تعریف آزمایشگاه منظر وزارت بهداشت

تعریف آزمایشگاه تشخیص طبی از منظر وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی:

واحدی است که برطبق مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی تاسیس شده

و در آن آزمایش‌های بیولوژیک ، میکروبیولوژی، سرولوژی، بیوشیمیایی ، ایمنوهماتولوژی، خون‌شناسی،

بیوفیزیکی، سلول‌شناسی ، بافت‌شناسی، ژنتیک سلولی و ملکولی و سایر آزمایش‌ها

بر روی مواد و نمونه‌های حاصل از بدن انسان با هدف به دست آمدن اطلاعات جهت

تشخیص ، پیشگیری یا پیگیری درمان و یا ارزیابی و سنجش سلامت انجام می‌شود

و شامل دو بخش بالینی و تشریحی است

چه کسی می تواند مجوز تاسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی را اخذ نماید ؟

آزمایشگاه تشخیص طبی به طور اعم عبارت از آزمایشگاه میکرب‌شناسی و انگل‌شناسی، سرم‌شناسی و شیمی بیولوژیک است . هر آزمایشگاه دارای یک نفر مسئول است که باید دارای درجه‌ دکترا در پزشکی یا داروسازی یا دامپزشکی یا علوم شیمی و بیولوژی باشد و گواهینامه دوره تکمیلی آزمایشگاهی یا گواهینامه رسمی تخصصی درامور آزمایشگاهی را از دانشکده‌های پزشکی یا از مراکز علمی معتبر که به تصدیق مراجع صلاحیت ‌دار رسیده ، اخذ کرده باشد .

اهمیت آزمایشگاه :

رشته کارشناسی علوم آزمایشگاهی زیر شاخه‌ای از گروه پزشکی است که به دانش آموختگان در ا ین دوره کلیه مباحث آزمایشگاه بالینی آموزش داده میشود . آنچه که باعث اهمیت ویژه این رشته در علوم پزشکی شده است نقش مهم آن در تشخیص ، درمان پیشگیری و پیگیری بیماریهای مختلف است . به همین دلیل این رشته از رشته‌های شاخص دانشگاه ‌های علوم پزشکی میباشد .

از این گذشته سهم به سزای گرایش های مختلف علوم آزمایشگاهی در پیشرفت های چشمگیر و روز افزون فن آوری های بیوتکنولوژی بر اهمیت این رشته می افزاید .

فارغ ‌التحصیل‌ این‌ رشته‌ با نمونه ‌برداری‌ مدفوع ‌، ادرار و خون‌ و آماده‌سازی‌ نمونه‌ و آزمایش‌های‌ مختلف‌ بیوشیمی‌ و هماتولوژی‌ سر و کار دارد و همچنین می‌تواند آزمایش‌های‌ تخصصی‌ هورمون‌شناسی‌ یا ایمونولوژی‌ را انجام‌ دهد و مسؤول‌ بخش‌های‌ مختلف‌ یک‌ آزمایشگاه‌ تشخیص‌ طبی‌ مانند بخش‌ نمونه‌برداری‌، انگل‌شناسی‌ و ادرار، هورمون‌شناسی‌، ایمونولوژی‌ و… شود

توانایی‌های‌ لازم‌ :

رشته‌ علوم‌آزمایشگاهی‌ یک‌ رشته‌ عملی‌ است‌ و جوانانی‌ که‌ علاقه‌مند به‌ کار عملی‌ هستند و نسبت‌ به‌ نمونه‌های مختلف بدن‌ حساس‌ نیستند ، در این‌ رشته‌ موفق‌ می‌شوند. در ضمن‌ لازم‌ است‌ که‌ دانشجو به‌ دروس‌ شیمی‌ و زیست‌شناسی‌ علاقه‌مند باشد . گفتنی‌ است‌ که‌ رشته‌ علوم‌ آزمایشگاهی‌ در کشور ما تا مقطع‌ دکترا به‌ صورت‌ ناپیوسته‌ دانشجو می‌پذیرد.

درس‌های‌ این‌ رشته‌ در طول‌ تحصیل‌ :

دروس‌ پایه‌ : فیزیک‌ عمومی ‌، فیزیک‌ کاربردی‌ ، شیمی‌ عمومی ‌، بیوشیمی‌ عمومی‌ ، فیزیولوژی‌ ، زیست‌شناسی ‌، آناتومی‌ .

دروس‌ تخصصی ‌: مقدمات‌ علوم‌ آزمایشگاهی ‌، شیمی‌ و میکروبیولوژی‌ مواد غذایی ‌، زبان‌ تخصصی‌ ، انگل‌ و حشره‌شناسی‌ پزشکی‌ ، قارچ‌شناسی‌ پزشکی‌ ، ویروس‌شناسی‌ پزشکی‌، ایمنی‌ و سرم‌شناسی‌، باکتری‌شناسی‌ پزشکی ‌، خون‌شناسی ‌، بانک‌ خون ‌، بیوشیمی‌ بالینی ‌، بافت‌شناسی ‌، آسیب‌شناسی‌ پزشکی ‌، کارآموزی ‌.

طرح نیروی انسانی :

طبق مصوبات وزارت بهداشت – درمان و آموزش پزشکی، فارق التحصیلان علوم آزمایشگاهی ( کلیه مقاطع ) موظفند نصف طول مدت تحصیل ، طرح نیروی انسانی را طی نمایند ، قابل ذکر است که گذراندن طرح در یکی از مقاطع ، فرد را از گذراندن طرح در مقاطع بالاتر این رشته معاف می گرداند.

زمینه‌های اشتغال :

فارق التحصیلان این رشته می توانند در زمینه درمانی،بهداشتی،آموزشی، پژوهشی و تشخیصی در مراکز زیر اشتغال یابند :

مراکز آموزشی – درمانی و بهداشتی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی ، بیمارستان ها و آزمایشگاه‌های تشخیص طبی خصوصی بیمارستان های وابسته به سازمان تامین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی ، پزشکی قانونی ، مراکز سازمان انتقال خون ، مراکز پژوهشی – تحقیقاتی دولتی و خصوصی ، آزمایشگاه ‌های صنایع دارویی و غذایی و. . .

مقطع کارشناسی ارشد :

فارق التحصیلان مقطع کارشناسی علوم آزمایشگاهی می توانند از طریق آزمون کارشناسی به کارشناسی ارشد در گرایش های زیر ادامه تحصیل دهند :

بیوشیمی بالینی ، خونشناسی ، انگل شناسی ، میکروب شناسی ، قارچ شناسی ، ویروس شناسی ، ژنتیک انسانی ، ایمونولوژی ، بیوتکنولوژی ، فیزیولوژی و سم شناسی .

بزرگداشت علوم آزمایشگاهیان تشخیص طبی کشور :

از ۳۰ فروردین ۱۳۸۲ که اولین بزرگداشت حکیم فرزانه و دانشمند برجسته ایرانی ، سید اسماعیل جرجانی ، بنیانگذار علم آزمایشگاه برگزار گردید ، این روز به عنوان روز بزرگداشت علوم آزمایشگاهیان تشخیص طبی تعیین شد و هر سال انجمن ها و تشکل های علوم آزمایشگاهی این روز را گرامی می دارند .

تاریخچه :

تا سال ۱۹۷۶ رشته علوم آزمایشگاهی با نام Medical Technology خوانده میشد

و پس از آن به Medical Laboratory Sciences تغییر نام داد و امروزه نیز در اکثر دانشگاه های دنیا با همین نام و یا Clinical Laboratory Sciences خوانده می شود . تا قبل از انقلاب فرهنگی در ایران دوره‌های چهار ساله کارشناسی پیوسته دایر بود که بعد از آن به شکل کاردانی و دکترای حرفه‌ای تغییر یافت واز سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۸۶ مقاطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته این رشته در دانشگاه ها ارائه می گردید . از سال ۱۳۸۷ به بعد نیز این رشته در مقطع کارشناسی دانشجو می پذیرد.

وظیفه اصلی رشته علوم آزمایشگاهی شناخت علل ایجاد بیماریهای مختلف و عوامل ایجاد کننده آنها می‌باشد. ابزاری که در تشخیص و درمان بیماری‌های مختلف بکار می‌رود تحت عنوان پاراکلینیک می‌باشد که می‌توان به رشته‌هایی از قبیل رادیولوژی، رشته‌های توانبخشی و پرستاری اشاره کرد.
در این رشته می‌توان به نکته مهمّی اشاره کرد و آن آزمایشگاه‌های مجهز است که طی سال‌های اخیر توسط بخش دولتی و خصوصی گسترش یافته و زمینه مناسبی را برای اشتغال در این رشته فراهم نموده در حال حاضر این رشته در دو مقطع کاردانی و کارشناسی ناپیوسته در اغلب دانشگاههای علوم پزشکی کشور دانشجو می‌پذیرد.
در پایان قابل‌ ذکر است که این رشته به دلیل نیاز به امکانات و وسائل، یکی از رشته‌های پرهزینه است. البته در دانشگاه های علوم پزشکی کشور، اغلب وسائل و امکانات در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد.
کار و تحصیل در این رشته به دلیل خطر بالای آلودگی محیط آزمایشگاهها نیازمند توجه و دقت بالائی است.

سطوح رشته

ردیف	نام دانشگاه	کاردانی	کارشناسی	ارشد	دکترا
۱	آزاد- بابل	*	‌‌‌‌
۲	آزاد- تبریز	*		‌
۳	آزاد- تهران	*	‌
۴	آزاد- شاهرود	*
۵	آزاد- قم	*		‌
۶	آزاد- گرگان	*	‌	‌
۷	آزاد- مرند	*
۸	آزاد- نوشهر و چالوس	*
۹	آزاد-بروجرد	*
۱۰	آزاد-زاهدان	*		‌

درسهای رشته

ردیف	نام درس	ردیف	نام درس
۱	آسیب‌شناسی پزشکی	۲	آناتومی
۳	انگل و حشره‌شناسی پزشکی	۴	ایمنی و سرم شناسی
۵	بافت شناسی	۶	بانک خون
۷	باکتری شناسی پزشکی	۸	بیوشیمی بالینی
۹	بیوشیمی عمومی	۱۰	خون شناسی
۱۱	زبان تخصصی	۱۲	زیست‌شناسی
۱۳	شیمی عمومی	۱۴	فیزیک عمومی
۱۵	فیزیک کاربردی	۱۶	قارچ‌شناسی پزشکی
۱۷	مقدمات علوم آزمایشگاهی	۱۸	ویروس‌شناسی پزشکی
۱۹	کارآموزی بالینی ۱ و ۲ و ۳

صنعت و بازارکار

از آنجا که مهمترین محل اشتغال فارغ‌التحصیلان این رشته، آزمایشگاههای تشخیص طبی است، به معرفی بخش‌های مختلف یک آزمایشگاه تشخیص طبی پرداخته می‌شود.
بخش‌های موجود در یک آزمایشگاه تشخیص طبی عبارتند از:

بخش پذیرش و جواب دهی.
بخش نمونه برداری.
بخش بیوشیمی.
بخش هماتولوژی و بانک خون.
بخش میکروب شناسی و قارچ شناسی.
بخش انگل شناسی و ادرار.
بخش هورمون شناسی.
بخش سم شناسی و گاز‌های خونی.
بخش پاتولوژی و ستیولوژی.
بخش ایمونولوژی.

درباره تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی گفتنی است که درحال حاضر بر اساس مجوز وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی، کسانی حق تأسیس آزمایشگاه تشخیص پزشکی دارند که در یکی از رشته‌های پاتولوژی یا علوم آزمایشگاهی دارای درجه دکترای حرفه‌ای باشند.
کسانی که دارای تخصص پاتولوژی هستند افرادی هستند که دارای درجه دکترای حرفه‌ای پزشکی هستند و افراد دیگر که دارای درجه دکترای حرفه‌ای علوم آزمایشگاهی یا آزمایشگاه بالینی هستند، افرادی هستند که در گذشته در رشته‌های مختلف پزشکی مثل باکتری شناسی ، بیهوشی و. . . تحصیل کرده‌اند و اکنون تحصیلاتی در حد دکتری دارند و یا کسانی هستند که در گذشته در رشته علوم آزمایشگاهی مدرک دکترای حرفه‌ای گرفته‌اند.
این رشته از نظر کاربرد و بازارکار، یکی از رشته‌های خوب گروه پزشکی است. زیرا با توجه به توسعه و اهمیت امر بهداشت و زمینه مناسب کاری، اغلب فارغ‌التحصیلان این رشته به راحتی وارد بازارکار می‌شوند.

توضیحات کاملتر در مورد تاریخچه این رشته در مطالب بعدی به طور مفصل ارایه خواهد شد.

کمال درویشی

تعریف آزمایشگاه منظر وزارت بهداشت

سطوح رشته

درسهای رشته

صنعت و بازارکار

مطالب مشابه :

دكتر رخشاني مهر به سمت مديركل نظارت بر طرحهاي عمراني وزارت علوم انتصاب شد

بازارکار رشته های علوم آزمایشگاهی

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران

مهراله رخشانی مهر

تعریف آزمایشگاه منظر وزارت بهداشت

زمان مراجعه دانشجویان برای تقاضای انتقالی و میهمان

لیست سیاه مجلات وزارت علوم

دومین همایش ملی فیزیولوژی ورزش دانشگاه جهرم 1393

سال94

امکان انتقال دانشجو تنها در صورت مهمان شدن