کشت خيار و گوجه فرنگي و توت فرنگي

● انتخاب زمان کشت

قبل از هر اقدامي در مورد کشت خيار ابتدا بهتر است اطلاعاتي از قبيل آمار هواشناسي منطقه نظرات و تجربيات مهندسين کشاورزي و کشاورزان با تجربه و مهمترين مورد قيمت اين محصول در بازار کسب کرده و آنگاه زمان کشت را انتخاب نماييد زيرا زمان کشت در بهره برداري محصول تاثير مستقيم داشته و باعث بالا رفتن روحيه کار و تلاش مي گردد.

مثلا در مناطق جنوبي کشور زمان کشت از اوائل مهرماه شروع مي شود و در خرداد ماه سال بعد برداشت محصول پايان مي يابد. و در مناطق شمالي و مرکزي کشور که در آذر ماه و دي ماه داراي هواي ابري و سرد مي باشند زمان کشت را به نحوي انتخاب مي کنند که اين زمان يا آخر فصل برداشت و يا آغاز کشت باشد .

به طور کلي زمان هايي که شرايط جوي نامساعد است بايد از دوره کشت حذف گردد و اگر چنين کاري صورت نگيرد و زمانهاي نامساعد در ميان زمان برداشت قرار گيرد کشت با مشکلات عديده اي روبرو مي شود

● انتخاب بذر

بعد از انتخاب زمان کشت بايد بذر مناسب و خوبي انتخاب کنيم که بر اساس تقسيم بندي اقليم هاي مناسب صورت مي گيرد.

مثلا براي مناطق جنوبي که زمان کشت از اوائل مهرماه شروع مي شود و تا آخر خرداد سال بعد مي توان برداشت محصول داشت و يا مناطق شمالي و مرکزي که کار کشت از اوائل دي ماه شروع مي شود بذرهاي تک گل پيشنهاد مي شود که داراي برگ هاي کوچک و مقاوم به سرما بوده و جهت دوره هاي طولاني مناسب مي باشد ولي در اقليم هاي که دو فصل کشت دارند بهتر است از واريته هاي پرگل که محصول زيادي در زمان کوتاه دارنداستفاده گردد.

شايان ذکر است که بسياري از کشاورزان بدون توجه به نوع واريته و زمان کشت آن و تنها به علت پر گل بودن آن اقدام به کشت در فصولي مي نمايند که مناسب حال آن بذر نيست در نتيجه با مشکلاتي مواجه مي شوند که براي آنها اندکي ناشناخته و غريب مي نمايد.کشاورزاني که آشنايي با خواص واريته هاي مختلف ندارند اشتباه عمده اي را مرتکب مي شوند و آن اين است که واريته هاي پر گلي را که براي فصول بهاره کشت نموده اند و محصول خوب و زيادي برداشت کرده اند مجددا براي کشت پائيزه انتخاب مي کنند.

با شروع فصل سرما و کوتاه شدن طول روز تعداد زيادي ميوه هاي کوچک در هر بوته مشاهده مي کنند که به علت ريز ماندن ميوه ها بر روي ساقه محصولي برداشت نمي کنند و با تصوراتي که دارند کود و سم را به گياه تحميل مي کنند در حالي که بذر هاي تک گل بوده و از آن ميوه کمتري مشاهده مي کنند اما محصول بيشتري برداشت مي شود.

● نحوه کشت

پس از انتخاب بذر بايد فکر نحوه کشت باشيم به طور کلي در مقابل ما دو راه براي کشت بذر قرار دارد. يکي کشت مستقيم و کشت به صورت خزانه که از اين دو راه به خاطر صرفه جويي در استفاده از امکانات گلخانه اي و مراقبت بيشتر و بهتر تا جوانه زدن از کشت در خزانه بهره گيري کرد.

براي کشت مستقيم زمين بايد رطوبت کافي داشته و به اصطلاح گاورو باشد و بهتر است زير و روي بذر به مقدار مورد نياز بيته موس ريخته شود.

بهترين خاک براي کشت در گلدانهاي نشاء ماده اي طبيعي به نام بيته موس مي باشد که در بازار انواع خارجي و ايراني آن يافت مي شود.

اگر محل قرار گرفتن سيني نشاء داراي نور و رطوبت کافي وجود داشته باشد پس از ۴ تا ۸ روز بذر جوانه مي زند و چنانچه شرايط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به صورت دلخواه نباشد اولا در زمان جوانه زني تاخير ايجاد مي شود و ثانيا در جريان رشد گياه نيز اختلالاتي پديدار خواهد شد.

توصيه مي شود اين نوع بذرها را به علت گراني آنها ۴۸ساعت قبل از کاشت در زمين و يا گلدان در يک پارچه نخي و يا پنبه اي نگهداري کرد.

بايد دقت کرد قبل از اين کار بذرها ابتدا در آب ولرم خيسانده شوند از طرفي بايد مراقبت هاي لازم را به عمل آورد تا گياه جوان بدون آفت و بيماري به زمين منتقل شود.

● انتقال نشاء به زمين اصلي

وقتي بذرها سبز شدند و رشد کافي نمودند بايد آنها را به زمين گلخانه منتقل کنيم.

بدين منظور حفره هايي که با فاصله معين و بر اساس تراکم بوته در متر مربع محاسبه شده است بر روي بسترها تعبيه مي کنيم که دقيقا به اندازه حجم خاک گلدانهاي سيني نشاءمي باشد.

آنگاه با احتياط کامل نشاء را همراه با خاک گلدان از گلدانها جدا کرده و در حفره ها قرار مي دهيم.در اينجا بايد مراقب باشيم تا به ريشه ها آسيبي وارد نيايد.

بعد از انتقال نشاء به زمين آبياري را شروع مي کنيم .

به ياد داشته باشيم مدت قرار گرفتن نشاء در گلدان نبايد از حد معمول تجاوز کند زيرا در اين صورت است که ريشه به علت حجم کم خاک دچار مشکل شده و از رشد طبيعي باز مي ماند.

● آموزش پرورش خيار گلخانه اي(درختي)

اسکلت بخشي از گلخانه است که پوشش پلاستيکي يا شيشه اي را نگه ميدارد. اسکلت گلخانه بايد محکم و سبک بود و در عين حال ارزان و با دوام باشد و تا حد امکان سايه کمتري داشته باشد. در حال حاضر اسکلت گلاخنه را بيشتر با آهن گالوانيزه و يا آلومينيم مي سازند و در بعضي موارد از چوب هم استفاده ميشود که هم ارزانتر است و هم ساخت آن آسانتر است، ولي اين اسکلتها زود مي پوسند و در ضمن براي استحکام بيشتر بايد از قطعات چوبي ضخيمتري استفاده کرد که اين امر سبب کاهش نفوذ نور آفتاب بداخل گلخانه مي گردد.

در حال حاضر دو نوع گلخانه رواج دارد:

۱) گلخانه دو طرفه

۲) گلخانه کوآنست

در گلخانه هاي دو طرفه ديوارهاي جانبي عمودي هستند و سقف آنها حالت مثلثي دارد. در گلخانه کوآنست از کمانهاي لوله اي يا چوبي (بيشتر لوله هاي فولادي) استفاده مي شود در اين روش کمانها را که داراي قوسي حدود ۱۸۰° هستند بموازات هم و بفواصل مشخص (۱.۵-۳.۵ m) در زمين فرو مي کنند و کمانها بوسيله تيرهاي افقي که در امتداد طولي گلخانه قرار دارند بهم اتصال مي يابند و مستحکم مي شوند. فاصله تيرهاي افقي که بطور موازي در روي کمانها قرار گرفته و اولين کمان را به آخرين کمان وصل مي کنند، ۱۰۰-۱۵۰ cm است. به اين ترتيب يک فضاي دروني بزرگ و واحد بوجود مي آيد. براي پوشاندن گلخانه کوآنست معمولاً از پلاستيک استفاده مي کنند. بدين منظور در فواصل بين لوله هاي افقي و بفاصله ۲۵-۳۰cm سيمهاي گالوانيزه به موازات لوله هاي افقي نصب مي کنند که براي پوشش پلاستيکي سطح مناسبي بوجود مي آورند و پس از پوشاندن گلخانه با پلاستيک تعدادي از همين سيمها روي پوشش پلاستيکي نصب مي شوند تا پوشش گلخانه مستحکم تر شود.

در هنگام ساخت گلخانه بايد نکات زير را در نظر گرفت:

۱) اگر سطح گلخانه خيلي وسيع باشد کنترل درجه حرارت و تهويه آن مشکل مي باشد. لذا بهتر است سطح کشت در واحدهاي کوچک و جداگانه ۳۰۰-۵۰۰ m۲ تفسيم شود.

۲) ارتفاع داربستي که بوته هاي خيار به آن بسته مي شود حدودm ۲ است. بنابراين ارتفاع ديواره هاي جانبي گلخانه بايد حداقل ۲ m باشد

۳) شيب سقف بايد به اندازه اي باشد که استحکام کافي داشته باشد و آب باران و برف را روي خود نگه ندارد. از طرفي اگر ارتفاع خيلي باشد فضاي اضافه گلخانه بيشتر شده و هزينه گرم کردن آن افزايش مي يابد. لذا شيب را بايد حدود ۲۵-۳۰% گرفت. البته در گلخانه کوآنست بدليل انحناي سقف اين مشکل تا حدود زيادي رفع مي شود.

۴) در بعضي مواقع لازم است که هواي گلخانه را خارج کنيم و چون هواي گرم سبک است و معمولاً زير سقف مي ايستد بهتر است در سقف گلخانه دريچه هايي تعبيه شود که در مواقع لازم اين دريچه ها باز شده و هواي گرم خارج شود. در گلخانه هاي کوآنست باز و بسته کردن اين دريچه ها مشکل است. لذا در ديواره هاي جانبي گلخانه و به فاصله ۱-۱.۵ m از سطح زمين دريچه هايي را جاسازي مي کنند و در مواقع لزوم آنها را باز مي کنند. در ضمن در دو انتهاي گلخانه و در نزديکي سقف دو پنکه (فن) قرار مي دهند که هواي گرم زير سقف را خارج کنند.

۵) براي اينکه در هنگام ورود به گلخانه با باز کردن در ورودي هواي گلخانه بطور ناگهاني عوض نشود بعد از در ورودي يک اتاقک کوچک تعبيه مي شود که ابتدا وارد اين اتاقک مي شويم و سپس به در اصلي گلخانه مي رسيم و با باز کردن آن وارد فضاي گلخانه مي شويم.

۶) در محاسبات گلخانه ها معمولاً وزن برف را در نظر نمي گيرند. چون برف در اثر گرماي گلخانه آب مي شود. ولي در مناطقي که خطر ريزش برف سنگين وجود دارد بايد پس از بارش گلخانه را گرم کنيم اين برف سريعاً آب شود. در غير اينصورت و بخصوص در گلخانه هاي دوطرفه خطر خوابيدن سقف وجود دارد.

۷) معمولاً گلخانه هاي دو طرفه که داراي ديواره هاي جانبي عمودي هستند در برابر باد به شکل مانع عمل مي کنند و لذا بادهاي شديد به آن خسارت ميزنند. ولي گلخانه هاي کوآنست به دليل قوسي شکل بودن جريان باد را ملايم مي کنند. به علاوه گلخانه هاي کوآنست به دليل انحنايي که دارند برف و باران را روي خود نگه نمي دارند و آب را به راحتي جاري مي کنند. لذا در بيشتر نقاط جهان استفاده از گلخانه هاي کوآنست عموميت بيشتري يافته است.

● خاک مناسب براي خيار درختي

خاک مورد استفاده در گلخانه هاي کشت خيار بايستي داراي بافت سبک (Sandy loam) بوده و از نفوذپذيري خوبي برخوردار باشد. اين نوع خاک هر چه از نظر داشتن هوموس تقويت گردد کاشت خيار در آن داراي عملکرد بهتري خواهد بود. تقويت خاکهاي سبک را مي توان با کودهاي حيواني تامين نمود.

اگر خاک قابل استفاده کمي سنگين باشد مي توان با اضافه کردن مقداري شن شسته عاري از آهک و گچ به همراه کمپوست بطوريکه از نظر مصرف ميزان مورد نياز جنبه اقتصادي جنبه اقتصادي داشته باشد آنرا اصلاح نمود. همچنين در صورت نفوذپذيري کم آب يا زه دار بودن خاک مي توان از لوله هاي مشبک پلي اتيلن و نصب در زير پشته هاي خاک نيز استفاده نمود. اين روش ميتواند زهکشي لازم را براي خاک تامين نمايد. خاکهاي نسبتاً سنگين و يا خاکهايي که داراي نمک زياد باشند اصلاً مناسب نمي باشند زيرا تهويه، آبشويي و ضدعفوني اينگونه خاکها بسيار مشکل مي باشد و مطمئناً به رشد ريشه نيز صدمه مي زند.تجربه خيارکاري در خاکهاي سبک بياباني (سرخه) که املاح آهکي و گچي در حداقل باشد و درصد شن آن بيش از ۵۰% باشد نشان داده است که اينگونه خاکها بهترين بسترها بوده و در آن محصول خوبي توليد شده است. در انتخاب بسترهاي خاکي چنانچه بستر زيرين (بيش از عمق ۲۵ cm) آنها سخت و غيرقابل نفوذ باشد بايشتي با استفاده از زيرشکنهاي مناسب اين لايه شکسته شود و يا از کاشت خيار صرفنظر نمود.

PH مناسب بستر خاکي۶.۵-۷.۵ و EC کمتر از ۳۰۰۰µmos/cm (۳ دسي زيمنز بر متر) مي باشد. قابليت جذب عناصر به وسيله PH بستر محيط ريشه تعيين و مشخص مي شود. در PH پائين نسبت عناصر قابل جذب و محلول آهن، منگنز و آلومنيوم بيشتر بوده و در نتيجه همه آنها باعث تثبيت و غير قابل استفاده شدن فسفر مي شود.همچنين ميزان کلسيم، منيزيم، گوگرد و مليبدن قابل استفاده نيز در PH پائين کاهش مي يابد. از طرفي مقدار فسفر، آهن، منگنز، روي، مس و بر در PH بالا محدود مي شود.

● ساير بسترها

بسترهاي خاکي همراه با مواد ديگر: اينگونه بسترها توده هايي از کاه و کلش و پيت، کمپوست و از اين قبيل مي باشند که روي پشته ها قرار مي گيرند و يا با خاک پشته ها مخلوط مي گردند. در اين بسترها ريشه ها به خوبي توسعه پيدا مي کنند و گرماي محيط ريشه و Co۲ لازم نيز به ميزان کافي توليد ميگردد. ازجمله اين بسترها کاه پوسيده روي پشته ها است.

در اينگونه بسترها هر رديف آن بوسيله بسته هاي کاه پرس شده پوشيده ميشود. بدين طريق که پهناي بسته ها روي زمين و عرض آنها در امتداد يکديگر قرار گرفته باشند. در هر ۱۰۰۰ m۲ حدود ۱۰ Ton کاه و به تعداد ۵۶۰ بسته کاه ۱۸ Kg مصرف مي گردد. براي آماده سازي اينگونه بسترها براي هر بسته حدود ۳۰ Lit آب مورد نياز است. کودهاي شيميايي مورد نياز براي هر کيلو کاه مجموعه اي از کودهاي زير است که بطور يکنواخت روي توده کاهها پخش ميشوند.

▪ ۷gr نيترات آمونيوم ۲۶% ۷gr آهک

▪ ۷gr سوپر فسفات تريبل

▪ ۷gr نيترات پتاسيم

▪ ۴.۵gr سولفات منيزيم

آنگاه در چند نوبت و به ميزان ۲-۳ Lit براي هر بسته روي آنها به آهستگي آبياري شود. در اين زمان دماي گلخانه نبايستي از ۱۵° c پائينتر رود. با اين وصف بعد از مدتي دماي توده کاه به ۳۸° c مي رسد. در اين روش استفاده از کاه گندم براي واريته هاي خيار طولاني رشد و کاه جو باي خيارهاي با طول رشد کوتاه استفاده مي شود. بسترهاي آبکشت: بسترهايي که صرفاً از محلول مواد غذايي کامل استفاده ميشود و نيازي به خاک نميباشد و فقط از نگهدارندهاي واسطه اي مثل بسته هاي حاوي پشم سنگ و يا پيت خالص و يا ماسه و شن شسته که روي بتن تعبيه شده اند مي توان استفاده نمود. در اين سيستم ها هزينه هاي ضدعفوني قابل توجه نمي باشد ولي تأمين انواع مواد غذايي مورد نياز بطور مداوم نياز به اصلاح و کنترل دارد، ضمن اينکه نگهداري بوته در اين گونه بسترهاي سست باعث افزايش هزينه ها مي گردد. در اين روش ريشه ها به خوبي توسعه پيدا نمي کنند و گرماي لازم و Co۲ مورد نياز در محيط ريشه نيز بوجود نمي آيد.

● مشخصات بوتانيکي خيار

خيار گياهي است از گياهان گلدار، از رده دولپه اي ها، از گياهان يکساله جاليزي، از خانواده کدوئيان(Cucurbithacae) و از جنس Cucurbita با نام علمي(Cucumis sativus). ريشه ان نسبتاً سطحي است و براي کاشت آن بايد خاک سطح الارض کاملاً آماده و غني از مواد غذايي باشد. ريشه آن يکساله و گاهي هم دائمي است. ساقه آن علفي و به رنگ سبز روشن، آبدار و داراي پوست نازک و کرکهاي ريزي است که از ساقه منشعب مي شوند. طول بوته خيار با توجه به هرسي که انجام مي شود مکن است به بيش از ۶ m برسد که نگهداري بوته ها در گلخانه بوسيله پيچاندن آن به دور نخهاي ضخيم و همچنين پيچيده شدن پيچکها به دور نخها که نگهداري بوته ها را محکم مي نمايد امکانپذير است. در واريته هاي معمولي برگها نسبتاً کوچک در واريته هاي بکرزا يا پارتنوکارپيک برگها بزرگتر، پنجه اي شکل و به رنگ سبز روشن بوده و بريدگي هاي کم عمق، برگ را به پنج قسمت يا Lobe که غالباً به شکل مثلث هستند، تقسيم مي کند.

دمبرگ آن بلند، آبدار، قطور، و رگبرگها مشخص و روشنتر از خود برگ هستند. ميوه خيار از لحاظ گياهشناسي شفت بشمار ميرود يعني ميوه اي است گوشتي که برون بر آن نازک، ميانبر آن گوشتي و خوراکي و درون بر آن غشائي و سخت است.رشد رويشي ريشه اين گياه در مقايسه با اندامهاي هوايي آن بسيار ضعيفتر ميباشد ولي در محل يقه و حتي قسمتهايي از ساقه که با خاک تماس حاصل مينمايند ريشه هاي نابجا توليد مي کند، همچنين ريشه ها بيشتر در قسمتهاي قابل تهويه سطح خاک رشد کرده و انتشار مي يابند که در اين رابطه ضرورت تهيه يک بستر تقريباً سبک از نظر بافت خاک و قابل تهويه معلوم مي گردد.

محل پيدايش ميوه روي ساقه دو حالت دارد:

۱)خيارهايي که روي ساقه اصلي و در زاويه برگها توليد مي شوند.

خيارهايي که روي ساقه فرعي توليد مي شوند که دراينصورت ساقه هاي جانبي به هرس منظم احتياج دارند.

● مشخصات بذر خيار گلخانه اي

براي پرورش خيار در گلخانه صرفاً بايد از بذور پارتنوکارپيک استفاده کرد و از کاشت بذور معمولي در گلخانه اجتناب کرد. لازم به ذکر مي باشد که پارتنوکارپيکي عبارت است از تشکيل و رشد ميوه بدون تلقيح تخمکها. اين پديده به نحوي گسترده در سبزيجات خانواده کدوئيان بخصوص خيار بروز ميکند. در واريته هاي معمولي گلهاي نر و ماده جدا از هم بوده و گلهاي نر زودتر از گلهاي ماده ظاهر مي گردند. ولي در عوض واريته هاي پارتنوکارپيک گل نر وجود نداشته و گلهاي ماده بدون عمل گرده افشاني و لقاح توليد ميوه ميکند.در اين نوع خيار نيازي به گرده افشاني نيست و ميوه بصورت پارتنوکارپيک تشکيل مي شود، لذا چنانچه حشراتي از بيرون گلخانه گرده گل بوته ديگر خيارهاي هوايي را به روي گل ماده بوته خيار داخل گلخانه بنشانند خيار توليدي از کيفيت ظاهري پائين تر برخوردار خواهد بود.

در بعضي از واريته هاي خيار داربستي طول ميوه ممکن تا ۵۰ cm برسد که با توجه به ذائقه و بازارپسندي مصرف کنندگان ايراني هم اکنون واريته هايي کشت مي گردد که طول ميوه آنها حداکثر به ۳۰ cm برسد. ميوه اين نوع خيار داراي پوستي خوراکي، بدون تخم و بدون ايجاد نفخ ميباشد. بذر خيار گلخانه اي معمولاً با روشهاي علمي و بسيار پرهزينه ژنتيکي توليد مي شود و به همين دليل قيمت آن بسيار گران بوده و بصورت عددي بفروش مي رسد. اين بذرها در هواي آزاد بخوبي نمي تواند بخوبي گلخانه ميوه توليد کند زيرا در اثر تلقيح با گرده ساير ارقام، توليدي يکنواخت نداشته و ميوه آن از شکل اصلي خود خارج شده و بدفرم و بدشکل مي شود.خيار پارتنوکارپيک داراي ارقام متعددي است که بسياري از آنها فاقد شکل و رنگ و اندازه مورد پسند بازار ايران است. بنابراين از بين واريته هاي متعددي که به بازار عرضه مي شوند بايد انواعي را که براي کاشت در ايران مناسبند انتخاب نمود. واريته هايي از قبيل دومينوس جي.آر.اس، دومينوس جي.آر.اچ، هيلارس ۹۸۱۱، سينا، بيلانکو، خيار دولاب و خيار اصفهان در ايران نتايج چشمگير و مرغوبيت بي سابقه اي نشان داده اند. چند واريته از خيارهاي بلند اروپايي مانند سندرا نيز در ايران آزمايش شده که طول آنها به ۳۵-۴۰ cm ميرسد. اگرچه بذر پارتنوکارپيک بسيار گران بوده و هزينه کاشت و نگهداري نسبتاً بالايي دارد ولي با توجه به عملکرد بالا و قيمت گران خيار گلخانه اي، نه تنها اين هزينه ها جبران مي شوند بلکه سود سرشاري هم نصيب توليد کنندگان مي گردد.

براي انتخاب بذر خيار درختي بهتر است از بذرهايي استفاده گردد که بيش از ۶ ماه از توليد آنها گذشته باشد زيرا بذر خيار دوره خواب کوتاهي دارد که در آن ايام ممکن است جوانه نزند، ضمن اينکه گذشت بيش از دو سال نيز از نظر قوه ناميه مناسب نمي باشد. تلخي موجود در ميوه هاي خيار در اثر ماده اي بنام کوکوربيتاسين که در ته آنها وجود دارد و در ريشه ساخته مي شود اما در خيارهاي هيبريد گلخانه اي ديده نشده و يا خيلي به ندرت اتفاق افتاده است.

دانيتو بذري تک گل و رويال بذري چند گل است که قابل کاشت در اکثر فصول سال است.

نسيم فقط براي کاشت در تابستان و مناطق گرم کشور مثل يزد قابل استفاده است اين بذر بذري پر گل و کم برگ است.

● مراحل مختلف کشت خيار درختي

▪ تهيه زمين:

تهيه زمين به نجو مطلوب براي کشت بذر اهميت دارد. زمين خيار بايد با شخم عميق برگردانده شود و همانطوريکه در مبحث کوددهي قبل از کاشت توضيح داده شد با کودهاي لازم تقويت شود.

بوته هاي خيار را مي توان يک رديفه و يا دو رديفه کاشت ولي کشت دو رديفه متداول تر است. فواصل بين رديفها و بوته ها به عوامل زيادي از قبيل عرض گلخانه، محل تيرکها و ستونها و... بستگي دارد. ولي در نهايت بايد فواصل را طوري تنظيم کرد که تراکم در واحد سطح از حد معيني تجاوز نکند در غيراينصورت بروز انواع بيماريها و کمبودها در اثر انبوه بودن شاخ و برگ اجتناب ناپذير است. چراکه با افزايش شاخ و برگ، دريافت نور براي تمام بوته ها يکسان نخواهد بود. معمولاً فواصل را طوري تعيين مي کنند که تراکم متوسط بوته ها ۲.۵-۳ بوته در متر مربع باشد. البته خيارهاي بلند اروپايي حدود ۱.۵-۲ بوته در متر مربع هم کافي است.

▪ فواصل کاشت:

فواصل کاشت در سيستم آبياري جوي و پشته: عرض جوي ۴۰-۵۰cm و عرض پشته حدود ۱۰۰cm است. بوته ها در دو طرف جوي و ۵cm دورتر از لبه جوي کشت مي شوند.

با توجه به فواصل گفته شده، فاصله رديفها در دو طرف جوي ۵۰-۶۰cm و در دو طرف پشته ۹۰cm خواهد بود. فاصله بوته ها در روي هر رديف ۴۰cm ميباشد.

بايد دقت کرد که فاصله رديفها در دو طرف پشته ها از ۹۰ cm کمتر نشود. زيرا در غير اينصورت نور کافي به بوته ها نمي رسد و رفت و آمد مشکل ميشود.

فواصل کاشت در سيستم آبياري قطره اي: در آبياري قطره اي جوي وجود ندارد و بجاي آن يک لوله پلاستيکي که در فواصل معيني داراي سوراخ مي باشد براي آبياري استفاده مي شود. رديفهاي خيار در دو طرف لوله آبياري قطره اي بفاصله ۵۰-۶۰ cm کاشته ميشوند و از اين دو رديف تا دو رديف بعدي۹۰cm فاصله منظور مي شود. در آبياري قطره اي بجاي جوي از يک نوار برجسته خاک که سطح آن حدود ۶-۱۰ cm از سطح پشته بالاتر است ايجد مي شود و لوله آبياري در وسط اين نوار خاک قرار مي گيرد. عرض نوار خاک برجسته حدود ۷۰ cm است و بوته ها از هر طرف ۱۰ cm داخل نوار گذاشته ميشوند.

البته فواصل گفته شده هميشه ثابت نيستند و در نقاط مختلف بنابر نظر کارشناسان و توليد کنندگان ممکن است تغييراتي داشته باشند. اکثراً تصور ميشود که هر چه تعداد بوته خيار در واحد سطح بيشتر باشد ميزان محصول نيز به همان نسبت افزايش مي يابد. البته اين رابطه تا حد معيني درست است ولي همانطوريکه قبلاً هم گفته شد چنانچه تعداد بوته ها از حد مطلوب بيشتر شود انبوهي شاخ و برگ مانع رسيدن نور شده و موجب کاهش کيفيت ميوه و توسعه بيماريها مي گردد و در ضمن در مقدار برداشت نيز تأثير مي گذارد.

در کشت پائيزه که به علت در پيش بودن سرما رشد بوته نسبتاً محدود است توصيه مي شود که تراکم بوته را ۱۰% بيشتر مي گيرند و در کشت بهاره که هوا رو به گرمي مي رود و بوته ها رشد بهتري دارند تراکم مناسب ۱۰% کمتر از حد متوسط مي باشد.

▪ پوشش خاک:

در آبياري قطره اي روي خاک را با يک لايه پلاستيک (پلي اتيلن) مي پوشانند و دو طرف نوار پلاستيک را حدود ۱۰ cm زير خاک مي کنند. سپس در محل کاشت بذر روي پلاستيک يک بريدگي مثلثي شکل ايجاد کرده بذر را زير بريدگي مي کارند. بوته خيار بعد از سبز شدن از محل بريدگي پلاستيک خارج مي شود و بقيه قسمتهاي خاک زير پوشش پلاستيک محفوظ مي ماند. پوشش پلاستيک شفاف معمولي باعث حفظ رطوبت و حرارت خاک مي شود. در شرايط عادي درجه حرارت خاک زير پوشش بطور متوسط ۴-۵° c از خاک بدون پوشش بيشتر است. در نتيجه ريشه ها بهتر رشد کرده و نمو خيار تسريع مي کنند.درصورتيکه از نوار پلاستيک مشکي يا قهوه اي رنگ براي پوشش پشته ها استفاده شود از رشد علفهاي هرز نيز جلوگيري شده و هزينه وجين بطور قابل ملاحظه اي کاهش مي يابد.

● راهنماي کشت گوجه فرنگي در گلخانه :

▪ کشت گوجه فرنگي در گلخانه

گوجه فرنگي از جمله صيفي جاتي است که به دلايل فراوان کشت آن قابل صرفه است. زيرا اين محصول در غذاهاي مختلف مورد استفاده قرار مي گيرد و آنجا که به صورت اصلي وجود ندارد به صورت رب گوجه باعث خوشمزگي غذا مي شود.به همين دليل است که در کشت گوجه فرنگي واريته هايي در نظر گرفته شده است که دقيقا با شرايط مصرف گوجه فرنگي مطابق است.

گوجه فرنگي ريز در اندازه هاي ۵ تا ۲۰ گرمي و همين طور گوجه فرنگي هايي با اوزان تا ۲۵۰ گرم توليد شده است که به خاطر استفاده از تکنيک هاي جديد علاوه بر مقاومت بالا در برابر بسياري از ويروس ها و بيماري ها استعداد دوام و تازگي را تا مدت طولاني دارا مي باشد. شايان ذکر است که علاوه بر تنوع شکل و اندازه رنگ هاي زرد و نارنجي به کمک گوجه فرنگي هاي قرمز آمده است.

▪ انواع کشت گوجه فرنگي:

حال که تصميم گرفته ايد در گلخانه خود بذر گوجه فرنگي را کشت کنيد قبل از هر چيز بايد بدانيد چه نوع بذري را انتخاب و تهيه نمائيد. بذر گوجه فرنگي را بر اساس نحوه مصرف آن مي توان تقسيم بندي نمود زيرا اين ميوه را به صورت تازه خوري, رب, سس يا کنسرو مي توان مصرف نمود. به همين منظور اولين تقسيم بندي بر اساس تازه خوري و صنعتي مي باشد. در حال حاضر در ايران براي کشت گوجه فرنگي در گلخانه تنها از ارقام تازه خوري استفاده مي شود. دومين تقسيم بندي بر اساس همرسي استوار است . که به سه دسته همرس - غير همرس و بينابين تقسيم مي شود . معمولا در گلخانه هاي ايران از واريته هاي غير همرس در برداشت هاي طولاني مدت و از واريته بينابين در مناطقي که مدت برداشت کوتاه تر است استفاده مي شود. سومين تقسيم بندي بر اساس وزن ميوه است . امروزه براي مصرف تازه خوري گوجه فرنگي از گوجه چري با وزن ۵ تا ۲۰ گرم تا گوجه هايي به وزن ۲۵۰ گرم استفاده مي شود. نا گفته نماند که هر چه وزن گوجه فرنگي سنگين تر باشد مدت بيشتري براي رسيدن به باردهي نياز دارد .

مثلا گوجه چري که حدود ۵ تا ۲۰ گرم است پس از نشاء حدود ۶۰ روز براي برداشت محصول نياز دارد. به تازگي در بازار توليد واريته هاي ديگري پا نهاده است که کلاستر نام دارد .اصولا چيدن ميوه به صورت خوشه اي با اصطلاح کلاستر خوانده مي شود . با پيشرفت تکنولوژي در توليد بذر واريته هايي به بازار معرفي شده است که در برابر نماتد يا ويروسهايي که در منطقه اي فعال هستند مقاومت داشته و مي توان با توجه به مشکلات موجود ارقام مورد نظر را انتخاب نمود.

▪ طول دوره جوانه زني:

طول دوره جوانه زني تا ظهور برگ هاي لپه اي در سطح خاک معمولا ۶ روز است واز ۴ تا ۶ هفته نشاء آماده انتقال به زمين اصلي است .

براي اينکه بذر گوجه فرنگي بتواند به خوبي جوانه زده و رشد نمايد تا زمان رشد مطلوب بوته بهتر است آن را در محل خزانه نگهداري نمود که هم در استفاده از امکانات گلخانه بتوان صرفه جويي کرد و هم گياه بتواند در ابتدا رشد خوبي داشته باشد. به همين منظور قسمتي از گلخانه را براي گلدان هاي نشاء در نظر گرفته و يا محلي را براي خزانه انتخاب مي کنيم انتخاب گلدان مناسب که حجم ريشه درون آن به خوبي فعاليت کند حائز اهميت است . دما رطوبت نور فاصله بوته ها نقش مهمي در رشد يک گياه سالم در خزانه را دارد . براي مثال سطحي برابر ۱۰×۱۰ سانتي متر براي هر بوته بايد در نظر گرفت . ضمنا بايد از محلهايي استفاده کرد که کاملا ضد عفوني شده و آفات و بيماري ها در محل نشاء موجود نباشد.

▪ دماي مناسب:

بهترين دما براي جوانه زني ۳۰ درجه سانتي گراد مي باشد و بعد از جوانه زني دما را تا ۲۴ درجه در مواقع روز و ۱۸ درجه در هنگام شب تقليل مي دهيم.با توجه به اينکه بيشترين فعاليت ريشه ها در عمق ۳۰ سانتي متري خاک مي باشد قبل از انتقال نشاء هاي گوجه فرنگي به زمين اصلي بايد بسترهاي مناسب که تا عمق ۸۰ سانتي متري قابليت نفوذ ريشه را داشته باشد محيا نمود در اين صورت بايد علف هاي هرز را پيش از انتقال نشاء حذف و پاکسازي نمود و بخصوص از دو گياه سس و گل جاليز نبايد غافل گرديد که اين دو مشکلات فراواني را براي گياه ايجاد مي نمايند .بهتر است با رويت سس يا گل جاليز آنها را از کنار بوته جدا کرده و پاکسازي نمود آنگاه مواد آلي و کودهاي شيميايي را در اندازه مناسب و با راهنمايي آزمايشگاه هاي خاک شناسي تدارک ديده و استفاده نمود . بهترين Ph براي گوجه فرنگي ۵/۵ تا ۸/۶ مي باشد و تراکم کشت را بين ۲ تا ۵/۲ بوته در متر مربع مي توان انتخاب نمود. علاوه بر مسائلي که در مورد تراکم کشت خيار عنوان شد نحوه پايين کشي بوته گوجه فرنگي دليل ديگري است براي انتخاب تراکم بوته. شکل بستر را مي توان به صورت ذوزنقه که در بالا ۴۰ سانتي متر و در پايين ۷۰ سانتي متر در نظر گرفته و به فاصله حدود ۵۰ تا ۶۰ سانتي تر از يکديگر روي بستر حفره هايي به اندازه گلدان هاي نشاء در ۲ طرف به صورت زيکزاک و يا در يک خط ايجاد نمود. سپس نشاء گوجه فرنگي را در حفره ها قرار داده و با اضافه کردن خاک يا پيت موس به اطراف آن بوته را در محل انتخاب مستقر کرده و سپس آبياري نمود تا نفوذ آب جايگزين هواي اضافي اطراف ريشه گردد.

▪ هرس :

همه مي دانيم که هرس به منظور ايجاد تعادل بين رشد بوته شاخ وبرگ و مقدار ريشه و ميوه است به همين منظور بوته گوجه فرنگي را تا زماني که به ۳۰ سانتي متري نرسيده است هرس نمي کنيم و اجازه مي دهيم رشد خود را انجام دهد زماني که ارتفاع بوته به ۳۰ سانتي متري رسيد اولين هرس را انجام مي دهيم. اين هرس شامل حذف گل ها و شاخه هاي فرعي است پس از انجام اين مرحله هرس در تمام طول رشد بوته تمام شاخه هاي فرعي را حذف مي کنيم و در کشت هاي کوتاه مدت بعد از رسيدن بوته به ارتفاع ۳۰ سانتي متري بوته را به صورت دو شاخه به نخ هاي مهار مي بنديم, با انجام اين کار ديگر نيازي به پايين کشي بوته نيست .بر اساس تجارب کيفيت و ميزان محصول بوته اي که پايين کشيده شده است بهتر و بيشتر است بديهي است پس از رسيدن اين دو شاخه به ارتفاع مفيد گلخانه جوانه انتهايي آن را حذف مي کنيم تا گل هاي موجود در بوته به ميوه تبديل شود. پس از برداشت محصول اين بوته ها از گلخانه حذف شده و زمين براي کشت بعدي آماده مي شود . البته کشاورزان با تجربه جهت همسان کردن اندازه ميوه ها بر اساس بضاعت گياه و نوع واريته گلها و يا ميوه هاي اضافي بر روي خوشه را هرس مي کنند و به تعداد مشخصي از گلها اجازه مي دهند تا به ميوه برسند . گوجه فرنگي گياهي است اتوگارد که معمولا قبل از باز شدن گل تلقيح گل صورت گرفته است. به همين دليل به ندرت مي توان در شرايط خاص تلقيح خارجي را در آن مشاهده نمود.

▪ تلقيح :

در فضاي گلخانه هيچ گونه عامل محرکي مانند باد و يا حشرات براي تلقيح وجود ندارد براي رفع اين مشکل مي توان به چند طريق عمل کرد. اول استفاده از زنبورهاي مخصوص که عمر آنها فقط يک فصل استو به طور غير مستقيم باعث شک به گياه شده و عمل لقاح را باعث مي گردد. دوم استفاده از ويبراتورهاي برقي است که در هر دو يا سه روز يکبار با لرزش خوشه ها عمل لقاح را صورت مي دهد. راه سوم اين است که مي توان در کشت زمستانه از هرمن تلقيح کننده استفاده نمود. و بالاخره راه چهارم اين است که با ايجاد شک در سيمهاي مهار و يا ضربه مستقيم بر روي گلها باعث گرده افشاني يا در نهايت عمل تلقيح گرديم. نکته حائز اهميت در عمل تلقيح گلهاي بوته گوجه فرنگي دماي موجود در گلخانه مي باشد که بايد بين ۲۰ تا ۲۵ درجه بوده و رطوبت آن نيز کم باشد.

▪ زمان تلقيح :

بهترين زمان براي اين کار بين ساعات ۱۱ تا ۲ بعد از ظهر مي باشد که فضاي گلخانه از رطوبت کمتر و دماي بيشتري برخوردار است به همين خاطر امکان تلقيح در دماي ۲۸ تا ۳۰ درجه کاهش مي يابد و در دماي ۱۳ تا ۱۵ درجه امکان تلقيح وجود ندارد و عدم تلقيح گل ريزش گل را در پي خواهد داشت. به هر حال پس از تلقيح گل ميوه بين ۱۸ تا ۳۵ روز زمان لازم دارد تا قابل برداشت باشد٫ و حالا بوته گوجه فرنگي به زمان ثمر دهي خود رسيده و در اين مرحله بايد به گونه اي برخورد نمود که حداکثر برداشت را کسب کرد. زماني که برگ هاي نزديک به هر خوشه ميوه چيده مي شود ميوه امکان بهتري براي رنگ گيري پيدا مي کند. نکته قابل ذکر ديگر اينکه بديهي است ۵۰ درصد خوشه ميوه رنگ بگيرد و ۵۰ درصد ديگر از حالت سبز بودن تغيير رنگ داده و رفته رفته قرمز خواهد شد. بنابراين در صورتي که نيمي از خوشه واريته کلاستر به رنگ نهايي در آمده باشد مي توان ان را چيد و به بازار عرضه نمود. چنانچه مسافت مزرعه تا بازار کم باشد و نيمه سبز خوشه فرصت رنگ پذيري نداشته باشد مي توان از محلي که دماي آن گرماي مناسبي جهت تغيير رنگ گوجه دارد استفاده نمود. در صورتي که واريته ها به صورت کلاستر و يا همرس نباشد بهتر است گوجه هاي رسيده را در زمان خاص خود برداشت کرد. مسلما اندازه گوجه فرنگي هر چقدر درشت تر باشد زمان تبديل گل به ميوه و رسيدن آن هم طولاني تر خواهد بود. امروزه بسياري از کشاورزان به خاطر تقاضاي مناسب مصرف کننده تمايل زيادي به کشت گوجه هاي چري دارند و اين به دليل ميزان باردهي فراوان رنگ هاي قرمز صورتي و زرد و شکل هاي مختلف آن است که باعث قيمت بالاي اين واريته شده است. زماني که بوته ها به سقف مفيد گلخانه مي رسند لازم است برگ هاي پائين را هرس نمود و اگر نخ ها به صورت قرقره اي به سيم آويزان است مي توان با بازکردن ۳۰ تا ۵۰ سانتي متر از نخ قرقره در يک جهت نخ ها را روي سيم حرکت داده که اين عمل باعث مي شود ساقه از پائين روي بستر و يا شاسي هاي مخصوص قرار گيرد و انتهاي بوته در فاصله ۳۰ تا ۵۰ سانتي متري سقف مفيد گلخانه برسد. اين روش به کشت دراز مدت مربوط مي شود.

● آموزش پرورش توت فرنگي

▪ تاريخچه توت فرنگي:

توت فرنگي ميوه اي نسبتا جديد است که تا ۲۵۰-۳۰۰ سال قبل به اين شکل امروزي وجود نداشت و بيشتر موارد استفاده دارويي داشته است.

در قرن چهاردهم در فرانسه توت فرنگي هاي وحشي از جنگل به زمين زراعتي منتقل شد و از آن به عنوان يک گياه اهلي استفاده گرديد. در جنگلهاي شمال ايران توت فرنگي وحشي بطور فراوان يافت مي شود. بنظر مي رسد که اولين رقم اصلاح شده در زمان صدارت اتابک اعظم از فرانسه به ايران آمد و به نام اتابکي خوانده شد.

▪ مشخصات گياه شناسي و ارقام موجود توت فرنگي:

ـ توت فرنگي از جنس فراگاريا و گونه رژا بوده که امروزه از گونه هاي شيلنسيس و هيبريد بين ايندو يعني اناناس استفاده زراعي مي گردد.

ـ برگها مشتمل بر سه برگچه خشن و کرک دار برنگ سبز تيره بوده که در برخي از ارقام شفاف مي باشند. ساختمان گل شامل ۵ گلبرگ سفيد که در قسمت تحتاني خود به يک زائده کوچک متصل است،

ـ کاسه گل شامل ۵ کاسبرگ سبز رنگ بوده که در قسمت تحتاني تقريبا به يکديگر جوش خورده مي باشند.

ـ تعداد کاسبرگها در برخي از ارقام زراعتي ممکن است بيش از ۵ عدد باشد.

ـ پرچمها به تعداد ۲۰ عدد يا کمي بيشتر يا کمتر است.

ـ مادگي به تعداد زياد و بصورت مارپيچي بر روي نهنج قرار گرفته است و در مجموع و همراه با نهنج فرم نسبتا کشيده اي را تشکيل مي دهد.

ـ مادگي از فندقه هاي جدا از يکديگر که هر کدام داراي تخمدان با شکل راست و کوتاه مي باشد تشکيل شده است.

ـ در هر تخمدان يک تخمک وجود دارد و در واقع بذر به تعداد فندقه ها توليد مي شود.

ـ گل در واقع دو چنسه و پس از تلقيح گلبرگها ريزش کرده و نهنج بتدريج رشد و گوشتي شکل مي گيرد و ميوه بمرور زمان آبدار شده و از حالت اسيدي به قندي تبديل مي شود. اگر لقاح ناقص باشد تعداد فندقه ها محدود و چه بسا تقارن ميوه حفظ نمي شود.

ـ ارقام توت فرنگي به گروه ارقام بهاره يعني بوته هايي که در سال يکبار ميوه مي دهند و ارقام چهار فصله که در سال بيش از يکبار ميوه مي دهند، تقسيم مي گردند.

مهمترين ارقام بهاره عبارتند از گورلا، آليسو، تيوگو، رد گانتلت، اسيتا، کاتس کيل، فرسنا

ارقام چهار فصله: اين ارقام بسيار قوي الرشد و خزنده بوده و از اواخر ارديبهشت تا اواخر تابستان و گاهي اوايل پاييز ميوه مي دهند. ميوه ها ريز و به تعداد زيادتري در هر بوته توليد مي شوند.

ارقام چهار فصله مانند: استرا، هومي جنتو مي باشد.

▪ ازدياد توت فرنگي:

ازدياد بطريق جنسي و غير جنسي صورت مي گيرد.

الف) ازدياد جنسي:

ازدياد توت فرنگي بوسيله بذر مخصوص ارقامي است که طبيعتا توليد ساقه رونده نمي کنند و يا ارقامي که ساقه هاي رونده کمي دارند و همچنين جهت توليد ارقام جديد از روش ازدياد بذري استفاده مي شود.

ب) ازدياد غير جنسي:

در ازدياد غير جنسي که تقسيم بوته خوانده مي شود بوته هايي را که خوب رشد کرده و قوي هستند پس از خارج کردن از زمين به چند بوته کوچکتر که هر کدام داراي مقداري ريشه مي باشند تقسيم کرده و سپس آنها را در محل اصلي نشاء مي کنند.

در اين روش بايد از بوته هاي سالم پايه هاي مادري استفاده گردد.

روش ازدياد از طريق ساقه هاي رونده بدين صورت مي باشند که پس از ريشه دار شدن ساقه هاي رونده در تابستان از بوته مادري جدا و در محل سايه نشاء کرده و سپس در فصل پاييز بوته هاي انتخابي را به زمين اصلي انتقال مي دهند.

▪ شرايط خاک و شرايط محيطي رشد توت فرنگي:

توت فرنگي گياهي است که در خاکهاي مختلف تقريبا سازگار است با اين وجود خاکهاي عميق نرم با بافت شني رسي را ترجيح مي دهد.

مناسب براي توت فرنگي ۵/۵ تا ۵/۶ مي باشد. phبهترين اگر ميزان آهک خاک از حد مجاز بيشتر باشد عارضه کلروز يا زرد شدن برگها بروز خواهد کرد.

از لحاظ آب و هوا در شرايط مرطوب و شرايط نسبتا گرم محصول دهي مناسب خواهد داشت.

در شرايط گرم و مرطوب بايد آب کافي در اختيار گياه قرار گيرد و همچنين ارقام مقاوم به گرما انتخاب گردد. در ارتفاع ۴۰۰ تا ۸۰۰ متري از سطح دريا مي تواند رشد مناسبي داشته باشد.

نيمه مقاوم به سرما بدون پوشش کاه و کلش مي تواند تا ۵- درجه سانتي گراد را تحمل نمايد ولي با پوشش ويژه تا -۱۸ درجه سانتي گراد را متحمل است.

بيماريهاي مهم گوجه فرنگي و خيار

● سفيدک سطحي بادمجان و گوجه فرنگي Egg plant & Tomato Powdery Mildew

بيماري سفيدک سطحي توسط گونه هاي مختلف خانواده Erysiphaceae ايجاد مي شود . در ايران قارچ Leveillula solanacearum اولين بار در سال ۱۳۴۹ توسط ارشاد از منطقه قصر شيرين گزارش شده است . قارچ Leveillula taurica علاوه بر بادمجان روي گوجه فرنگي و سيب زميني خسارت وارد مي کند .

● نشانه هاي بيماري

علائم بيماري مربوط به قارچ Erysiphe polyphaga بدين صورت است که در روي برگ ها لکه هاي سفيد کثيف که همان ميسليوم ها و اسپرهاي قارچ هستند به وجود مي آيد . اين لکه ها ابتدا کوچک و گرد بوده سپس زاويه دار مي شود . در روي سطح زيري و روئي برگ گسترش مي يابد و تمام برگ ، دمبرگ و ساقه را فرا مي گيرد . برگ هاي پايين زودتر مورد بيماري قرار مي گيرد برگ هاي سفيدک زده ممکن است زرد شده ،ممکن است بميرند .

قارچ Leveillula taurica که مرحله غير جنسي آن Oidiopsis taurica مي باشد . در روي بادمجان علائم در سطح روئي برگ به صورت لکه هاي زرد کم رنگ در اندازه هاي مختلف ظاهر مي شوند . در سطح زيرين برگ اين لکه ها با يک پوشش سفيد رنگ پوشيده مي گردند. سرانجام اين لکه ها به هم متصل و سپس برگها خم مي شوند ، اما نمي افتند.

قارچ Leveillula taurica با ساير سفيدک هاي سطحي متفاوت است زيرا رشته هاي اين قارچ مستقيماً به داخل بافت نفوذ مي کند . و حدود ۴ کنيديوفر از يک روزنه خارج مي شوند . در روي هر کدام از اين کنيديوفرها فقط يک کنيدي توليد مي شود . بعد از مدتي که کليستوتس ها حاوي آسکوسپور هستند که مي توانند زمستان را بگذرانند . کنيدي هاي توليد شده در سطح زيرين برگها به وسيله باد گسترش مي يابند .

● فيلودي گوجه فرنگي Tomato Big Bud

اين بيماري در آمريکا،استراليا و ايران وجود دارد. در بوته هاي گوجه فرنگي توليد برگهاي ريز در انتهاي بوته مي کند که زرد مي باشند، برگهاي پائيني لوله شده، ساقه ضخيم مي شود. گلها بجاي آنکه آويزان باشند عمودي روي بوته قرار مي گيرند. کاسبرگها بيش از معمول رشد مي کنند و جسم کيسه مانندي را تشکيل مي دهند و جوانه ها متورم مي شود. گلبرگي ديده نمي شود و تمام اجزاگل سبز رنگ مي شوند. عامل بيماري phytoplasma مي باشد. زنجره چغندر قند N.haematocopes بعنوان ناقل آن در ايران گزارش شده است.

● ويروس موزائک گوجه فرنگي Tomato Mosaic Virus

در کليه مناطق کشت گوجه فرنگي اين ويروس پراکنده است در ايران در استانهاي هرمزگان، بوشهر وقسمتهاي جنوبي ايران مسئله ساز است .

▪ علائم : ايجاد موزائيک که ممکن است شديد يا خفيف باشد در مواردي تؤام با بد شکلي برگ و کم رشدي بوته همراه است. در مواردي لکه ها وخطوط نکروتيک قهوه اي روي ساقه و برگ ايجاد مي شود. معمولا اگر ويروس فوق باCMV ويا PVX همراه باشد اين علائم شديدتر است و در اين حالت به آن double streak گويند . در ميوه نيز ممکن است بدشکلي و لکه هاي قهوه اي در سطح ميوه و يا گوشت آن ايجاد کنند. علاوه بر اين ممکن است قسمتهايي از ميوه سنگي و سفت شود.

عامل بيماري ويروسي ميله اي به

کشت خيار و گوجه فرنگي و توت فرنگي

مطالب مشابه :

پای آناناس

ژله پاناکتای آناناس

چطور آناناس بکاریم؟

چیز کیک با تزیین آناناس

تزیین آناناس به شکل طوطی

طرز تهیه کرم کارامل

انواع ژله

کشت صیفی جات : خیار و گوجه فرنگی و توت

كشت گلخانه اي توت فرنگي

کشت خيار و گوجه فرنگي و توت فرنگي