حرم شاه عبدالعظيم،شاهكار معماري ري
آستان مقدس حضرت عبدالعظيم حسني (ع)؛
مجموعه اي از معماري اصيل اسلامي و گنجينه اي از قديمي ترين هاي تهران و ري
مجموعه حرم و بارگاه شاه عبدالعظيم و عمارتهاي اطراف آن
در آستانه سالروز شهادت امام جواد الائمه عليه السلام، مناسب ديدم تا يكي از اماكن مذهبي-گردشگري شهر تهران يا بهتر است بگوييم شهر ري را با گزارشي تصويري (كه در شهريورماه 1391 به آنجا مشرف شده بودم) را خدمت علاقه مندان گردشگري مذهبي كه به تهران سفر ميكنند، معرفي نمايم.
(تصوير فوق، حياط و ايوان اصلي حرم عبدالعظيم حسني مي باشد
كه با كليك روي آن ميتوانيد تصوير بزرگ آن را مشاهده نماييد)
جنبه هاي گردشگري حرم عبدالعظيم :
چرا به حرم شاه عبدالعظيم برويم؟ اگر به غير از بحث زيارت، از ديد گردشگري نيز به اين آستان توجه كنيم در مي يابيم كه اين مكان عظيم و گسترده كه حول قبور سه امامزاده ايجاد گرديده است، كلكسيون و مجموعه اي از معماري دوره هاي مختلف تاريخ پس از اسلام، شامل كتيبه هايي با خط كوفي متعلق به زمان علويان طبرستان، آجرنماهاي منحصر به فرد سلجوقي، درب‌ها و پنجره هاي چوبي معرق كاري شده (كه اكنون در موزه حرم نگهداري مي شوند)، كاشي كاريهاي فوق العاده زيبا و هندسي زمان صفويان، آينه كاري هاي واقعا خيره كننده زمان قاجار، تاريخچه اي از ستونها و سرستونهاي دوره هاي مختلف اسلامي، طرحهاي مختلف آجري و كاشي‌كاري اسليمي، نقاشي-خط هاي كوفي، نسخ، ثلث، نستعليق و شكسته نستعليق، مقبره هايي از يادگاران تاريخ معاصر ايران زمين مخصوصا اواخر قاجار و مشروطه، گورهاي مشاهير سده هاي مختلف ايران، بازارچه هاي سنتي، مساجد مختلف (عتيق و جامع)، مدارس علميه، مركز نجوم و آسمان نما (همراه با كلاسهاي آموزش نجوم)، سنگفرشهاي سنتي، موزه‌اي در خور توجه و ... مي باشد كه در يك روز كامل شايد بتوان به بخشي از آنها سركشيد.
خلاصه آنكه، تمام هنر هنرمندان دوره هاي مختلف تاريخي تهران و ري در اين مجموعه نمود پيدا كرده و تاريخ پر فراز و نشيب معاصر در روي سنگ قبرهاي بسيار زياد اطراف حرم،حك گرديده است كه علاقه مندان مي توانند به رايگان از جاذبه هاي بصري و تاريخي آن لذت ببرند.
زيارت عبدالعظيم در ري همانند زيارت امام حسين (ع) در كربلا:
در تهران چند ميليون نفري به ندرت ميتوان كسي را يافت كه تا كنون به حرم حضرت عبدالعظيم حسني يا شاه عبدالعظيم -و به گويش تهرونيهاي قديم، شابدل عظيم- نرفته باشد. در احاديث معتبر شيعيان از قول امام هادي عليه السلام آمده است كه:
ابن قولویه در کامل الزّیارات (باب 107 ص 324) از علی بن الحسین بن موسی بن بابویه و او از محمّد بن یحیی اشعری عطّار قمی روایت کرده که شخصی از اهل ری گفت : بر حضرت ابوالحسن عسکری امام هادی علیهما السّلام وارد شدم ، آن جناب از من پرسید در کجا بودی؟ عرض کردم : به زیارت سیّدالشّهداء علیه السّلام رفته بودم، فرمود : آگاه و متوجّه باش ، اگر قبر عبدالعظیم را که در نزد شما می باشد زیارت کرده بودی ، مثل این بود که حسین بن علی علیه السّلام را زیارت کرده باشی .
بنابراين، در ميان مردم مذهبي تهران، حرم عبدالعظيم حكم سفارت كربلا در تهران را دارد! كه چنين سفارشي در مورد زيارت اين امامزاده، تقريبا براي هيچيك از امامزاده هاي ديگر گفته نشده است.
قبور مشاهير مدفون در حرم و صحنهاي اطراف آن:
پيش از آنكه حضرت عبدالعظيم حسني رحلت كرده و از دنيا برود -يا به رواياتي شهيد بشود- در كنار مزار يكي از امامزادگان به نام امامزاده حمزه، مخفي شده بود و عبادت و زندگي ميكرد كه در مجموع، در حال حاضر سه امامزاده عبدالعظيم، حمزه و طاهر داراي سه گنبد و بارگاه مجزا در اين مجموعه ميباشند.
به واسطه وجود مزار حضرت عبدالعظيم در باغي كه متعلق به يكي از شيعيان بود، آن شخص شيعه كل باغ و زمين آن را وقف سادات و شيعيان مي نمايد كه در طول زمان مردمان زيادي در آنجا در بستر خاك خفته اند.
از جمله آنها پادشاهاني نظير، لطفعلي خان زند، ناصرالدين شاه قاجار، رضاشاه پهلوي مي باشند كه قبر رضا شاه بصورت بارگاهي در نزديكي حرم بوده كه پس از انقلاب اسلامي تخريب ميشود و آثاري از آن باقي نمانده است و لطفعلي خان نيز در مقبره اي اختصاصي و در بسته در يكي از ساختمانهاي نزديك ضريح امامزاده حمزه واقع است و همچنين سنگ قبر منحصر بفردي هم كه بر روي گور ناصرالدين شاه ساخته شده بود كه تمثال شاه نيز بر روي آن حكاكي شده بود، به موزه كاخ گلستان منتقل شده است.
به غير از شاهان قاجار، تعداد زيادي از شاهزاده هاي قجري نيز در اين مكان مدفون اند كه سنگ قبرهاي حجاري شده آنها اكنون در موزه حرم نگهداري ميشود.
(تصوير قبور حضرت آيت الله محمدعلي شاه آبادي، استاد عرفان و اخلاق امام خميني (ره) و از علماي بزرگ مشروطه و مخالف سلطنت رضاشاه و همچنين سنگ قبر آيت الله عبدالكريم حق شناس، از عرفا و اساتيد اخلاق كه در تهران شاگردان زيادي داشت و در 101 سالگي از دنيا رفت)
مشاهير مدفون در حرم:
مفسّر والامقام شیخ ابوالفتوح رازی ، آیت الله شاه آبادی (از اساتید حضرت امام خمینی (ره))، آیت الله كاشانی، عالم متّقی و مفسّر ارزشمند قرآن آیت الله اثنی عشری، علامه سید محمد كاظم عصار، خطیب توانا حجّت الاسلام و المسلمین محمد تقی فلسفی، امیری فیروزكوهی (از نویسندگان و شعرای بزرگ و غزلسرای معاصر)، قائم مقام فراهانی، شهید شیخ محمد خیابانی، شهید طیب حاج رضایی، حاج محمد اسماعیل رضایی، آیت الله ابوالقاسم تهرانی، سید محمد طباطبایی سنگلجی (از علماء فاضل و ادباء جلیل القدر تهران)، ابوتراب امامى كاشانى (پدر آیت الله امامی کاشانی و از اعلام و دانشمندان دارالمؤمنین کاشان)، احمد خان نصیر الدوله بَدِر، سید احمد طباطبایى سنگلجی (از فقهای عالی مقام تهران)، ادیب الممالك فراهانى، اسماعیل آشتیانى (ادیب ، شاعر و نگارگر بزرگ معاصر ایران)، اسماعیل مرآت (استاندار کرمان و وزیر فرهنگ وقت)، شهید افتخار العلما آشتیانى (عالم شهیر و ادیب دانشمند)، استاد دکتر بدیع الزمان فروزانفر، فقیه حکیم و ادیب دانشمند جعفر آشتیانى، دکتر سید جلال الدین محدث ارموى، آیت الله حاج شیخ جواد فومنى حائرى، جواد مؤذنى، ابوالفضل تهرانی، حبیب اللّه جندقى، علّامه حبیب اللّه خویى، شاعر حبیب اللّه قاآني شیرازى (قآنى)، آیت الله حسن آشتیانى، حسن بن محمّد خان صدیق اسفندیارى (نویسنده و شاعر توانا)، استاد سید حسن مشكان طبسى، حجت الاسلام و المسلمین سید حسن معینى، آیت الله علّامه ابوالحسن شعرانی، ستارخانسردار ملی، سید ضیاء الدین طباطبایى، عباس اقبال آشتیانى (استاد نامور پژوهشهای تاریخ و ادب ایران)، آیت الله احمد آشتیانی، استاد عبدالعظیم قریب گركانى، آیت الله عبداللّه نورى، آیت الله سید على اكبر تفرشى، على قلى اعتضاد السلطنه، آیت الله على كنى، دکتر غلامحسین رهنما، آیت الله عبدالکریم حق شناس
تاريخ ساخت بنا:
(نقاشي فوق، طرح بناي اوليه آستان مقدس حضرت عبدالعظيم الحسني (ع) در قرن چهارم مي باشد كه توسط كريم پيرنيا كشيده شده است)
ساخت بناي اوليه آستان را به "محمد بن زيد داعي علوي" از حكمرانان علويان طبرستان در نيمه قرن سوم هجري (حدود 1100 سال پيش) نسبت داده اند كه معماري آن چيزي شبيه به نقاشي فوق بوده است كه بسيار شبيه به بناي امامزاده عباس شهر ساري در استان مازندران مي باشد.
در زمان پادشاهان آل بويه كه در قرنهاي چهارم و پنجم، منطقه ري مركز حكومت آنها بوده است، درگاه اصلي ورودي ساخته شده و سپس مابقي آستان به همّت مجدالملك قمی (حدود 495 تا 498 ه.ق) تكمیل گشت و آذین یافت.
در زمان پادشاهان سلجوقي (سده پنجم هجري) عمارت توسعه بيشتري يافته و در زمان شاه طهماسب صفوي (ماه محرم 944 ه.ق) ايوان اصلي آستان، ايجاد گرديد و در زمان شاهان بعدي صفويه، تغييرات بيشتري در حرم صورت گرفت.
(براي مشاهده تصوير بزرگتر،روي عكس فوق كليك كنيد)
بلندي و جنس سنگي دو ستون بزرگ جلوي ايوان اصلي، ما را به ياد ستونهاي تخت جمشيد مي اندازد
در زمان فتحعلي شاه قاجار ضريح نقره اي ساخته شده و در زمان پادشاهان قاجار پس از او ساختمانهاي اطراف ضريح بناگرديده و تغييرات زيادي در آستان شاه عبدالعظيم انجام پذيرفت.
(براي مشاهده تصوير بزرگتر،روي عكس فوق كليك كنيد)
همچنین احداث بازار و صحن تازه و غرفه ها و ایوانهای اطراف صحن مزبور و ایوان بزرگ آئینه و كفشدارهای دو طرف آن، ساختمان مدرسه امین السّلطان در شمال شرقی صحن، باغ جیران در مغرب آستان و باغ توتی در مغرب صحن بزرگ و بالاخره ساختمان بقعه و گنبد بزرگ امامزاده طاهرعلیه السّلام و تغییر اساسی در وضع آستان حضرت عبدالعظیم علیه السّلام در دوران قاجاریه صورت گرفت.
(براي مشاهده تصوير بزرگتر،روي عكس فوق كليك كنيد)
بقعه امامزاده حمزه علیه السّلام مشتمل بر حرم، به اندازه تقریبی هیئت حرم حضرت عبدالعظیم علیه السّلام همانند آن مزيّن به آینه كاری و ضریح نقره، مربوط به اواسط دوران قاجاریه دارای ایوان بزرگ شرقی و مسجد بالاسر است كه در جنوب غربی حرم حضرت عبدالعظیم علیه السّلام واقع شده است. به نظر می رسد این بنا مربوط به دوران شاه طهماسب صفوی باشد.
(براي مشاهده تصوير بزرگتر،روي عكس فوق كليك كنيد)
قسمت اعظم صحن بزرگ و هیئت كلّی آن نیز مربوط به اتابك در زمان ناصرالدّین
شاه قاجاراست.
بنای امامزاده طاهر علیه السّلام در زمان ناصرالدّین شاه و مظفرالدّین شاه
قاجار(1320 ه ق) و به دستور ظلّ السّلطان و به سعی رضاقلی خان سراج الملك
انجام گرفته است.
(براي مشاهده تصوير بزرگتر،روي عكس فوق كليك كنيد)مجموعه معماريهاي كم نظير:آينه كاري و تزئين ساختمانها با آينه، در زمان قاجار به اوج خود رسيد كه تالار آينه يا تالار سلام، مجموعه كاخ گلستان بخشي از آن است. اما براي بازديد از مجموعه كاخ گلستان و نياوران و سعدآباد، بايد پول هم بپردازيد (كه بيش از آن نيز ارزش پرداختش را دارد) اما براي ديدن زيبايي هاي مجموعه ساختمانهاي حرم عبدالعظيم، ميتوانيد به رايگان بازديد نماييد.
در زير بخشي از معماري و آينه كاري داخلي حرم را مشاهده نماييد:
(تصوير راهروي بين ضريح حضرت عبدالعظيم و ضريح امامزاده طاهر)
(تصوير بخشي از سقف و ستونهاي آينه كاري شده حرم)
(تصوير سرستونها و طاقهاي آينه كاري شده با نور پردازي بسيار زيباي داخل حرم)
چگونه و از چه مسيري به حرم شاه عبدالعظيم برويم؟اگر از شهرستاني غير از تهران، با وسيله شخصي قصد رفتن به آستان شاه عبدالعظيم را داريد ابتدا بايد به شهر تهران آمده و در جنوب تهران به شهر ري برويد كه حرم دقيقا در ضلع جنوبي ميدان اصلي شهرري است. كه مي توانيد با دانلود نقشه زير و كپي آن روي گوشي همراه (موبايلتان) يا با كمك گرفتن از جي.پي.اس خودرو خود، محل حرم را پيدا كنيد. دقت داشته باشيد كه در روزهاي پنجشنبه و تمامي شبهاي هفته، اين منطقه به شدت شلوغ و داراي ترافيك سنگين مي باشد.
(با كليك روي تصوير فوق يا لينك زير، نقشه حرم، شهر ري و مناطق جنوبي شهر تهران بزرگ را دانلود كنيد)
(Download - file size 1.9 MB)
سفر با مترو و ديدن ماشين دودي:
اگر خواهان استفاده از مترو هستيد ميتوانيد با استفاده از خط تجريش-حرم امام، در ايستگاه شهرري پياده شده و از اتوبوسهاي مخصوص حرم استفاده كنيد كه مسير آن فقط 5 دقيقه طول خواهد كشيد.از ديدنهاي ايستگاه متروي شهر ري، وجود اولين دستگاه قطار شهري كشور و قديمي ترين لوكوموتيو ايران، بنام "ماشين دودي" در محوطه ايستگاه مي باشد. تهرانيهاي زمان قاجار و پهلوي اول، خاطرات بسياري از ماشين دودي دارند كه با جستجوي كوچكي در اينترنت، ميتوانيد از خواندنش لذت ببريد.
(براي مشاهده تصوير بزرگتر و با نمايش جزئيات بهتر نوشته ها، روي عكس بالا كليك كنيد)در كل، اگر تا كنون موفق به بازديد و زيارت از حرم حضرت شاه عبدالعظيم نشده بوديد، اميدوارم اين پست (كه خيلي وقت مرا گرفت) تا حدي، لذت زيارت مجازي را به شما هديه داده باشد.
ان‌شاءالله در پست بعدي، گزارشي تصويري از عكسهايي كه از موزه حرم حضرت عبدالعظيم گرفته ام را قرار خواهم داد كه اين موزه مجموعه جالبي از اشياء باستاني تمدن قديم ري و فلات مركزي ايران (از 3000 سال پيش از ميلاد) و اشياء عتيقه مربوط به حرم در دوره هاي مختلف تاريخي مي باشد.-انتهاي مطلب-
مطالب مشابه :
هنرهای دستنی قزوین
سوزن دوزي، گلابتون دوزي، ابريشم دوزي، مليله دوزي، آينه‌كاري، حكاكي و قلمزني بر روي
طراحي wave (موج) برايMDF
مدل هاي موجي معمولا روي mdf اجرا ميكنم براي حكاكي روي سنگ ، زمينه كه نياز است آينه
آموزش استفاده از ورق طلا
1- قاب چوبي را بر روي يك سطح صاف قرار ابزار حكاكي چوب به از آينه‌هاي پيچيده و
آئودی R8
آينه هاي جانبي با حالتي وبزرگ بوده ونوشته حكاكي شده كواترو روي صفحه آلمينيومي
روش های ابراز علاقه
نكته دوم كه جلب تره اينه كه، وقتي اگه يك لكه روي لباستون اجسام، حكاكي، شكستن شاخه
خانه های قدیمی اصفهان
ديوارهاي اين تالار داراي تزئينات فراوان نقاشي روي روي گچ و روي آينه و حكاكي و نقوش لچك و
پروژه آزمايشگاهي جريان سيالات در مخازن شكافدار
5-2-حذف پوشش محافظ پشت آينه . 5-3-اجراي پوشش لمينيت بر روي آينه. 5-4-ظهور مدل بر روي 5-8-حكاكي با
معرفی جکتاب "جغرافیای توریسم چین "
هنر و صنايع دستي چين، آينه عروسك‌هاي خيمه شب بازي است، حكاكي روي سنگ و يخ و حكاكي
باد مي رفت به سروقت چنار . . . من به سروقت خدا مي رفتم
مي‌روي تا ته آن كوچه كه " مجذور" آينه توكيو سفر ميكند و درآنجا فنون حكاكي روي چوب را
حرم شاه عبدالعظيم،شاهكار معماري ري
كه با كليك روي آن شاه نيز بر روي آن حكاكي شده بود آينه كاري و تزئين
برچسب :
حكاكي روي اينه