معرفی رشته ی کارشناسی فرش

تا چندي پيش در ايران به هنر بسيار ظريف و زيبا ي فرش تنها به صورت يک حرفه نگاه مي شد; هنري که نسل به نسل به صورت سنتي و استاد- شاگردي منتقل مي گرديد. به عبارت ديگر کمتر کسي در اين زمينه مطالعه، تحقيق و پژوهش انجام داده بود و يک مرکز دانشگاهي براي آموزش، حفظ و حراست و پيشرفت اين هنر اصيل ايراني و سرمايه ملي وجود نداشت. اما خوشبختانه در دهه هفتاد به همت وزارت علوم، تحقيقات و فناوري، رشته کارشناسي فرش در برخي از دانشکده هاي هنر مراکز آموزش عالي ارائه گرديد; رشته اي که مي تواند موجب رشد و اعتلاي هنر و صنعت فرش کشورمان گردد. در اين رشته دانشجو درباره تاريخچه فرش، جامعه شناسي فرش، انواع بافت، ابزار بافت، طراحي، رنگ و الياف فرش اطلاعات لازم را به دست مي آورد. براي مثال، در فرش دستي سه نوع الياف طبيعي پشم، ابريشم و نخ به کار مي رود که دانشجوي کارشناسي فرش، با اين الياف و نحوه تکنولوژي هر يک از آنها به صورت علمي آشنا مي شود; يعني ريسندگي و رنگرزي اين الياف را مي آموزد. همچنين دانشجوي اين رشته با فرش هاي مناطق مختلف جغرافياي ايران که از نظر الياف، بافت، طرح و رنگ متفاوت است، آشنا مي گردد. البته لازمه کسب اين دانش، اطلاع از جامعه شناسي نقاط مختلف ايران است. براي مثال، در قالي کاشان بيشتر از رنگ هاي قرمز و سرمه اي استفاده مي شود. اما در قالي تبريز رنگ هاي بژ، کرم ومسي کاربرد دارد و اين تفاوت رنگ به دليل تفاوت محيطي و جغرافيايي شهرها و مناطق ياد شده است.

در کل رشته کارشناسي فرش داراي پنج گرايش مرمت و تکميل، طراحي، رنگرزي بافت و ساير زير انداز ها است، که گرايش مرمت و تکميل بيشتر به تکنولوژي فرش مي پردازد; يعني دانشجو با الياف، رنگ، رنگرزي شيميايي و سنتي، انواع بافت، دارکشي فرش، انواع گره ( که نماد فرش است)، نحوه حفظ کيفيت و ابعاد فرش و مرمت فرش آشنا مي شود و در گرايش طراحي، دانشجو درباره انواع مختلف نقش هاي قالي هاي ايراني اطلاعات گسترده تري به دست مي آورد و درباره طراحي قالي و تا حدودي گليم آموزش مي بيند. در گرايش رنگرزي دانشجو با نحوه رنگرزي شيميايي و سنتي آشنا مي شود و در زمينه شيمي تجزبه، تکنولوژي رنگ و شيمي و تکنولوژي مواد رنگرزي اطلاعاتي به دست مي آورد. در گرايش بافت نيز دانشجو به طور تخصصي تر به بافت قالي مي پردازد و انواع گره ها و بافت قالي را آموزش مي بيند. در گرايش ساير زير اندازها نيز دانشجو بافت گليم، سوماک، زيلو، گبه و ساير زيرانداز ها را آموزش مي بيند و با نحوه مرمت گليم، جغرافيا و نقوش نمادهاي گليم و ساير زيراندازهاي سنتي ايران آشنا مي شود.

توانايي هاي لازم :

دانشجوي اين رشته بايد فردي خلاق، نوآور و علاقه مند به هنر و صنعت فرش باشد. دانشجويي که بدون هدف رشته کارشناسي فرش را انتخاب کرده باشد، پس از فارغ التحصيلي جايگاهي در صنعت فرش نخواهد داشت، در نقطه مقابل نيز دانشجوياني هستند که با علاقه و پشتکار بسيار به اين رشته آمده اند و به دنبال آموزش و بهبود کيفيت هنر فرش هستند و قدم هاي موثري نيز در اين زمينه برداشته اند.همچنين کارشناس فرش بايد از تاريخ هنرهاي دستي و بومي، بخصوص هنر فرش بافي آگاهي داشته باشد وبه ياري ذوق هنري، طرح هايي ارائه دهد که هم از اصالت بومي و هم از نوآوري برخوردار باشد.

موقعيت شغلي در ايران :

در کشور ما، هيچ کالايي از نظر ارزش افزوده مشابه فرش نيست. زيرا از يک سو، مواد اوليه فرش در ايران تهيه مي شود و از سوي ديگر، فرش دست بافت ايراني در بازارهاي جهاني داراي ارزش مادي بسيار زيادي است.
به همين دليل در حال حاضر، بسياري از مراکز خصوصي و دولتي هستند که به دنبال فارغ التحصيلان اين رشته مي گردند که در زمينه طرح، رنگ و بافت مهارت و خلاقيت داشته باشند. عده اي از فارغ التحصيلان نيز به عنوان مشاور بازرگانان فرش فعاليت مي کنند يا خودشان در زمينه توليد فرش يا صادرات فرش سرمايه گذاري کرده و در اين زمينه فعاليت مي کنند و بالاخره تعداد قابل توجهي نيز اين هنر را در مراکز کار و دانش آموزش مي دهند.

درس هاي اين رشته در طول تحصيل :

دروس مشترک در گرايش هاي مختلف فرش :

شيمي عمومي، هندسه نقوش در هنرهاي سنتي ايران، هنر در تمدن اسلامي، آشنايي باهنر در تاريخ، کارگاه طراحي پايه، تاريخ فرش، عکاسي، جامعه شناسي فرش، آشنايي با هنرهاي سنتي ايران، کارگاه بافت قالي، شناخت و ارزيابي فرش دست بافت، اصول رنگرزي، کارگاه طراحي سنتي، آشنايي با مواد اوليه و ابزار، کارگاه مرمت و نگهداري قالي، کنترل کيفي استانداردهاي فرش، پژوهش در فرش ايران، جغرافياي فرش، سير تحول و تطور نقوش و نمادها در هنرهاي سنتي، علوم الياف، ريسندگي، زيبايي شناسي فرش ايران، اقتصاد فرش ايران.

دروس تخصصي گرايش طراحي :

کارگاه طراحي گليم و ساير زيراندازها، بررسي طرح ها و نقوش قالي ايران، کارگاه طراحي قالي، کارگاه نگارگري، کارگاه رنگ و نقطه، شناخت انواع مختلف نقوش قالي هاي ايراني .

دروس تخصصي گرايش مرمت و تکميل :

آشنايي با اصول غبارگيري و شستشوي فرش، بررسي طرح ها و نقوش قالي ايران، کارگاه بافت گليم، کارگاه بافت قالي، مرمت و نگهداري گليم و ساير زيراندازها، مرمت قالي، شناخت مواد ويژه مرمت قالي، کارگاه رنگرزي سنتي، کارگاه رنگرزي شيميايي

دروس تخصصي گرايش رنگرزي:

کارگاه رنگرزي سنتي، کارگاه رنگرزي شيمايي، شيمي تجزيه و آزمايشگاه، شيمي و تکنولوژي مواد رنگرزي و آزمايشگاه تکنولوژي رنگ، فيزيک الياف و آزمايشگاه.

دروس تخصصي گرايش ساير زيراندازها:

کارگاه بافت گليم، کارگاه بافت سوماک، کارگاه بافت زيلو، کارگاه بافت گليم هاي يک رو، کارگاه بافت گبه و ساير قالي هاي ايلياتي، کارگاه بافت طراحي گليم و ساير زيراندازها، کارگاه مرمت و تکميل انواع گليم و ساير زيراندازها، جغرافياي گليم و ساير زيراندازها، بررسي نقوش ونمادها در گليم و ساير زيراندازهاي سنتي ايران، پژوهش در نقش و رنگ گليم و ساير زيراندازهاي ايران.

منبع: روزنامه ی آفرینش - ۱۴/۰۵/۱۳۸۵

معرفی رشته ی کارشناسی فرش

مطالب مشابه :

آموزش رودوزی سنتی برای بانوان جهادکشاورزی تاکستان

معرفی رشته ی کارشناسی فرش

لباسهای سنتی ایران

آموزش رودوزی سنتی برای بانوان جهادکشاورزی تاکستان

انسان‌شناسي هنر

نقش صنايع دستي استان اردبيل در گسترش صنعت گردشگري با نيم نگاهي به صنايع و هنرهاي داري

هنر گچ بری