ستوده ، هدایت اله، آسیب شناسی اجتماعی

ستوده ، هدایت اله، 1385 ، آسیب شناسی اجتماعی ( جامعه شناسی انحرافات ). تهران:
نشر آوای نور

انسان ها همیشه در فراز و نشیب های تاریخ همیشه از درد ها و آسیب های اجتماعی بسیاری رنج برده اند و همواره در جستجوی یافتن علل و انگیزه های آنها بوده اند تا راه ها و شیوه هایی را برای پیشگیری و درمان آنها بیایند. از مجموعه این آگاهی ها و تجربه ها و آموخته ها ، توانسته اند زمینه های مطالعاتی و رشته های مختلفی را برای تعیین بی هنجاری ها و نابسامانی های زندگی پی ریزی کنند. حاصل این کار پیدایش دانش آسیب شناسی اجتماعی ( جامعه شناسی انحرافات) است.

آسیب شناسی اجتماعی مطالعه بی نظمی ها و آسیب های اجتماعی همراه با علل و انگیزه های پیدایی آنها و نیز شیوه های پیشگیری و درمان این پدیده ها ، به انضمام مطالعه شرایط بیمار گونه اجتماعی است ؛ زیرا خاستگاه اصلی آسیب ها و گژ رفتاری های اجتماعی را باید در کل حیات اجتماعی و نوع خاص روابط انسانی جستجو کرد. نابسامانی های اقتصادی – اجتماعی چون : فقر ، تورم ، گرانی ، بیکاری ، فقدان امنیت مالی و حقوقی و دیگر عواملی که باعث محرومیت» می شوند ، زمینه مساعدی را برای انواع مختلف آسیب های اجتماعی چون: خود کشی ، سرقت ، اعتیاد به مواد مخدر ، الکیسم ، فرزند آزادی ، زور گیری ، طلاق ، گدایی و ... فراهم می آورند . از این رو مفهوم آسیب شناسی گسترده وسیعی پیدا می کند و از ابعاد ارزشی و کاربردی فراوانی برخوردار می گردد.

مطالب موجود به سه بخش جداگانه و در عین حال به هم پیوسته ، تقسیم شده است.بخش اول شامل چیستی آسیب های اجتماعی ، کژرفتاری ها و جرایم و انواع آنها است و بخش دوم به تبیین سه گانه زیست شناختی ، روان شناختی و جامعه شناختی می پردازد و بخش سوم به بررسی برخی از انواع آسیب های اجتماعی خاص اشاره دارد. در این بخش سعی شده است هریک از آسیب های اجتماعی مورد بررسی دقیق قرار گیرد و با ذکر یک یا چند "مورد" نسبت به تبیین و ریشه یابی آنها اقدام گردد.

آسیب شناسی اجتماعی چیست ؟

آسیب شناسی اجتماعی اجتماعی مفهوم جدیدی است که از علوم زیستی گرفته شده و مبتنی بر تشابهی است که دانشمندان بین بیماری های عضوی و آسیب های اجتماعی(کجرویها) قائل می شوند. واژه آسیب شناسی از دیدگاه پزشکی به فرایند ریشه یابی بیماری ها گفته می شود.

نظریه اندام وارگی

انسان از دیرباز ، خود را در کانون آفرینش پنداشته و برون از وجود خود را با تن خویش سنجیده است. از این رو ، جامعه را نیز با کالبد (تن) خویش مقایسه کرده است. این مقایسه را اندام وارگی می گویند. اندام وارگی نظریه ای است در جامعه شناسی که بر پایه آن ، جامعه همچون موجوداتی زنده در نظر می آیند و تبیین کارکردی آنها از طریق قیاس های زیست شناختی ، صورت
می گیرد.

تعریف آسیب شناسی

آسیب اجتماعی به هر نوع عمل فردی یا جمعی اطلاق می شود که در چارچوب اصول اخلاقی و قوامد عام عمل جمعی رسمی و غیر رسمی جامعه محل فعالیت کنشگران قرار نمی گیرد و در نتیجه با منبع قانونی و یا قبح اخلاقی و اجتماعی روبرومی گردد. به همین دلیل ، کجروان سعی دارند کجروی ها خود را از دید ناظران قانون ، اخلاق عمومی و نظم اجتماعی پنهان نمایند ؛ زیرا در غیر این صورت با پیگرد قانونی ، تکفیر اخلاقی ، طرد اجتماعی مواجه می شوند
(عبدالهی ،1383:15).

گونه شناسی آسیب های اجتماعی

در گونه شناسی آسیب های اجتماعی از ملاک های متفاوتی می توان استفاده نمود. این ملاک ها ، در هر جامعه ای حداقل چهار خرده نظام فرهنگی ، اجتماعی ، سیاسی و اقتصادی خاص دارند که در هر یک از این حوزه ها کنشگران فردی و جمعی می توانند با رعایت اصول و قواعد عمل جمعی مورد قبول در آن حوزه ها به چهار نوع سرمایه یا منبع ارزشمند-سرمایه فرهنگی یا دانش ، سرمایه اجتماعی یا تعهد منزلت ، سرمایه سیاسی یا قدرت و سرمایه اقتصادی یا ثروت- مورد نیاز هر جامعه دست یابند( عبدالهی ، 1383:20). هر نوع فعالیتی که خارج از چارچوب اصول و قواعد عام عمل جمعی برای رسیدن به منابع ارزشمند صورت گیرد ، کجروی محسوب می شود. بنابر این ، در مجموع با چهار گونه کجروی روبه رو هستیم (ر.ش: شکل 1-1).

تعریف و هدف های آسیب شناسی

در پزشکی به مطالعه و شناخت ریشه بی نظمی های ارگانیسم( موجود زنده) آسیب شناسی
می گویند. در مشابهت کالبد انسانی با کالبد جامعه(نظریه اندام وارگی) می توان آسیب شناسی را مطالعه و ریشه یابی بی نظمی های اجتماعی تعریف کرد.

درواقع آسیب شناسی اجتماعی ، مطالعه ناهنجاری ها و نابسامانی های اجتماعی نظیر بیکاری ، فقر ، اعتیاد ، خود کشی ، روسپیگیری ، رشوه خواری ، ولگردی ، زورگیری ، گدایی و ... همراه با علل و شیوه های پیشگیری و درمان آنها و نیز شرایط بیمار گونه اجتماعی است.

هدف ها و مقاصد آسیب شناسی اجتماعی را چنین می توان بر شمرد:

1. مطالعه و شناخت آسیب های آسیب های اجتماعی و علل و انگیزه های پیدایی آنها و نیز بررسی شخصیت کژرفتاران و ویژگی های جسمانی ، روانی ، فرهنگی و اجتماعی آنان. شناخت درست درد ها و آسیب ها ، نخسین شرط چاره جویی و بیش از نیمی از درمان است ؛ درد تشخیص ناداده را درمان نتوان کرد ؛ زیرا هر گونه ساختن بدون شناختن ، تیر در تاریکی رها کردن است.

2. پیشگیری از آسیب های اجتماعی به منظور بهسازی محیط زندگی و جمعی خانوادگی.از آنجا که پیشگیری همواره ساده تر ، عملی تر و کم هزینه تر از درمان است ، دارای اهمیت بسیار می باشد.

3. درمان آسیب دیدگان اجتماعی یا بکارگیری روش های علمی و استفاده از شیوه های مناسب برای قطع ریشه ها و انگیزه های آنان.

4. تداوم درمان برای پیشگیری و جلوگیری از بازگشت مجدد کژ رفتاری و بررسی شیوه های بازپذیری اجتماعی.

در عصر ما پیشگیری مهمتر از درمان است. بسیاری از آسیب شناسان اجتماعی برآنند که برای مبارزه با کژرفتاری ها باید زمینه اجتماعی آنها را از میان برداشت و برای حصول این منظور رعایت دو اصل ضروری است :

1. سالم کردن محیط اجتماعی کودکان یعنی خانواده ؛

2. سالم سازی محیط اجتماعی همگان یعنی جامعه؛

آسیب شناسی فرهنگ

فرهنگ پذیری وقتی در شرایط استعماری قرار بگیرد و مورد تهاجم واقع شود و فرهنگ غالب سعی در انهدام ارزش های اجتماعی و در زندگی سنتی آن کند ، بدان فرهنگ زدایی یا قومیت کشی گویند. ویلیام ریورز می نویسد : در اثر تضاد میان فرهنگ غربی ( فرهنگ غالب) و فرهنگ بومیان آمریکایی( فرهنگ مغلوب) لذت زندگی از میانشان رخت بربسته است. به این اعتبار"فرهنگ زدای" که بر اثر آن فرد فاقد هنجار های قابل استناد برای رفتار خویش
می گردد؛ منجر به بروز برخی آسیب های اجتماعی مانند : الکلیسم ، اعتیاد به مواد مخدر ،
رشد روسپیگری ، افزایش خود کشی و دیگر نابهنجاری های اجتماعی می گردد.

ارزش های اجتماعی

ارزش ها مجموعه ای آرمانی هستند که درباره آنچه که درست یا نادرست ، شایسته یا ناشایسته ، مطلوب یا نامطلوب ، خوب و یا بد می باشند. در واقع ، هر چیزی که برای یک جامعه مورد نیاز ، محترم ؛ مقدس ، خواستنی و مطلوب تلقی شود ، جزء ارزش های آن جامعه است. نجابت ، درستکاری ، شرافت ، احترام به حقوق دیگران ، قوا و مانند آنها چند نمونه از ارزش های اجتماعی در جامعه ما هستند.

هنجار اجتماعی

هنجار های اجتماعی ، شیوه های رفتاری معین هستند که بر اساس ارزش های اجتماعی جامعه شکل می گیرند و با رعایت آنهاست که جامعه نظم می یابد. در اصطلاح جامعه شناسی ؛ هنجار ها الگو های استاندارد شده رفتار و کردارند ؛ زیرا آنها راهنمای آشکاری هستند و به مردم یک جامعه می گویند که در هر شرایط اجتماعی چه رفتاری را باید داشته باشند. به طوری که آنها را به سه گروه- هنجار های دینی- رسمی ، غیر رسمی(سنتی)- تقسیم می کنند:

1. هنجار های دینی

2. هنجار های رسمی

3. هنجار های سنتی ( غیر رسمی)

هنجار ها و نوع مجازات

به طور کلی ، هنجار های را بر حسب نوع مجازات آنها در سه گروه طبقه بندی می کنند:

1. هنجار های انتظامی

2. هنجار های مردمی

3. هنجار های اخلاقی

کژ رفتاری و جرم

کژرفتاری یا انحراف به هر گونه رفتاری گفته می شود که هنجار های فرهنگی را نقض کند. هنجارها راهنمای همه فعالیت های انسان در جامعه هستند و تعیین می کنند که فرد در شرایط گوناگون چه رفتاری باید یا نباید داشته باشد. از این رو ، مفهوم انحراف اجتماعی طیف وسیعی را در بر می گیرد. به شاخه ای از انحراف اجتماعی، جرم می گویند ، " جرم یک عمل عمدی و ارادی بر علیه قانون است که غیر قابل حمایت و بخشودن بوده و مجرم باید به وسیله دولت دستگیر و مجازات شده(HAGAN,1988:48).

کژرفتاری اجتماعی

کژرفتاری اجتماعی پدیده ای است که به طریقی با انتظار های مشترک اعضای یک جامعه سازگاری ندارد و بیشتر افراد آن را ناپسند و نادرست می دانند. هر جامعه ای از اعضای خود انتظار دارد از ارزش های و هنجار ها تبعیت کنند؛ جامعه افرادی را که هماهنگ و همساز با
ارزش ها و هنجار ها باشند"سازگار" یا " همنوا" و کسانی را که بر خلاف آنها رفتار کنند
" ناسازگار" یا نا " همنوا" می خوانند. در واقع ، کسانی که به هنجار های همنوا هستند
" بهنجار" شمره می شوند و آنان که همنوایی ندارند " نابهنجار" نام می گیرند. از میان افراد نابهنجار ، کسی که رفتار نابهنجاریش زودگذر نباشد و دیرگاهی دوام آورد ، کژرفتار یا منحرف نامیده می شود و رفتار او را " کژ رفتاری" یا "انحراف اجتماعی" می خوانند.

انواع کژ رفتاری های اجتماعی

1. کژرفتاری نخستین و دومین: فرد هنجار شکنی که هنوز " برچسب" نخورده و خود را منحرف نمی داند و گاهی دست به این عمل می زند. مثلا گاهی از مغازه ای دزدی می کند یا با اتومکیل از چراغ قرمز می گذرد. در واقع ، به نخستین صورت " انحراف " دچار است.اما اگر اولیای امور به فردی برچسب انحراف زده باشند و او نیز " پایگاه منحرف بودن " را پذیرفته باشد. دچار به انحراف دومین است. مانند آدمکشان ، دزدان ، معتادان و ....)

2. کژ رفتاری فردی و گروهی :شخصی که به تنهایی از هنجاری اجتماعی منحرف شود و آنها را نپذیرد و اجرا نکند ،" کژرفتاری فردی"نامیده می شود.اما اگر گروهی از افراد که به صورت دسته جمعی ؛ هنجار های اجتماعی را نقض کنند ، به آنها"گژرفتاران گروهی
می گویند. مانند: روسپیان، هجنس بازان ، معتادان ، باند های تبهکار و ....

3. کژرفتاری آگاهانه و نا آگاهانه:هرگاه فردی یا افرادی دانسته و از روی آگاهی و بر اساس نظام ارزشی ویژه خود دست به اعمالی زنند که مغایر با ارزش ها و هنجار های اجتماعی باشد ، چنین کژرفتاری را آگاهانه گویند و اگر رفتاری ندانسته و از روی ناآگاهی و احتمالا نیندیشیده شده از فردی سر زند که با هنجار های جامعه منافات داشته باشد ؛ این نوع کژرفتاری را" ناآگاهانه "گویند.

4. کژرفتاری طبیعی: هنجار های اجتماعی و فرهنگی هیچگاه به طور کامل و مو به مو مراعات نمی شوند و همواره مقداری انحراف از الگوی ایده آل فرهنگی وجود دارد گه چنین انحرافی را " کجروی طبیعی" می گویند.

5. کژ رفتاری سازنده : چنانچه فرد یا گروهی با اطلاع و آگاه کامل از ارزش ها و هنجار های جامعه خودی ، ارزش ها و هنجار های نویی بیافرینند که برتر از قبلی باشد و جامعه را به سوی پیشرفت و تعالی سوق دهد ، چنین انحرافی را " کژ رفتاری سازنده" می گویند ؛ زیرا اگر جامعه ای همواره الگوهای فرهنگی خود را مو به مو اجرا می کرد ، فرهنگ و تمدن بشری ایستا می ماند. این رویکرد معتقد است که باید به تفاوت انسان ها توجه کرد ؛ زیرا انحراف از یک هنجار ممکن است کوشش افرادی برای اصلاح جامعه و یا اعتراض به بی عدالتی ها باشد(HAGAN,1988:42).

جرم

ریشه جرم را می توان تا سپیده دم تاریخ بشری به واپس برد. از آن هنگاهی که آدم و حوا به علت ارتکاب عمل نهی شده ای چون خوردن گندم یا سیب از بهشت رانده شده اند و پسرشان قابیل برادر خود هابیل را به قتل رساند ، "جرم "آغاز راه کرد و از آن زمانی که آدمی با نگاه حیرتناک و پرسش آمیز ، صحنه دریده شدن آهویی گریز پا را در چنگ و دندان جانوری بر افروخته از هراس گرسنگی دید ؛ شالوده جامعه " جرم آفرین" نیز ریخته شد.

تعریف جرم

تعریف جرم در ارتباط با کژرفتاری کار آسانی است ، زیرا کسی که قوانین رسمی یک جامعه را نقض می کند ، او را" مجرم "می نامند.جرم دارای دو تعریف اثباتی و اجتماعی است. در تعریف اثباتی ، "هر فعل یا ترک فعلی که به موجب قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد ، جرم محسوب می شود".در تعریف اجتماعی ، جرم به فعل یا ترک فعلی گفته می شود که مرتکب از آن از طرف مردم و جامعه طرد شود.

عوامل موثر در کژرفتاری اجتماعی و جرم

انسان در فرایند جامعه پذیری از طریق کنش های متقابل اجتماعی ، "شیوه راه رفتن و گفتن "را می آموزد و به تدریج به کسب تجربه های مختلف می پردازد. در واقع جامعه پذیری کیفیتی است که در نتیجه آن آدمی شیوه های زندگی در جامعه را یاد می گیرد؛ شخصیتی کسب می کند و آمادگی آن را می یابد تا به عنوان عضو رسمی جامعه شناخته می گردد.

آسیب شناسی خانواده

خانواده ، اساسی تری نهاد "جامعه پذیر کردن" کودکان ، به ویژه در سال های حساس اولیه زندگی است. خانواده ، تحت شرایط صحیح ، کودکان را آماده می سازد تا توانائی های بالقوه خود را شناسائی کنند و به عنوان افراد بالغ نقش های سود مندی را در جامعه بر عهده گیرند. کودکان در فرآیند جامعه پذیری در خانواده ، امر و نهی والدین ، تقلید و همانند سازی را که از مهمترین شیوه های انتقال ارزشها ، هنجار ها و سنت های اجتماعی است ، یاد می گیرند. در حقیقت در خانواده است که کودکان می آموزند که چه چیزی درست و چه چیزی غلط است و و چه چیزی بد.

فقدان در خانواده

فقدان یعنی از دست دادن یکی از اعضای خانواده ، به خصوص مرگ یکی از عزیزان ، این امر چه به صورت واقعی و چه به صورت احتمالی اثر عمیقی بر زندگی خانواده دارد.

خشونت در خانواده

وقوع خشونت در خانواده ، نشان از یک پیام دارد و آن چیزی نیست جز رشد خشونت در سطح جامعه. با نگاهی گذرا به صفحات حوادث روزنامه های می توان ردپایی از خشونت را در
خانواده های ایرانی جستجو کرد. حوادثی که بیان کننده پرخاشگری و خونریزی در خانواده نشان از یک بحران دارند.بحرانی که هر روز بر وسعت آن افزوده می شود.آسیب شناسان اجتماعی و جامعه شناسان عمده اختلافات خانوادگی را به چهار دسته مسائل – اقتصادی ، اجتماعی ، فرهنگی و ناموسی – تقسیم می کنند.

آسیب شناسی مدرسه

نخستین محیط اجتماعی که کودک بعد از خانواده وارد آن می گردد ، مدرسه است و مدرسه به خاطر تدوین وظایف خود و حقوق افراد و انتقال ارزش های اجتماعی با وسایل موثری که برای کنترل اجتماعی در اختیار دارد ، یکی از کارگزاران مهم "اجتماعی کردن" فرد تلقی می گردد.

آسیب شناسی گروه همسالان

پس از خانواده ، از گروه همسالان به عنوان دومین عامل جامعه پذیری نامبرده می شود. معمولا کودکان متعلق به این گروه ها از موقعیت و وضعیت نسبتا مساوی و روابطی نزدیک برخوردارند و به موازات رشد خویش زمان بیشتری را به خود اختصاص می دهند. با افزایش نفوذ گروه همسالان ، نفوذ والدین رو به کاهش می رود. اکثر نوجوانان ترجیح می دهند اوقات خود را با همسالان خود بگذرانند.

آسیب شناسی وسایل ارتباط جمعی

وسایل ارتباط جمعی به ابزاری گفته می شود که در یک جامعه از آن برای ابلاغ پیام ها و بیان افکار و انتقال مفاهیم به دیگران استفاده می شود. بررسی اثرات این وسایل یکی از پیچیده ترین مباحث در آسیب شناسی اجتماعی است. به همین دلیل بسیاری از جامعه شناسان در درستی نتایج پژوهش هایی از این دست ، تردید نشان می دهند.

امروزه گسترش و توسعه وسایل ارتباط جمعی به حدی است که دوران حاضر را "عصر ارتباطات"نامیده اند. مک لوحان دنیا را با مفهوم دهکده ای جهانی می شناسد و می گوید وسایل ارتباط جمعی دارای چنان قدرتی هستند که می توانند نسلی تازه در تاریخ انسان پدید آورند ، نسلی که با نسل های پیشین بسیار متفاوت است.

آسیب شناسی تغییر و نظام گسختیگی اجتماعی

تغییر جنبه جدایی ناپذیر زندگی اجتماعی است. عناصر فرهنگی در هر جامعه ای آن چنان به هم پیوند خورده اند که تغییر در هر عنصری ، موجبات تغییر در عنصر های دیگر می گردد.هر جامعه را می توان به صورت صحنه رویارویی و تاثیرات متقابل دو نیرو فرض کرد : نیرویی که مردم را به طرف تغییر می کشاند و دیگر نیرویی که که آنان را به حفظ اوضاع موجود وا می دارد. اولی
می کوشد تا برای استقرار خود توازن دومی را بر هم بزند و دومی سعی دارد تا اولی را از رسیدن به مقصود باز دارد. از آنجا که گرایش به تغییر ، اصلی بنیادی در فرهنگ است ، همیشه نیرو های نو آور با کنار زدن تدریجی یا سریع نیرو های موجود که حافظ وضع موجود هستند ، جایی را برای خود باز می کنند و موجب تغییر می گردند.

تعریف آسیب شناسی تغییر

تغییر فرهنگی فرایندی است که طی آن اجزاء مختلف یک فرهنگ با گذشت زمان دگرگونی پیدا می کند. اگر شتاب این دگرگونی ها فزونی یابد ؛ ممکن این آسیب هایی را نیز در پی داشته باشد. از این رو ؛ "آسیب شناسی تغییر را می توان مطالعه اثرات نامطلوب تغییر در زندگی اجتماعی" تعریف کرد.

عوامل بوجود آورنده نظام گسیختگی

1. هنگامی که جامعه در اجتماعی کردن اعضای خود و نیز مهاجران با مشکلاتی مواجه گردد.

2. زمانی که مشکلات و ناراحتی های موجود در جامعه راه گزیری برای تخلف آلام پیدا نکند.

3. موقعی که نظام اجتماعی با محیط خود همخوانی نداشته باشد.

4. زمانی که اعضای جامعه امکان دسترسی به هدف های تعیین شده را نداشته باشند.

5. هنگامی که پایگاه های اجتماعی مختلف افراد جامعه با هم همخوانی و تناسب نداشته باشد افراد جامعه در چنین وضعیتی در اثر فشار های فراوانی که بر آنان وارد می شود ، قادر به درک این نکته که در هر پایگاه اجتماعی چگونه باید رفتار کنند ، نیست .

6. موقعی که میان گروه های مختلف جامعه همبستگی و ارتباط کافی نباشد در واقع عدم همبستگی و جدایی مراکز شهری از مراکز روستایی ، در صورتکی که هر دو عضو یک جامعه باشند ، امکان بوجود آمدن نظام گسیختگی وجود دارد.

دلائل این نابسامانی ها

مترادف دانستن شهری شدن با توسعه در برنامه ریزی ها وجود نگرش شهر گرایانه در سطح مسئولان ، نبود عنصر زبان آوری به منظور طلبیدن حق خود در بین روستائیان ، نبود نگرش های فضایی- مکانی در برنامه ریزی توسعه ، نبود یک نگرش جامعه به روستا در فرایند توسعه.

تبیین زیست شناختی کژرفتاری های اجتماعی

در طول تاریخ یکی از فرض هایی که مردم درباره تبهکاری ساخته اند ؛ این است که جرم توسط کسانی صورت می گیرد که" مجرم" متولد شده اند. اثر های محیطی بر رفتار هایشان تعیین کننده نیست ؛ بلکه آنان "بد متولد شده اند".در نتیجه جامعه هرکاری هم در موردشان انجام دهد ، آنان سرانجام مرتکب رفتار تبهکارانه خواهد شد. گویی نشانه "قابیل" بر پیشانی آنان خورده است.

نظریه لذت جویی و درد گریزی آیسنک

هانس آیسنک (1970) می گوید: وراثت در مستعد کردن زمینه برای ارتکاب جرم کژ رفتاری نقش مهم و احتمالا حیاتی را ایفا می کند ؛ اما در عین حال به عوامل محیط جرم نیز توجه دارد. بنا براین دیدگاه او عملی تر به نظر می رسد.

به نظر آیسنک انگیزه نخستین انسان ، "لذت جویی و درد گریزی" است . از این رو ، اراده انسان آزاد انسان و خردورزی او را به عنوان عامل تعیین کننده رفتار آدمی نمی پذیرد و متناسب کردن مجازات با بزهکاری را نیز در کاهش جرم و جنایت بی تاثییر می داند زیرا که لذت جویی در بیشتر موارد آنی است و به گذشت زمان نیاز ندارد؛ در حالی که مجازات در آینده در انتظار فرد است و به خاطر این شکاف زمانی میان کژرفتاری که لذت جویانه است و مجازات که رنج آور است ، کژ رفتاری تکرار می شود و مجازات نمی تواند مانع کژرفتاری گردد. علاوه بر این امکان پنهان ساختن بسیاری از کژرفتاری ها و گریز از مجازات نیز وجود دارد.(اشرف ، 1355:140)

ارث و شخصیت ناسازگار

علاوه بر تاثیر کروموزوم های اضافی که زمینه مساعدی را برای ارتکاب بزهکاری فراهم می آورند. در بسیاری موارد بیماری های پدر و مادر مانند: سیفیس ، الکلیسم اعتیاد به مواد مخدر و
اختلال های روانی آنان نیز بر ژنهای سازنده ویژگی های فرزندان اثرات و عوارضی بر جای
می گذارد که ممکن است زمینه مساعدی را برای ناسازگاری و کژرفتاری فراهم آورد.

گروه های خونی و شخصیت

در تحقیق بین فرهنگی که توسط لستر (1978) انجام گردید ، رابطه معناداری بین گروه های خونی و میزان خشونت های فردی و ویژگی های قومی یا ملی در شانزده کشور مختلف صنعتی پیدا شده است. نتایج تحقیقات لستر حاکی از آن است که ملت هایی که از نسبت بالاتری از گروه خونی O برخوردارند ؛ آمار پایین تری از موارد خود کشی دارند و کمتر از سایر ملل مضطرب و مشوش هستند.( نجاریان ، 1369:8). نتایج پژوهش های دیگر نشان می دهد که افراد دارای گروه خونی A بیشتر از سایر گروه های خونی به اختلالات وسواسی مبتلا می شوند و افراد گروه O بیشتر به اختلالات ترس مرضی دچار می گردند

ستوده ، هدایت اله، آسیب شناسی اجتماعی

مطالب مشابه :

آسیب های اجتماعی چیست؟

جامعه شناسی جوانان

آسیب اجتماعی خودکشی

اعتیاد

ستوده ، هدایت اله، آسیب شناسی اجتماعی

چت‌درمانی، روشی تازه در درمان‌های روان‌شناختی