پاسخ خود آزمایی های تاریخ ادبیات ایران وجهان 1-دوم انسانی(نیم سال دوم)

پاسخ خود آزمایی های تاریخ ادبیات ایران وجهان 1-دوم انسانی(نیم سال دوم)خودآزمايي های نمونه درس يازدهم :

1- از حیث ساختار و محتوا (درون مایه ) قطعه را تعریف کنید . قطعه شعری است حداقل دو بیت که معمولا مَطلَع (نخستین بیت)آن مصرّع (هم قافیه)نیست و مصرع های زوج آن هم قافیه اند ودرآن موضوع خاصی مطرح می شود . درون مایه ی قطعه معمولاً مطالبی اخلاقی ، تعلیمی ، حکایت ، مدح ، هجو ، تقاضا و .... است . 2- تخلص انوري در آغاز چه بود؟ آيا شاعراني را ميشناسيد كه بيش از يك تخلص داشتهاند؟ انوري در آغاز شاعري «‌خاوري»‌ تخلص ميكرد.بله خاقاني كه در آغاز «حقايقی» تخلص ميكرد، فروغي بسطامي، غزل سراي معروف قرن سيزدهم كه ابتدا «‌مسكين» تخلص ميكرد. 3- بيت: «هفت سالم بکوفت سو و دهك / پس از آنم سه سال قلعه ی ناي» از كيست و به چه مسئله ای اشاره دارد؟ از مسعود سعد سلمان است و به زندان شدن او در قلعههاي سو و دهك و ناي اشاره دارد. 4- گفته اند : « اوپیامبری درادب فارسی است که در همه ی عمر جز ستایش و نکوهش چیز دیگری بر وی الهام نشده است .»این توصیف در باره ی کیست و مبین چه نکته ای است ؟ انوری ، بیانگر قدرت شاعری اوست که برخی اورا هم پایه ی سعدی وفردوسی دانسته اند.با این حال شعراوفقط آمیزه ای از مدح وهجو است که تمام توان شعری خود را صرف ستایشگری و بدزبانی کرده است . خودآزمايي های درس دوازدهم : 1- عمده شهرت جمالالدين عبدالرزاق به سبب سرودن كدام شعر است؟ موضوع آن چيست؟ ترکیب بندی است که در نعت و ستایش پیامبر گرامی اسلام سروده شده است . 2- «خلاّق المعاني» يعني چه؟ چه كسي و چرا بدين لقب ناميده شده است؟ خلاق المعاني يعني كسي كه به خلق معاني تازه ميپردازد.(آفزیننده ی معانی تازه)-كمالالدين اصفهاني -چون وي در خلق و آفرينش معاني تازه دستي توانا داشته، بدين لقب ناميده شده است. 3- عصر و دورهي كمالالدين اسماعيل مصادف با چه واقعهاي است؟ سرانجام وي چه بود؟ مصادف با دوره پرآشوب حمله مغول است. سرانجام وي به دست مغولان در سال 635 هجري به قتل رسيد. خود آزمایی های نمونه بخش هفتم : 1- انوری را مبدع چه نوع شعری دانسته اند ؟ غزل های عاشقانه . 2- چه کسانی را می توان از پیشروان سبک موسوم به عراقی دانست ؟ انوری ، مسعودسعدسلمان ، کمال الدین اصفهانی ،جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی 3- به نظرشما آیا تقسیم بندی انواع شعر و نثر به نام مناطق ( عراقی ، خراسانی و ... ) شیوه ی درستی است ؟ خیر ، زیرا همه ی شاعران سبک عراقی در عراق عجم(مناطق مرکزی ایران) نمی زیستند . خودآزمايي های نمونه درس سيزدهم : 1- اساسيترين انديشههاي صوفيانه عين القضات را در چه آثاري ميتوان جست و جو كرد؟ رسالههاي يزدان شناخت و تمهيدات. 2- شیوه و سبک نویسندگی عین القضات چگونه است ؟ ساخت نوشته های او بر پایه ی سادگی و بی تکّلفی استوار است.اما این روانی هرگز مانع از درک و احساس و عاطفه ی سرشار او نشده است ودر پاره ای از نوشته های عین القضات شعر و شعور به هم آمیخته وکلمات و جملات زرّین و به یاد ماندنی ایجاد کرده است و در نوشته های خود اشعار زیادی از دیگران و برخی رباعیات عارفانه از خود و هم چنین آیات قرآنی به استشهاد آورده است . 3- انديشههاي شيخ اشراق بيشتر از چه مايه ميگرفت؟ از تفكر ايراني و حكمت خسروانی مايه ميگرفت. 4- اسرارالتوحيد اثر كيست؟ چند باب دارد و موضوع آن چيست؟ اثر محمدبن منور ـ سه باب دارد ـ موضوع آن درباره گفتار و رفتار و حالات و شرح سه دوره ی زندگانی شيخ ابو سعيد ابوالخير عارف برجسته قرن پنجم است. 5- ارزش ادبی سمک عیّار را بررسی کنید . این کتاب باشیوه ی داستان در داستان تدوین شده است که داستان های آن با یکدیگر ساخت و پیوندی استوار دارند.و یکی از بهترین داستان های فارسی در دوران گذشته به حساب می آیددر این داستان اشعاری از شاعران پیشین فارسی مانند عیّوقی و فردوسی و مقداری هم رباعی و غزل و اوصاف و مواعظ از شاعران دیگر بدون ذکر نام سراینده، به استشهاد آمده است و گیرایی آن را دو چندان کرده است این کتاب از حیث واژه ها و تعبیرات زیبای فارسی و قواعد لغوی و شعری مربوط به زبان عامّه ، مقامی ممتاز دارد . خودآزمايي های درس چهاردهم: 1- سند باد نامه را چه کسی تحریر کرده است ؟ اصل این اثر متعلق به کدام قوم است و مؤلّف آن کیست ؟ ظهیری سمرقندی - هند - مؤلف آن سندباد حکیم هندی است . 2- خصایص نثر دینی چیست ؟ سادگی و نزدیکی آن به زبان عامّه ، بهره گیری از مضامین دینی و داستان های مذهبی ، استشهاد به آیات و احادیث . 3- کدام اثر را قدیم ترین و مهم ترین تفسیر شیعه دانسته اند ؟ مولف این اثر کیست ؟ «روض الجنان و روح الجنان» ، مؤلّف آن حسین خُزاعی نیشابوری معروف به شیخ ابوالفتوح رازی . 4- موضوع و محتوای ترجمان البلاغه چیست؟ در زمینه ی علم بلاغت ( معانی و بیان و بدیع )نوشته شده است. 5- موضوع کتاب کلیله و دمنه چیست ؟ سبک آن چگونه است ؟ موضوع کتاب حکمت ، سیاست و اخلاق است که به شیوه ی تمثیل و داستان از زبان حیوانات،به ویژه دو شغال به نام های کلیله و دمنه نقل می شود. نثر کتاب ازلحاظ استواری و ترکیب عبارات و داشتن اسلوب عالی و آراستگی زبان و مفردات کم نظیر است .نویستده دراین کتاب به سجع و موازنه و آوردن اشعارو امثال فارسی و عربی و آیات و احادیث پرداخته است وبسیاری از منتقدان کار او را سرآغاز نثرفنّی فارسی می دانند و کتاب وی را نمونه ی عالی این سبک به شمار آورده اند. خودآزمایی های نمونه ی بخش هشتم : 1- عیّاران کیستند ؟ دراین باره توضیح دهید . گروهی از جوانمردان که صفات مردانگی و مردم نوازی و راست گویی را در فرهنگ ناحیه ی خود، سیستان و خراسان ،در سده ی سوم ترویج و تبلیغ می کردند . 2- موضوع و محتوای «المعجم »چیست ؟ این اثر چه ارزش و جایگاهی دارد ؟ مشتمل بر دو بخش است : بخش اول در فن «عروض» و بخش دوم در علم «قافیه و نقد شعر» . پرآوازه ترین وبرجسته ترین کتابی است که درطول تاریخ حیات ادبی ایران در قلمرو علوم ادبی تألیف شده و تا روزگار ماهم حاکمیت و نفوذ خود را ازدست نداده است. 3- اصل كتاب «مرزبان نامه »به چه زباني است و تأليف كيست؟ به زبان طبري (گویش مازندران قدیم)و تأليف مرزبان بن رستم(یکی از اسپهبدان مازندران) . 4- نام ديگر چهار مقاله و موضوع آن چيست؟ نام ديگر آن «مجمعالنوادر» است وموضوع آن چهار گفتار يا مقاله درباره دبيران و شاعران و منجمان و طبيبان است. 5- محتوا و مضمون حدائق السّحر چیست ؟ موضوع آن مباحثی ازعلم معانی و بیان و صنایع لفظی و معنوی کلام است . 6- ویژگی های عمده ی نثر سعدی را در گلستان ذکر کنید . سعدی با پرداختی زیبا ، فشرده نویسی ، بهره وری از شعر، تمثیل و حکایت ، تنوع معانی و رنگارنگی و خوش آهنگی الفاظ ، دریافت های تیز بینانه از مسائل مهم اجتماعی و اخلاقی را در ظرفی آراسته ریخته و شیوه ای تازه در نویسندگی فارسی پدیدآورد. 7- گلستان شامل چه قسمت هايي است؟ گلستان شامل يك مقدمه و هشت باب است. به اين ترتيب: در سيرت پادشاهان، در اخلاق درويشان، در فضيلت قناعت، درفوايد خاموشي، در عشق و جواني، در ضعف و پيري، در تأثير تربيت و در آداب صحبت است . خودآزمايي های نمونه درس پانزدهم : 1- سنايي در قصايد وغزليات، بيش تر متوجه چه مضاميني است؟ سنايي در قصايد به زهد و حكمت و مضامين اخلاقي توجه دارد و در غزل به جای مضمون های عاشقانه و معنی هایبرخاسته از عشق ظاهری به معانی عرفاني و الهامات ناشي از عشق واقعي به مبدأهستي(خدا) توجه دارد. 2- چرا برخي تصوركردهاند، سنايي گرايش شيعي دارد؟ زيرا در پارهاي از قطعات او، چنان شيفته و دلباخته اهل بيت و فضايل ائمه ی دين است. كه همين امر سبب شده است كه برخي وي را در زمره ی شاعران و مؤلفان شيعه قلمداد كنند. 3- مهم ترین مثنوی سنایی چه نام دارد ؟ دیگر آثار او را نام ببرید . حدیقه الحقیقه یا الهی نامه و یا فخری نامه است . آثار دیگر : دیوان اشعار ، سیرالعباد الی المعاد ،طریق التحقیق ، کارنامه ی بلخ ، عشق نامه و مکاتیب سنایی . 4- تأثیر سنایی را بر دیگر شاعران ارزیابی کنید . «خاقانی» در قصایدحکمت آموز و غزلیات زاهدانه ی خود بر طریق سنایی رفته و در نظم «تحفه العراقین» به حدیقه توجه داشته است . «عطار »غزل سرایی عرفانی به طرز سنایی را به کمال رسانیده و در نظم «منطق الطیر »خود به حدیقه ی سنایی نظر داشته است . مولانا که عطار را روح و سنایی را دو چشم او می دانست در پرداختن غزلیات شورانگیز دیوان شمس از پی سنایی و عطار رفته ، مثنوی معنوی خود را هم به اشاره ی مرید نامورش ،حسام الدین و برای جای گزین کردن آن در حلقه ی درس مریدان به شیوه ی الهی نامه سنایی به نظم در اورده است . 5- سنایی در نگاه مولوی چه جایگاهی دارد ؟ سنایی در نظر مولوی جایگاه ویژه ای دارد ؛ به نحوی که درغزلیات و مثنوی خودبه سنایی نظرداشت و وی را دوچشم بصیر معرفت می دانست . عطار روح بود و سنایی دو چشم او ما از پی سنایی و عطّار رفته ایم. و با عناوینی چون«حکیم غزنوی» و «حکیم غیب» و «فخر العارفین» و ...از او یاد می کند: ترک جوشش شرح کردم نیم خام از حکیم غزنوی بشنو تمام در الهی نامه گوید شرح این آن حکیم غیب و فخرالعارفین 6- درعصر مولوی ، کدام نوع ادبی بیش تر رواج دارد ؟ چند نمونه ذکر کنید . ادبیات غنایی با مضامین عرفانی : حدیقه الحقیقه ، مخزن الاسرار ، منطق الطیر و مثنوی و معنوی . 7- رباعي يا ترانه بيش ترچه كاربردي دارد؟ مخصوص انديشههاي كوتاه و عميق وتأمّلات فلسفي است . 8- در شعر عصر مولوي،پيشگامي از آن كيست؟ سنايي 9- پايه اصلي انديشههاي خيامي، تأمل در چيست؟ پايه اصلي انديشههاي خيامي تأمّل در راز «هستی» و «نیستی »است و «سرنوشت انسان»و...است . خوآزمايي های درس شانزدهم : 1- چرا خاقاني را «شاعر صبح» ناميده اند؟ زیراخاقانی درتوصیف آسمان و شب وبه ویژه صبح وطلوع آفتاب ، دستی توانا دارد . 2- خاقاني در سبك بيان، بيشتر متأثر از كيست؟ سنايي 3- عمده ترین شاخص های شعر خاقانی کدام اند ؟ شیوه ی خاص او بر پیچاندن معانی آشنا ، توصیف پدیده های طبیعی و آفریدن ترکیبات و تغییرات تازه استوار است .تشبیهات و استعاراتش گاه غریب و دیر فهم است . 4- گفته اند خاقانی آرزوی سفر به خراسان داشته است . آیا این آرزو برآورده شده است ؟ چرا اواین آرزو را درسر می پرواند ؟ خیر ، خاقانی پیوسته شوق دیدار شاعران و استادان سخن سرزمین خراسان رادر سر می پروراند،اما هرگز به این آرزو ی خود دست نیافت.هدف او از این سفر معرّفی هنر خود در سطحی گسترده تر بود ونیز چالش و رویارویی با شاعران خراسان . 5- در باره ی قصیده ی ایوان مداین و کسانی که بدین مطلب پرداخته اند ، چه می دانید ؟ خاقانی به هنگام بازگشت از سفر حج در مسیر راه خود به ویرانه های تیسفون ( کاخ کسری ) می رسد و قصیده ای در باره ی تاسّف و تحسّر خود برای فروپاشی شکوه و عظمت دوره ی ساسانی می سرایدبا مطلع زیر: هان!ای دل عبرت بین از دیده عبر کن هان ایوان مداین را آیینه ی عبرت دان پیش از خاقانی، «بُحتری» شاعر عرب نیز در قصیده ای مؤثّر بر ویرانه های کاخ بیستون تأسّف می خورد و مردمان را به عبرت پذیری فرا می خواند. 6- این همه خودستایی و جنگ و ستیز با دیگران در شعر خاقانی مبین چیست ؟ به دوگونه می توان پاسخ داد : الف ) خودستایی او پیروی از یک سنت ادبی است که در اصطلاح ادبی « مفاخره » نام دارد . ب) عدم درک درست شعر و شخصیت و گستره ی دانش او از سوی رقیبانش . اما برخی نیز این همه خودستایی را ناشی از عقده ی حقارت دانسته اند . 7- چه تفاوت عمده ای درکار نظامی هست که وی را از دیگر معاصران ممتاز می کند ؟ دارای سبک و روش جداگانه ای دارد ،بلکه تأثیر شیوه ی او بر شعر فارسی نیز انکار ناپذیر است. روی هم رفته نوآوری هایی که در قلمروترکیب و معنی و ساختار داستانی دارد وی را از دیگرمعاصران متمایز می کند .با آن که شیوه ی غالب در این عصر«قصیده» بود ولی اوبه مثنوی آن هم « مثنوی غنایی »متمایل است . 8- چه کسانی از نظامی تقلید کرده اند ؟ کدام یک موفق بوده اند ؟ مقلّدان نظامی از دیرباز(قرن ششم به بعد) در ادب فارسی دست به نظیره گویی زده اند. شاعرانی هم چون:امیر خسرو دهلوی ، خواجوی کرمانی ، جامی و... تلاش کرده اند به قلّه ی پرشکوه شعر نظامی دست یابند ولی تاکنون هیچ شاعری نتوانسته است به پای وی برسد. «خسرو و شیرین» نظامی را می توان با «شیرین وخسرو » –«مطلع الانوار» را با «مخزن الاسرار» - «مجنون و لیلی» را با «لیلی و مجنون» و «آیینه ی اسکندری» را با «اسکندر نامه» و سرانجام «هشت بهشت» امیر خسرو دهلوی را با «هفت پیکر »مقایسه کرد از میان پیروان سبک وشیوه ی نظامی ،امیرخسرودهلوی نسبت به دیگران توفیق بیشتری به دست آورد . هم چنین یکی از نمونه های موفّق ، مثنوی نیمه تمام «شیرین و فرهاد وحشی »است که آن را بعد ها «وصال شیرازی» تکمیل کرده است. 9- نظامی بیش تر از چه کسی تأثیر پذیرفته است ؟ رد پای مقابله با کدام شاعر در شعر وی دیده می شود ؟ نظامی در سرودن «خسرو وشیرین »از فخرالدین اسعد گرگانی ، در نظم «اسکندر نامه »از شاهنامه ی فردوسی و در« مخزن الاسرار» از حدیقه ی سنایی تأثیر پذیرفته است .هم چنین ردپای نوعی مقابله با فردوسی در اسکندرنامه کاملاً مشهود است . خودآزمایی های نمونه درس هفدهم : 1-موضوع و محتوای مختارنامه و قالب آن چیست ؟ موضوع آن عرفان و قالب آن رباعی است . 2- جایگاه عطّار را در ادب ایران چگونه ارزیابی می کنید ؟ او راه رسیدن به اوج عارفانه ای را که در مثنوی و غزلیات شمس بود هموار کرد و خود به کمال معرفت دست یافت . 3- در مورد داستان ملاقات عطّار و مولوی چه می دانید ؟ دربرخی از تذکره ها آمده است که به هنگام هجرت بهاء ولد و اعضای خانواده اش از بلخ به سوی ممالک اسلامی درآن روزگار،گذر آن ها به نیشابور می افتد و با شیخ فریدالدین عطار ملاقات و دیداری داشته اند . در این دیدار عطار به پدر مولوی توصیه می کند که در پرورش و بالندگی فکر و اندیشه و شخصیت فرزندش ( جلال الدین محمد مولوی ) بسیار بکوشد . در ضمن کتاب الهی نامه ی خود را نیز به رسم یادبود به جلال الدین هدیه می دهد . 4- آثار بسیاری به عطار نسبت داده اند . کدامین این آثار متعلق به عطار است ؟ دیوان عطّار ، منطق الطّیر ، الهی نامه ، مصیبت نامه ، مختارنامه ، تذکره الاولیا . 5- مهم ترین حادثه ی زندگی مولوی چیست ؟ درسال 642 ه.ق مردی ژولیده موی و شوریده سر ، موسوم به شمس تبریزی که از بسیاری سفر و بی قراری که داشت ، وی را شمس پرنده و آفاقی ( به معنی هر جا گرد ) نیز می گفتند،گذارش به قونیه افتاد آشنایی باشمس به یک باره سرنوشت و درس و وعظ و مریدان و شاگردان جلال الدین را دگرگون کرد . 6- زندگی مولوی را به چند دوره می توان تقسیم کرد ؟ دوره ی پیش از آشنایی با شمس و سرگرم بودن به تدریس و مدرسه دوره ی دوم ، دوران عشق و شوریدگی عرفانی که با ملاقات شمس آغاز می شود و تا واپسین لحطات حیات وی ادامه می یابد . 7- مهم ترین و پرآوازه ترین زاده ی طبع جلال الدین محمد مولوی چیست ؟ کتاب مثنوی معنوی . 8- جایگاه وشأن مولوی را در میان شعرای ایران چگونه ارزیابی می کنید ؟ مولوی بزرگ ترین شاعرعرفانی ایران به شمار می رود ، همان گونه که فردوسی بزرگ ترین شاعرملّی ایران آفریننده ی حماسه ی بزرگ محسوب می سود . مولوی عظیم ترین حماسه ی عرفانی را آفریده است . 9-در مورد شعر جوششی و کوششی و پیوندی چه می دانید ؟ شعر مولوی از کدام نوع است ؟ شعر جوششی ، شعری است که از عمق جان و درون شاعر بر می آید . و شعر کوششی ،شعری است که سرایش آن بیشتر بر پایه ی آموخته ها و به کارگیری قواعد شعری صورت می گیرد . و شعر پیوندی ، آمیزه ای از شعر جوششی و کوششی است . غزل های شمس نمونه ی شعر جوششی است . برخی از اشعار رشیدوطواط و حتّی انوری و معزّی و.. مصداق شعر کوششی است. شعر پیوندی، ترکیبی از شعر جوششی و کوششی است و بیشتر اشعار حافظ و مثنوی مولوی، نمونه ی عالی شعر پیوندی است. خودآزمایی های نمونه ی بخش نهم : 1-اثری از خاقانی را که ره آورد سفر وی است ، معرفی کنید . تحفه العراقین ،حاصل سفر زیارتی-سیاحتی که درباره ی حج سرو ده شده است و تأثیر حدیقه ی سنایی در آن پیداست . 2- یک نمونه شعر خاقانی و شاعران بیش از وی را از نظر سبکی مقایسه کنید . شعر « ایوان مداین » یا « خوناب جگر » را با شعر « دیار یار » معزّی یا « خزانیّه » منوچهری می توان مقایسه کرد . سبک دو قطعه شعر از خاقانی سبک عراقی است ، درحالی که سبک دو قطعه شعر معزّی و منوچهری خراسانی است . 3- در شعر خاقانی نشانه هایی از وضع زندگی و احوال وی می توان دید . نمونه هایی را ذکر کنید . وقتی اشعارپر طمطراق و چکامه های (قصاید) پردرد و داغ خاقانی را می خوانیم او را مردی نازک دل و زودرنج می یابیم که چون از چیزی یا کسی برآشفته می شود، نمی تواند خشم آتشین خود را فرو خورد و با خودداری و شکیبایی، آبی بر آتش طبع فرو ریزد.قصیده« ترسائیه » ی او به مسیحی بودن مادر وی اشاره دارد و قصیده ی « خوناب جگر » به مرگ فرزندش و اندوه او در این حادثه . دیوان مشکل و شعر دشوار و دیریاب خاقانی در واقع چیزی جز بازتاب اندیشه و زندگی پرفراز و فرود او نیست . 4- شخصیت نظامی در یک تحلیل چه تصویری از وی به دست می دهد ؟ نظامی شاعری مبتکر و صاحب سبک و آزاده است که به دلیل برخورداری از شخصیت مستقل و به دور از دربار ، شعرش نغز و دلکش وبرآمده از جان است هم چنین نظامی در شعرش (به ویژه مخزن الاسرار) به صورت انسانی پاک رأی و آزاداندیش نمایان شده است. 5- سرانجام عطّار نیشابوری چه شد ؟ سال فوت عطّار به درستی معلوم نیست.البته نباید از سال617هجری دیر تر باشد. برخی نوشته اند که او در حمله خانمان سوز مغول به نیشابور کشته شد که برای آن هم دلیل تاریخی محکمی وجود ندارد . 6- سبک بیان عطّار در منطق الطیر چگونه است ؟ این اثر از کدام نوع به شمار می رود ؟ سبک عراقی و از آثار عرفانی و مثنوی های تمثیلی فارسی و یک اثر نمادین است . 7- سبک بیان عطار در تذکره الاولیا چگونه است ؟ سبک نثر های عارفانه ی فارسی همانند آثار منظوم اوساده و دل انگیز و خالی از تکلّف است و در مقدمه ی احوال هریک از مشایخ جملاتی به نثر مسجع دارد . 8- موضوع مکاتیب مولوی چیست ؟ مجموعه ی نامه هایی است که مولانا به این و آن نوشته است . 9- در ادب عرفانی « پیر » کیست و چه جایگاهی دارد ؟ پیر،برترین شخصیت عرفانی است که خود مدارج سلوک و طریقت عرفانی را گذرانده است و سالکان طریقت و مریدانش بی چون و چرا در راه کسب معرفت الهی از وی پیروی می کنند . 10- نقش عطّار را در آثار مولوی چگونه ارزیابی می کنید ؟ بی شک آثار عطّار به ویژه«منطق الطیر» و «الهی نامه» در سرودن مثنوی تأثیرگذار بوده است ،چون برای مدّت ها مریدان مولانا در حلقه ی درس خود منطق الطیر وحدیقه رامی خواندند وتکرار مضامین واندیشه های عرفانی عطّار در کنار مثنوی او نقشی دست کم زمینه ساز،درآثار مولوی داشت. خودآزمايي های نمونه درس هيجدهم: 1- چرا سعدي را فرمانرواي ملك سخن ميدانيم؟ به اعتبار استادي مسلم او در شعر ونثر و خلق آثاري شگرف مانند گلستان و بوستان اين شاعر و نويسنده را فرمانرواي ملك سخن ميدانيم. زیرا او با خلق اثری شگرف و پرتأثیرمثل گلستان،در عرصه ی نثر فارسی ،نیز هم چون شعر(بوستان و غزلیات و دیگر اشعار) بی رقیب مانده است و به اعتبار همین استادی مسلّم در شعر و نثر،وی را «فرمانروای ملک سخن» نامیده اند. 2-در مورد تخلص سعدي چه ميدانيد؟ بنا بر قول مشهور بايد از نام سعدبن ابي بكر، اتابك سلغُري، زمان خود گرفته باشد يا به علت انتساب اجدادش به قبيله بني سعد. از قبايل مشهور عصر پيامبر، اين نام در واقع نام خانوادگي او بوده است. 3- غزل سعدی عموماً چه مضمونی دارد ؟ عشق و رموز عاشقی و معیارهای زیبا پسندانه . 4- ملاقات با کدام عارف در زندگی امیرخسرونقش موثری داشته است ؟ نظام الدین اولیا،عارف پرآوازه دهلی . 5- آثار امیرخسرو را معرفی کنید . در باره ی ابتکار یا اقتباس و تقلید وی بحث کنید . دیوان شعر خمسه شامل ( مطلع الانوار ، شیرین و خسرو ، مجنون و لیلی ، آیینه ی اسکندری ، هشت بهشت ) مثنوی خضرخان و دولرانی هم چنین کتاب منثور او با نام « اعجاز خسروی » امیر خسرو در شعر بیشتر از مقلدان نظامی به شمار می آید. میزان ابتکار او در داستان ها از حد همان نام هایی که برای کتاب هایش برگزیده است ، فراتر نمی رود . 6- درباره ی سبک عراقی و بزرگان و نام آوران این سبک چه می دانید ؟ سبک عراقی از اواخر قرن ششم پدید آمد . انوری و کمال الدین اصفهانی و سیدحسن غزنوی در تحول سبک از خراسانی به عراقی نقش عمده داشتند .برخی از نام آوران این سبک : سعدی ، مولوی ، حافظ ، فخرالدین عراقی و .... . خود آزمایی های نمونه ی بخش دهم : 1-درعصر سعدی ، چه عواملی موجب گسترش زبان و فرهنگ فارسی در بیرون از مرزهای ایران شد ؟ وقوع دو حادثه مهم تاریخی یعنی ، جنگ های صلیبی میان مسیحیان و مسلمانان در آسیای صغیر و یورش تاتار که از حدود سال618 به داخل فلات ایران آغاز شد . 2- گفته اند همه نوع مضمون و موضوع و شعر و نثری سعدی هست . این مطلب نشانه ی چیست ؟ نشانه ی آن است که سعدی با داشتن جامعیت و اعتدال ، همه ی جنبه های فکر و فرهنگ ایرانی را در آثار خود گنجانده و از نظرهنری با رعایت ایجاز و روانی ، بلاغت سخن فارسی را به اوج رسانیده است . 3- چه کسانی در نثر از شیوه ی سعدی در گلستان تقلید کرده اند ؟ جامی در بهارستان ، قاآنی در پریشان ، فراهانی در منشآت. 4- امیرخسرو دهلوی بیش تر از کدام شاعر متأثر است ؟ نظامی . 5- نقش امیر خسرو را در معرفی زبان و فرهنگ ایرانی در شبه قاره چگونه ارزیابی می کنید ؟ یکی از چهره های بزرگ فارسی گوی دیار هند است که با آفرینش آثاری به تقلید از نظامی ، نقش بسیار مهمی درتوسعه و گسترش زبان و ادبیات فارسی در آن دیار داشته است . خودآزمايي های نمونه درس بيست وچهارم : 1- رئاليسم (واقع گرايي) به عنوان شيوهاي خلاق در كدام مرحله از حيات بشر ظهور كرد؟ در مرحلهاي معين، از تكامل فكري بشر، ظهور كرد. يعني زماني كه انسانها به شناخت ماهيت و جهت تكامل اجتماعي نياز مبرمي داشتند و آن هنگامي بود كه مردم سرچشمه اعمال و افكار انسانها را علتهاي مادي ميدانستند و معتقد بودند بايد عملكرد نظام روابط اجتماعي مشخص و معين گردد. 2- نقاشان مکتب باربیزون که بودند ؟هدفشان چه بود ؟ گروهی نقاش و کاریکاتوریست که میان سال های 1830و1870 شیوه ی آنان رونق داشت و نام خود را از دهکده ی باربیزون در شمال فرانسه گرفته بودند . آن ها در پرداختن مناظر طبیعت ، سنت های نقاشی کلاسیک و ایتالیایی را منسوخ می شمردندوخواهان مشاهده ی مستقیم طبیعت بودند . 3- آیا می دانید مقصود اصلی عبارت زیر را بگویید ؟ « آدم واقع گرا به بیلچه می گوید : بیلچه اما طبیعت گرا می گوید : کج بیل کهنه ی لعنتی . » مقصود اصلی این لطیفه آن است که طبیعت گرایی زمینه ی انگشت نهادن برپلیدی ها و زشتی هایی است که بی محابا و به دقت به توصیف آن ها می پردازد یک یا دو قدم از واقع گرایی اولیه فراتر می رود . 4- رئالیسم ( واقع گرایی ) نخستین ، با کارهای چه کسی آغاز می شود و چه ویژگی هایی دارد ؟ با کارهای بالزاک آغاز می شود . رئالیسم ابتدایی خود را متعهد به بازآفرینی دقیق و کامل و صادقانه ی محیط اجتماعی و جهان معاصر می بیند ، اما این بازآفرینی بسیار ساده و همه فهم است و هیچ الگویی به دست نمی دهد . 5- پیام مهم رئالیسم سوسیالیستی چه بود ؟معتقد است كه كار، عنصري خلاق، و باعث شكوفايي انسان و جامعه ميگردد از اين رو وظيفه هنرمند، تشويق مردم به كار است. 6- آیا می توان رئالیسم انتقادی را بهترین شیوه ی رئالیسم دانست ؟در این باره بحث کنید . بله ، از این جهت که قهرمانان داستان از محیط خویش جلوترند و برای رسیدن به اجتماعی تازه تلاش می کنند . هم چنین واقع گرایی انتقادی بر خلاف واقع گرایی ابتدایی که بدبینانه است ، مکتبی امیدوار و خوش بین است . 7- رئاليسم جادويي چيست و مبتكر آن كيست؟ در این نوع واقع گرایی از تخیّل ،اسطوره جادو و عجایب استفاده می شود در این آثار تعهّد آمیزو واقعگرایانه، همه چیز عادی است، اما یک عنصر غير طبيعي و جادويي وجود دارد . مبتكر آن «‌گابريل گارسيا ماركز» نويسنده معاصر آمريكاي لاتين است. 8- عناصر واقعی را در داستان فریاد ، بیان کنید . سه مرد بزهکار ، مرد گرفتار ، راوی داستان ، یک روز پاییزی ، دشنه ، سبد ، اتومبیل ها ، بی اعتنایی مردم نسبت به هم . 9- با توجه به عنصر جادویی در داستان دسته گل آبی ، آیا می توانید این داستان را تفسیر کنید . نفرت مردم مکزیک از اروپایی ها که سال ها آنان را استعمار کردند . چشم آبی ، نماد اروپا است که مرد مکزیکی می خواهد آن را از حدقه در بیاورد . 10- امیل زولا که بود وچه می گفت ؟ رمان نویس فرانسوی و پیشوای ناتورالیست ها بود و می گفت : واقع گرایی علمی یا طبیعت گرایی ، فرمول کاربرد علم جدید در ادبیّات است . خودآزمايي های نمونه درس بيست و پنجم : 1- تفاوت عمده ی ناتور نالیسم و رئالیسم چیست ؟ در ناتورنالیسم بیشتر بر جنبه های زشت و سیاه زندگی تأکید می گردد ، اما در رئالیسم هر دو جنبه ی زیبا و زشت زندگی – آن گونه که هست نشان داده می شود . 2- طبیعت گرایی در فلسفه ی قدیم به چه معنا یی به کار می رفت ؟ به معنای ماده گرایی و لذت جویی و هرگونه دین گریزی . 3- از قرن هفدهم به بعد نقاش طبیعت گرا به چگونه هنرمندی اطلاق می شد ؟ به نقاشی که می کوشیدتا شکل های موجود در طبیعت را به طور دقیق تقلید و نقاشی کرد . 4- نام ناتوراليسم بيش تر نام كدام نويسنده ی مشهور را تداعي ميكند؟ چرا؟ اميل زولا، چون تقريباً جوهره ی « طبيعت گرايي»‌ در داستانهاي او كاملاً‌ مشهود است. 5- رابطه انقلاب صنعتي اروپا را با آثار ناتوراليستي چگونه ارزيابي ميكنيد؟ انقلاب صنعتي با آثار مثبت و منفي آن در آثار طبيعت گرايان (ناتوراليسم) نقش اساسي دارد و مضمون بسياري از رمانها : تلاش براي كسب ثروت و قدرت از طريق توسعه كار، نشان دهنده رفاه روز افزون قشر برخوردار از مزاياي صنعت و ثروت از يك سو و مبارزه تهيدستان و كارگران از سوي ديگر است؛ بنابراين آنها با هم پيوندمستقيم دارند.درحقیقت،ناتورالیست ها با پرداختن به مسائل گروه های بیشتری از مردم،از جمله طبقات زحمت کش شهری نوظهور،جنبه ی اجتماعی هنر را گسترش دادند. به این ترتیب ، می توان گفت که ناتورالیست ها با انقلاب صنعتی و پیامد های آن پیوند مستقیمی دارند.. 6- گروه ادبی مِدان ، چه عقیده ای داشتند و افراد شاخص آن چه کسانی بودند ؟ اعضای گروه «مدان» ضد رومانتیک بودند و برای نشان دادن هم بستگی خود کتاب «شب های مدان» رامنتشر کردند که شش داستان کوتاه از شش نویسنده مدان بود غیر از امیل زولا ، دیگر چهره ی شاخص این گروه ، «گی دوموپوسان» بود. 7- نخستين نمونه ی رمان نائوراليستي، چه نام دارد و اثر كيست؟ رمان « ترز راكن » اثر اميل زولا. 8- زبان آثار ناتوراليستي، چگونه زباني است؟ ناتورالیست ها ، زبان محاوره را نخست در رمان و سپس در تئاتر وارد کردند. آنها همان جملات وتعبیراتی را به كار ميبردند كه افرادعادی استعمال ميكنند. 9-درباره لقب «شعر تهي دستان»‌ چه ميدانيد؟ به لحاظ موضوع ناتوراليستها دررمان و نمايش نامه كه همواره تصويرگرطبقات زحمتـكش جامعه است آن را«شعرتهيدستان»‌گفتهاند. 10- ناتورالیست ها انسان راچگونه تحلیل و ارز یابی می کنند ؟ ناتورالیست ها می گفتند : نویسنده باید تخیّل را کنار بگذارد و به سراغ مشاهده و تجربه برود .آن ها برای تحلیل ابتذال حاکم بر جوامع، همه ی واقعیّت ها را برملا می کردند. آنان همانند «نیچه» ، انسان را یک ضمیر نمی دیدند و او را یک نظام عصبی قابل تشریح علمی می دانستند . 11- درباره ی جان اشتاین بک چه می دانید ؟ «جان اشتاین بک» رمان نویس توانای آمریکایی ، استاد ادبیات کارگری بود و زندگی قربانیان بدبخت و تیره روز را با چیره دستی کامل و با بیانی ساده و روشن ترسیم می کرد . برخی او را واقع گرا می دانند اما در واقع رمان های او هم بازتاب نومیدی نویسنده وهم نمایان گر روح مبارز اوست درسال 1962برنده ی جایزه ی نوبل شد . بهترین اثر وی« خوشه های خشم » است . 12- عناصر و ویژگی های مکتب طبیعت گرایی ( ناتورالیسم ) را در داستان کوتاه گردن بند بیابید . به تصویر کشیدن زندگی افراد تهی دست و زحمت کش و رنج آن ها و مقایسه با زندگی افراد مرفه ، فقر خانواده «لوازل» ، توصیف مفصل ودقیق خانه و وسایل آن که نشان دهنده ی فقرو فلاکت بودند، تجمل ثروتمندان مخصوصاً درمهمانی هاآرزوی سرخورده انسان و کارکردن شوهر ماتیلد حتی شب ها . 13- از دیدگاه موپاسان ، بدلی بودن گردن بند خانم فورستیه ، نماد چیست ؟ نماد تجمل دروغین ثروتمندان که چشم ها را خیره می کند ، اما در واقع ارزشی ندارد . 14- ماتیلد در داستان گردن بند ، نماینده ی کدام طبقه اجتماعی است ؟ طبقه ی زحمت کش و فقیر جامعه 15- چرا بايد ناتوراليست ها را طلايه داران ادبيات متعهد قرن بيستم دانست؟ چون با افشاي رياكاري و بيدادگري هاي پنهان و آشكار اجتماعي، ميكوشيدند ميان هنر و زندگي پلي بزنند. خود آزمايي های نمونه درس بيست و ششم : 1-شارل بودلر ،جهان را چگونه ميبيند؟ در نظر بودلر، جهان جنگلي است مالامال از علايم و اشارات كه مردم عادي از درك حقيقت آنها عاجزند و تنها شاعر با قدرت ادراكي كه دارد، به وسيله تفسير و تعبير اين علايم ميتواند آن را احساس كند. 2-چه کسی را می توان بنیان گذار نماد گرایی در فرانسه دانست ؟ شارل بودلر . 3- از نمادگرايي چه تعريفي ميتوان به دست داد؟ نمادگرايي آن است كه هنرمند، افكار و احساسات و عواطف خود را به صورت اشاره و غير مستقيم ، با استفاده از نمادهايي بدون توضيح بيان كند. 4- در چه بخشي از ادبيات فارسي، بيشتر ميتوان نمادگرايي را مشاهده كرد؟ ادبيات عرفاني 5- در اشعار نماد گریانه تصویرهای شعری در ارتباط با یک دیگر چگونه اند ؟ تصویرها با هم تفاوت های دارند نقطه مشترکی دارندکه با استفاده از آن می توان شعر را تفسیرحتّی معنی کرد 6- چرا افرادي چون شوپنهاور، را مؤثر بر نمادگرايي ميدانند؟ افرادي چون شوپنهاور، به خاطر داشتن فلسفه بدبيني، به زندگي، نگاه روشن و اميدوار كننده نداشتند و سمبوليستها هم كه جهان را اسرار آميز و مبهم ميديدند و به رويا و تخيل گرايش نشان مي دادند طبيعتاً به آثار آنها متمايل ميشدند. 7- آیا می توانید سلطنت سکوت رادر مکتب نمادگرایی توضیح داد ؟ سلطنت سکوت اشاره به یکنواختی زندگی و ظلمت هستی دارد که آدمی در برابر آن جز سکوت و نگاه خیره کننده به افق دور کاری نمی تواند بکند . 8- نماد گرایان در حوزه ی شعر چه تحول مهمی ایجاد کردند ؟ آن را از قید های وزن و قافیه سنتی رها کرد ند و شعرآزاد را بنا نهادند که نوعی شعر منثور است . 9- نام صاحب این آثار را معرفی کنید : گلهای بدی(بودلر ) ، فصلی در دوزخ (آرتو ر رمبو ) ، بعد از ظهر یک فون (مالارمه ) ، سوسک طلایی (ادگار آلن پو ) 10- در منظومه کلاغ سروده ی ادگار آلن پو ، عناصر نماد گرایی را پیدا کنید ؟ نور چراغ – خاموشی و سکوت - کلاغ عجیب و غریب– نیم شب ظلمانی -ماه یخ زده ی دسامبر-روحی آشفته . 11- در منظومه کلاغ ، کلاغ نماد چه عنصری است ؟ عنصر روح افسرده و مایوس آدمی . 12- فضاسازی های کلاغ را با یک اثر ایرانی مقایسه کنید ؟ گیله مرد علوی(فضای جنگل،شیون ،طوفان ،باران و...) . 13- مارسل پروست در رمان «در جست و جو ی زمان از دست رفته» ، چه هدفی رادنبال می کند ؟ رخنه به فراسوی واقعیت وجست و جوی جهان آرمانی .

پاسخ خود آزمایی های تاریخ ادبیات ایران وجهان 1-دوم انسانی(نیم سال دوم)

مطالب مشابه :

پاسخ خودآزمایی های تاریخ ادبیات ایران و جهان 1

پاسخ خودآزمایی ها و سوالات متن تاربخ ادبیات ایران و جهان (1 )سال دوم انسانی

پاسخ خودآزمایی زبان فارسی ( 1 )

پاسخ خودآزمایی تاریخ ادبیات ایران و جهان (2) سال سوم انسانی

خود آزمایی تاریخ ادبیات ایران جهان 1

پاسخ خودآزمایی تاریخ ادبیات ایران و جهان( 2)سال سوم انسانی

پاسخ خود آزمایی های تاریخ ادبیات ایران وجهان 1-دوم انسانی(نیم سال دوم)