لباس مردان قشقایی

لباس مردان ایل قشقایی

لباس مردان ایل قشقایی و چگونگی پوشیدن آنها دارای ضوابطی مشخص و تعیین شده است .تفاوت لباس خوانین و بزرگان ایل در بعضی لباس ها مثل ربدوشامبر ،بالا پوش،لباس خواب،گن،پوتین بندار،کفش چرمی و مردان دستمال کتان لطیف راه راه یا چهارخانه با رنگهایی مختلف در جیب می گذاشتند. در طبقات پایین این دستمالها از پارچه هایی بود که در یزد بافته می شده.کلا لباس مردان شامل قسمت هایی زیر است:

برک:

برک دو گوشی (کلاه دو گوشی):کلاه دو گوشی از جنس کرک بز بوده و حدود 50سال ، درمیان مردم ایل قشقایی رایج شده است .در گذشته کلاه مردان نظیر کلاهای نمدی دوره قاجاریه با رنگ مشکی و بدون لبه بوده .عکس هایی از یکصد سال پیش مردم قشقایی باقی مانده نشان می دهد که کلاهایی بدون لبه با اندازهایی مختلف ، مرسوم و اغلب افراد سرشناس و بزرگ ایل ،با کمی تغییر استفاده می کردنداما از انجا که ایلخانان قشقایی دوست داشتن قوم و قبیله شان وحدتی،نه تنها از نظر اخلاقی سیاسی و اجتماعی بلکه از لحاظ لباس ،یکپارچگی داشته باشند.با طرح نقشه یکی از خوانین ،کلاه مخصوصی که امروز مرسوم است و به کلاه دو گوشی نامیده می شود ،رایج شده.همین مسئله بعدها در زمان رضا شاه موجب مشکلاتی برای مردم ایل گردید که هر جا کلاه دو گوشی میدیدند،پاره کرده و صاحب را ازار و اذیت می کردند ..

کلاه دو گوشی توسط نمد مال ها با زحمت تهیه می شود.ماده اولیه ان کرک بز است که خیلی کمیاب است و این ماده را پس از چیدن موی بز از لابلای ان ،به مقدار خیلی کم جمع اوری کرده و برای ساخت کلاه استفاده می شود .این ذرات (کرکها) به قدری لطیف و ظریف هستند که از میان 100 کیلو موی بز حدود 2 کیلو کرک می توان جمع کرد و برای ساخت هر کلاه حدود 200 تا 300 گرم کرک لازم دارد .که ان را با دستگاه مخصوص می زنند تا رشته ها باز شوند و سپس با موادی مثل کف صابون انها را انقدر می مالند تا ذرات به هم در گیر شوند و با تجربه ای که دارند لبه ها را بر گردانده و شکل می دهند و سپس با سنگ هایی مخصوص می سایند تا به فرم دلخواه دراید .خصوصیات این کلاه اینست که تا حدی سنگین نبوده و در برابر باد و حرکات سریع در اسب سواری و جست و جو وخیزهایی در حال کوچ از سر نمی افتد.

آرخالق مردانه:

لباس بلندی است که مردان ایل روی پیراهن می پوشند و به منزله لباس اصلی بوده .ارخالق از پارچه ضخیم و با رنگ هایی متناسب با سن افراد دوخته می شودند این لباس دارای استین بلند بوده و تا روی دست ادامه داشته .در طرفین ان دو چاک که تا کمر ادامه داشت موجب ازاد بودن لباس و اسان بودن تحرک و جست و جو و خیز انان بود.جلو ارخالق تا پایین باز بوده حتی دکمه هم نداشته .فقط به وسیله شال ،دو دامن ان با هم ارتباط پیدا می کردند.بر خلاف شلوار که موجب کندی حرکت است ،با این لباس مردان می توانستند براحتی بر اسب سوار و یا پیاده شوند و حتی بر روی شتر بپرند و درجشن ها و مراسم عروسی ،چوب بازی کنند.هنگام راهپیمایی یا کار زیاد و رقص چوبی ، دو دامن جلو را به را به زیر شال می زدند تا ازادتر باشند .

ارخالق که برای پسر بچه ها و نو جوانان می دوختند از پارچه هایی گلدار با رنگ هایی شاد اما پیر مردان رنگ هایی تیره را بیشتر می پسندیدند.

مردان قشقایی ارخالق را با همراه شال می پوشیدند زیرا هم زیباتر بوده و هم محافظ کمر در کارهای سنگین .

شال:

شال از سه تا چهار متر پارچه دبیت قهوای رنگ یا چلوار سفید تقریبا بصورت سه گوش دوخته می شد که در جهت ضلع بلندتر، تا کرده از روی ارخالق به دورکمر می پیچند بطوریکه یک سر آن در زیر و سر دیگر ان در قسمت جلو و روی شال گره می خورد.پوشیدن شال موجب می شد مهرهایی کمر که بیش از سایر قسمت هایی بدن جابه جا شده و تحت فشار قرار می گیرد صدمه نبیند.

چقه و زنهاره:

چقه پوششی است تزیینی که مردان ایل ان را از روی ارخالق می پوشند چون علاوه بر پوشش بدن لباسی زیبا و جالب است .چقه ازنخهایی پشمی یکرنگ و بسیاز ظریف بافته میشودو از نظر قیمت هم بسیازرگران تمام می شود.رنگ چقه معمولا کرم تا قهوه ای رنگ است.این لباس را جوانان شیک پوش و گاهی هم مردان میانسال می پوشند و بر انها زنهار می بندند.

زنهازه از نخهای پشمی ظریف و رنگارنگ است که به طرز جالبی می بافند و گمپله هایی دارد که بر زیبایی ان می افزاید.زنهار از پشت شانه و زیر بغل عبور کرده و اویزان ان در قسمت پشت بر بالای کمر قرار می گیرد .چقه و زنهار را اغلب در عروسی می پوشند. و در مراسم چوب بازی شرکت می کنند.چون دامن های چقه بلند است و تا روی پا ادامه دارد،ضربه گیر خوبی است و پا را از ضربات چوب مصون می دارد.

لباس مرد قشقایی ازپهلو

لباس مرد قشقایی از رو به رو

لباس مردان قشقایی

مطالب مشابه :

سری دوم مدل های لباس زیر مردانه و زنانه و بچه گانه - قسمت دوم

شورت مردانه گیاهی و نخی

تاثیر لباس در سلامتی دستگاه تناسلی مردان

لباس مردان قشقایی

سوتین بدون فنر NBB 351

کریس رونالدو در مراسم تبلیغ لباس مردان

لباس و پوشش مردان ترکمن