سلطان محمد فاتح و حدیث پیامبر در مورد فتح قسطنطنیه

نام وی محمد فرزند مراد معروف به ابوالخیرات و مشهور به فاتح متولد سال۸۳۳ هجری بعد از فوت پدرش در سال ۸۵۵ قدرت دولت ترکیه عثمانی را بدست گرفت وحدود ۳۰ سال باعزّت حکومت کرد.

محمد فردی شجاع،دانشمند،جغرافیدان ومسلط به علوم نظامی وبه زبانهای ترکی،عربی،فارسی و یونانی سخن می گفت: واز نظر هنری فردی با زوق و در ساخت مساجد از بهترین هنرمندان یونانی وایتالیائی استفاده می کرد و بعد از ۳ دهه خدمت صادقانه وباعزّت و معنویت عاقبت در سال ۸۸۳ دارفانی را وداع گفت .

* اوضاع سیاسی ، اجتماعی ، نظامی و دینی دوران « سلطان محمد فاتح » *

قبل از شروع به اوضاع حاکم در زمان سلطان محمدفاتح ذکر و شرح چند نام شهر و واژه ضروری به نظر می رسد از جمله :

۱- قسطنطنیه این شهر پایتخت امپراطوری روم قدیم بود و منسوب است به قسطنطین فرزند عیصو فرزند یونان فرزند یافث فرزند حضرت نوح نبی(ع) و قسطنطنیه در اصل یک روستای کوچکی بود در کنار دریای مرمره بنام بیزانس در سال۳۳۰ میلادی که قسطنطین حاکم روم او را توسعه داد و نامش را بنام خود تغییر داد.

۲- بیزانس که به عربی بُزُنظی گویند در اصل نام یکی از فرزندان یونان بنام بیزانس فرزند یونان فرزند یافث و فرزند حضرت نوح (ع) است.

۳- روم فرزند عیصو و خود را از حیث نسب به اسماعیل بن ابراهیم (ع) و بعضاً به یافث بن نوح(ع) می رساند. حکومت ها ، دولتها ، شهرهای اروپائی ومسیحی اکثراً بنام این افراد بوده اند مانند :‌ یونان ، روم ، بیزانس وقسطنطنیه .

قسطنطنیه پایتخت دولتهای رومی ، بیزانسی ، مسیحی وامپراطوری قدرتمند روم بوده است از نظر سیاسی ، فرهنگی ، امنیتی و استراتژی خیلی مهم وحایز اهمیت بود زیرا در قسمت اروپائی ترکیه قرار گرفته بود. و بر تنگه بوسفور که دریای سیاه و دریای مدیترانه را به هم وصل می کرد مشرف بود و از ۳طرف به آب و یک طرف به خشکی متصل و شهر ادرنه در شمال آن قرار گرفته و با مجارستان و یونان مرز مشترک داشت

از نظر دینی برای مسیحیان خیلی مهم و مقدس ومحترم و برای مسلمانان هم خیلی مهم تر بود و از زمانی که پیامبر اسلام (ص) فرموده بود : ( لَتُفتحنَّ القسطنطنیهُ علی رجِلِ فلنعم الا میر امیرها ولنعم الجیش ذلک الجیش) (رواه احمد‌) یعنی قسطنطنیه به دست مردی از تبار اسلامیان فتح می شود فرمانده این فتح بزرگ و سربازان این عملیات بهترین امیر و لشکر عصر خود هستند

با توجه به این حدیث نبوی شریف تمامی خلفاء و سلاطین و حکام اسلامی یکی بعد از دیگری بسیار کوشیدند فاتح قسطنطنیه آنها باشند تا تعریف وتمجید پیامبر اسلام(ص) شامل حال آنان گردد. و به همین دلیل بود حضرت عثمان بن عفان در سال ۳۲ هجری و معاویه بن ابی سفیان در سال ۴۴ و سلیمان بن عبدالملک در سال ۹۶ و هارون الرشید در سال ۱۹۰ و الب ارسلان سلجوقی و بایزید و مراد دوم عثمانی همه و همه جهد وکوشش کردند دروازه قسطنطنیه بدست آنها فتح شود ولی حکمت الهی این پیروزی را نصیب هیچکدام نکرد.

و از طرف دیگر در تعریف قسطنطنیه آمده است اگر دنیا یک دولت شود قسطنطنیه شایسته بود پایتخت آن باشد .

علی هذا سلطان محمد از همان آغاز و شروع کار فکرش را متوجه فتح این شهر استراتژیک کرد. ابتداء با دولت های همجوار غیر از حاکم قسطنطنیه قرار داد مصالحه را امضاء کرد. و سپس یکی از مهندسان معروف و مشهور مجارستانی بنام اوربان را که در امر ساخت توپ تخصص داشت دعوت و تمامی وسائل و امکانات لازم را در اختیار وی قرار داد اوربان چندین توپ قوی ساخت و یک توپ بنام سلطان محمد ساخت که در تعریف آن مورخان خیلی نوشته اند و نزدیک ترین تعریف و قریب به صحت این است که اوربان چند ماه مشغول ساخت توپ سلطان بود و بعد از ساخت این توپ از شهر ادرنه در شمال قسطنطنیه با ۵۰ جفت گاو به طرف پایتخت امپراطور روم کشیده شد و ۷۰۰ نفر خدمه داشت و چند هزار نفر مسیر توپ و گاوها را بصورت مرتب و منظم صاف وآماده می کردند و گلوله های این توپ سنگ گرد شده بوزن ۳۰۰ کیلو بود که ۴ میل (حدود۸ هزار متر برد داشت)

بمحض وصول توپ به حدود شهر، سلطان محمد با ۲۵۰ هزار نیروی متدین مطیع و مخلص از طریق خشکی و از جهات مختلف به شهر حمله کردند ابتدا قلعه مشرف بر شهر و تنگه بوسفور که راه تدارکاتی مسیحیان از طریق اروپا بود را فتح کردند و با ۷۰فروند کشتی از طریق دریا به شهر نزدیک شدند و۵۳ روز شهر قسطنطنیه در محاصره مسلمانان بود تا عاقبت صبح روز سه شنبه ۲۰جمادی الاول سال۸۵۷ هجری به دستور سلطان محمد عملیات اصلی شروع شد علماءوبزرگان دین در پیشاپیش لشکر شعار لا اله الا الله و محمد رسول الله ، الله اکبر سر می دادند و لشکر ۲۵۰ هزار نفری در هر جای که بودند با صدای بلند شعار را تکرار می کردند و طنین شعار توحیدی در آن روز خدا ( یوم الله ) از تنگه بوسفور تا ۷ قله مشرف بر شهر طنین افکند شد تکرار لا اله الا الله و محمد رسول الله لرزه در دل مسیحیان انداخت و پرندگان در آسمان روی سر سپاه اسلام دایره زده بودند و سنگ ریزه ها مرتب از کوه سرازیر می شدند و پیام خراب شدن کاخ امپراطوری روم را مژده می دادند. حاکم قسطنطنیه دستور داد همه افراد به کلیسا رفته و برای نجات مسیح و مسیحیان دعا کنند و خود به کلیسای بزرگ شهر( ایاصوفیا) رفت و به دعا مشغول شد.

مسلمانان با قدرت تمام دروازه های هفتگانه شهر را یکی بعد از دیگری فتح کردند و در یک جنگ تن به تن بر شهر مسلط وحاکم و قیصر شهر کشته شد و سلطان محمد وارد شهر گردید و مستقیم به کلیسای بزرگ شهر رفت در کنار آن دو رکعت نماز شکر خواند و از اینکه توانسته است لباس (نعم الامیر) را در تن کند خداوند را شکر کرد و بر روح رسول الله(ص) درود فرستاد و سپس در جمع لشکریان که در اطراف کلیسا جمع شده بودند حاضر شد و ۴ دستور مهم را صادر کرد.

۱-زن ها و بچه ها از هر نوع تعرض مصون اند

۲-نیرو های مذهبی و عالمان کلیساها آزادند

۳-از این لحظه به بعد این کلیسا به مسجد جامع ایاصوفیا تغییر نام داد

۴-شهر قسطنطنیه که از سال ۳۳۰ میلادی تا سال ۱۴۵۳ میلادی به مدت ۱۱۲۳ سال به مرکز توطئه و فتنه و نشر خرافات علیه انسانیت و تؤده ضعیف جامعه و اسلام و مسلمین بوده است به اسلامبول ( استانبول) یعنی پایتخت اسلام تغییر نام داد.

وبا این اقدام وجهاد جانانه اسلام در اروپا برای همیشه ماندگار شد.

فتح قسطنطنیه و تعطیلی سنگر عناد و دشمنی علیه اسلام وتغییر قسطنطنیه به پایتخت اسلام وتبدیل بزرگترین کلیسای مسیحیت (آیاصوفیا) به مسجد جامع(آیاصوفیا) وبه اهتزاز درآوردن پرچم لا اله الا الله محمدرسول‌الله به جای نمادصلیبیت وایجاد دلگرمی وفرح مسلمانان وحزن وحسرت مسیحیان همه و همه گویای مهمی این فتح بزرگ است و بلا شک این پیروزی تاریخی عوامل مادی و معنوی داشته است که در جلسه قبل به بعضی از عوامل مادی آن اشاره کردم.

اینک به عوامل معنوی و آثار مثبت آن در چند بند اشاره می کنم:

۱- وجود علما ، عرفــا ، مشایخ و رجال دین در بین لشکر وپیشاپیش سپاه بخصوص وجود عالم واستاد درس و تربیت محمد فاتح مرحوم شیخ آق شمس الدین محمد فرزند حمزه دمشقی که از علمای طراز اول عصر خود بود واز نظر اصالت ، نسبش به خلیفه‌راشد ابوبکر صدیق(رض) می‌رسید ، این شخصیت معنوی واین عالم بارع که استاد قرآن وسنت نبوی وقفه وادبیات عرب بود و با زبانهای فارسی ، ترکی و رومی و علوم ریاضی وفلکی وتاریخ وقوانین نظامی‌آشنای‌ کامل داشت و تمامی این علوم را به شاگردش محمدفاتح در مدرسه دینی شهر مغنسیا در زمان حاکمیت پدرش تعلیم داده بود در کنار آن درس اداری ودولتداری را به محمدفاتح آموزش می داد ومرتب تحقق مفاد حدیث « لتفتحن القسطنطنیه ونعم الامیر امیرها » را بدست محمدفاتح مژده می‌داد ودر روز ۲۰ جمادالاولی روز فتح پایتخت امپراطوری روم شیخ شمس الدین درخیمه‌ای به نماز و دعا وسجده‌های طولانی مشغول شد . دعای وی واخلاص سربازان عثمانی وصداقت محمد فاتح موجب فتــح گردید.

۲- بعد از فتح قسطنطنیه شیخ شمس‌الدین خطبه مهمی ایراد فرمود وخطبه خود را با سپاس خداوند وشرح حدیث نبوی که مژده فتح مرکز حکومت قیصر روم را داده بود شروع کرد.

وسپس از خداوند متعال درخواست کرد اعمال و جهاد آنها را قبول فرماید: وبه سپاه فاتح و لشکر وسربازان حاضر توصیه فرمود خدا را فراموش نکنید و وحدت کلمه را حفظ و از فرمانده خود سلطان محمد اطاعت کنید وخطاب به محمد فاتح گفت یا سلطانی امروز شما چشم آل عثمان هستید. به شکرانه این توفیق سعی کن همواره جهاد در راه خدا را سرلوحه کار خود قرار دهید. وسپس به زیارت قبر شهید اسلام اصحاب گرانقدر و اولین میزبان پیامبر اسلام (ص) در مدینه منوره ابوایوب انصــــــاری که در زمان بنی امیه به قصد فتح قسطنطنیه تا نزدکی شهر آمده بودند و درحومه شهر شهید شده بود رفت وبرای این انصاری عزیز دعای رحمت و درود فرستاد ودر روز جمعه ۲۶ جمادالاول اولین جمعه را در روز سوم فتح شهر برای مشتاقان دین وپیروان قرآن و فاتحان قسطنطنیه اقامه نمود.

۳- فتح پایتخت صلیبیها اثر مهمی در حیات عثمــانی‌ها داشت ، زیرا قسطنطنیه قبل از فتح یک د‍ژ محکم و یک سپر مهم در مقابل انتشار اسلام و رسالت رسول الله بود وبا فتح آن اسلام به اروپا سرازیر شد واسلام‌بول پایتخت اسلام شد. این فتح بحدی اثر داشت که خبر آن کل اروپا را لرزاند ( بخصوص شخص پاپ نیکولای پنجم) تا جایی که دولتهای مسیحی در روم گردهم آمدند وبا حضور پاپ پیمان بستند علیه اسلام ومسلمانان متحد شوند و پاپ فتوای جهاد را صادر نمود ولی قبل از هر اقدامی از حسرت وناراحتی سکته کرد وبا آه قسطنطنیه از دنیـــا رفــت.

۴- بعدازحاکمیت آرامش در شهر ومنطقه ، سلطان محمدفاتح نامه‌هایی به‌سران مصر، حجاز ، ایران و هند نوشت و دولتها وملتهای مسلمان را از جریان فتح آگاه نمود واین امر باعث ایجاد فرح وسرور وشادی در جهان اســلام شــد مسلمانان بسیاری در شهرهای و قصبه‌ها راه‌ها و معابر را چراغانی کردند وهر مسلمانی احساس عزت وقدرت می کرد.

۵- سلطان محمد فاتح فردی محبّ علم و علما بود وبه همین دلیل بصورت جدی شروع به احداث مدارس علوم دینی ومعاهد در تمامی نقاط کشور کرد ومرتب از مدارس سرکشی می‌کرد وطالبان علم و دانش را به یادگیری علوم مختلف تشویق می‌کرد ودر مدارس زمان سلطان محمد دروس تفسیر و حدیث و فقه و ادبیات عرب وبلاغه وبیان ومعان وبدیع و هندسه و ریاضیات وفلکیات تدریس می‌شد.

سلطان محمد در کنار مسجد (آیاصوفیا) ۸ باب مدرسه احداث نمود که در این مدارس علوم عالی تدریس می شد وهمچنیــن کتابخانه‌ خیلی مهمی در کنار مدارس مسجد جامع (آیاصوفیا) دایر کرد ونسبت به علما، عرفا، شعراء و ترجمه علوم مختلف علاقمند بود وبه بزرگان دین احترام ویژه میکرد وچون یک فرد مقلد فرمانبردار دستورات استادش شیخ شمس الدین بود.

۶- سلطان محمد در تربیت افراد جامعه نقش مهم واساسی داشت وبخصوص برای خانواده‌اش وفرزندانش وبه ویژه فرزند ارشدش بایزید که بعد از پدر جانشینش شد وصیتی کرده است که از آن تاریخ تا به امروز مورد توجه بزرگان تربیت وتعلیم واخلاق است که به چند نکته از آن وصیت نامه اشاره می کنم :

۱- « یا بنی کن عادلاً صالحاًرحیماً وابسط علی الرعیه بلاتمیز »

ای فرزندم‌ در زندگی عادل وصالح وبه رحم باش. با رعیت خوش برخورد باش بدون در نظر گرفتن ملیت ونژاد ومذهب .

۲- ” واعمل علی نشرالدین الاسلامی فان هذا واجب الملوک علی الارض ”

در ترویج ونشر دین جدی وکوشا باش این امر وظیفه هر حاکم ومسئول پادشاهی است.

۳- در پست های دولتی افراد بی دین وبی کفایت ومنحرف وضعیف العقیده را بکارنگیر.

۴- با بدعت وبدعت گذاران و اهل خرافت بشدت مبارزه کن وهرگز با آنان هم جلیس مباش .

۵- علما ء وبزرگان دین واهل علم را اکرام کن . علماء دین از هرکجای دنیا به دیارما آمدند آنان را احترام کن واز حیث مادی ومعنوی مورد تفقد قرارده .

۶- از بیت المال حراست کن ومراقب بیت‌المال باش به اموال وثروت هیچ کسی دست دراز مکن.

۷- مال ،‌ مقام ، ثروت وقدرت شما را فریب ندهد و از راهی که خلاف شرع باشد هرگز حرکت مکن واز دین دفاع کن چون دین هدف ما وهدایت وتربیت مردم برنامه ماست وما با این نیت پیروز شده‌ایم.

۸- هرگز اموال بیت المال را در مسیر تشویق هنر مبتذل ورقص و ترانه و لهو و لعب هزینه مکن تقویت هنر مبتذل منتهی به فساد است وفساد منتهی به خراب شدن جامعه .

در نهایت بعداز حدود ۳۰ سال خدمت صادقانه در روز پنجشنبه چهارم/ ربیع الاول/ ۸۸۶ هجری در عمر ۵۲ سالگی در گذشت.

خبر فوت سلطان محمد فاتح در شرق وغرب دنیا منتشر شد دشمنان اسلام (صلیبیی‌ها ونصارا) با شنیدن خبر فوت وی شیرینی پخش کردند و شادی نمودند. پاپ ششم دستور داد دَر تمامی کلیساها باز شود و سه شبانه روز کارها در روم تعطیل ومردم یونان مراسم شادی برگزار کردند و نماز شکر بجا آوردند.

در مقابل مسلمانان بسیار متأثر و محزون ونیروهای عثمانی که در ایتالیا ومجارستان وبوسنی در حال پیشروی بودند تا حد زیادی زمین گیر شدند ویک دنیا آه وماتم بر دنیا اسلام حاکم شد.

رحمت خـــداونـــد ورضوان پروردگار شامل حال فاتح قسطنطنیه شود وخداوند اورا با سلف صالح واصحاب بدر و احد محشور فرماید.

انشاء الله

‍‍ « وصلی الله علی سیدنا محمد و آله و صحبه اجمعین »

سلطان محمد فاتح و حدیث پیامبر در مورد فتح قسطنطنیه

مطالب مشابه :

دیدگاه اسلام در مورد شادی

حدیث

سلطان محمد فاتح و حدیث پیامبر در مورد فتح قسطنطنیه

مدیریت منابع انسانی از دیدگاه امام علی (ع ) - کارمندیابی و گزینش

دیدگاه اسلام در مورد شادی( برای خواندن این مقاله زیبا به ادامه مطلب بروید)

حدیث در مورد ظهور اقا امام زمان(ع)

لیست کتابهایی رفتار سازمانی