« تاریخچه دوچرخه کوهستان در جهان »

در اواخر دهه 1970 جنبش دوچرخه سواران کوهستان Marin به جمعیت مطلوبی رسید و خبر آنها در آمریکا و دیگر نقاط جهان به سرعت پخش شد. اولین مقاله رسمی در مورد آنها در بهار 1978 در فصل نامه Co Evolotion و بعد هم مقالات متعدد دیگری در نشرییات منتشر شد.

دوچرخه کوهستان به نقطه حساسی رسیده بود دو چرخه کوهستان به بعضی افراد تصور سفر به مناطق کاملا بکر به دور از هر اتو مبیلی را می داد برای برخی دوچرخه سواران مستعد دیگر حالت ایستاده نشستن روی زین و زین راحت فاکتور هایی را معرفی می کرد که تا آن زمان در دوچرخه ها وجود نداشت و بی شک این ندا که من قبلا کوهستان سواری کرده ام در میان بسیاری از افراد در سراسر آمریکا شنیده می شد و با وجود این که فعالیت های قدیمی آنها با دوچرخه های پهن تایر به انزوا کشیده شده بود خبر دوچرخه های کوهستان علایق آنها را دوباره به جوش و خروش آورد. افراد غیر دوچرخه سوار دوچرخه های کوهستان رفقای خود را قرض می گرفتند و در باز گشت با لب خندی بر لب می گفتند این دوچرخه تا حالا کجا بوده. دوچرخه های کوهستان طبیعت محبوبی داشتند حالت ایستاده ی نشستن روی آنها که با استفاده از فرمان های قوس دار به وجود آمده بود زین فنر دار و البته سواری نرم روی تایر های پهن دوچرخه سوار را در وضعیت راحتی قرار می داد. دوچرخه های کوهستان با تایر های پهنشان پتانسیل برجسته ای برای تبدیل شدن به یک وسیله نقلیه را داشتند. هنگامی که مجلات خبر دوچرخه سواران کوهستان Marin را پخش کردند فروشگاههای محلی دوچرخه شروع به درخواست دوچرخه های کوهستان و قطعات آنها کردند. در سال 1978 برادران Koski که یک فروشگاه دوچرخه را در Mill Valey اداره می کردند شروع به ساخت یک تنه دو چرخه کوهستان با الحام از تنه Schwinn مدل وارسیتی کردند . آن تنه ها مهندسی جالبی نداشتند ولی قیمت آنها با توجه به جوشکاری دستی خیلی مناسب بود و صدهها نمونه از آنها فروخته شد.

در سال 1977 یکی از مجلات خبر برگزاری تور دوچرخه سواری کوهستان را در Colorado نوشت و در پی آن سال آینده برخی از اعضائ گروه Marin برای اطلاع از جزئیات آن به Colorado رفتند ولی برگزار کنندگان آن طور برای برگزاری آن در سال دوم برنامه ای نداشتند ولی بعد از ملاقات با گروه Marin مشتاق برگزاری آن شدند و به اتفاق هم یک طور دو روزه را بر پا کردند و از آن پس این طور با نام Pearl Pass هر سال برگزار شد و کمک مهمی برای جنبش کوهستان سواران بود.

در سال 1979 Tom Ritcheyکه کورسی سوار و تنه ساز بسیار موفقی بود در ساخت تنه ی یکی از دوچرخه هایش از دوچرخه های کوهستان الهام گرفت. Tom Ritchey کار تنه سازی اش را از سن 15 سالگی آغاز کرده بود وقتی برای اولین بار نمونه دوچرخه کوهستان را دید در حال طراحی تنه ای مقاوم بود که بتوان تایر های 1.5 اینچی را روی آن نصب کرد ولی با دیدن آن دوچرخه کارش راحت شد.در سال 1975 Garry Fisher یک Schwinn پنج دنده را سر هم کرد و راحتی آن در سر بالایی ها بقیه را متقاعد کرد که استفاده از چند دنده راه پیشرفت در دوچرخه سواری کوهستان است. به تدریج او طبق سه دنده را جایگزین طبق تک دنده بزرگ کرد و طبق عوض کن را هم به آن افزود همچنین برای بهتر شدن قدرت ترمز ها از ترمز های کاسه ای استفاده کرد تمام این مشخصات به قدرت و تنومندی دوچرخه افزود .این دوچرخه بدون گلگیر-ترک بند-جک و سبد 19.5 کیلو گرم وزن داشت و در سالهای بعد وقتی دوچرخه سواران قطعات بهتری را از دوچرخه های کورسی روی دوچرخه های کوهستان نصب کردند باز هم وزن دوچرخه های شان کمتر شد. Garry Fisher و دوستانش تعداد زیادی از این دوچرخه ها را برای دوستان و آشنایان خود ساختند.

حس رقابت میان دوچرخه سواران Marin برانگیخته شده بود و طبیعی بود که مسابقاتی برای مشخص شدن بررترین کوهستان سواران برگزار شود.اولین مسابقه زمان گیری شده در 21 دسامربر سال 1976 در جبهه شرقی کوه Pine که در شمال Marin بود برگزار شد .مسیر سرا شیبی و پچ های مسابقه که 3400 متر طول داشت گریس ترمز های قدیمی را دود می کرد و چون شرکت کنندگان باید بعد از مسابقه گریس ترمز هایشان را تعویض می کردند این مسابقات Repack لقب گرفتند به معنای تعویض .در مسابقات Repack شرکت کنندگان با فاصله زمانی 2 دقیقه از هم وارد مسیر می شدند و زمان گیری هم توسط کرنومتر های نیروی دریایی انجام می شد. در کل 24 مسابقه از سری مسابقات Repack که از سال 1976 تا 1984 انجام شد Garry Fisher با زمان 2 دقیقه و 22 ثانیه رکورد دار بود.

این سری مسابقات تاثیر بسزایی در تسریع توسعه دوچرخه سواری کوهستان داشته است .تا سال 1977 خیلی از کوهستان سواران Marin بهترین قطعات دوچرخه های کورسی را از اقصی نقاط جهان جمع آوری می کردند حتی چند قطعه موتور سیکلت نیز بکار رفت اما تمام این قطعات روی تنه های قدیمی Schwinn سوار می شدند که قدرت زیادشان فقط بخاطر جرم زیادشان بود .این تنه ها از ورق های کلفت استیل ساخته می شدند و اکثرا برای ساخت تنه خم می شدند این مسئله باعث می شد وزن تنه های خالی به 5 کیلو برسد .این تنه ها برای استفاده نوجوانان ساخته شده بودندن و استفاده در کوه های Tamal Paise و مسابقات Repack توسط ورزشکاران بزرگسال و خرفت چیزی نبود که سازندگانش در نظر داشتند .این تنه ها پشت سر هم می شکستند و زمان آن بود تا تنه های کاملا جدیدی ساخته شود.

کوهستان سواران حرفه ای بیشتر نیاز به تنه های جدید داشنتد Carley با وزنی بیش از 86 کیلو تنه های زیادی شکانده بود او از Breezer درخواست کرد تا یک تنه کوهستان برایش بسازد ولی چون Breezer سرش با تنه های کورسی شلوغ بود پیشنهاد او را رد کرد . Charley به سراغ یکی از تنه سازان به نام Michel رفت و درخواستش مورد قبول او قرار گرفت .در حالی که این تنه اولین تنه دوچرخه کوهستان از جنس کرومولی بود ولی Charley بعد از دو هفته دو باره لوازمش را روی تنه قدیمیش ریخت چون این تنه جدید قابلیت مانور خوبی نداشت .بعد ها در سال 1977 Charley دوباه به Breezer درخواست ساخت تنه داد و این بار در خواستش مورد موافقت قرار گرفت. Breezer 10 تنه را با استفاده از لوله های کرومولی که در ساخت خرپا های(سیستم استاتیکی برای کنترل نیرو های استاتتیکی مثل سیستم ساخت دکل های فشار قوی برق) بدنه هوا پیما استفاده می شد ساخت و اندازه های مهندسی آنها را هم از Schwinn های قدیمی اقتباس کرد. اولین نمونه آنها در اکتبر سال 1977 تکمیل شد و خود Breezer در مسابقات Repack با آن به مقام قهرمانی رسید نه دوچرخه دیگر را هم تا ژوئن 1978 ساخته شدند.این دوچرخه ها با اسم Breezerهر کدام به همراه یک تلنبه - قمقمه – تیوپ زاپاس و جعبه آچار مخصوص به قیمت 750 دلار فروخته شدند.

مشخصه دوچرخه های Breezer اکسل عقبشان (مثلث پشتی تنه ) بود که لوله های بالایش تا وسط لوله بالایی مثلث جلو آمده بود این مسئله استحکام افقی تنه های بلند را هم افضایش می داد .نه عدد از آنها آب کاری نیکل هم شده بودند.

اکثر خریداران دوچرخه های بریزر قامت بلندی داشتند و تنه های اولین نمونه ها تماما در سایز 22 اینچ ساخته شده بود و لوله پیشانی آنها هم 5.25 اینچ طول داشت تا در صورت شکستن دوشاخ بتوان دوشاخ Schwinn را روی آن نصب کرد .

پیشانی بلند باعث می شد لوله های بالایی مثلث جلو شیب منفی داشته باشد (در اصطلاح تنه شیب منفی داشت).

در آن سال Tom Ritcheyدر فکر ساخت تنه ای مقاوم تر بود که قبل از شروع کارش Garry Fisher به او در خواست ساخت چنین تنه ای را داد Ritchey سه نمونه تنه ساخت یکی برای خودش یکی برای Garry Fisher و یکی هم برای فروش.قبل از شروع کار Breezer نقشه های مهندسی تنه اش را بنا به در خواست Ritchey برایش فرستاد که در آنها پیشنهاداتی هم برای تصحیح تنه Breezer گنجانده شده بود مثل استفاده نکردن از سیستم مخصوص اکسل عقب (که قبلا به آن اشاره شد) – استفاده از لوله هایی با قطر بیشتر برای لوله پایینی مثلث جلو و لوله های پایینی اکسل عقب. این تصحیحات وزن تنه را نیم کیلو کم می کرد و ده نقطه جوش هم کمتر داشت در حالی که از استحکام تنه کاسته نشده بود.

در یکی از مسابقات سال 1979 Ritchey سه نمونه از تنه های نیمه کاره خود را برای نمایش به Marin برده بود و هفته بعد کار ساخت آنها را به پایان برد و بعد ها نه نمونه دیگر را ازهمان تنه برای فروش ساخت .ولی در سان ماتئو جایی که Ritchey ساکن بود دوچرخه های کوهستان طرفداران زیادی نداشت Ritchey تنه هایش را به Garry Fisher داد تا آنها را برای فروش به Marin ببردFisher هم دوچرخه ها را در سال 1979 به شهر فیر فاکس آورد و آنها را به Charly نشان داد و از او سوال کرد که آیا حاضر است برای فروش تنه های Ritchey با هم شراکت کنند.پس از موافقت آنها پول های نقدشان را که 200 دلار بود به بانک بردند و حسابی با نام (دوچرخه کوهستان ) باز کردند. این اولین تجارتی بود که برای فروش دوچرخه های کوهستان پایه گذاری شد. این دو شریک به همراه Ritchey تا آن زمان بیش از هر کس دیگری به این ورزش نو ظهور متعهد شدند و به تجارتی پرداختند که باعث شد دوچرخه های کوهستان را بیشتر در اختیار عموم قرار گیرد. هر سه آنها ایده های خوبی برای انجام کارشان داشتند .Garry Fisher فوت و فن بازار یابی را می دانست Charley هم در نوشتن مقالات تجاری و تبلیغاتی برتر بود. و هر دو این امکان را داشتند تا در زمان کوتاهی افکار عمومی را متوجه دوچرخه کوهستان کنند. Ritchey هم تجربیات قابل توجهی در ساخت تنه داشت و ابتکارات بسیاری را در ساخت تنه های وکورسی برای کارایی مکانیکی بهتر آنها انجام داده بود و در کارش خیلی موفق بود. Ritchey می توانست قطعات کار آمدی از دوچرخه کوهستان را مثل فرمان – کرپی – تنه – دوشاخ و توپی تنه بسازد و به مرور زمان تجارتش را در این زمینه آغاز کرد.

در سال 1980 Charley شروع به انتشار اولین مجله مخصوص دوچرخه کوهستان کرد که تا سال 1985 تنها مجله دوچرخه سواری کوهستان بود .مجله او شامل اطلاعات طور ها وقایع و حکایات طنز آمیز وچیز های دیگر بود که اشتیاق رو به رشد این ورزش را منعکس می کرد .

تا سالها نظر متحدی برای نام کلی دوچرخه های پهن تایر وجود نداشتFisher و Charley تلاش های ناموفقی برای منصرف کردن شرکت های دیگر از استفاده از کلمه ((دوچرخه کوهستان )) داشتند و بعد ها هم در مزایده ای که برای تصاحب این نام تجاری بر پا شده بود شکست خوردند.در سال 1981 مجله Bicyling مسابقه ای برای انتخاب نام این دوچرخه ترتیب داد و نام برنده (A.T.B.) به معنای اختصاری دوچرخه ی همه جا رو بود ولی در آینده روشن شد که نام دوچرخه کوهستان(M.T.B.) رقیبی ندارد و به تدریج نام این نوع دوچرخه ها همین شد.

در اواخر ده 1980 چند کارخانه تولید قطعات دوچرخه شروع به تولید قطعات دوچرخه کوهستان کردند .دو شرکت قابل توجه در میان آنها بودند یکی شرکت ژاپنی آکایی که سازنده طوقه های آلومینیومی بود و شرکت National Tireکه تولید کننده تایر بود . چرخ هایی که با قطعات این شرکت ها ساخته شده بودند وزن دوچرخه های کوهستان را تا 2.5 کیلو سبک تر می کرد بدون این که از استحکام مکانیکی آنها کاسته شود.

قدم بعدی در توسعه دوچرخه سواری کوهستان افزایش تولید بود در سال 1981 چند شرکت سازنده دوچرخه به توسعه سریع بازار دوچرخه های کوهستان توجه داشتند.خیلی از مردم برای خرید دوچرخه کوهستان Ritchey که توسط Charley و Fisher عرضه می شد 1400 دلار می پرداختند.در حالی که Ritchey در سن 24 سالگی در کار تنه سازی کاملا موفق بود ولی دایر کردن نمایندگی در دستور کارش نبود و سخت سرگرم ساخت تنه های خودش بود Fisher و Charley هم سرشان با تجارتشان شلوغ بود و تا آن زمان هم در آمریکا کسی نبود تا برای ساخت دوچرخه های حرفه ای قرار داد بزرگی امضا کند.

صاحب یک شرکت توضیع قطعات دوچرخه به نام Specialized دو نمونه از دوچرخه های کوهستان Ritchey را برای استفاده شخصی خرید.مهندس این شرکت ایده ساخت دوچرخه های کوهستان Specialized را مطرح کرد . صاحب شرکت که Sin Yard نام داشت دوچرخه کوهستان Ritchey را به شرکت خود در ژاپن برد و اولین دوچرخه کوهستان Specialized را با نام Stump Jumper به معنی پرش کننده قدرتمند را با اقتباس از دوچرخه ی Ritchey ساخت.

اولین نمونه دوچرخه های Stump Jumperدر سال 1982 با قیمت 750 دلار به بازار آمد و کوهستان سواری رابیشتر در میان مردم رونق داد .در دو سال بعد هزاران نمونه از آنها فروش رفت .

از آن به بعد نام های زیادی در صنعت دوچرخه سازی کوهستان به گوش می خورد و برای چندین سال فروش سالیانه دوچرخه های کوستان هر سال سه برابر می شد .در سال 1986 فروش دوچرخه های کوهستان از دو چرخه های کورسی بیشتر شد حتی در اروپا هم صنعت دوچرخه سازی کوهستان دیگر صنایع دو چرخه سازی را تحت شعاع خود قرار داد. توسعه سریع دوچرخه سواری کوهستان موجب بروز مشکلاتی در مورد مسیر های خاکی شد و در خیلی از مسیر ها دوچرخه سواری ممنوع شد .در آن زمان به تحقیقاتی در مورد کوهستان سواری قانونمند نیاز بود و باز نگری های سازمان یافته در مورد این ورزش هم باید صورت می گرفت . در سال 1983 (NORBA)سازمان ملی کوهستان سواری آمریکا تاسیس شد .در کنار حفظ و نگهداری و ایجاد دسترسی قانونی به مسیر ها هدف (NORBA) سازماندهی و مدیریت بر مسابقات کوهستان سواری بود.

یکی از اهداف مسابقات ساختن دوچرخه های بهتر بود .در قوانین (NORBA) آمده بود که در زمان مسابقه دوچرخه سوار باید متکی بر خود باشد و در صورت بروز مشکلات فنی نمی تواند از تیم حامی خود کمک بگیرد این قانون منعکس کننده شرایت روزمره و طبیعی کوهستان سواری بود .

در سال 1983 بنیان گزاران NORBA که نیاز به سرمایه کذاری روی تجارت های جدیدی داشتند NORBA را به سازمان دوچرخه سواری آمریکا فروختند و دو باره در سال 1989 به فدراسیون دوچرخه سواری آمریکا فروخته شد و از آن پس هدف حفط و نگهداری و دسترسی به مسیر ها کمرنگ شد و اهداف جدیدی مثل برنامه ریزی و سازمان دهی مسابقات در انحصار NORBA در آمد. هر چند IMBA سازمان بین المللی دوچرخه سواری کوهستان هدف اولیه NORBA را برای حفظ مسیر ها دنبال کرد و آگاهی بین المللی را برای کوهستان سواری قانونمند بالا برد.

برای سال های زیادی مسابقات کرس کانتری تنها مسابقاتی بود که NORBA برگزار می کرد زیرا در آن زمان مسابقات دان هیل برای مسیر زیان آور طلقی می شد ولی با فروش NORBA به فدراسیون دوچرخه سواری آمریکا با اصرار سازمان بین المللی دوچرخه سواری کوهستان مسابقات دان هیل هم برگزار شدند. کوهستان سواری دان هیل صنایع سازنده سیستم های تعلیق(کمک فنر) دوچرخه را به یکی از داغ ترین بازار های ورزشی تبدیل کرد .خیلی از پیست های اسکی در تابستان ها تاسیسات خود را برای استفاده کوهستان سواران دان هیل به راه می انداختند و کوهستان سواری دان هیل به تدریج رونق گرفت و بعد هم عنصر غالب کوهستان سواری شد . در مقالات طنز دوچرخه ها بهانه ای برای مصرف سوخت های فسیلی بودند چون مردم با اتومبیل های خود به محل های کوهستان سواری می رفتند و از تله سیژ برای بالا بردن دوچرخه های دان هیل خود استفاده می کردند.ولی مناظر و صحنه های مهیج دان هیل افکار عمومی را بیش از پیش متوجه دوچرخه سواری کرد با توجه به طبیعت واقعی دوچرخه های کوهستان به عنوان وسایل نقلیه بسیار کار آمد این دوچرخه ها را بیشتر مورد توجه عموم قرار داد و موجب شد مردم بیشتری از دوچرخه استفاده کنند و این برای مقابله با صنایع چند میلیارد دلاری پترو شیمی و اتومبیل سازی که هزینه های هنگفتی را برای تبلیغاتشان می پرداختند کافی است.

رشد و توسعه دوچرخه سواری کوهستان عمدتا به خاطر کار آمدی و قابلیت دسترسی آسان به آن است. خیلی از دوچرخه سواران غیر حرفه ای دوچرخه های کورسی را سست و بچگانه یافتند در حالی که دوچرخه های کوهستان روی جاده یا خارج از آن بسیار راحت هستند.

مدرکی که نشان می دهد دوچرخه سواری کوهستان نسبت به دوره مسابقات Repackچقدر عام تر شده این است که دوچرخه سواری کوهستان یکی از رشته های نو ظهور و مدال آور برای کشور های مختلف در المپیک است. در المپیک 1996 کشور های هلند – سوییس – فرانسه – ایتالیا – کانادا و آمریکا در رشته دوچرخه سواری کوهستان مدال آور بودند.این مطلب بیان گر توسعه جهانی این ورزش است در حالی که این مسابقات فقط بیست سال بعد از اولین مسابقه زمان گیری شده دوچرخه سواری کوهستان برگزار شد.

« تاریخچه دوچرخه کوهستان در جهان »

مطالب مشابه :

دوچرخه کوهستان(قسمت اول را دوباره نوشتم که حذف شده بود)

آدرس نمایندگی دوچرخه های مریدا، جاینت، ژیتان، فوجی و ویوا در تهران:

مارک دوچرخه های معروف

فروش 2008 Giant XTC HB3 : قیمت 800,000 تومان

قیمت جاینت کوهستان

آشنایی با دوچرخه سواری کوهستان

قسمت " فـروشـگاه دوچـرخـه " در وبلاگ گشایش یافت :

« تاریخچه دوچرخه کوهستان در جهان »

جاینت گلوری دوچرخه ای که دنی هارت با آن قهرمان دنیا شد با قیمت ۱۹ملیون تومان