تفاوت واژگان فارسی و عربی و چگونگی تشخیص واژه‌های فارسی از غیرفارسی

تفاوت زبان عربی وفارسی

پیش از خواندن این نوشته یادآور می شوم که همه زبانهای جهان با هم داد و ستد واژگانی داشته اند و دارند و خواهند داشت . شاید تنها زبانهای مرده باشند که چنین چیزی در آنها رخ نداده باشد . وجود واژگان عربی در فارسی طبیعی است همان گونه که در عربی نیز صدها واژه پارسی هست .

هرچند برای کسی که به دو زبان چیره نیست کار دشواری است ولی راه های ساده ای هم وجود دارد که دانستن آنها جالب است.

از میان ۳۲ حرف الفبای فارسی برخی حروف تنها ویژه واژه های عربی است .

حرف (ث) : هر واژه ای که دارای ث است بی گمان عربی است و ریشه ی فارسی ندارد . جز (کیومرث: مرد دانا یا گاو مرد) ، ( تـَهمورث : دارنده ی سگ نر قوی ) و واژگان لاتین مانند بلوتوث یا نام هایی مانند ادوارد ثورندایک و … که بسی آشکار است نام های لاتین هستند نه عربی یا فارسی.

حرف (ح): هر واژه ای که دارای حرف ح است بی گمان عربی است و ریشه ی فارسی ندارد.غیر از کلمه ی حوله که درست آن هوله است وبه گمان نزدیک به یقین ریشه ی ترکی دارد و به معنی (پُرزدار ) است . عرب به هوله (حوله) می گوید : مِنشَفة در سعودی / خاولی یا خاولیة و بَشکیر در عراق / بِشکیر یا فوطة در سوریه .واژه حول و حوش هم به گمان بسیار فارسی و درست آن هول و هوش است . کردهای فهلوی یا فَیلی هنوز به خانه می گویند هاوش که با house در انگلیسی همانندی دارد.

حرف (ذ) : هرچند در فارسی کهن تلفظ این حرف مانند تلفظ عربی آن وجود داشته اما امروزه دیگر هیچ ایرانی ای ذال را ذال تلفظ نمی کند بلکه زاء تلفظ می نماید .بیش از ۹۵% واژه های دارای ذال ریشه ی عربی دارند مگر واژه هایی مانند گذر ، گذراندن ، گذشتن ، پذیرش ، پذیرفتن ، آذین، گنبذ (امروزه گنبد خوانده می شود.)ذانستن ( که امروزه دانستن تلفظ می شود. اما کردها ، لَکها و برخی دیگر از اقوام ایرانی ذانستن را زانستن تلفظ می کنند. مانند تالشی ها که به (می دانم) می گویند ( زُنُـمzonom) و کردها می گویند ( اَزانِـم یا زانِـم یا مَزانِم یا دَزانِم )

حرف(ص): هر کلمه ای که صاد دارد بی شک عربی است مگر عدد شصت و عدد صد که عمداً غلط نوشته شده اند تا با انگشت شست و سد روی رودخانه اشتباه نشوند.

صندلی نیز بی جهت با صاد نوشته شده و البته عربی شده ی چَندَل است. عرب به صندلی می گوید کُرسی .

صابون هم در اصل واژه ای فارسی است و درست آن سابون است و این واژه از فارسی به بیشتر زبانهای جهان رفته مثلاً soap در انگلیسی همان سابون است . ما سابون را به صورت معرَّب صابون با صاد می نویسیم.اصفهان نیز معرّب یعنی عربی شده ی سپاهان است.

حروف( ض/ظ /ع ): بدون استثنا تنها ویژه واژه های دارای ریشه ی عربی است و در فارسی چنین مخارجی از حروف وجود ندارد . به ویژه ضاد تا جایی که عرب ها به الناطقین بالضاد معروفند زیرا این مخرج ویژه عرب است نه دیگر مردمان نژاد سامی.

حرف(ط) : جنجالی ترین حرف در املای کلمات است . مخرج طاء تنها ویژه واژه های عربی است و در فارسی ط نداریم و واژه هایی که با ط نوشته می شوند یا عربی اند و یا اگر عربی نیستند غلط املایی هستند . مانند طهران ،طالش، اصطهبان ، طوس که خوشبختانه امروزه دیگر کسی تهران ،تالش ، استهبان و توس را دیگر نادرست نمی نویسد. اما بلیت واژه ای فرانسوی است . تایر tire واژه ای انگلیسی است . اتاق مغولی است . تپش فارسی است و دلیلی ندارد که آن ها را نادرست بنویسیم و امروزه دیگر این واژه ها را درست می نویسند مگر کسانی که با ریشه واژه ها آشنا نیستند.

حرف( ق ): نیز در مرتبه دوم حروف جنجالی است . در فارسی قاف نداریم غ داریم . قاف ویژه واژه های عربی در ۹۰ درصد موارد است واژه های عربی دارای ریشه ی اغلب سه حرفی و دارای وزن و هم خانواده اند مانند: قاسم ، تقسیم ، مقسِّم ، انقسام ، قَسَم ، قسمت ، اقسام ، مقسوم ، قسّام ، منقسم و تشخیص واژه ی عربی الاصل دارای قاف کار ساده ای است . اما دیگر کلمات قاف دار یا ترکی اند و یا مغولی . مانند قره قروت: کشک سیاه / قره قویونلو : صاحبان گوسفند سیاه/ قره گوزلو: دارنده ی چشم سیاه / قزل آلا : ماهی طلایی

کلماتی مانند آقا ،قلدر ، قرمساق نیز مغولی اند. کلمه قوری نیز روسی است اصلاً قوری ،کتری ، سماور ، استکان همه واژه های روسی اند و اینها زمان قاجاریه و در دوره صدارت اعظمی امیر کبیر وارد ایران شدند . کلماتی مانند قند و قهرمان و قباد معرب کند کهرمان و کَواذ هستند همان گونه که کرماشان یا کرمانشاه را عرب قرماسان یا قَرمسین تلفظ می کرده اما امروزه ما ایرانیان کرمانشاه یا کرماشان را قرماسان یا قرمسین تلفظ نمی کنیم اما کواذ را قباد می گوییم و این تأثیر زبان عربی بر فارسی است.

حروف چهارگانه ( گ /چ/ پ / ژ ) : نیز در عربی فصیح یعنی نوشتاری وجود ندارد. و هر کلمه ای که دارای یکی از این چهار حرف است حتماً عربی نیست و به احتمال بسیار ریشه ی فارسی دارد . مانند منیژه ، مژگان ، ژاله ،پروین ، پرنده ، گیو، گودرز ،منوچهر ، پریچهر و … البته اغلب چنین است و موارد اندکی نیز امکان دارد از دیگر زبانها باشد مانند پینگ پونگ که چینی است . یا چاخان و خپل که مغولی اند . اشتباه نکنید چاخان ترکی نیست . مغولی است زیرا در ترکی به دروغ می گویند یالان .یا پارتی partyکلمه ای انگلیسی است و آپارتمان واژه ای فرانسوی است.

شاید بپرسید پس سایر حروف مانند الف ب ت ج د ر ز س ش ف ک ل م ن و ه ی چگونه هستند ؟ پاسخ شما این است که اینها حروف مشترک در سراسر زبانهای جهان است . هرچند برخی اقوام بعضی حروف را ندارند و به گونه دیگر ادا می کنند . مانند حرف ر که در فرانسه غ گفته می شود و یا همین ر در چین ل خوانده می شود

زبان‌ها معمولاً كلماتي را از هم ديگر قرض مي‌گيرند و به هم ديگر قرض مي‌دهند. در اين بين زبان عربي در طول قرون گذشته و زبان‌هاي اروپايي در يكصد سال گذشته بيشترين واژگان قرضي را در زبان فارسي وارد كرده‌اند. بر همين اساس با توجّه به ويژگي‌هاي زير شما مي‌توانيد واژگان اصيل فارسي را از واژگان عربي تشخيص دهيد. كلماتي كه حروف «ث، ح، ص، ض، ط، ظ، ع، ق» در آن‌ها ديده مي‌شود معمولاً از عربي (و برخي تركي) وارد فارسي شده .زبان‌ها معمولاً کلماتی را از هم دیگر قرض می‌گیرند و به هم دیگر قرض می‌دهند. در این بین زبان عربی در طول قرون گذشته و زبان‌های اروپایی در یکصد سال گذشته بیشترین واژگان قرضی را در زبان فارسی وارد کرده‌اند. بر همین اساس با توجّه به ویژگی‌های زیر شما می‌توانید واژگان اصیل فارسی را از واژگان عربی تشخیص دهید.

کلماتی که حروف «ث، ح، ص، ض، ط، ظ، ع، ق» در آن‌ها دیده می‌شود معمولاً از عربی (و برخی ترکی) وارد فارسی شده‌اند و این حروف در کلمات اصیل و خالص فارسی وجود ندارد.

مثال: اثر، محترم، مخصوص، مضارع، طلبه، ظاهر، علم، تقریر

در مقایسه‌ی واژگان عربی و فارسی، کلماتی که حروف «گ، چ، پ، ژ» در آن‌ها استفاده شود فارسی هستند، چون این حروف در زبان عربی استفاده نمی‌شود.

مثال: تپش، ژاله، چراغ، گرگ

همزه (أ- ؤ- ئ‍ – ء) از حروف زبان عربی است و معمولاً در کلمات فارسی از این حروف استفاده نمی‌شود.

مثال: مؤمن، مسئول، قرآن، تأکید

در بعضی از کلمات فارسی نیز به جای «ی» از «ئ‍ـ» استفاده می‌شود که صحیح نیست.

مثال: پائین، پائیز، آئینه، راهنمائی

در پایان بعضی از کلمات عربی نیز تنوین «اً» به کار می‌رود که به صورت «ن» تلفّظ می‌شود.

مثال: مثلاً (مثلن)- لطفاً (لطفن)

به کارگیری کلمات فارسی و غیرعربی با علامت تنوین توصیه نمی‌شود.

مثال: خواهشاً، گاهاً، زباناً، تلفناً، جاناً، ناچاراً، سوماً

بعضی از کلمات عربی که وارد زبان فارسی شده‌اند در پایان خود «یٰ» دارند که به صورت «ا» تلفّظ می‌شود.

مثال: عیسی (عیسا)- کبری (کبرا)- عظمی (عظما)- هوی (هوا)

تشدید « ّ» از ویژگی‌های زبان عربی است و معمولاً در کلمات عربی استفاده می‌شود.

مثال: معلّم، مؤدّب، محرّم، مقدّس.

در بعضی از کلمات فارسی به خاطر تغییر در تلفّظ و تأکید بر روی یک حرف به اشتباه از تشدید استفاده می‌شود:

تپّه (پ: در عربی کاربرد ندارد) غرّش (بن مضارع غریدن + = ش)

و کلماتی مثل دوّم و سوّم و امیّدوار و برّان که کلمات اصیل فارسی هستند. به اشتباه با تشدید نوشته می‌شود.

یکی از ویژگی‌های کلمات عربی وجود کلمات هم خانواده‌ی واژگان براساس سه حرف اصلی است که در فارسی این قاعده کاربرد ندارد.

مثال: رحیم، مرحوم، رحمت، مراحم، (ر ح م)

شرکت، مشترک، شریک، اشتراک، (ش ر ک)

وجود بن ماضی یا مضارع در ساختمان کلمه می‌تواند دلیلی بر فارسی بودن آن باشد.

مثال: فرستنده (فرست + نده)- غرّش (غر + ش)- بسته (بست + ه)

تفاوت واژگان فارسی و عربی و چگونگی تشخیص واژه‌های فارسی از غیرفارسی

تفاوت زبان عربی وفارسی

هرچند برای کسی که به دو زبان چیره نیست کار دشواری است ولی راه های ساده ای هم وجود دارد که دانستن آنها جالب است.

از میان ۳۲ حرف الفبای فارسی برخی حروف تنها ویژه واژه های عربی است .

حرف(ص): هر کلمه ای که صاد دارد بی شک عربی است مگر عدد شصت و عدد صد که عمداً غلط نوشته شده اند تا با انگشت شست و سد روی رودخانه اشتباه نشوند.

صندلی نیز بی جهت با صاد نوشته شده و البته عربی شده ی چَندَل است. عرب به صندلی می گوید کُرسی .

مطالب مشابه :

تشدید در زبان فارسی

آموزش نحوه تولید آوا ها (واج ها) در تلفظ زبان روسی

عروض و قافیه در شعر فارسی

نکات تجویدی قرآن

سوالات مسابقه کتابخوانی حلیه القران

آموزش قرائت صحیح قرآن-بخش 1:تجوید

تفاوت واژگان فارسی و عربی و چگونگی تشخیص واژه‌های فارسی از غیرفارسی

حروف مقطعه قرآنی

نارسا خوانی

آموزش تجوید قرآن