آمادگي همه جانبه در مقابله با حوادث غير مترقبه

خلاصه مقاله :

با توجه به پيشرفت علم وتكنولوژي ،امروز بسياري از حوادث غير مترقبه قابل پيش بيني هستند و زماني كه پيش بيني مي شود ممكن است حوادث غير مترقبه اي پيش آيد , مي توان با برنامه ريزي بهتر و با بسيج تمام امكانات موجود ،با آمادگي بيشتري به استقبال حادثه رفت و از عوارض و خسارات آن حادثه در حد امكان كاست و خدماتي به موقع و مناسب به بخش حادثه ديده جامعه ارائه نمود .

از طرفي بعضي از مناطق جهان بدليل موقعيت خاص و وضعيت منطقه ايي , استعداد زيادي براي بروز حوادث غير مترقبه دارند و جمهوري اسلامي ايران هم از همين كشورها و از جمله ده كشور اول بلاخيز جهان است . علي رغم اينكه كسي دوست ندارد حادثه اي پيش آيد ولي بعضا" اتفاق مي افتد , به همين دليل لازم است با يك برنامه مناسب و يك طرح و استراتژي مدون به استقبال اين حوادث رفت . برنامه هايي كه از قبل وظايف واختيارات هر بخش و سازماني را تعريف و تعيين كرده باشد، بگونه اي كه نهايت هماهنگي و همرا هي و همكاري بين اين نها دها و سازمانها وجود داشته باشد تا بتوان آسانتر و راحتتر بر مشكلات فائق آمد .

تحت هر شرايطي فراهم نمودن امكانات خدمات بهداشتي ودرماني بمنظور پيشگيري از شيوع بيماريهاي عفوني و خطر ناك كه معمولا" بعد از شرايط اضطراري زمينه براي شيوع آنها فراهم مي شود , بسيار ضروري است وبا برنامه ريزي صحيح ،و بموقع عمل كردن مسئولين وتيمهاي اجرائي در اين بخش ودادن آگاهي و اطلاعات كافي به مردم مي توان از پيامدهاي آن حادثه كاست و اين مسئله نقش موثري در افزايش روحيه وقوت قلب مردم خواهد داشت و كمك بزرگي به افزايش توان مردم براي مقابله با حوادث و اثرات آن حادثه مي نمايد.و مطمئنا" اثربخشي اقدامات پيشگيرانه بهداشتي انجام شده واجراي برنامه هاي ازقبل طراحي شده نيز بيشترخواهد شد.

در هرحادثه ايكه اتفاق مي افتد,وضعيت بهداشتي جامعه،سلامتي جسمي ورواني مردم درمعرض خطرقرارمي گيرند و همراه آن غذا,آب تداركات و پشتيباني وساختار اجتماعي خانواده ها و

وضعيت اقتصادي دولت ومردم نيز تحت تاثير قرارمي گيرد ،بنابراين لازم است با برنامه ريزي وانجام اقدامات مناسب همواره آمادگي خود را براي مقابله حفظ نمائيم.

در اين مقاله مباحث فوق با تفسير بيشتري مورد توجه و بحث و بررسي قرار خواهد گرفت ودر قسمتهايي از خدمات پشتيباني مثل تامين آب سالم و كافي وتامين غذاي سالم راه كارهاي اجرائي واقدامات موثر مطرح و بحث خواهد شد .

كسب آمادگي همه جانبه در مقابله با حوادث غير مترقبه به نفع جامعه ومردم است

مقدمه:

با توجه به اينكه امروزه بيش از 25% جمعيت جهان در مناطق مستعد حوادث غير مترقبه زندگي مي كنند ، مي توان با پيش بيني و انجام فعاليتهاي زيادي كه در اين زمينه وجود دارد از ميزان خطر واثرات نا مطلوب حوادث كاست و يا از بروز آن جلوگيري كرد .

امروزه بلايا و حوادث به دو دسته تقسيم مي شوند يكي بلاياي طبيعي از قبيل زلزله ، طوفان ، سيل ،آتشفشان ، قحطي هاي بزرگ و ديگر بلاياي غير طبيعي است كه كاربرد عوامل ميكروبي ، شيميايي و هسته اي و در گيريهاي خياباني و امنيتي و شورشها و جنگهاي داخلي كه از دسته اخير هستند. امروزه تمام تلاشهاي متخصصين اين است كه بهترين و مطمئن ترين روشها را براي پيشگيري و كاهش خطرات و زيانهاي ناشي از اين پديده ها شناسائي كرده و معرفي نمايند .

بعضا حوادث قابل پيش بيني بوده و مي توان با ارائه آموزشهاي مردمي و برنامه ريزي مناسب ، شرايط بهتري ايجاد كرد و آماده تر بود .

ايران از جمله ده كشور اول بلا خيز جهان است ، زلزله از جمله مهمترين حوادث طبيعي است كه رخ مي دهد به همين دليل براي كاهش اثرات مخرب بلاياي طبيعي مي بايست با يك برنامه مناسب و عملي به استقبال اين حوادث رفت ،تا با يك مديريت خوب در شرايط اضطراري و تصميم گيريهاي صحيح بر اساس آخرين اطلاعات در دسترس و جمع آوري شده ، بحران را كنترل نمود .

تامين آب و غذاي سالم و بهسازي محيط و ايجاد پناهگاه مناسب و انجام اقدامات مربوط به بهداشت عمومي از جمله نيازهاي اساسي حادثه ديدگان است كه بايد در برنامه هاي فرماندهي حوادث غير مترقبه پيش بيني شود و در اين بين آمادگي بيمارستانها و مراكز ارائه دهنده خدمات بهداشتي و در ماني براي مقابله با شرايط بحران از اهميت بالائي برخوردار است و براي اين منظور بايد هر بيمارستاني براي مقابله با يك بحران گسترده يك برنامه ريزي مناسب پيش بيني نموده وبتواند آب ، غذا وانرژي مورد نياز خودرا در چنين شرايطي تامين نمايد .

پيش بيني حوادث غير مترقبه

وقتي پيشگوئي مي شود كه ممكن است حوادث غير مترقبه اي پيش آيد ، مي توان برنامه ريزي بهتري كرده و با استفاده ازتمام امكانات موجود و آخرين تكنولوژيهاي در دسترس ، با آمادگي بيشتري به استقبال حادثه رفت واز عوارض و خسارات آن كاست و خدماتي به موقع و مناسب به بخش حادثه ديده جامعه ارائه نمود .

وجوديك طرح و برنامه و استراتژي مدون براي شرايط بحراني ضروري است تا مسئولين هر بخش بتوانند با اجراي برنامه هاي از قبل طراحي شده ، بر مشكلات فايق آيند. و براي داشتن ارتباط بين اين افراد در شرايط خاص ، وجود وسايل ارتباطي مناسب كه بتوان با كمك آن تمام قسمتهاي برنامه را هماهنگ عمل نمود وجود دارد ، وسايلي كه در صورت نبودن برق و با كمك باتري هم كار كنند،زيرا بهترين طرح و برنامه بدون وجود ارتباط و هماهنگي بين دست اندركاران هيچ اثري ندارد .

آموزش مردم بويژه كودكان و دانش آموزان مدارس در خصوص نحوه مقابله با بحران نقش موثري در حفظ سلامتي آنها در چنين شرايطي دارد و انجام اين كار در مدارس ايران تا بحال در حد خوبي توسط آموزش و پرورش و موسسه بين المللي مهندسي زلزله براي مقابله با زلزله انجام شده است كه نتايج خوبي را در پي داشته است و زلزله هاي بعدي داراي اثرات مخرب كمتري بوده است .

يكي از روشهائي كه با كمك آن مي توان از ميزان خطر حوادث كاست ويا از بروز آن حتي جلوگيري كرد توسعه و پيشرفت سيستمهاي اخطار دهنده قبل از وقوع حادثه است كه بسيار حائز اهميت مي باشد.

برنامه ريزي براي مقابله با حوادث غير مترقبه

براي مراقبت و ارائه خدمات مناسب به حادثه ديدگان لازم است يك سري آمادگي از قبل وجود داشته باشد و بايد تمام بخشها و قسمتهاي كه در امداد رساني فعاليت خواهند داشت با شرح وظايف تعريف شده ، نسبت به وظايف خود توجيه شوند تا همواره براي ايفا بهترين نقش در شرايط اضطراري آماده باشند.در شرايط اضطراري :

- افراد زيادي ممكن است تحت تاثير قرارگيرندكه لزوم كمك به آنها بويژه در ساعات اوليه ضرورت دارد.

- آحاد مردم ار مسئولين بويژه مسئولين ارائه دهنده خدمات بهداشتي و درماني انتظار بالائي دارندتا با تكيه بر تجارب و دانستنيها و برنامه هاي خود بر مشكلات فائق آمده و راه حلهاي ساده و عملي و كاربردي را براي تامين سلامت و بهداشت مردم در كل جامعه ارائه دهند.

- در شرايط بحراني كم خوابي ،كار زياد و بيماري و مشكلات موجود منجر به كاهش قدرت دفاعي و مقاومت مردم و افزايش توقعات آنها ميشود.

- وجود طرح جامع مديريت بحران براي هر كشوري ضروري است .

- سازماندهي و شناسائي امكانات باالقوه موجود در هر منطقه و جمع آوري اطلاعات مناسب ضروري است.

- كنترل و هماهنگي و مديريت صحيح اين اطلاعات و امكانات در راستاي استانداردهاي بهداشتي و درماني ويژه شرايط اضطراري،نقش موثري در موفقيت برنامه ها دارد.

- دستور العملهاي اجرائي مناسب به منظور هماهنگ عمل كردن در حوادث تهيه شود.

- وجود طرح موثري كه بر اساس اطلاعات فوق برنامه هاي عمليات دفاع و تامين و پشتيباني و خدمات رساني بموقع و قابل اجرا را ارائه كرده باشد ضروري است

- از حوادث غير مترقبه قبلي كه توسط ديگران و خود ما مديريت بحران صورت گرفته است بايد درسهاي زيادي آموخت واز تجربه هاي بدست آمده استفاده نمود .

- وجود يك دستور العمل يا قانون و يك برنامه مدون براي شرايط بحران در هر كشوري ، پشتوانه خوبي براي سلامت جامعه بوده و به نفع جامعه است و نقش موثري در آگاهي مردم نسبت به اهميت مسئله بخصوص مسائل بهداشتي در شرايط بحران خواهد داشت و كمك موثري به كنترل و يا محدود شدن اپيدمي و شيوع بيماريهاي احتمالي مي نمايد . بويژه اگر اين برنامه بطور كامل به اطلاع عموم مردم برسد وآنها با تمرين كردن وظايف خود درآن برنامه،خودرا براي وقوع شرايط بحران احتمالي آماده نمايند.

- تحت هر شرايطي فراهم نمودن امكانات خدمات بهداشتي و درماني براي تامين سلامت جامعه و پيشگيري از شيوع بيماريهاي عفوني كه معمولا” بعد از بحرانها شرايط براي شيوع آنها فراهم مي شود ، بسيار ضروري است ودر اين راستا آموزش مردم ودادن آگاهي به آنها مي تواند نقش موثري درافزايش توان مردم براي مقابله باحادثه داشته باشد واثربخشي اقدامات پيشگيرانه انجام شده نيز بيشترخواهد شد.

وظايف مسئولين و مديريت بحران در حوادث غير مترقبه

- اتخاذ تصميمات مناسب و سريع و بموقع توسط مسئولين و مديران و فرماندهان كنترل بحرانها براي حل مشكلات بحران با توجه به شرح وظايف آنها و برنامه تعزيف شده براي اين شرايط از جايگاه خاصي در كمك رساني به هنگام به منطقه و جامعه حادثه ديده برخوردار مي باشد.

- علاوه بر تدوين يك بر نامه جامع براي كنترل بحرانها ، تنظيم وظايف هر سازمان و اداره ائي براي شرايط بحران از وظايف مهم و اساسي مسئولين است كه نيروهاي متخصص و با تجربه مي توانند با اجراي برنامه هاي لازم و وظايف خود تا حد زيادي در مراحل اوليه ازدرد و آلام حادثه ديدگان بكاهند و باعث افزايش روحيه و توان مقابله مردم با حوادث شوند .

- مسئولين بهداشتي بايد با تمام توان خود براي حفظ سلامت مردم وارد عمل شوند و جزء اولين گروههاي پاسخگوي نيازهاي اصلي و اساسي مردم هستند . به همين علت آنها بايد از تجربه كافي براي انجام اقدامات در اينگونه شرايط برخوردار باشند تا بتوانند پاسخ مناسبي براي مردم ارائه نمايند ، اين امر ميسر نخواهد شد مگر اينكه مهارتهاي فني و اطلاعات ضروري و مورد نياز خود را بخوبي كسب كرده و از قبل امكانات لازم بخصوص مراقبتهاي بهداشتي و پزشكي جهت جلو گيري از انتشار عوامل عفوني در اجتماع را پيش بيني كرده باشند.

- اين آمادگي براي مسئولين بهداشتي عبارتند از :

1ـ شناسائي فلور ميكروبي طبيعي هرمنطقه ايي كه احتمال تهديد وجود دارد و تعيين نحوه انتقال هر عامل بيماريزا.

2ـ بررسي تهديدات بهداشتي ناشي از حوادث قبلي به منظور برنامه ريزي مناسب براي شرايطي كه با وقوع مجدد احتمالي حادثه مواجه شويم و يا براي تشخيص حوادث عمدي بيولوژيك از همه گيريهاي طبيعي.

3ـ هدايت تحقيقات و مطالعات مورد نياز جهت به روز كردن اطلاعات و نيازهاي آموزشي مسئولين بهداشتي منطقه و به منظور پيش گيري از اثرات بهداشتي نا مطلوب حوادث احتمالي و كسب آمادگي بيشتر در مناطق مورد نظر.

4ـ تدوين استراتژي معيني براي كنترل بيماريها درهرمنطقه وارزيابي اين روشها طي مدت اجراي آنها.

5- جمع آوري تمام اطلاعات موجود به منظور بررسي و تجزيه و تحليل آنهاتا بتوان در ادامه كنترل بحران با كمك آنها تصميمات خوب وبه هنگامي گرفت .

6- در پايان هر بحران يا حادثه هم بايد وضعيت بحران بطور كامل بررسي و اشكالات ومعايب طرحهاي اجرا شده براي اجراي بدون اشكال در حوادث احتمالي بعدي شناسائي و در جهت بهبود واصلاح آنها اقدام لازم انجام شود و بايد مرتب طرحهاي بهينه شده اي نسبت به قبل آماده اجرا گردد .

7- با توجه به اهميت تامين آب و غذا براي ادامه حيات انسان ، بويژه هنگام مواجهه با شرايط اضطراري ، بايد مسئولين بتوانند با برنامه ريي مناسب خود آب و عذاي سالم مورد نياز را به آساني و بموقع تامين نمايند .

بسيج و وظايف مردم در بحرانها

بكارگيري توان مردم و مشاركت دادن سازمانها و نهادها در حوادث غير مترقبه با يك برنامه ريزي مناسب امكان پذير است ودر ايران اين كار باكمك نيرو هاي مردمي بسيج از اثربخشي بالائي برخوردار خواهد بود .جلب اين مشاركت در حوادث با ارائه آموزشهاي عمومي و لازم به آنها در شرايط عادي امكان پذير است. بسيج به عنوان يكي از گسترده ترين پايگاههاي مردمي در سطح كشور با برخورداري از امكانات و تجهيزات و مديريت فرماندهي نظامي سلسله مراتب و با داشتن مسئوليت و جايگاه مردمي و توانمنديهاي بالا جايگاه مناسب و خوبي براي جلب توجه و مشاركت و همكاري بيشتر مردم در شرايط مورد نياز دارد . بسيج با انجام برنامه واكسياسيون ريشه كني فلج اطفال در سطح كشور و امداد رساني در زلزله هايي كه در حد گسترده تا بحال در سطح كشور رخ داده قابليتها واستعداد هاي خود را به نمايش گذاشته است .در ماده 147 قانون اساسي هم دولت در زمان صلح مجاز به استفاده از افراد و تجهيزات فني نيرو هاي نظامي در كارهاي امدادي و آموزشي و توليد و جهاد سازندگي شده است. البته در صورتي كه به آمادگي رزمي نيروهاي نظامي آسيبي نرسد .

خلاصه مردم علاوه بر مشاركت خود بايد جهت كسب آمادگي براي مقابله با حوادث غير مترقبه بتوانند نيازهاي خود بويژه آب و غذا را بمدت سه روز و يا بيشتر تامين نمايند .

مديريت بهداشت محيط در بحران

تامين آب سالم ، غذاي سالم ، هواي سالم، بهسازي محيط ، ايجاد پناهگاه مناسب و اسكان موقت ،دفع بهداشتي فاضلاب و جلوگيري از افزايش انتقال بيماريها از هر طريق ممكن (از طريق آب ،غذا،هوا،حشرات و جوندگان و….)،و انجام اقداماتي كه به نحوي به بهداشت بويژه بهداشت محيط مربوط مي شود از جمله نيازهاي اساسي حادثه ديدگان بويژه كودكان و مادران باردار و شيرده است كه در اولويت اول نيازمندان واقعي و آسيب ديدگان اصلي در مركز حادثه هستند.

1- شرايط بحراني وهواي سالم :

هوا ،آب و غذا سه عنصر ضروري حيات بشري هستند كه توان باالقوه ائي در انتشار باكتريها و عوامل بيماريزا و توليد بيماري دارند.ولي در بين اين سه عامل هوا در اولويت اول است كه نقش موثري در انتشار ميكرارگانيزمها از محلي به محل ديگر بر عهده دارد.

با توجه به نياز انسان به تنفس دائم و 15متر مكعب هوا در طول 24ساعت انواع ذرات محتوي ميكروب موجود در هوا وارد مجاري تنفسي فوقاني انسان مي شوند و اگر شيوع عامل بيماريزا طي يك حادثه ائي از طريق هوا اتفاق بيافتد سلامتي مردم بيش از هر طريق ديگري در معرض تهديد قرارميگيرد و معمولا اين شرايط ميتواند بعد از يك حمله بيولوژيك ايجاد شود و يا ناشي از يك اپيدمي بيماري مجاري فوقاني تنفسي مثل بيماري مهلك سارس باشد كه علاوه بر تهديد جدي سلامتي كل مردم آن جامعه ،مي تواند سلامتي كل مردم جهان و وضعيت اجتماعي و اقتصادي هر جامعه اي را بشدت تهديد نمايد. نمونه اثرات مرگبار اين بيماري را ما در كشورها شرق آسيا شاهد هستيم.

2- پيش بيني و تامين آب سالم :

بعد از وقوع بلاياي طبيعي و انجام اولويتهاي اورژانسي ، انجام اقدامات بهداشتي و بهسازي محيط تا رسيدن به وضعيتي پايدار ومطلوب نيز شروع مي شود . معمولا” به مراكز توليد برق ، تصفيه خانه هاي آب ، شبكه هاي توزيع آب و شبكه هاي جمع آوري فاضلاب و تصفيه خانه هاي فاضلاب حين حادثه آسيب مي رسد ولازم است با انجام اقدامات بموقع اصلاح وبازسازي شوند . در اين شرايط تعداد زيادي از مردم به آب سالم دسترسي نخواهد داشت و ممكن است در اثر مصرف آبهاي آلوده بيمار شوند.

اهميت آب با توجه به استعدادآن در انتشار بيماريها، بسيار زياد است و كمتر سرمايه گذاري مانند تامين آب سالم مي تواند نتايج بهداشتي به اين خوبي و با اين وسعت در پي داشته باشد،به نحوي كه وفور يا كمبود آب سالم ميتواند به معناي سعادت يا فقر و زندگي يا مرگ و حتي عامل بروز جنگ باشد.

اگر آب مصرفي بعد از حادثه آلوده باشد مي تواند منجر به شيوع اپيدميهاي خطر ناكي در منطقه شود و حادثه اي درد ناكتر را در پي داشته باشد .با پيش بيني يك حادثه لازم است تا حداكثر امكان آب سالم تهيه و ذخيره شود تادر زمان بروز حادثه بدقت و حساب شده بين نيازمندان توزيع شود . در چنين شرايطي استفاده از ظروف آب بسته بندي شده يك تا چند ليتري پلاستيكي سبب ميشود در شرايط حادثه بتوان بهترو آسانتر و آب سالمتري را بين نيازمندان توزيع كردو حتي سهميه هر خانواده را به ايشان تحويل داد . بهتر است در اين شرايط هر آبي ابتدا ده دقيقه جوشانده شده و بعد از كلرزني مصرف شود.

لازم است علاوه بر آب به مقدار كافي قرص كلر ويا تركيبات مناسب آن براي شرايط اضطراري جهت كلرزني آب شرب ذخيره شود.تامين آب باكيفيت مناسب براي هرمصرفي تحت هرشرايطي ضروري است .

هر خانواده اي وابسته به سن ، شرايط فيزيكي و فعاليتها و شرايط آب هوائي منطقه خود مقادير مختلفي آب نياز دارد كه بايد براي شرايط خاص ذخيره نمايد . ولي بطور متوسط ذخيره 4 ليتر آب در روز به ازاي هر نفر مناسب است . در چنين شرايطي بايد كمتر و به اندازه نياز براي نوشيدن استفاده نمود و بيشتر براي روزهاي بعد ذخيره كرد . و براي رسيدن به اين منظور بايد به مردم آموزش داد تا بتوانند درست و به اندازه مصرف كردن را براي مدتي تحمل و رعايت نمايند.

بهتر است ظروف ذخيره آب در مكاني تاريك ، خنك و بابر چسب اطلاعاتي مناسب وكلر كافي در دسترس براي گند زدائي آب نگهداري شود.

هميشه و تحت هر شرايطي نياز به آب شيرين و سالم براي نوشيدن وجود دارد. انسان براي چندين روز ممكن است بدون غذا زندگي كند اما بدون آب هرگز نميتواند به حيات خود ادامه دهد . به همين دليل يكي از اولويتهاي مهم و اصلي تداركات و امداد رساني به حادثه ديدگان تهيه و تامين آب شرب مصرفي آنهاست و به همين علت سلامت آب و حفاظت از منابع آب براي جلوگيري از هر حادثه احتمالي ،حتي عمليات خرابكاري ديگران لازم و ضروري است و همانطور كه تامين آب شرب براي افراد شركت كننده در يك عمليات نظامي از مهمترين و اولين وظيفه لجستيك هر يگان است ، در يك حادثه غير مترقبه نيز تامين آب سالم براي حفظ سلامتي و بقا مردم ضروري است. در شرايطي كه حادثه اي نباشد آب بعد از صاف سازي در تصفيه خانه ها و بعد از گندزدائي قابل شرب است ولي زماني كه حادثه ايي ناشي از انتشار عوامل NBC اتفاق افتد لازم است آب بعد از فيلتر شدن با گذراندن فرايند تصفيه ريورس اسمز و سپس بسترهاي كربن فعال و گند زدائي مصرف شود تا از اين طريق از عدم وجود آلودگي در آب اطمينان حاصل شود .

روشهاي مختلف و نكاتي كه جهت تهيه آب شرب در شرايط اضطراري به ما كمك مي كند و توصيه شده اند عبارتند از :

1- استفاده از آبهاي بسته بندي شده استاندارد در حجمهاي مختلف

2- استفاده از منابع آبهاي زير زميني براي شرب بعد از گند زدائي با كلر در صورت اطمينان از عدم آلودگي آن .

3- استفاده از دستگاههاي متحرك تصفيه آب به روش ريورس اسمفر جهت تصفيه آب منابع آبهاي سطحي و منابع آب شور .

4- استفاده از روش تقطير گودالي و و روشهاي تقطيري ساده براي تهيه مقادير كم آب شرب .

5- فراهم كردن شرايط مناسب به گونه اي كه مصرف آب به حداقل برسد مثلا” با دادن آموزش به مردم كه غير مستقيم در مصرف آب تاثير زيادي دارد .

6- پيش بيني امكانات و تجهيزات يدك براي جايگزين كردن با تجهيزات نابود شده كه در سرعت عمل و رفع اشكالات و خرابيها ي بوجود آمده بسيار موثر است .

7- مصرف زياد كلر توسط آب هنگام گند زدائي ،زنگ خطر و چراغ قرمز و ممنوعيت استفاده از آن آب را مي رساند و وجود كلر باقي مانده كافي (حداقل نيم ميلي گرم در ليتر)بعد از زمان تماس حداقل نيم ساعت چراغ سبز استفاده از آب جهت شرب مي باشد .

8- دقت كافي در انتخاب روش مناسب تهيه و تصفيه آب به نحوي كه تحرك سريع و دسترسي سريع به آب سالم امكان پذير باشد .

9- درشرايطي كه احتمال حملات اتمي وجود دارد به همان نسبت منابع آبهاي سطحي هم آلوده مي شوند .در چنن شرايطي بهترين كار استفاده از آب چاهها و چشمه هاي حفاظت سده و مطمئن مي باشددر غير اين صورت بايد آب از مناطق دور دست كه آلوده نشده اند تهيه شودو يا بايد از بطريهاي آب آماده استفاده كرد.

3- پيش بيني و تامين غذاي سالم :

انتشار عوامل بيماريزا از طريق مواد غذائي آماده مصرف بخصوص اگر خيانتي در كار باشد خطري بسيار جدي است و معمولا در مراحل مختلف توليد ،توزيع و مصرف امكان پذير است.حفاظت كامل منابع آب ومواد غذائي و بسته بندي وسپس حمل ونقل وذخيره كردن آنها بهتر ين راه پيشگيري آز آلودگي آب و غذاست و لازم است با اعمال كنترلهاي لازم اين امر محقق شود تا از اين طريق خطر شيوع بيماريها به حداقل ممكن برسد.

در تامين غذاي سالم براي شرايط اضطراري و بحراني بايد به نكات ذيل توجه شود .

1- سيكل انجماد مواد غذائي قطع نشود .

2- مسيرها و مراحل حمل ونقل تا محل مصرف حتي الامكان كوتاه باشد .

3- ترجيحا" مواد غذائي با جنس مناسب بسته بندي شوند.

4- تسهيلات لازم براي ذخيره مناسب و كافي و سالم فراهم شود .

5- شرايط پخت غذا بهداشتي و سالم باشد .

6- آب مصرفي براي پخت غذا سالم باشد .

7- غذاي آماده شده مدت زيادي قبل از مصرف نگهداري نشود ودر صورت ضرورت در دمـاي كمتر از 4 درجه و بالاي 46درجه سانتي گراد نگهداري شود، بيشترين مقدار سموم ميكرارگانيزمها در دماي38- 33 درجه توليد مي شود.

8- به تاريخ مصرف مواد غذائي بسته بندي شده توجه شود و مواد غذائي كنسرو شده بايد با فرايندحرارت دادن قبل از مصرف از وجود هر گونه آلودگي احتمالي پاك شوندو كنسرو هائي كه داراي وضعيت طبيعي نيستند (مثلا باد كرده ،سياه شده ،بوي نامطبوع داشته باشد ،وجود حباب در مواد غذائي داخل آن)نبايد مصرف شوند.

9- كيفيت غذا هاي آماده شده قبل از توزيع مورد تائيد مسئولين بهداشتي قرار گيردتا از شيوع بيماريهاي ناشي از مصرف غذاي آلوده پيشگيري شود.

10-خشك و تغليظ كردن مواد غذائي جهت كاهش فعاليت آبي آنها به پائين تر از85/. از توليد سم جلوگيري مي كند.

11-مواد غذائي بويژه گوشت سفيد وقرمز بايد بخوبي پخته و بعد مصرف شوند و بايد از مصرف غذاهاي نيم پز خودداري شود.

12- از تماس مواد غذائي خام و پخته ممانعت شود.

13-حيوانات خانگي از محل نگهداري مواد غذائي دور نگداشته شوند.

14-رعايت بهداشت فردي درتهيه وطبخ غذا بشودو فاضلاب توليد شده به روش بهداشتي دفع شود.

15-مواد غذائي از آلوده شدن با گرد و غبار حفظ شود.

16- حتي الامكان از مصرف لبنيات (بويژه شير) غير پاستوريزه اجتناب شود.

بحث ونتيجه گيري

انسان براي ادامه حيات و بقاء خود نيازمند داشتن برنامه اي مناسب است و بايد براي حل مشكلات موجود بر سر راه خود ،چاره انديشي نمايد و با بهره گيري از فكر خلاق خود آن مشكلات را هر چه راحتتر و ارزانتر و سريعتر مرتفع نمايد.حوادث از جمله مشكلاتي هستند كه چه طبيعي و چه مصنوعي خواه ناخواه بوجود مي آيندو متصديان ومسئولين هر چه براي مقابله با آن آماده تر باشند و تدارك لازم از قبل ديده باشندبهتر مي توانند به نيازهاي اساسي مردم در اين شرايط پاسخ دهند ، از خسارات جاني ومالي آحاد مردم بكاهند ، بحران پيش آمد را در جهت ايجاد ثبات و پايداري مجدد بهتر هدايت ورهبري نمايند، و از شيوع و اپيدمي بيماريهاياحتمالي ناشي از مصرف آب و غذاي آلوده پيشگيري نمايند و غذاي سالم ،آب سالم ،هواي سالم ومسكن ومحيط سالمي را براي مردم فراهم نمايند. اين امر بخوبي و با موفقيت انجام نخواهد شدمگر اينكه از قبل برنامه ريزي مدون و مناسبي انجام گرفته باشد و مجريان آن برنامه ، اجرا ي آن برنامه را تمرين كرده و وظايف خود را بخوبي شناخته و انجام داده باشندو همواره آمادگي لازم براي مواجهه با حوادث احتمالي را كسب كرده باشند.براي اينكه مطمئن شويم اين گونه فعاليتها در سطح كشور خودمان بخوبي انجام گرفته يا نه بهتر است مسئولين با انجام طرحهاي تحقيقاتي لازم ميزان آمادگي وزارتخانه ها،سازمانها و ادارات مسئول امداد رساني به حادثه ديدگان را مرتب ارزيابي نموده و جهت اصلاح وضع موجود و بهينه كردن آن براي مواجهه در آينده اقدام نمايند.كاري كه در تمام كشورهاي پيشرفته مرتب انجام ميشود.به عنوان مثال بيمارستانهاي ما در شرايط بحران چه شرح وظايفي بر عهده دارند؟ در حال حاضر براي يك حادثه غير مترقبه چه ميزان آمادگي دارند؟آيامي توانند در زمان وقوع بحران واقعا از امكانات موجود خود حداكثر بهره و استفاده را ببرند و خدماتي بموقع ارائه نمايند و يا اينكه خود نيز دچار بحران مي شوند؟آيا در تامين آب سالم و غذاي سالم و انرژي و داروي مورد نياز خود از ذخيره لازم و مناسبي برخوردار هستند؟ انجام تمام اين اقدامات جهت كاهش دامنه اثرات حوادث پيش آمده و خنثي نمودن اثرات آن حادثه ،ضرورت دارد .تا هدف اصلي كه حفظ سلامتي و منافع مردم است ،تامين شود.

گرچه امروزه جهت ارتقاءسلامت ،رويكرد هاي جديدي طرح مي شود ولي همواره انتقال عوامل بيماريزا و انتشار بيماريها از طرق مختف ، يكي از مهمترين عوامل تهديد كننده سلامتي مردم و دغدغه هاي مسئولين بهداشتي بويژه درشرايط اضطراري وبحرانهاي امنيتي بشمار مي رود.با توجه به توليد انواع جنگ افزارهاو سلاحهاي كشتار جمعي جديد كه كاربردي بسيار ساده دارند و حتي آنهائي كه هدف قرار گرفته اند ممكن است هرگز متوجه نشوند كه هدف حمله اي واقع شده اند.مي توان گفت امروزه بيش ازهر زمان ديگري سلامتي و امنيت بشريت و حفاظت از محيط زيست و توسعه پايدار دستخوش تهديد مي باشد و هر لحظه ممكن است حادثه غير مترقبه ائي كه به نحوي خود انسانها در ايجاد آن دخالت داشته باشند اتفاق بيافتد كه امروزه نام خود را با عمليات تروريستي عوض كرده است.

منابع :

1- معصوم بيگي حسين “ آشنايي با عوامل جنگ بيوبوژيك “ انتشارات اسپند هنر –بهار 1382

2- معصوم بيگي حسين “ آلودگي ميكروبي هوا“ انتشارات اسپند هنر –بهار 1382

3- معصوم بيگي حسين “روشهاي كاربردي تصفيه و تامين آب شرب از منابع آب شور“ مقاله ارائه شده در كنگره طب نظامي مهر 1381

4- معصوم بيگي حسين “روشهاي ساده تامين آب شرب در شرايط اضطراري“ چاپ شده در مجموعه مقالات همايش سلامت و بهداشت نظامي –ارديبهشت 1381

5- معصوم بيگي حسين بهداشت آب آشاميدني در مناطق نظامي فصلنامه طب نظامي-تابستان 1380

6- حسن ابوالقاسمي و همكاران “جنبه هاي بهداشتي درماني مديريت بحران در حوادث غير مترقيه “ فصلنامه طب نظامي- تابستان 1381 - سال چهارم

7- دكتر مهين آذر و همكاران ايمني غذا :

ميكرارگانيزمهاي مولد بيماريهاي ناشي ازغذا چهارمين كنگره تغذيه ايران1375

8-Laurence Quinn(1997)

“Reverse Osmosis Systems In Military Or Emergency Operations”

Desalination- 113- P(297-301)

9- Noji EK(2000)

“The Public Health Consequences Of Disasters”

Prehospital Disaster Med Oct- Dec:15(4)-P(147-57)

10- Kai T,Etal(1994)

“Hospital Disaster Preparedness In Osaka.Japan”

Prehospital dDisaster Med – Jan-Mar:9(1): P(29-34)

11- Amew Zemmali(1995)

“The Protection Of Water In Times Of Armed Conflict”

International Reviw Of The Red Cross No 308

12- Disaster Management

13- George Sheppard(1994)

“Disaster(hurricane) Prepardness public (water) Utility”

Desalination 98- P(479-483)

14- “ Emergency Planning Checklist”

Internet

آمادگي همه جانبه در مقابله با حوادث غير مترقبه

آمادگي همه جانبه در مقابله با حوادث غير مترقبه

خلاصه مقاله :

كسب آمادگي همه جانبه در مقابله با حوادث غير مترقبه به نفع جامعه ومردم است

پيش بيني حوادث غير مترقبه

برنامه ريزي براي مقابله با حوادث غير مترقبه

بسيج و وظايف مردم در بحرانها

مديريت بهداشت محيط در بحران

مطالب مشابه :

آمادگي همه جانبه در مقابله با حوادث غير مترقبه

پاورپوینت

بهداشت در مدارس

پاورپوینت “ گازهای سمی، محیط غبار آلود، آلودگی صوتی، مواد اشتعال زا، ظرف تحت فشار ”

دانلود پاورپوینت کلیات بهداشت حرفه ای

پایان نامه های موجود سری4