بانکداری همراه از دیدگاه 7 مدیر بانکی

پاسخ به 3 سئوال:
1- روند گسترش خدمات بانکداری همراه کشور را در مقایسه با جهان امروز چگونه ارزیابی میکنید؟
2- مهمترین معضلات توسعه بانکداری همراه در نظام بانکی چیست؟
3- بانکداری همراه در راهبردها و برنامههای حال و آتی بانک شما چه جایگاهی دارد؟    
مرتضی حسینی‌نژاد مدیر امور تحقیقات و برنامه‌ریزی بانک سامان: در بانکداری همراه گام‌های اول را برمی‌داریم.  1. بانکها پس از پیدایش شبکههای مخابراتی بی­سیم با امکان اتصال به اینترنت، برای جذب بیشتر مشتریان، به سوی ارائۀ خدمات بانکی از طریق شبکۀ اینترنت با استفاده از تلفنهای همراه حرکت کردند. در سال 1999 یکی از بانکهای آمریکایی برای نخستین بار از پیام کوتاه به منظور ارائۀ خدمات بانکی استفاده کرد. در واقع رشد بانکداری با استفاده از تلفنهای همراه در دنیا از زمانی آغاز شد که از یک سو شبکههای مخابراتی بدون سیم دچار جهش در پیشرفت فناوری شدند و از سوی دیگر همگانی­تر شدن اینترنت و ضریب نفوذ بالای تلفن همراه، راه را برای بهرهبرداری از خدمات جدیدتر هموار کرد.  بانکداریِ همراه به دلیل مزایای ویژۀ تجارت سیار، از جمله عدم محدودیت مکانی، ضریب نفوذ نسبتاً بالای تلفن همراه و شخصی بودن آن در قسمتهای مختلف جهان با موفقیت بسیار زیادی همراه بوده است.
استفاده از بانکداری همراه، ارتباط مستقیمی با ضریب نفوذ تلفن همراه در بین کاربران دارد. بر اساس آمارهای موجود، شمار کاربران تلفن همراه در سراسر جهان تا پایان سال 2010 به 5 میلیارد نفر رسیده است و این بدان معنی است که حدوداً 72 درصد از کل مردم دنیا از تلفن همراه استفاده میکنند. روند رشد سالانۀ استفاده از تلفن همراه معادل 14 درصد است و پیشبینی میشود که در سال 2020 تلفن سیمی تبدیل به یک ارتباط سنتی و شبیه تلگراف امروزی شود. بر اساس آمارهای منتشر شده تا انتهای سال 2005 در اروپای غربی در حدود 6 میلیون نفر تراکنشهای مالی خود را از مجرای همراهبانک انجام دادند و پیشبینیها حاکی از این است که تعداد 700 هزار کاربر همراهبانک در سال 2005 در آمریکای لاتین به 4 میلیون نفر در سال 2010 افزایش یابد. در کشورهایی مانند کره، فلیپین، ژاپن و سنگاپور، از تلفن همراه در انجام کلیۀ عملیات مالی مانند پرداخت صورتحساب خریدها، حتی در غذاخوریها استفاده می­شود. در کشورهای مذکور، این مجرا از سرعت پذیرش بیشتری نسبت به سایر مجاری بانکداری الکترونیکی برخوردار است. روند استفاده از تلفن همراه در ارائۀ خدمات بانکی در ایران، بهکندی صورت گرفته است و علیرغم آنکه در ایران 52 میلیون نفر، یعنی 69 درصد از مردم از تلفن همراه استفاده میکنند*، ارائه خدمات مالی از طریق تلفن همراه متناسب با گسترش تلفن همراه پیشرفت نداشته است و جایگاه بانکداری همراه ایران با شرایط مطلوب فاصلۀ بسیاری دارد. با توجه به عدم دسترسی به اینترنت در شرایط و موقعیتهای گوناگون یا عدم آشنایی کافی مشتریان با بانکداری اینترنتی از سویی و دسترسی اکثر افراد به تلفن همراه از سوی دیگر، به نظر میرسد در صورت تداوم تلاش بانکها، در آینده تعداد کاربران بانکداری همراه در ایران از کاربران شعبهای، خودپرداز و اینترنت بانک نیز پیشی گیرد.
امروزه مشتریان برخی بانکها در کشور میتوانند به کمک بانکداری همراه از خدمات زیر بهره مند شوند:
1.1. خدمات اطلاع رسانی: نظیر عملیات مشاهدۀ صورتحساب بانکی، پیغامهای کسر موجودی، تأییدیه کسر از حساب هنگام خرید، اطلاع از واریز و برداشت در تاریخهای خاص یا وصول چک
1.2. خدمات انتقال وجه: مانند انجام حوالههای بانکی، انتقال وجه به حساب خود و دیگران
1.3. خدمات پرداخت: مانند پرداخت قبوض، خرید و فروش سهام یا اوراق مشارکت
1.4. خدمات مدیریت: حساب شامل مسدود کردن حساب و چک و کارت
2. بانکداری همراه در ایران در گامهای ابتدایی خود قرار دارد و در مقایسه با کشورهای پیشرفته به جایگاه مطلوب خود دست نیافته است؛ لذا برای ارتقای خدمات موجود در کشور و ارائۀ خدمات جدید، باید نسبت به شناخت چالشها و موانع توسعۀ این نوع بانکداری گام برداشت. از مهمترین موانع موجود میتوان به این موارد اشاره کرد:
2.1. امنیت: پیچیدهترین چالش بانکداری همراه، انجام عملیات به صورت سیار و انتقال دادهها و اطلاعات با سرعت زیاد است. عدم تأمین کافی امنیت، سرعت و محرمانه ماندن اطلاعات شخصی در شبکه، منجر به عدم تمایل مشتریان به استفاده از این خدمات می شود.
2.2. زیر ساخت: با توجه به نبود محدودیت مکانی برای مشتریان در بانکداری همراه، این مسئله مطرح میشود که آیا سامانۀ بانکداری همراه میتواند با توجه به زیر ساختهای موجود کشور، درخواستهای مشتریان را که از مکانهای گوناگون جغرافیایی ارسال میشود، دریافت و پردازش کند و عملیات بانکی مورد نظر را بهموقع انجام دهد و در صورت افزایش تعداد مشتریان، زیرساختهای موجود کشور همچنان قابلیت پاسخگویی به مشتریان بانکداری همراه را خواهد داشت؟
2.3. قابلیت کار با سیستمهای گوناگون: امروزه پروتکلها و زبانهای برنامهنویسی متعددی برای بانکداری همراه مورد استفاده قرار میگیرد. استفاده از برنامههایی که بتوانند پروتکلهای مختلف را پوشش دهند و دارای قابلیت کاربری در محیطهای گوناگون نرمافزاری و قابل استفاده برای بانکهای مختلف باشند، یکی از مواردی است که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
2.4. تغییر ساختار سازمانی: نکتۀ مهم در راستای پیادهسازی شبکۀ بانکداری همراه، ایجاد یک ساختار سازمانی جدید با در نظر گرفتن اصول عملیاتی و فرایندهای اجرایی مخصوص این نوع بانکداری است. عدم وجود یک چهارچوب سازمانی مشخص باعث تداخل امور و ایجاد واکنشهای منفی میشود.
2.5. کمبود سرمایۀ انسانی: علاوه بر موارد مذکور، ضعف مدیریت شبکه و سطح پایین دانش فنی کارکنان نیز میتواند عاملی محدود کننده به شمار آید.
2.6. آموزش: عدم آگاهی مشتریان از خدمات بانکداری همراه و مزایای استفاده از این مجرا و عدم ارائۀ آموزش کافی به مشتریان برای استفادۀ صحیح و موفق باعث عدم تمایل کاربران به استفاده از این خدمات میشود.
3. همانطور که از شعار بانک سامان مشخص است، هوشمندی و ارائۀ خدمات نوین همواره در دستور کار این بانک قرار دارد. بانکداری الکترونیکی، خصوصاً بانکداری همراه، اهمیتی راهبردی برای بانک سامان دارد و این بانک میکوشد با ارائۀ کلیۀ خدمات بانکداری همراه و همگام با کشورهای پیشرفته، در کسب رضایت هر چه بیشتر مشتریان گام بردارد. بدین منظور با توجه به اینکه سامانههای پرداخت از طریق تلفن همراه در کشور اغلب در سطح ابتدایی قرار دارد، بانک سامان با ارائۀ سامانۀ همراه 24 سامان تحولی در این حوزه ایجاد کرد.
بانک سامان با بهره گیری از نیروهای جوان و خلاق و فناوریهای پیشرفته و بهروز در زمینۀ ارائه خدمات بانکداری همراه، تا کنون خدمات اطلاعرسانی نظیر نمایش موجودی حساب، نمایش گردش حساب، اطلاع در مورد واریز و برداشت از حسابها، اطلاع در مورد وصول برگشتی چکهای واگذاری و خدمات مدیریت حساب شامل مسدود کردن چک و کارت و ارائۀ مشاورۀ هوشمند دربارۀ سود سپردهها و کارمزد تسهیلات را به مشتریان خود ارائه داده است. همچنین سامانۀ همراه 24 سامان که ابزاری نوین در صنعت بانکداری و پرداخت الکترونیکی کشور است و با بهرهگیری از جدیدترین فناوریهای شبکۀ تلفن همراه طراحی شده، سرویسهای پرداختی نظیر خرید کارت ثبت نام آزمون سراسری، پرداخت کلیۀ قبوض، خرید شارژ کارت تلفن همراه، خرید کارت اینترنت TKC (مخصوص سیمکارتهای جزیرۀ کیش)، کرایۀ تاکسی (قابل ارائه برای ساکنین و مسافران جزیرۀ کیش) و بسیاری از خدمات متنوع دیگر را به دارندگان تلفن همراه عرضه کرده است.
بانک سامان راهاندازی خدمات انتقال وجه از کارت سامان به کلیۀ کارتهای شبکۀ شتاب، دریافت نرخ ارز، خرید الکترونیکی بلیت هواپیما و شارژ  بلیتهای مترو و اتوبوس و ارائۀ خدمات برای دارندگان سیمکارتهای سایر اپراتورهای تلفن همراه علاوه بر سیمکارتهای تالیا و موبایل کیش و ایرانسل را در آیندۀ نزدیک برنامهریزی کرده است.
*بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، ایران از این نظر در بین 50 کشور اول دنیا قرار دارد.   علی‌رضا لگزایی معاون توسعه و فناوری اطلاعات بانک ملت:       در کشورهای پیشرفته، بیمه و بورس هم جزو خدمات همراه بانک هستند 1. پیش بینی شده است که تعداد کاربران بانکداری همراه در آمریکا از 12 میلیون نفر در سال 2009 به 86 میلیون نفر در سال 2015 افزایش خواهد یافت. در اروپا نیز 7 میلیون کاربر بانکداری همراه در سال 2009 به 100 میلیون کاربر در سال  2015 رشد خواهد کرد. همچنین پیشبینی شده است که بیش از 70 درصد از حجم تراکنشهای بانکی از طریق تلفن همراه صورت خواهد پذیرفت.
در سال 1388 بالغ بر 300 هزار نفر از مشتریان بانک ملت، خدمات بانک همراه را فعال کرده بودند. این رقم در سال 1389 به 600 هزار کاربر افزایش یافت. پیشبینی میشود تا سال 1395، تعداد کاربرانی که از خدمت مزبور بهره میگیرند به 5 میلیون نفر برسد. خدمات همراه بانک، در حال حاضر شامل کنترل حساب، انتقال وجه، پرداخت قبوض، خرید شارژ برای موبایل، چک و تسهیلات (در حال راه اندازی) میشود که در کشورهای پیشرفته، علاوه بر موارد گفته شده، شامل مدیریت بیمه و بورس نیز میشود.
2. چند چالش کلیدی در بانکداری همراه کشور وجود دارد که از مهمترین آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد:
2.1. سیستم عامل گوشیها: دستگاههای تلفن همراه سیستم عاملهای متفاوتی دارند و این یک چالش بزرگ برای بانکها در خصوص طراحی نرمافزار برای انواع دستگاههاست.
2.2. امنیت: امنیت تراکنشهای مالی از پیچیدهترین چالشهاست که باید به طور مشترک مورد توجه توسعه دهندگان نرمافزارهای تلفن همراه، ارائه دهندگان خدمات شبکههای بیسیم و بانکها باشد.
2.3. توزیع نرمافزار: با توجه به ماهیت اتصال بین بانک و مشتری، این امر میتواند به صورت غیر عملی این انتظار را در مشتری بهوجود آورد که بهطور مستقیم با بانک در ارتباط بوده، با مراجعه به وب سایت مورد نظر، برای ارتقای نرمافزار همراه بانک خود اقدام کند.
3. بانک ملت ضمن تلاش برای راهنمایی و فرهنگسازی مشتریان به استفادۀ صحیح از خدمات الکترونیکی، در تمامی شعب، اقدامات مفیدی برای توزیع نرمافزار همراه بانک، اعتماد سازی مشتریان و آموزش آنان برداشته است. این بانک همچنین در نظر دارد با ایجاد سبد خدماتی همراه بانک، تمامی اقشار جامعه را تحت پوشش این خدمت قرار دهد.   سید علی گلپایگانی معاون مدیر عامل در امور مالی و فناوری اطلاعات  بانک سرمایه:                                                                 همراه نیاز به بسترسازی مناسب دارد   1. بانکداری همراه در قسمتهای مختلف جهان با موفقیت بسیار زیادی همراه بوده است. در کشورهایی مانند کره، فلیپین، ژاپن و سنگاپور نه تنها از تلفن همراه در پرداخت صورتحساب خرید از مغازهها و غذاخوریها استفاده می­شود، بلکه در انجام عملیات مالی نیز از آن استفاده میشود. امروزه بانکداری همراه، از طریق پیام کوتاه، اینترنت یا با نصب برنامه ­های ویژهای بر روی گوشی تلفن همراه صورت گیرد. اکثر بانکهای فعال کشور جهت ارائۀ خدمات، از سامانۀ پیام کوتاه استفاده میبرند. روند حرکت و پیشرفت بانکداری همراه در کشور ما، به دلیل عدم ارائۀ کامل خدمات مورد نیاز از سوی اپراتورهای فعال در کشور، چندان مشهود نیست و نیاز به بسترسازیهای مناسب و اقدمات ویژه­ای جهت تعامل هرچه بیشتر بانکها با یکدیگر هست تا قابل رقابت با خدمات متنوع و جذاب ارائه شده در جهان امروز باشد. 2. مهمترین معضلات توسعۀ بانکداری همراه در نظام بانکی را میتوان چنین برشمرد:
2.1. ضعف امکانات اپراتورها بهخصوص در زمینۀ امنیت و دسترسی به باند وسیع بیسیم و سیار و فناوریهای مخابراتی روز مانند G3 و G4 و نبود ضمانت اجرایی از سوی اپراتورها؛
2.2. نداشتن یک رگولاتوری، استاندارد، معماری و پروتکل، از نظر ابعاد فنی و بستر اجرائی مشترک و مورد توافق بانکها؛
2.3. عدم ارائۀ زیرساختهای لازم از سوی اپراتورهای مخابراتی کشور؛
2.4. لزوم امنیت و برخورداری از محرمانگی بالا در تراکنشهای بانکی؛
2.5. پیشرفت فناوری باعث بالارفتن توقع مشتریان و روبهروشدن بانکها با چالشها و فرصتهایی شده است؛
2.6. وجود هزینۀ بسیار بالا در پیادهسازی این خدمات برای بانکها؛
2.7. مشخص نبودن زمان بازگشت سرمایه و دستیابی به آن در این حوزه با توجه به رایگان بودن ارائه خدمات؛
2.8. رایج نبودن فرهنگ استفاده از پول الکترونیکی بهجای پول نقد در جامعه؛ 3. از آنجایی که در حال حاضر، روند حرکت بانکداری الکترونیکی در جهان به سمت بانکداری همراه سوق پیدا کرده است، بانک سرمایه در راستاى خدمترسانى به مشتریان محترم اقدام به راه اندازى سامانۀ همراه بانک با امکانات زیر کرده است که تا پایان بهمن ماه 1389 عملیاتی می‏شود:
ماندهگیری؛ انتقال وجه به کارت مشتریان سایر بانکها؛ انتقال وجه به حساب مشتریان سایر بانکها؛ انتقال وجه بین حسابهای یک مشتری در بانک سرمایه؛ دستور مستمر پرداخت؛ صورتحساب کوتاه؛ فهرست حسابهای مشتری؛ انتخاب حساب جهت انجام تراکنش؛ درخواست دورنگار صورتحساب؛ خدمات چک؛ گزارش تسهیلات؛ پرداخت قبوض؛ خرید شارژ تلفن همراه؛ تغییر حساب پیش فرض کارت؛ تغییر رمز دوم (PIN2)؛ مسدودسازی کارت؛ وجود راهنمای استفاده از برنامۀ کاربردی و پشتیبانی از دو زبان فارسی و انگلیسی.   محمد جعفر زمانی مدیر امور بانکداری الکترونیک بانک کشاورزی:
  برای ایجاد بستری مطمئن و پایدار در کشورهای در حال توسعه، مشتریان ناگزیر  به استفاده  از این خدمات ‌اند 1. بانکداری همراه را میتوان این گونه تعریف کرد: «انجام هرگونه عملیات مالی، بانکی و اعتباری توسط تلفن همراه که واسطۀ آن بانک یا مؤسسۀ مالی و اعتباری باشد.»
خدمات بانکداری همراه عمر کوتاهی دارد و شاید بتوان آن را نوظهورترین خدمت بانکداری الکترونیکی دانست. این خدمات حتی در پیشرفتهترین کشورها نیز عمری بیش از 5 یا 6 سال ندارد؛ چرا که این خدمات با ارائۀ نسلهای 2 و 3 تلفن همراه آغاز شد و پروتکلهای مورد استفادۀ آنها در این نسلها قابل پیادهسازی است.
طبق گزارش مجمع عمومی بانکداران آمریکایی، در جامعه آماری مشتریان بانکهای این کشور، تلفن همراه در بین مجاری ارتباطی موجود، از کمترین سهم رشد نسبت به سایر مجاری برخوردار است.
یک نظر سنجی عمومی از مردم چند کشور توسعه یافتۀ غربی، حکایت از عدم استقبال عمومی مردم آن کشورها به استفاده از سامانۀ «پرداخت همراه» دارد؛ حال آنکه بر اساس خبر سایت www.teyf.ir، در کشورهای در حال توسعه، استفاده از خدمات مالی تلفن همراه بیش از کشورهای توسعه یافته مورد توجه قرار گرفته است. بر اساس آمار شرکت خدمات انفورماتیک بانک مرکزی ایران، تعداد مشتریان خدمات همراه بانک در بانکهای طرف قرارداد این شرکت، طی ماه خرداد سال جاری، در مقایسه با ماه مشابه در سال گذشته رشد قابل توجهی داشته است. همچنین سامانۀ همراهبانکِ بانک کشاورزی، با گذشت 3 ماه از راهاندازی با استقبال خوب مشتریان روبهرو شده است.
شاید مهمترین دلیل این وضعیت، نیاز مردم کشورهای در حال توسعه به این خدمات است؛ زیرا این کشورها، به دلیل ضعف زیر ساختهای بانکی و مؤسسات مالی خود، جایگزینهای مناسبی برای خدمات مالی تلفن همراه ندارند؛ به زبان سادهتر، مشتریان بانکی این کشورها در واقع مجبور به استفاده از این خدماتاند و چه بسا اگر مانند کشورهای توسعه یافتۀ غربی، دسترسی مردم به انواع خدمات بانکی بهسهولت میسر میشد، آنها نیز به خدمات بانکداری همراه رغبت کمتری نشان میدادند.
نتیجهگیری: بنابر آنچه که شرح داده شد، میزان استفاده از خدمات همراهبانک در کشورمان از رشد قابل توجهی برخوردار بوده است و همگام با توسعه و تجهیز شبکۀ بانکی و شبکۀ مخابراتی و نیز آشنایی بیشتر مردم با مزایای این خدمت، شاهد گسترش هر چه بیشتر این فناوری در آینده خواهیم بود.
2. در حال حاضر برای استفاده از خدمت همراهبانک، مشتری باید نرمافزار ارائه شده توسط بانک را در گوشی همراه خود نصب و از طریق سامانۀ پیام کوتاه نسبت به ارسال درخواست و دریافت پاسخ اقدام کند. این فرایند معضلات ذیل را در بر دارد:
الف) مشکل پشتیبانی از همراهبانک، با توجه به تنوع بالای گوشیها و سیستمهای عامل موجود و ورود گوشیها و سیستم عاملهای جدید؛
ب) بستر ارتباطی استفاده شده در این سامانه، پیامک است که در برخی از زمانها با مشکل مواجه میشود.
3. با عنایت به تأثیرات مطلوب این خدمت در کاهش مراجعات حضوری و حذف ترددها که موجب استقبال مشتریان شده است، توسعۀ سامانۀ «همراهبانک» در دستور کار این بانک قرار دارد و در صورت حمایت اپراتورهای همراه در ارائۀ سازوکارها و بسترهای ارتباطی مناسب، نرخ رشد کیفی و کمی خدمات همراه بانک در کشور افزایش خواهد یافت.
شاهین کریم‌زاده مدیر بخش طرح و برنامۀ امور فناوری اطلاعات بانک کارآفرین:      بانکداری همراه، حوزهای نوپا در عرصة بانکداری الکترونیک 1. با توجه به تاریخچۀ پیادهسازی اولین سامانۀ بانک همراه در دنیا، در سال 1999 که بر فناوری WAP استوار بود، این حوزۀ خدماتی در کشور ما، یک حوزۀ نوپا در صنعت بانکداری محسوب میشود. علیرغم تلاشهای مؤسسات مالی اعتباری و تمرکز بانک مرکزی در تدوین سند چشمانداز بانکداری الکترونیکی و تشکیل کارگروههایی برای اجرای طرحهای بانکداری الکترونیکی، عرصۀ خدمات بانکداری همراه هنوز جایگاه واقعی خود را در میان سایر خدمات بانکداری الکترونیکی پیدا نکرده است؛ از سویی با در نظر گرفتن توان بالقوۀ بانکداری الکترونیکی و گسترش بانکداری مجازی در کشور، درگاههای غیرحضوری بانکها در آیندهای نه چندان دور، از اهمیت ویژهای برخوردار خواهند شد. 2. از مهمترین چالشهای حوزۀ بانکداری همراه در نظام بانکی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
2.1. در حوزۀ فرهنگسازی
2.1.1. عدم اطلاعرسانی و تبلیغات مناسب: علیرغم تلاشهای صورت گرفته، هنوز سامانۀ بانکداری همراه در میان مشتریان مؤسسات مالی و اعتباری نهادینه نشده است؛
2.1.2. عدم اعتمادسازی: ناتوانی در جلب اعتماد کامل مشتریان نسبت به امنیت و صحت تراکنشها در این سامانه؛
2.1.3. عدم وجود بستههای تشویقی: جهت جلب مشتریان به درگاههای غیر حضوری بهویژه سامانۀ بانکداری همراه نیاز است که مؤسسات مالی و اعتباری از بستههای تشویقی بیشتری (مثل کاهش کارمزد، تسهیلات ویژه، جوایز نقدی و غیر نقدی و...) استفاده کنند؛
2.1.4. عدم تحلیل نیاز: عدم نیازسنجی و تحلیل درخواستهای مشتریان که از طریق خدمات همراه بانک برآورده میشوند و فقدان رویهها و سازوکار مناسب در مؤسسات مالی و اعتباری به نحوی که ارائۀ مؤثر این خدمت در دستور کار سازمانها قرار نگرفته است. 2.2. در حوزۀ بستر سازی
2.2.1. عدم پیگیری جدی و التزام به طرح ملی کارگروه همراه بانک، براساس سند چشمانداز بانکداری الکترونیکی؛
2.2.2. عدم ایجاد بستر مناسب ارتباطی در سطح ملی و استفاده از پروتکلهای ارتباطی و امنیتی یکپارچه. علیرغم اقداماتی که در کارگروه بانکداری الکترونیک صورت گرفته، هنوز این مهم تحقق نیافته است؛
2.2.3. عدم تهیه و ارائۀ یک توافقنامۀ جامع سطح سرویس (SLA) که کلیۀ سرویسدهندگان مکلف به اجرای آن باشند.
 در راستای برنامۀ جدید توسعۀ شعب بانک کارآفرین و به تبع آن افزایش ظرفیتهای کسب و کار بانک، درگاههای غیر حضوری بانک از اهمیت ویژهای برخوردارند و توسعۀ این حوزه از سامانههای بانکی در دستور کار قرار گرفته است؛ از این رو در برنامۀ گسترش بانکداری الکترونیکی بانک کارآفرین، استقرار و توسعۀ سامانۀ همراه بانک نیز یکی از طرحهای در دست بررسی است تا متناسب با راهبرد سازمان، این خدمات مرحله به مرحله (برحسب اولویت و زمانبندی مدون) به مشتریان بانک ارائه شود.
فاطمه حجاران رئیس ادارۀ توسعۀ فناوری اطلاعات بانک پارسیان:
پروتکل‌های تبادل پیام پرداخت یکسان تدوین شود 1. خدمات بانکداری همراه در کشور بهسرعت رو به رشد و گسترش است. با توجه به استفادۀ گسترده از تلفن همراه و در دسترس بودن آن، تمایل بسیاری به استفاده از این دستگاه در انجام امور بانکی بهخصوص در قشر جوان جامعه وجود دارد. کشور ما نیز همگام با سایر کشورها، ارائۀ خدمات بانکی همراه را آغاز کرده است. این کار به اشکال مختلف، مانند ارسال پیامهای اطلاعرسانی در خصوص واریزها و برداشتها، برنامههای قابل نصب بر روی گوشی یا ایجاد درگاه همراه صورن پذیرفته است.
این خدمات در بانک پارسیان از سال 1384 با ارسال پیامک دربارۀ تراکنشهای روی حسابها (واریز و برداشت) شروع شد. در اواخر سال 1385، اولین نرمافزار بانکداری همراه توسط بانک پارسیان ارائه شد و این شروع انقلاب بانکداری بر روی گوشی همراه در ایران بود. پس از آن و بر اساس ضرورت، تولید نرمافزار پرداخت همراه پارسیان نیز جهت ارائۀ خدمات با استفاده از کارتهای شتابی انجام پذیرفت. در واقع در بانک پارسیان دو نرمافزار بانکداری همراه به منظور ارائۀ خدمات بانکی با استفاده از حساب و پرداخت همراه برای ارائۀ خدمات خرید با استفاده از کارت وجود دارد.
تا کنون نیز توسعه و بهبود در ارائۀ خدمات چه به لحاظ کمی و چه به لحاظ کیفی با استفاده از  بسترهای مختلف در بانک پارسیان به عنوان یک برنامۀ جدی دنبال شده است؛ بهگونهای که میزان استفاده از بانکداری همراه در ماههای اخیر، بیش از دو برابر بوده است. 2. یکی از مهمترین معضلات استفاده از این مجرا برای عملیات بانکی غیرحضوری، عدم حصول اطمینان به بستر مبادلۀ داده (SMS, GPRS) است. قطعی ارسال پیامک و اشکال در خطوط دادۀ GPRS، ارائۀ خدمت را با مشکل مواجه میکند و مشتری که به استفاده از این خدمت عادت کرده است، با مشاهدۀ این وضعیت ناراضی خواهد شد. به همین دلیل، در توسعۀ بانکداری همراه حتماَ باید برای ارسال پرسش و پاسخ، سازوکارهای جایگزین وجود داشته باشد تا در صورت بروز مشکل در یکی، بتوان از سازوکار دیگر استفاده کرد.
عدم آموزش کافی و اطلاعرسانی صحیح به مشتریان در استفاده از این خدمات یکی دیگر از معضلات است.
مسائل امنیتی که باید در برنامۀ بانکداری همراه دیده شود تا محرمانگی اطلاعات مشتریان را پوشش دهد، در صورتیکه به دقت دیده نشود و استحکام کافی را نداشته باشد میتواند مانعی در مسیر توسعۀ این خدمت باشد.
یکی دیگر از معضلات، واکنشهای مختلفی است که گوشیهای مدلهای گوناگون حتی با برند یکسان، در نصب برنامه از خود بروز میدهند. از این رو گاه لازم میشود نگارشهای متفاوتی برای استفاده در گوشیهای مختلف ارائه شود که این کار نگهداشت و گسترش سامانه را با کندی مواجه میسازد. اصولاً یافتن راهحلی که بتوان خدمت را بر روی کلیۀ گوشیهای تلفن همراه بهدرستی ارائه داد، کاری زمانبر است که تا کنون نیز انجام نشده است.
عدم وجود قوانین و مقررات مشخص و مدون در ارائۀ خدمات بانکی غیرحضوری نیز ارائۀ خدمت در کلیۀ کانالهای غیرحضوری را متأثر میسازد. به نظر میرسد کلیۀ قوانین و مقررات یک بار باید تعریف و تدوین شود تا برای هر خدمت جدید از طریق این مجرا، نیاز به صرف زمان زیاد برای بررسی قوانین و مقررات نباشد. 3. یکی از اهداف مهم بانک پارسیان گسترش خدمات غیرحضوری است و بانکداری همراه، یکی از این درگاههای غیرحضوری است و با توجه به قابلیت دسترسپذیری بالای تلفن همراه، میکوشیم تا حد امکان و تا جایی که مغایر دستورالعملها و مقررات بانکی نباشد، خدمات بانکی گوناگون ما بر روی تلفن همراه ارائه شوند.
ارائۀ مطلوب خدمات نیز همواره مد نظر بانک پارسیان بوده است و به خاطر مشکلات بستر تبادل دادۀ موجود، برنامه بانکداری همراه پارسیان تنها نرمافزاری است که قابلیت ارسال و دریافت پیام با بسترهای مختلف SMS و GPRS  را دارد؛ با این وصف بهمنظور اطمینان بیشتر و پایداری و مانایی سامانه، علاوه بر GPRS، استفاده از دو بستر SMSC و نیز خطوط پشتیبان GSM Modem برای برقراری ارتباط، در سامانه تعبیه شده است.
با استفاده از بانکداری همراه پارسیان، کارهای جاری و روزمرۀ بانکی مشتریان، با سهولت، در کمترین زمان و با صرف کمترین هزینه انجام میشود. این مسئله در نهایت، رضایتمندی مشریان را فراهم میسازد و از آنجا که بانک پارسیان تکریم مشتریان محترم را در اولویت برنامههای کاری خود دارد، توسعۀ خدمات بانکی با کیفیت مطلوب از طریق این مجرا، به عنوان یکی از برنامههای مهم بانک در نظر گرفته میشود.
پیشنهاد: در پایان، بر اساس تجارب این بانک در بهکارگیری تلفن همراه جهت ارائۀ خدمات بانکی، پیشنهاد میشود برای ایجاد بستری مطمئن و پایدار، پروتکلهای تبادل پیام پرداخت مشخص و یکسان با استفاده از فناوری USSD، توسط سازمان ذیربط (وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، ICT) تدوین و به اپراتورهای تلفن همراه اعلام شود تا بانکها نیز بتوانند با سهولت از این بستر امن و پایدار، برای تبادل اطلاعات خود استفاده کنند و خدمتی مطمئنتر به مشتریان گرامی ارائه
 دهند.   محمود پاینده ،مدیر امور انفورماتیک بانک پاسارگاد:
           بانکداری همراه در مسیر فردا 1. بانکداری همراه فرصتی را برای انجام خدمات جدید به مشتریان موجود و جذب مشتریان جدید در اختیار مؤسسات مالی قرار میدهد. بانکداری همراه، بهواقع، امکانات زیادی را برای تبادلات مالی در اختیار افراد قرار میدهد که با ایجاد فناوریهای جدید در حوزۀ ارتباطات سیار (نظیر SMS,WAP,GPRS,…)، مرتب بر اهمیت این شیوه افزوده میشود. این خدمت، طی سالهای اخیر، روند رو به تزایدی در سطح ایران داشته است؛ بهطوریکه بسیاری از بانکها و مؤسسات مالی دولتی و خصوصی یا در حال راهاندازی آن هستند، یا سطحی از این خدمات را عرضه میکنند و در اندیشۀ توسعۀ آن هستند. نهایتاً بهجرئت میتوان ادعا کرد که روند ارائۀ خدمات بانکداری همراه در ایران سیر صعودی آشکاری را میپیماید. 2. چالشهای زیادی در مسیر توسعۀ بانکداری همراه وجود دارد که شناسایی آنها کمک فراوانی به برنامهریزی و یافتن راهحلهای آنها میکند. آگاهی از این مشکلات و پیشگام شدن در این صنعت ممکن است منجر به دستیابی به یک موقعیت خوب در بازار بانکداری همراه شود. برخی از اساسیترین مشکلات عبارتاند از:
1.2. هزینه: مصرفکنندگان بانکداری همراه با مشکل هزینه مواجه هستند؛ برای مصرفکنندگان، حق اشتراک پیام کوتاه و اینترنت همراه (GPRS) نسبت به سایر کشورها بالاست.
2.2. چالشهای فنی: تنوع دستگاههای تلفن همراه، باعث محدودیت در تولید نرمافزارهای بانکداری همراه شده است و تا زمانی که برخی استانداردها از سوی تولیدکنندگان ابزارهای همراه در پشتیبانی از نرم افزارها تعریف و اعمال نشود، این مشکلات مرتفع نخواهد شد.
2.3. سرعت پایین بارگیری: اینترنت سیار اکنون با مشکلاتی روبهروست که چند سال قبل اینترنت با آن مواجه بود و مهمترین آنها سرعت پایین بارگذاری است. این مسئله نه تنها روی پذیرش بانکداری همراه توسط مشتری تأثیر میگذارد که عملکرد سامانه را نیز کاهش میدهد؛ چون ممکن است مشتری یک تراکنش را به خاطر سرعت پایین بارگذاری متوقف، پاک یا فراموش کند.
4.2. طیف وسیع فناوریها: بازیگران قدرتمند، مانند مایکروسافت، نوکیا و فون دات کام، فناوریها و راهحلهای متفاوتی را در این خصوص ارائه میکنند و در نتیجه بانکها با این مشکل مواجهاند که کدام فناوری را برای استفاده برگزینند.
2.5. استانداردسازی: بانکداری همراه خالی از استانداردهای تعریف شدۀ خوب و قاعدهمند در چارچوب محتوا، پرداخت و پروتکل مخابره است. بدون تعریف استانداردها و مقررات کاراتر، موفقیت بازیگران عمدۀ این حرفه مانند نظام بانکی و مشتریان خیلی مشکل خواهد بود.
2.6. چالشهای امنیتی: بانکداری همراه نیز بدون یک محیط امن میسر نیست. در یک سناریوی پرداخت همراه، چالشهای امنیتی متفاوتی وجود دارد. این چالشهای امنیتی مربوط به یکی از عوامل زیر میشود:
الف- دستگاههای تلفن همراه
ب- بستر شبکههای اپراتور
بانکداری همراه، برای جلب اطمینان مشتریان باید امن باشد. این خدمات از زیرساخت موجود شبکههای اپراتورها استفاده میکنند. قسمت مهمی از این شبکهها واسطهای رادیویی هستند که ارتباط شبکۀ ثابت با دستگاهها را با کمک آنتنها فراهم میکنند. در عین حال اطلاعات محرمانۀ کاربر در دستگاه تلفن همراه و خود دستگاه باید در مقابل استفادۀ غیر مجاز محافظت شوند. هر یک از این قسمتها، چالشهای خاص و مستقلی دارند که در ترکیب با یکدیگر میتوانند مشکلات امنیتی عمدهای را برای بانکداری همراه ایجاد کنند. 3. با توجه به ضریب فزایندۀ نفوذ تلفن همراه در ایران، یکی از اهداف بانک پاسارگاد، بهرهگیری هرچه بهتر از این فضا با عنایت به امکاناتی است که این بانک به دلیل استقلال نرمافزاری خود دارد. هماکنون بانک پاسارگاد با بهرهمندی از جوانان متعهد و توانمند، اقدام به راهاندازی سامانۀ بانکداری همراه پاسارگاد کرده است؛ بهنحوی که علاوه بر مشتریان این بانک، مشتریان سایر بانکها نیز امکان بهرهگیری از این سامانه را دارند و میتوانند پارهای از امور بانکی خود را مانند دریافت موجودی، انتقال وجه، پرداخت قبوض، خرید شارژ تلفن همراه و... انجام دهند. همچنین تلاش زیادی در زمینۀ فرهنگسازی بانکداری الکترونیکی با ارائۀ آموزشهای رایگان به هزینۀ بانک پاسارگاد، برای مشتریان، سازمانها، مؤسسات و مدارس شده است تا بتوان از مزایای بانکداری الکترونیکی برای رشد و توسعۀ اقتصادی کشور استفاده جست. علاوه بر این، گسترش هرچه بیشتر راهحلهای جامع بانکداری الکترونیکی مانند بانکداری مجازی که علاوه بر سهولت بهکارگیری و کاهش مراجعات حضوری مردم، متضمن امنیت تراکنشهای صورت گرفته نیز هست، امر مهمی است که در دستور کار بانک پاسارگاد قرار دارد.
    گروه خبري   :   مرکز فابا تاریخ    :   1389/12/09


مطالب مشابه :


امکان برداشت و اخذ مانده حساب از طریق دستگاه های کارت خوان منصوب در شعب بانک رفاه

امکان برداشت و اخذ مانده حساب از طریق دستگاه های کارت خوان منصوب در کارمند بانک کشاورزی



نرم افزار موبایل بانک کشاورزی

نرم افزار پرداخت از طریق تلفن همراه بانک کشاورزی. فراتر از را از طریق موجودی حساب.



دشواری های بانک داری الکترونیک در ایران

توان از طریق شبکه اینترنت که به بانک با استفاده از نقد از موجودی حساب



صدور ویزا کارت(VISA CARD) توسط بانک ملت

دریافت خدمات از طریق تمامی و افتتاح یکی از انواع حساب های متمرکز بانک کشاورزی



نقش بانک‌ها در استفاده بهینه از دستگاه‌های پایانه فروش(p.o.s)

تجاری و بانک کشاورزی در میان ها، از طریق خطوط یا اخذ موجودی حساب



اس ام اس بانك چیست؟

ـ چنانچه مشتری در وقت اداری از طریق تلفن بانک به کسر از اس بانک کشاورزی : موجودی حساب



نتیجه یک پژوهش: بررسی عوامل موثر بررضایت مشتریان از دیدمشتریان بانک سرمایه بااستفاده ازمدل کانو

وبلاگ کارمند بانک کشاورزی از سایت رسمی بانک موجودی حساب از طریق اینترنت



بسته طلائی بانک ملت برای پزشکان

و امکان تائید مبلغ چک از طریق اینترنت از جمله و چک به حساب جام در بانک کشاورزی



اس ام اس بانك چيست؟

تلفن بانک به کسر از حساب و کشور که از طریق سیستم تلفن بانک در شعب بانک کشاورزی :



بانکداری همراه از دیدگاه 7 مدیر بانکی

نمایش موجودی حساب بانک کشاورزی: که از طریق خدمات همراه بانک



برچسب :