اسكان اضطراري و سرپناه موقت

حمایت های جمعی و سرپناه

سانحه:
(Emergency Phase) فاز اضطراری
(Relief Phase) فاز امداد

اهداف عملیات امداد و نجات

در عملیات امداد و نجات تمامی تلاشها و فعالیتها در راستای دو هدف اصلی شکل می گیرد :

• الف – مجموعه فعالیتهایی که منجر به نجات جان و سلامت انسانها(Life - saving) می گردد.

• ب- – مجموعه فعالیتهایی که منجر به حفظ و تداوم حیات انسانها (Life - Sustaining)می گردد.

پاسخگویی چیست؟

• " یک توافق همگانی وجود دارد درمورد اینکه پاسخگویی سوانح چه چیزی را در بر می گیرد ، با هر گونه تعریفی [ پاسخگویی به سوانح] در بر دارنده تصمیمات و فعالیت هایی است در جهت محدود ساختن صدمات و جراحات ، از دست رفتن حیات ، خسارت به دارایی ها ومحیط زیست ناشی از یک مخاطره شناخته شده." (4)

پاسخگویی در فاز اضطراری

" سه گونه فعالیت های پاسخگویی نجات زندگی عبارتند از:

• الف- جستجو ونجات (Search and Rescue.SAR)

• ب- درمان های پزشکی کمک های اولیه (First Aid Medical Treatment)

• ج- تخلیه(Evacuation) (4)

پاسخگویی در فاز امداد

• الف: مراقبت های جمعی(Mass Care):

- آب

- غذا

- سرپناه

- خدمات بهداشتی و درمانی اولیه

ب- بازتوانی اولیه (ٍEarly Recovery)

امداد

پس از جستجو ونجات ، اقدامات امدادي(Relief) در الويت پاسخگويي قرار دارد ،نياز هاي قربانيان در اين بخش بر اساس نوع ،شدت،زمان ومكان سانحه مي تواند گوناگون و الويت هاي آن متفاوت باشد ، ولي در بيشتر سوانح كه در آن آسيب به دارايي ها و اموال مردم وخسارت به منابع و شريان هاي حياتي وجود دارد، تامين نياز هاي حياتي و آنچه كه مراقبت هاي جمعي(Mass Care) نام دارد اغلب در اوالويت هاي نخست جاي مي گيرد.

"امداد یک عبارتی است که بطورعام در مدیریت سوانح بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد، وجزئی از پاسخگویی است." (4)

بهتر آن است که امداد و امداد رسانی را پاسخ به پیامدهای سانحه بنامیم، اما پیامد های سانحه کدام است:

• پيامدهاي احتمالي سوانح:

• مرگ و مير

• جراحات شديد

• شيوع بيماري

• كمبود مواد غذايي

• آوارگي گروهي

• "سلسله مراتب نيازها :در تمام پاسخگويي ها به سوانح سلسله مراتبي از نياز ها- الويت وظايفي كه ضروري است جايگزين شود- وجود دارد.ارزيابي نيازها بايستي بطور روشن متمركز گردد بر روي اين نيازها به ترتيب الويت:

• - نخست فراهم آوردن نيازهاي اصلي حمايت از حيات(basic life support) : آب آشاميدني و بهداشت،غذاي مناسب،كمك هاي پزشكي مقتضي،سرپناه (مسكن و پوشاك كامل) و سوخت(براي پخت وپز و گرما)

• - دوم محافظت از قربانيان سانحه در برابرخشونت فيزيكي وتجاوز و تعرض ، بويژه در سوانحي که پناهندگان وآوارگان داخلی در آن درگیرند.

• - سوم شناسايي استرس هاي (تنش هاي) روانشناختي و اجتماعي ناشي از سانحه، تامين كردن حمايت هاي روانشناختي و اجتماعي براي قربانيان." (6)

• " تهیه و تدارک آب ، غذا و سرپناه (یا مراقبت های جمعی ) :

• الف- مراقبت های جمعی (Mass Care) یکی از بغرنج ترین فعالیت های مدیریت وضعیت های اضطراری است.

• ب- فعالیت های مراقبت جمعی کوشش دارد برای شناسایی مستقیم نیاز های پشتیبانی کننده حیاتی انسانی بنام تغذیه ، تامین آب ، و محافظت فیزیکی از عوامل محیطی.

• ج- پس از ضربه سوانح ، خانه های مردم ممکن است تخریب شده یا غیر قابل سکونت شود.

• مسیر های حمل ونقل و ارتباطات بطور کامل قطع شده شود ، و سراسر منطقه ممکن است بطور کامل دچار محدودیت شود. " (6)

امداد بشر دوستانه (Humanitarian Relief):

• -آب نوشيدنی کافی

• -بهداشت

• -مراقبت های اولیه پزشکی

• -غذای کافی

• -محافظت در برابر خشونت و آزار و اذیت (1)

سرپناه

• سرپناه یا پناهگاه چیست؟

• فرهنگستان زبان و ادب فارسي جمهوري اسلامي ايران در بخش واژگان نظامي معادل سرپناه را براي واژه shelter بكار برده است.

با همه این تعاريف سرپناه تنها یک مکان دارای سقف نیست. "سرپناه بيش از یک سقف است و این به آن معناست که از بهداشت، امنیت، حریم خصوصی و شان و کرامت در اردوگاه مسکونی اطمینان یابیم". (10)

سرپناه اضطراری نقش‌های مهم و گوناگونی دارد از جمله:

• 1- محافظت در برابر سرما، گرما، باد و باران و غيره

• 2- حفظ و نگهداری اموال و اثاثيه

• 3- ثبت و حفظ حدود خانه (مالكيت و حق تصرف)

• 7-‍‌ايجاد تمركز و جلوگيری از مهاجرت

• 4-‍‌ايجاد مبدأ اوليه برای انجام عمليات بعدی (درآوردن اموال از زير آوار، بازسازی و ...)

• 5-‍‌ايجاد و تأمين امنيت عاطفی بين اعضای خانواده و محيط

• 6- تعيين نشانی مشخص برای دريافت خدمات امدادی و پزشكی و ...

• در اسکان آوارگان ناشی از سوانح، سه شیوه کلی زیر را می‌توان پیش گرفت.

• اسکان افراد بصورت پراکنده

• اسکان افراد در کمپ

• اسکان انبوه افراد در اماکن عمومی

آوارگان

• 1- افراد آواره داخلی

• 2- افراد آواره خارجی

• 3- پناهندگان

• - - Internally displaced persons ,IDPs

• - Externally displaced persons ,EDPs

• - Refugees

" مزایای سرپناه برای هر انسانی شامل موارد زیر است:

• الف- محافظت فرد در برابر مخاطرات طبیعی و محیطی (سرما، گرما، و ....)

• ب- محافظت در برابر ناامنی

• ج- محافظت در برابر آسیب به رفاه و آسایش روانی

در زیر به سیاست‌های سایر سازمان‌های امدادی در قبال اسکان آوارگان اشاره شده است:

• الف- پزشکان بدون مرز:

• توصیه‌های اساسی:

• 3/5 متر مربع سرپناه برای هر نفر

• ساخت و ساز توسط خود آوارگان انجام شود.

• از مواد اولیه محلی استفاده شود.

• اگر امکان دارد هر خانواده یک سرپناه مجزا داشته باشد.

• از واحد‌های پیش ساخته اجتناب شود.

• اهداف:

• حفاظت در مقابل عناصر [محیطی] و ناقلین

• مسکن کافی و فضای مناسب برای خانواده‌ها

• بازگرداندن آرامش و امنیت

• چادر و وسایل گرم کننده (هیتر) برای آب و هوای زمستانی (سرد) " (3)

ب-کمیساریای عالی پناهندگان:

• توصیه‌های اساسی:

• 30 -45 متر مربع فضای اردوگاهی برای هر نفر

• حداکثر جمعیت کمپ (اردوگاه)20،000 نفر

• 5/3 متر مربع فضای سرپوشیده برای هر نفر در مناطق گرمسیری

• 5/4 -5 متر مربع فضای سرپوشیده برای هر نفر در مناطق سرد یا مناطق شهری

• سه روش از پیش تعیین شده برای تأمین نیاز افراد به سرپناه:

• اسکان به صورت پراکنده

• کمپ

• اسکان انبوه در اماکن عمومی (3)

• ج- پروژه اسفیر:

• " سه متن از پیش نوشته شده برای اسکان:

• 1- آوارگان در منزل خود اسکان یابند.

• 2- آوارگان در منازل جامعه‌ای که به آن وارد شده‌‍‌اند ساکن شوند.

• 3- آوارگان به صورت خوشه‌ای اسکان یابند ." (3)

•

کارشناسان امداد برای اسکان در مراحل گوناگون تقسیم‌بندی زیر را به کار می‌برند:

• سرپناه اضطراری

• سرپناه موقت

• سرپناه دائم

مراحل تامین سرپناه

• مرحله اول: تأمين سرپناه اضطراری

• مرحله دوم: تأمين سرپناه موقت

• مرحله سوم: تأمين سرپناه دائمی

نکات مهمی که در ایجاد اردوگاه اضطراری باید مورد توجه قرار گیرد به‌شرح زیر است:

• 1- انتخاب محل و مکان مناسب

• 2-مسطح‌نمودن، خیابان‌بندی و نصب چادرهای اسکان یا پیش‌ساخته‌ها

• 3- تسهیلات ضروری در اردوگاه

• 4- تأسیسات در اردوگاه

• 5- تشکیلات اردوگاه

• 6- مسائل و مشکلات اردوگاه

حداقل انتظارات آوارگان از برپایی اردوگاه به شرح زير است:

• تأمین و هدایت آب آشامیدنی توسط لوله انتقال آب به مركز اردوگاه.

• در اردوگاه‌هاي موقت حداقل مصرف آب 15-20 ليتر نفر در روز بوده و بايد تأمين گردد.

• نصب توالت و حمام متناسب با تعداد افراد اسكان داده شده در اردوگاه (حداقل براي هر 35 نفر يك توالت و براي هر100 نفر 2/2 متر مربع (‌حداقل يك دوش)

• جهت نظافت و شستشو براي هر 50 نفر يك سكوي دو طرفه شيردار به طول 3 متر قرار داده شود. (فاصله هر دو شير 75 سانتيمتر باشد)

• در طراحي اردوگاه ميزان مساحت لازم براي هر نفر حدود 35 متر مربع محاسبه گردد.

• ايجاد امنيت اردوگاه از مسائل مهم و اساسي يك اردوگاه مي‌باشد.

• تمام چادرها نسبت به مركز اردوگاه بايد شماره‌گذاري گردد.

•

مشکلات اردوگاه

• بازماندگان را به آواره تبديل مي‌كند

• توان خانواده را در نجات اموال و بيرون‌كشيدن مصالح ساختماني بر جاي مانده كم مي‌كند.

• بعضاً نياز غيرطبيعي به سر پناه موقت پديد مي‌آورد. (براي وسايل و اثاثيه خود به سر پناه نياز دارند)

• امكان كمك مردم مناطق مجاور را به بازماندگان كاهش مي‌دهد.

• موجب تأخير در بازسازي مي‌شود.

• با‍‌ ايجاد فشارهاي روحي تازه مانند جدايي افراد خانواده و زندگي در محيطي ناآشنا مي‌گردد.

• التيام رواني بازماندگان را به تعويق مي‌اندازد.

اسكان اضطراري و سرپناه موقت

مطالب مشابه :

فصل دوم : كليات اسكان

دستور العمل اسکان اضطراری

اسکان اضطراری و اردوگاه

کلیات بلایا

مانور زلزله و اسکان اضطراری در شهرستان اردستان برگزار شد

اسكان اضطراري و سرپناه موقت