پنجره و نقش آن در معماری سنتی ایران (معرفی کتاب های معماری)

عنوان: پنجره های قدیمی تهران
نویسنده: حسین سلطان زاده
عکس ها: رعنا جوادی
ترسیم ها: کار گروهی
ناشر: تهران / دفتر پژوهشهای فرهنگی
نوبت چاپ: اول
سال انتشار: 1375
تعداد صفحات: 312 صفحه
پنجره یکی از عناصر پیوند فضاهای داخلی و بیرونی در ساختمان ها می باشد؛ و البته پنجره، کارکردهای فراوانی در معماری سنتی ایران داشته است. کتاب «پنجره های قدیمی تهران» به بررسی این عنصر - پنجره - در معماری سنتی تهران می پردازد، و البته بسیاری از خصوصیات و تزیینات در پنجره های قدیمی سایر نقاط ایران نیز در این کتاب وجود دارد. پس از پیشگفتار، کتاب در 3 بخش و تعداد زیادی فصل و زیر فصل، تدوین شده و پس از این قسمت ها، یادداشت ها و فهرست های کتاب آمده است که عناوین بخش ها و فصول کتاب به ترتیب عبارتند از:
پیشگفتار
1- پنجره در معماری سنتی ایران
1-1- کارکردهای پنجره
1-2- انواع پنجره
1-3- نحوه تامین سایه
1-4- نقش پنجره در نمای ساختمان
1-5- نحوه شکل گیری پنجره
1-6- پنجره در اسناد مدون
2- تهران در دوران انتقال
2-1- بافت کالبدی تهران در دوران انتقال
2-2- معماری فرنگی
3- پنجره های تهران
3-1- انواع پنجره
3-2- تعداد پنجره در یک دهانه
3-3- عناصر همجوار پنجره
3-4- انواع تزیینات و نقش ها
3-5- برخی از ویژگی های بصری و کالبدی
یادداشتها
فهرست راهنما
فهرست منابع
در فصل 1 از بخش 1 (کارکردهای پنجره) نویسنده به بررسی کارکردهای پنجره در معماری سنتی پرداخته است؛ کارکردهایی مانند تامین نور، تهویه، منظر و تزیینات بنا. در ادامه در فصل 2 از بخش 1 (انواع پنجره) گونه های مختلف پنجره مورد مطالعه قرار گرفته اند. و پس از آن در فصل 3 از بخش 1 با عنوان «نحوه تامین سایه» نویسنده نگاهی دارد به پرده، سایبان و سایر عناصر ایجاد سایه که در ارتباطی مستقیم با پنجره قرار دارند. سپس در فصل 4 از بخش 1 زیر نام «نقش پنجره در نمای ساختمان» نگارنده به بررسی طراحی بنا و پیوند پنجره با آن می پردازد. در فصل بعدی، فصل 5 از بخش 1 – نحوه شکل گیری پنجره- نگاهی خواهیم داشت به عناصر تشکیل دهنده ی پنجره و نقش هندسه در طراحی آن. پس از آن، در فصل 6 از بخش 1 با نام «پنجره در اسناد مدون»، پنجره در متون و نوشته های کهن ادبی و سفرنامه ها مورد پژوهش قرار می گیرد.
بخش دوم کتاب با عنوان«تهران در دوران انتقال» به بررسی پنجره در دوران قاجار و تبدیل آن به پایتخت می پردازد. در فصل 1 از بخش 2 (بافت کالبدی تهران در دوران انتقال) نویسنده نگاهی دارد به معماری و شهرسازی تهران در آستانه ی پایتخت شدن و در واقع معماری سنتی تهران در دوران قاجاریه. پس از آن در فصل 2 از بخش 1 – معماری فرنگی – پژوهشگر به بررسی معماری فرنگی در تهران و نقش پنجره در آن می پردازد.
پس از این دو بخش، در بخش سوم – پنجره های تهران- نویسنده نگاه دقیق تری دارد به پنجره های قدیمی تهران. فصل 1 از بخش 3 (انواع پنجره)، که گونه های مختلف پنجره را مورد بررسی قرار داده است. پس از آن در فصل 2 از بخش 3 (تعداد پنجره در یک دهانه) نگارنده به بررسی تعداد پنجره ها در یک دهانه در معماری سنتی ایران پرداخته است و پس از آن در فصل 3 از بخش 3 (عناصر همجوار پنجره) نگاهی خواهیم داشت به عناصری در معماری که در ارتباط تنگاتنگی با پنجره هستند. عناصر مانند: بالکن، ستون، جان پناه و غیره. سپس در فصل 4 از بخش 3 – انواع تزیینات و نقش ها- تزیینات معماری در پیوند با پنجره مورد مطالعه قرار می گیرد. تزییناتی مانند: آجر کاری، کاشیکاری، گچبری. پس از آن در فصل 5 از بخش 3 (برخی از ویژگی های بصری و کالبدی) نویسنده به بررسی انواع خصوصیات پنجره و شکل بندی آن می پردازد. در انتها، در بخش یادداشتها ، منابع و مآخذ کتاب آمده است.
یکی از ویژگی های شاخص کتاب، افزون بر مطالب آن، تصاویر فراوانی است که در آن آمده است و در واقع در هر بخش، فصل و زیر فصل با توجه به مطالب نوشته شده، تصاویر مرتبط ارائه شده است. تصاویر که خواننده را در فهم بهتر مطالب یاری می کند.
اگر علاقه مند به معماری سنتی و عناصر تشکیل دهنده آن هستید، خواندن این کتاب را به شما پیشنهاد می کنم.آرش اشایی

پنجره و نقش آن در معماری سنتی ایران (معرفی کتاب های معماری)

مطالب مشابه :

سایبان ها

سایبان ها در مناطق گرم

دانلود پاورپوینت ” سایبان در معماری “

سایبان

انواع قوس های معماری ایران قبل و بعد از اسلام

پنجره و نقش آن در معماری سنتی ایران (معرفی کتاب های معماری)

نکاتی در مورد نمای ساختمان

نگاهی بر زندگی و آثار و افکار معمار معاصر فلیکس کاندلا Felix Candela

تنظیم شرایط محیطی