برگزار می نماید ، نیازهای استخراج شده توسط مسئولین باجه ها که مورد تایید روسای شعب نیز قرار گرفته جرح وتعدیل شده و فهرست نهایی تهیه می شود . 12- نیازهای استخراج شده به منظور برنامه ریزی و طراحی آموزشی دراختیار دیگر کارشناسان اداره کل آموزش و بهبود مدیریت قرار می گیرد . فر آیند تبدیل نیازهای آموزشی کارکنان به برنامه های آموزشی ازمیان صافی ها می گذرد نیازهای آموزشی ضروری مشخص می شود نیازهای آموزشی کارکنان نیازهای سازمانی ( بانک ) نیازهای شخصی صافی 1 صافی 2 صافی 3 اهداف سازمان امکانات سازمان اولویت ها الف ) برنامه های آموزشی کوتاه مدت ب ) برنامه های آموزشی بلند مدت فصل دوم مراحل اجرایی طرح الف ) اهداف طرح : 1. مشخص کردن نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب بانک تهران بزرگ 2. ارائه رهنمودها و پیشنهادهای لازم به کارشناسان اداره کل آموزش و بهبود مدیریت به منظور برنامه ریزی برای رفع نیازهای آموزشی مسئولین باجه ها . ب ) سؤالات طرح : 1. نیازهای آموزشی رده شغلی مسئولین باجه های مدیریت شعب بانک در تهران بزرگ از دیدگاه آنها با توجه به شرح وظایف چیست ؟ 2. اولویت نیازهای آموزشی مسئولین باجه ها به چه ترتیبی است ؟ ج ) روش انجام طرح : تحقیق حاضر با استفاده از یکیاز تکنیک های نیازسنجی تحت عنوان « تکنیک فیش باول » انجام خواهد شد . این تکنیک نوعی تکنیک نگرش سنج است که نظرات افراد را در خصوص مسئله معین جویا شده و سعی برآن دارد تا میان افراد ، به طور تدریجی توافق ایجاد نماید . از لحاظ تحقیق ، این تکنیک دردامنه کلی تحقیقات توصیفی قرار می گیرد زیرا فقط به توصیف آنچه که هست می پردازد . به طور خلاصه تکنیک فیش باول ، تکنیکیاست که درآن نظارت ، قضاوت ها ونگرش های افراد در مورد نیازها ، و اهداف و مقاصد سازمان یامشاغل خاص وموجود درآن مورد بررسی قرار می گیرد و سپس سعی می شود به نقطه توافق معینی دست یافته شود. آنچه که عمدتاً موردتوافق قرار می گیرد ، نیاز را تشکیل می دهد. د ) جامعه آماری : به طور کلی در این طرح نظر هر یک از 560 نفر مسئولین باجه های مدیریت شعب بانک در تهران بزرگ در خصوص نیازهای آموزشی مورد بررسی قرار می گیرد . هـ ) روش جمع آوری اطلاعات : ابزارگردآوری اطلاعات ، مصاحبه و تبادل نظر و روش Brain storming است . برای تهیه موضوعات این طرح از « شرح شغل » استفاده می شود . و ) روش تجزیه و تحلیل داده ها : روش تجزیه جمع آوری داده های مورد نیاز، ازفنون پیشنهادی « فیش باول » استفاده می شود و در تجزیه و تحلیل داده ها از تکنیک های آمار توصیفی مانند فراوانی ، میانگین و درصد ، بهره گرفته می شود . ز ) اهمیت طرح : 1. ضرورت سنجش نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب تهران بزرگ به منظور افزایش اطلاعات و توانایی های آنها و رفع کاستی ها و ضعف های احتمالی موجود . 2. استفاده از نتایج طرح و بمنظور برنامه ریزی آموزشی معقولانه و مناسب . « لازم به ذکراست که طرح فوق رامی توان برای دیگر رده های شغلی بانک نیز انجام دهد . » نمودار مراحل نیاز سنجی آموزشی مسئولین باجه ها ۱-تشکیل کارگروه های 50 نفره از مسئولین باجه ها درمحل ساختمان مدیریت ۲-توضیح مراحل اجرای طرح و توزیع شرح شغل مصوب برای مسئولین باجه ها توسط کارشناس مجری طرح ۳-تقسیم کارگاه به 5 گروه 10 نفره و معرفی یک نماینده برای هر گروه هر یک از گروهها ضمن بحث و تبادل نظر با توجه به شرح شغل و مسائل و مشکلات کاری خود، در مورد نیازهای آموزشی تفکر و نهایتاً 10 نیاز را به ترتیب اولویت انتخاب کرده و نماینده گروه آن را روی کاغذ می نوسید. نماینده هر یک از گروههای 5گانه نیازهای آموزشی پیشنهادی گروه خود را قرائت نموده و کارشناس مجری طرح آنها را روی تابلو نوشته و توسط حاضرین به بحث و تبادل نظر گذاشته شده و نهایتاً 10 نیاز اولویت بندی و از کارگاه استخراج می شود. از هر کارگاه یک نماینده برای حضور در کارگاه نهایی معرفی می شود. در جلسه نهایی نماینده هر یک از کارگاه های 14 گانه بعلاوه کارشناس مجری طرح ضمن بررسی و تجزیه و تحلیل نیازهای اعلام شده کارگاهها، مجدداً نیازها را بر اساس اولویت یک تا ده دسته بندی می کنند. به منظور هرچه عینی تر نمودن نیازهای استخراج شده و از بین بردن قضاوتهای ذهنی افراد، نیازهای اعلام شده در کارگاه ها در یک جلسه با حضور 50 تن از روسای شعب منتخب مجدداً جرح و تعدیل و اولویت بندی می شود. به منظور ایجاد اعتبار بیشتر و توافق همگانی در مورد نیازهای استخراج شده، لیست نیازها با حضور مدیر و معاونین و کارشناسان مدیریت تهران بزرگ به بحث گذاشته شده و اولویت بندی نهایی در مورد آنها انجام می شود. نیازهای استاندارد استخراج شده به منظور برنامه ریزی و طراحی آموزشی در اختیار دیگر کارشناسان اداره کل آموزش قرار می گیرد. خلاصه یی از مراحل اجرایی طرح ابتدا آمار کلی مسئولین باجه های مدیریت شعب تهران بزرگ که 560 نفر بودند تهیه شد و سپس ضمن هماهنگی با مدیران و کارشناسان ستادی مدیریت تهران بزرگ و تشکیل جلسات کاری ، جامعه آماری مسئولین باجه ها در قالب 14 کارگروه طی مدت سه هفته در محل ساختمان مدیریت و شعب شهید بهشتی ، امام علی ، ولیعصر و چهارراه مولوی دعوت شدند . تیم هدایت گران از کارشناسان منتخب اداره کل آموزش تشکیل و توسط کارشناس مجری طرح آموزش دیدند و پس از دریافت فرم های مربوطه که برای این کار طراحی شده بودند در زمانهای تعیین شده در کارگاهها حضور یافتند . در ابتدای هر کارگاه هدایت گران هدف از برگزاری کارگاه و روش انجام کار را توضیح داده و سپس از حاضرین می خواستند که گروههای ده نفره تشکیل داده و ضمن بحث و تبادل نظر درباره نیازهای آموزشی خود ، ده نیاز مهمتر را استخراج کرده و توسط نماینده خود ثبت نمایند . در قسمت دوم کارگاه ، نماینده هر گروه ، نیازهای مورد نظر گروه خود را روی تابلو نوشته و با همکاری هدایت گران و بقیه حاضرین جرح و تعدیل کرده و نهایتاً یک لیست روی تابلو تهیه می شد . در قسمت سوم کارگاه با استفاده از فراوانی و رای گیری در مورد نیاز های استخراج شده ، لیست پایانی و اولویت بندی شده نیازهای آموزشی که موردتوافق همگانی بود تهیه و در اختیار هدایتگر و نماینده کارگاه برای طرح در جلسه نهایی قرار میگرفت . پس از استخراج و جمع بندی نتایج کارگاههای 14 گانه توسط کارشناس مجری طرح ، با هماهنگی مدیریت تهران بزرگ طی یک جلسه با حضور 30 نفر از نمایندگان کارگاههای 14 گانه در مورد نیازهای بدست آمده بحث و تبادل نظر بعمل آمده و نظرات روسای شعب مخالف و موافق شنیده شد . در پایان جلسه نهایی با استفاده از فراوانی و رای گیری لیست نیازهای استاندارد و اولویت بندی شده آموزشی مسئولین باجه ها که نظرات روسای شعب در آن اعمال شده بود استخراج شد . در قسمت دوم جلسه نهایی ، ضمن تشکیل گروههای ده نفر از نمایندگان کارگاههای 14 گانه و روسای شعب منتخب ، در مورد سرفصل های نیازهای استخراج شده بحث و تبادل نظر بعمل آمده و نهایتاً سرفصل های پیشنهادی به منظور تکمیل در اختیار دیگر کارشناسان اداره کل آموزش قرارداده شد. پس از تجزیه و تحلیل داده ها و اطلاعات کسب شده و گرفتن میانگین از امتیازات و اولویت بندی نیازها از دید مسئولین باجه ها روسای شعب و نمایندگان مسئولین باجه ها لیست نهایی و استاندارد نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت تهران بزرگ تهیه شد . فصل سوم نتایج طرح نتایج حاصله از اجرای طرح نیازسنجی آموزشی : پس از برگزاری کارگاههای 14 گانه و استخراج داده ها ، اولویت بندی ده گانه نیازهای آموزشی مسئولین باجه ها طی جدول شماره یک نمایش داده شده است . در جدول شماره دو به هر یک از اولویت های یک الی ده از ده تا یک امتیاز اختصاص داده و جمع نمرات هر یک از عناوین دوره ها مشخص شده است . نیازهای آموزشی مسئولین باجه ها از دیدگاه شاغلین این پست در تهران بزرگ به ترتیب اولویت در جدول شماره سه دیده می شود .از نظر مصاحبه شوندگان و جامعه آماری مسئولین باجه ها ، اعتبارات با 107 امتیاز در اولویت اول قرار گرفته و نیازهای بعدی به ترتیب اولویت مشخص شده اند. از دید رؤسای شعب ، مهمترین نیاز آموزشی مسئولین باجه ها روابط انسانی تشخیص داده شده و به عنوان اولویت اول در جدول شماره چهار قابل مشاهده است . در کارگاه مشترکی که با حضور رؤسای شعب و نمایندگان منتخب مسئولین باجه ها برگزار شد ، حاضرین به بیان دیدگاهها و اظهارنظر کارشناسی در مورد اولویت بندی نیازها پرداختند که در انتهای جلسه از دیدگاه نمایندگان منتخب مسئولین باجه ها ، نیازهای استخراج شده مجدداً اولویت بندی شد که با توجه به مسائل و اطلاعات مطرح شده در کارگاه ها ، نمایندگان اولویت اول نیازهای آموزشی این رده شغلی را مسائل حقوقی اعلام داشته اند که در جدول شماره پنج قابل مشاهده است . پس از دریافت و استخراج دیدگاه سه دسته از گروههای مداخله گر در فرایند نیازسنجی یعنی مسئولین باجه ها ، رؤسای شعب و نمایندگان منتخب مسئولین باجه ها و گرفتن میانگین از اولویت سه دیدگاه فوق ، طی جدول شماره شش ، نتایج نهایی در جدول شماره هفت قابل مشاهده است که عبارت است از : اولویت اول : حقوق بانکی اولویت دوم : روابط انسانی اولویت سوم : حسابداری بانکی اولویت چهارم : اعتبارات اولویت پنجم : خدمات نوین بانکی اولویت ششم : کامپیوتر اولویت هفتم : بازاریابی و تجهیزمنابع اولویت هشتم : مهرگستر اولویت نهم : بانکداری بین المللی اولویت دهم : زبان انگلیسی در پایان برخی از سرفصل های پیشنهادی که می بایست در قالب برنامه ها و دوره های آموزشی گنجانیده شود طبق نظرخواهی از مسئولین باجه ها و رؤسای شعب گردآوری شده که در ادامه به آن اشاره می شود . لازم به ذکر است که سرفصل های پیشنهادی پس از بحث و تبادل نظر و ارائه نقطه نظرات کارشناسان ستادی و مدرسین بانک قابلیت اجرایی خواهد یافت . کارشناسان مجری دوره های آموزشی می توانند با استفاده ازنتایج بدست آمدۀ این مطالعه ، دوره های آموزشی را براساس تقدم و اولویت اهمیت و به ترتیب اعلام نیاز از سوی مخاطبین به مرور برنامه ریزی و اجرا نمایند . جدول شماره یک : عناوین دوره های مورد نیاز بر حسب اولویت بندی کارگاههای 14 گانه مسئولین باجه های شعب مدیریت تهران بزرگ ردیف عنوان دوره کارگاه 1 کارگاه 2 کارگاه 3 کارگاه 4 کارگاه 5 کارگاه 6 کارگاه 7 کارگاه 8 کارگاه 9 کارگاه 10 کارگاه 11 کارگاه 12 کارگاه13 کارگاه 14 1 حسابداری بانکی ( شعبه- مالی) 4 8 2 3 3 3 9 1 4 4 5 7 8 4 2 روابط انسانی، فنون مذاکره ، هوش هیجانی ، استرس 3 5 7 6 5 9 4 6 5 7 6 2 2 2 3 حقوق ( حقوق بانکی ، هشدارهای حفاظتی ، قوانین چک ) 7 4 1 2 8 5 5 2 1 0 1 5 3 8 4 (بانکداری اسلامی ) اعتبارات و وصول مطالبات 2 0 3 1 2 1 2 4 7 2 2 4 5 1 5 بانکداری بین الملل (ارزی ) 8 10 4 9 10 2 1 3 10 0 9 6 9 7 6 کامپیوتر ( ICDL) ایمیل، رفع مشکلات سخت افزاری، رفع خطاهای سیستمی) 5 3 5 10 4 6 8 7 3 0 7 3 1 6 7 خدمات نوین بانکی(، ATM، اینترانت موبایل بانک) 6 1 8 0 1 8 7 5 0 0 3 0 4 3 8 مهر گستر 1 2 0 0 6 4 10 0 0 0 0 0 0 0 9 بازاریابی و تجهیز منابع 0 0 9 4 9 7 3 0 0 0 8 9 7 0 10 زبان انگلیسی 9 0 6 0 7 10 6 0 0 0 10 1 0 5 جدول شماره دو: عناوین دوره های مورد نیاز بر حسب نمره (امتیاز) ردیف عنوان دوره نمره کارگاه 1 نمره کارگاه 2 نمره کارگاه 3 نمره کارگاه 4 نمره کارگاه 5 نمره کارگاه 6 نمره کارگاه 7 نمره کارگاه 8 نمره کارگاه 9 نمره کارگاه 10 نمره کارگاه 11 نمره کارگاه 12 نمره کارگاه 13 نمره کارگاه 14 جمع نمرات 1 حسابداری بانکی ( شعبه- مالی) 7 3 9 8 8 8 2 10 7 7 6 4 3 7 89 2 روابط انسانی، فنون مذاکره با مشتریان ، هوش هیجانی، مبارزه با استرس، CRM 8 6 4 5 6 2 7 5 6 4 5 9 9 9 85 3 اعتبارات( بانکداری اسلامی، وصول مطالبات) 9 0 8 10 9 10 9 7 4 9 9 7 6 10 107 4 بانکداری بین الملل (ارزی) 3 1 7 2 1 9 10 8 1 0 2 5 2 4 55 5 حقوق( حقوق بانکی، هشدارهای حفاظتی، قوانین چک) 4 7 10 9 3 6 6 9 10 0 10 6 8 3 91 6 کامپیوتر ( ICDL) ایمیل، رفع مشکلات سخت افزاری، رفع خطاهای سیستمی) 6 8 6 1 7 5 3 4 8 0 4 8 10 5 75 7 خدمات نوین بانکی(، ATM، اینترانت موبایل بانک) 5 10 3 0 10 3 4 6 0 0 8 0 7 8 64 8 مهر گستر 10 9 0 0 5 7 1 0 0 0 0 0 0 0 32 9 بازاریابی و تجهیز منابع 0 0 2 7 2 4 8 0 0 0 3 2 4 0 32 10 زبان انگلیسی 2 0 5 0 4 1 5 0 0 0 1 10 0 6 34 برای اولویت اول 10 امتیاز ، اولویت دوم 9 امتیاز، اولویت سوم 8 امتیاز، اولویت چهارم 7 امتیاز، اولویت پنجم 6 امتیاز، اولویت ششم 5 امتیاز، اولویت هفتم 4 امتیاز، اولویت هشتم 3 امتیاز، اولویت نهم 2 امتیاز، اولویت دهم 1 امتیاز در نظر گرفته شده است. جدول شماره سه : نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب تهران بزرگ از دیدگاه شاغلین این پست برحسب اولویت ردیف عنوان دوره اولویت امتیاز 1 اعتبارات ( بانکداری اسلامی ، وصول مطالبات ) 1 107 2 حقوق ( حقوق بانکی ، هشدارهای حفاظتی ، قوانین چک ) 2 91 3 حسابداری بانکی ( شعبه ، مالی ) 3 89 4 روابط انسانی ( فنون مذاکره ، هوش هیجانی ، مبارزه با استرس ، CRM ) 4 85 5 کامپیوتر ( ICDL ، ایمیل ، رفع مشکلات سخت افزاری ، رفع خطاهای سیستمی 5 75 6 خدمات نوین بانکی ( ATM ، اینترانت ، موبایل بانک ) 6 64 7 بانکداری بین الملل ( ارزی ) 7 55 8 زبان انگلیسی 8 34 9 مهر گستر 9 32 10 بازاریابی و تجهیز منابع 10 32 جدول شماره چهار : نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب تهران بزرگ از دید رؤسای شعب برحسب اولویت ردیف عنوان دوره اولویت امتیاز 1 اعتبارات ( بانکداری اسلامی ، وصول مطالبات ) 7 106 2 حقوق ( حقوق بانکی ، هشدارهای حفاظتی ، قوانین چک ) 2 181 3 حسابداری بانکی ( شعبه ، مالی ) 3 154 4 روابط انسانی ( فنون مذاکره ، هوش هیجانی ، مبارزه با استرس ، CRM ) 1 192 5 کامپیوتر ( ICDL ، ایمیل ، رفع مشکلات سخت افزاری ، رفع خطاهای سیستمی 8 91 6 خدمات نوین بانکی ( ATM ، اینترانت ، موبایل بانک ) 6 116 7 بانکداری بین الملل ( ارزی ) 9 41 8 زبان انگلیسی 10 39 9 مهر گستر 5 134 10 بازاریابی و تجهیز منابع 4 138 جدول شماره پنج : نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب تهران بزرگ از دید نمایندگان منتخب مسئولین باجه ها برحسب اولویت ردیف عنوان دوره اولویت امتیاز 1 اعتبارات ( بانکداری اسلامی ، وصول مطالبات ) 3 135 2 حقوق ( حقوق بانکی ، هشدارهای حفاظتی ، قوانین چک ) 1 157 3 حسابداری بانکی ( شعبه ، مالی ) 4 127 4 روابط انسانی ( فنون مذاکره ، هوش هیجانی ، مبارزه با استرس ، CRM ) 2 147 5 کامپیوتر ( ICDL ، ایمیل ، رفع مشکلات سخت افزاری ، رفع خطاهای سیستمی 8 71 6 خدمات نوین بانکی ( ATM ، اینترانت ، موبایل بانک ) 5 87 7 بانکداری بین الملل ( ارزی ) 9 64 8 زبان انگلیسی 10 52 9 مهر گستر 7 73 10 بازاریابی و تجهیز منابع 6 77 جدول شماره شش : مقایسه نیازهای آموزشی مسئولین باجه های مدیریت شعب تهران بزرگ از دید خود و از دید نمایندگان منتخب مسئولین باجه ها و از دید روسای شعب بر حسب اولویت ردیف عنوان دوره اولویت از دید مسئولین باجه ها اولویت از دید روسای شعب اولویت از دید نمایندگان منتخب مسئولین باجه ها میانگین 1 اعتبارات ( بانکداری اسلامی ، وصول مطالبات ) 1 7 3 66/3 2 حقوق ( حقوق بانکی ، هشدارهای حفاظتی ، قوانین چک ) 2 2 1 66/1 3 حسابداری بانکی ( شعبه ، مالی ) 3 3 4 33/3 4 روابط انسانی ( فنون مذاکره ، هوش هیجانی ، مبارزه با استرس ، CRM ) 4 1 2 33/2 5 کامپیوتر ( ICDL ، ایمیل ، رفع مشکلات سخت افزاری ، رفع خطاهای سیستمی ) 5 8 7 66/6 6 خدمات نوین بانکی ( ATM ، اینترانت ، موبایل بانک ) 6 6 5 66/5 7 بانکداری بین الملل ( ارزی ) 7 9 9 33/8 8 زبان انگلیسی 8 10 10 33/9 9 مهر گستر 9 5 8 33/7 10 بازاریابی و تجهیز منابع 10 4 6 66/6 جدول شماره هفت: نیازهای آموزشی استاندارد مسئولین باجه های مدیریت تهران بزرگ که توسط رؤسای بلافصل آنها تأیید شده است. (بر اساس اولویت) ردیف عنوان اداری اولویت توضیحات 1 حقوق(حقوق بانکی، هشدار های حفاظتی، قوانین چک) 1 2 روابط انسانی( فنون مذاکره، هوش هیجانی، مبارزه با استرس، CRM) 2 3 حسابداری بانکی (شعبه – مالی) 3 4 اعتبارات( بانکداری اسلامی، وصول مطالبات) 4 5 خدمات نوین بانکی(ATM، اینترانت، موبایل بانک) 5 6 کامپیوتر ( ICDL) ایمیل، موبایل بانک، رفع مشکلات سخت افزاری، رفع خطاهای سیستمی) 6 7 بازاریابی و تجهیز منابع 7 8 مهر گستر 8 9 بانکداری بین المللی(ارزی) 9 10 زبان انگلیسی 10 برخی از سرفصل های پیشنهادی دوره آموزشی اعتبارات و وصول : سرفصل ها : 1) تعاریف و مفاهیم 2) منابع و مصارف ( منابع قابل مصرف ) 3) ریسک اعتباری 4) انواع تسهیلات و فرآیند پرداخت ( از تشکیل پرونده تا پرداخت ) 5) حدود و اختیارات شعبه ( حد نصابها ) 6) تفویض اختیارات شعب 7) ضمانتنامه ها ( تعاریف و مفاهیم – انواع ضمانتنامه ها – نحوه صدور – تمدید وتقلیل – سررسید وپرداخت وجه تضامین و وثائق 8) نحوه تنظیم قراردادها با اجرای نمونه 9) تأمین تضامین و وثائق تسهیلات بانکداری اسلامی 1) آشنایی با مبانی بانکداری اسلامی 2) تعاریف عقود اسلامی و کاربرد آن 3) کلیات فرآیندهای اجرایی عقود هشدارهای حفاظتی 1) امانتداری و نگهداری اسناد و اسرار مشتری 2) آشنایی با شناخت وضعیت فعالیت دوربین شعبه 3) حفاظت از رمز وورد به سیستم کاربری 4) نگهداری اسناد و اوراق بهادار 5) رعایت حد نصاب نقدینگی 6) نحوه حفاظت از کلیدهای شعبه و گاو صندوق 7) آشنایی با روش های جدید جعل اسناد 8) روش کنترل تجهیزات ایمنی شعبه وصول 1) نحوه صدور اخطار یادآوری 2) نحوه تعقیب و وصول مطالبات 3) نحوه مذاکره بامشتری درارتباط بامطالبات معوق 4) نحوه استمهال 5) نحوه تمدید مطالبات معوق 6) نحوه بخشودگی جرائم دیرکرد 7) صدوراجرائیه پیگیری در اداره ثبت اسناد و هزینه های مربوط دوره آموزشی حقوق بانکی : سرفصل ها : 1) قوانین تجارت مرتبط با کار بانک 2) تعریف سند و انواع آن 1-2 ) اسناد اعتباری چک ، برات ، سفته ، اوراق مشارکت ، اوراق بهادار ( تمبر ) 3) تعریف چک و قوانین آن 4) قوانین مربوط به افتتاح حساب حقیقی ، حقوقی، مشترک ، دولتی 5) قوانین مربوط به بستن حساب ها انواع حسابها ، قوانین مربوط به متوفی 6) وکالتنامه و انواع آن 7) قراردادها و نحوه تنظیم آن دوره آموزشی حسابداری بانکی : سرفصل ها: سرفصل حسابهای دفتر کل ، بدهکار ، بستانکار ، ماهیت حسابها ( امور مالی شعبه ، صورتحسابها ، عملیات پایان سال رفاه ، کارت مالیاتی ، بودجه ، هزینه ( استانداردها ، اصول حسابداری) مغایرت های سود سپرده ها و آتیه و دفتر کل ATM و آشنایی بااسناد مالی و شرح اسنادمالی فرمول محاسبه سود تسهیلات و سپرده ها وصول تسهیلات و جرائم اوراق مشارکت ومسائل مربوط به آن دوره آموزشی مهرگستر : سرفصل ها : تراکنش های جدید میانبرها- امکانات ژورنال و اخذ گزارشات- انواع گزارش گیری کاربرد آن – عملیات کنترل پایان وقت و رفع مغایرت ها و کنترل تخصصی پیغام های سیستمی و تأثیر آنها – اختیارات کاربران و مسئولیت ها و امکانات دوره آموزشی خدمات نوین بانکداری : سرفصل ها : ( آشنایی با خدمات نوین بانکی قبل از تبلیغات آموزش سیستم ها و نرم افزارها ( موبایل بانک و اینترنت بانک ) آشنایی بامبانی و مفاهیم بانکداری الکترونیک – مزایا و مخاطرات سیستم های Corbank بانک آشنایی و آموزش واریزهای دسته جمعی درگاه خدمات الکترونیکی و اینترنتی Iran.ir مثل ثبت نام دانشگاهها ، خرید بلیط – خرید سهام به صورت مغایرت های شتاب و کارت های سایر بانکها مغایرت های دستگاههای کارت خوان ( ATM, POS ) توانایی شناخت مغایرت های ثبت شده در گزارش های ATM ، POS و Pin Pad ، شتاب و ... دوره آموزشی بانکداری بین الملل : سرفصل ها : - آشنایی با خدمات ارزی بانک ( خرید و فروش ارز – افتتاح انواع حسابهای ارزی ، کارت اعتباری بین المللی و ... ) آشنایی با مفاهیم بانکداری بین الملل و اعتبارات اسنادی ( گشایش اعتبار اسنادی ) سیستم ارزی مهرگستر ( در حد آشنایی ) دوره آموزشی اطلاعات عمومی رایانه : سرفصل ها : آشنایی با Word , Exel مفاهیم ویندوز و خطاهای سیستمی و مهرگستر دوره آموزشی زبان انگلیسی : سرفصل ها : - آشنایی با مکالمه و محاوره درسطح کار شعبه و اصطلاحات بانکی و پیام های بانکی دوره آموزشی روابط انسانی و ارتباطات : سرفصل ها : - تعامل با دیگران ( با همکار و مشتری ) - هوش هیجانی و مقابله بااسترس مدیران بحران ، مدیریت زمان ، اصول کاربردی روانشناسی دوره آموزشی بازاریابی و تجهیزمنابع : سرفصل ها : - جایگاه ، نقش ، اهمیت حوزه ارزیابی و تجهیزمنابع در فعالیت های بانک بانک کشاورزی - فنون مذاکره با مشتری - شناسایی شخصیت و نیاز مشتری - اولویت بندی نیازهای مشتری ورفع نیازها براساس امکانات موجود - توانایی شناسایی و معرفی دقیق خدمات بانک به مشتریان - آشنایی باتکنیک ها و مهارت های ارتباط انسانی - آشنایی با تکنیک ها و مهارت های مدیریت زمان ، مقابله بااسترس منابع : 1- فتحی واجارگاه ، نیاز سنجی در برنامه ریزی آموزشی و درسی ( روشها و فنون ) اداره کل تربیت معلم و آموزش نیروی انسانی ، 1375 2- فتحی واجارگاه ، کوروش ، نیاز سنجی آموزشی ( الگوها و فنون ) ، آییژ، 1381 3- فرمیهنی فراهانی ، برنامهع ریزی آموزشی و درسی ، جهاد دانشگاهی ، 1384 4- اسمعیلی ، بانک ، نیاز سنجی ، تدبیر شماره 117 نمونه فر م ها فرم نیاز سنجی آموزشی مسئولین باجه های مدیریت تهران بزرگ شماره کارگاه : تاریخ برگزاری کارگاه: محل برگزاری : نام و نام خانوادگی نماینده کارگاه : محل خدمت : تلفن : امضاء نماینده کارگاه : هدایتگران کارگاه : 1. 2. نیازهای آموزشی استخراج شده بر حسب اولویت ردیف عنوان دوره اولویت ملاحظات 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

نیاز سنجی آموزشی

مطالب مشابه :

فرم نظر سنجی کارگاه ریاضی

فرم نظر سنجی

نحوه برنامه ریزی و برگزاری کارگاههای آموزشی

نظر سنجی در مورد کتاب زبان انگلیسی سال هفتم

گزارش دی ماه 89

نیاز سنجی آموزشی

نمونه فرم طرح درس سالانه

طرح ها و بـرنامه هاي گروه درسی پایه سوم ابتدایی استان آذربایجان شرقی

دانلود کارنامه ماهانه آموزشی