مديريت تحول

مدیریت تحول

چكيده

انديشه ايجاد تحول در نظام اداري به بيش از نيم قرن گذشته برمي گردد. نظام اداري ايران از سالهاي 1320 از حالت سني گذشته خارج و به تدريج در قالبهاي نوين از گستردگي قابل توجهي برخوردار گرديده، اين روند با پيش بيني، تشكيل سازمان امو اداري و استخدامي كشور، در قانون استخدام كشوري مصوب 1345 نهادينه شد و موضوع تحول، اصلاح و تكوين نظام اداري به شكل رسمي به عنوان بخش عمده وظايف اين سازمان درآمد. در اين مقاله سعي بر اين شده كه به طور اجمال، اهداف، ضرورتها، برنامه هاي تحول اداري مورد بررسي قرار گيرد.

كليدواژه : تحول اداري ؛ برنامه ها مختلف تحول اداري

1- مقدمه

انديشه ايجاد تحول در نظام اداري به بيش از نيم قرن گذشته برمي گردد. نظام اداري ايران از سالهاي 1320 از حالت سني گذشته خارج و به تدريج در قالبهاي نوين از گستردگي قابل توجهي برخوردار گرديده، اين روند با پيش بيني، تشكيل سازمان امو اداري و استخدامي كشور، در قانون استخدام كشوري مصوب 1345 نهادينه شد و موضوع تحول، اصلاح و تكوين نظام اداري به شكل رسمي به عنوان بخش عمده وظايف اين سازمان درآمد. در اين مقاله سعي بر اين شده كه به طور اجمال، اهداف، ضرورتها، برنامه هاي تحول اداري مورد بررسي قرار گيرد.

2- مفهوم تحول اداري

هدف از تحول اداري عبارت است از تقويت توانمندي هاي نظام اداري در جهت ايفاي كارآمد وظائف و نقش فعلي دولت و يا به تعبيري ديگر هدف از تحول اداري، انطباق نقش ها، توانمندي ها و قابلبتهاي نظام اداري است كه امري حياتي و براي توسعه ضروري مي باشد. موضوع نوين سازي و ايجاد تحول در نظام اداري متناسب با پيشرفت هاي تكنولوژي در راستاي تحقق خواسته هاي جامعه مي باشد.
تحول اداري فرايندهاي متعددي همچون مشاركت عمومي كاركنان، اصلاح ساختارهاي اداري، تناسب وظايف و اختيارات، توانمندسازي كاركنان و مديران، پاسخگويي دولتمردان در مقابل شهروندان، نظارت بر نظام اداري و توسعه شيو ه هاي اطلاعاتي و ... را دنبال مي كند.

3- ساختار اداري و تحول اداري

ساختار اداري به دليل ارتباط تنگاتنگ با ساير ساختارها و نيز تأثيرگذاري آن از اهميت ويژه اي برخوردار بوده به طوري كه تحول در آن اساس تحولات ديگر مي گردد. لذا تشكيل ارگاني كه مسؤوليت اين تحولات را به عهده گرفته و آن را به سرمنزل مقصود برساند، بسيار ضروري مي نمود. شوراي عالي اداري بر اساس مصوبه شماره 2056/12/1 مورخ 19/2/1377 ساختار، اعضاء و وظايف و اختيارات ستاد برنامه ريزي تحول اداري كشور را تعيين و ابلاغ نمود. انجام برنامه هاي فرهنگ سازي و ايجاد زمينه هاي ذهني براي تحقق تحول اداري نظير برگزاري سمينارهاي تخصصي آموزش، ميزگردهاي تخصصي و توليد برنامه هاي سمعي و بصري و غيره. هيأت وزيران در جلسه مورخ 18/1/1381 پس از استماع گزارش سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور در مورد برنامه تحول اداري با 7 برنامه اصلي ايجاد تحول در نظارم اداري موافقت نمود.

4- برنامه هاي مختلف تحول اداري

4-1- برنامه منطقي نمودن اندازه دولت

به منظور نيل به اين هدف، يكي از وظايف شوراي عالي اداري اصلاح تشكيلات كلان دولت و حذف يا ادغام برخي وزارتخانه هاست به عقيده طراحان لايحه تشكيلات كلان دولت، هدف اصلي اين لايحه كوچك كردن اندازه دولت جهت كارآمدتر كردن و كاهش تصدي دولتي و واگذاري بخشي از اين تصديها به بخش غيردولتي است. ساختار فعلي دولت، از نظر تشكيلاتي با چند اشكال عمده مواجه است كه حجم نامتناسب و تداخل وظايف از جمله مهمترين آنهاست، بر اساس آمار و ارقام موجود در حال حاضر بزرگي دولت 2/5 برابر حداكثر معمول است.

4-2- برنامه تحول در ساختارهاي تشكيلاتي دولت

اصلاح ساختار تشكيلاتي دولت و تجميع سازمانهاي استاني از جمله وظايفي است كه از سوي سازمان مديريت به كليه دستگاههاي اجرايي محول شده است به اين ترتيب سازمانهاي استاني تحت پوشش وزارتخانه ها و دستگاههاي در يك سازمان واحد، در هر استان ادغام خواهد شد. بر اين اساس دولت دستگاهها را موظف كرده براي كاهش و بازنگري ساختار تشكيلاتي خود اقدام كنند و اگر در مهلت مقرر انجام ندهند، سازمان موظف است رأساً اين كار را انجام دهد.

4-3- برنامه تحول در نظامهاي مديريتي

جامعه اي رشد نمي كند، مگر در سايه حسن مديريت، البته مديريتي آزادانديش، مديريت آزادانديش امكان پياده سازي مديريت دانايي را فراهم مي سازد . از نظر اين نوع مديريت يك تغيير كوچك در ورودي يك نظام مي تواند به تغيير بسيار شگرفي در خروجي نظام منجر شود.

4-4- تحول در نظامهاي استخدامي

در اصلاح نظام استخدامي سعي بر اين است كه مديريت نوين جايگزين مديريت سنتي شود. كاهش استخدامهاي رسمي، برگزاري آزمونهاي ادواري، كاهش جذب نيروهاي ديپلم و افزايش 12 درصدي جذي نيروهاي ليسانس و بالاتر، بحث دولت الكترونيك از مقوله هايي است كه در اين طرح عنوان مي شود.

4-5- برنامه هاي آموزش و بهسازي نيروهاي انساني

آموزشهاي ضمن خدمت كوتاه مدت به دلايل زيادي مورد نياز سازمانها بوده و ضرورت آن روز به روز بيشتر احساس مي شود. ضرورتهايي چون: 1 – رفع نقايص عملكردهاي جاري و قبلي و پيش بيني هاي آينده نگر در اين زمينه 2 – لزوم بهبود كيفيت فعاليتها 3 – افزايش وظايف سازمانها و لزوم انتقال آموزشها با اين وظايف جديد 4 – ورود فناوريهاي جديد سخت افزاري و نرم افزاري در عرصه هاي اقتصادي و اجتماعي

4-6- برنامه اصلاح فرايندها و روشهاي انجام كار و توسعه فناوري اداري

با استفاده از فناوريهاي جديد مي توان روشهاي كارآمدتر و به صرفه تر و در عين حال دقيق تري را تدوين كرد. اين روشها خود به خود به انجام وظايف سازماني در مجراي صحيح و بدون اتلاف انرژي و منابع سازماني و در نتيجه حصول سريعتر به نتيجه منجر مي گردد كه در نهايت ارباب رجوع نيز در زمان كوتاهتر و با كيفيت بهتري به هدف خود دست مي يابد.

4-7- برنامه ارتقاء و حفظ كرامت مردم در نظام اداري

حصول نتيجه هفتم ماحصل برنامه ديگر است، ويژگيهاي نظام خدماتي مطلوب را مي توان اطلاع رساني سريع و دقيق و در دسترس و تسريع عمليات مورد نظر مراجعان، سهولت در انجام كارها و گردش امور، پايبندي به ضوابط و قوانين عدم تبعيض، زيبايي و نظم عمل مراجعه را مي توان نام برد كه موجب رضايتمندي خدمت گيرندگان مي شود.