پیرانشهر

پیرانشهر یکی از شهرهای کردنشین استان آذربایجان غربی و مرکز شهرستان پیرانشهر در شمالغربی ایران است.پیرانشهر ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻣﻮﻗﻌﻴت فرﻫﻨگی و ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪی ﻣﻨﺎﻃﻖ کردنشین ﺟﺰء ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﻜﺮﻳﺎن می باشد.

این شهر و بعضی از آبادی‌های اطرافش در جنگ ایران و عراق توسط هواپیماهای عراق بمباران شیمیایی شد. پیرانشهر به دلیل داشتن سنگهای گرانیت دارای شهرت جهانی است. ذخایر شناخته شده سنگ‌های گرانیت این شهر چهار میلیون تن برآورد می‌شود که به لحاظ تنوع رنگ و طرح استحکام در ایران و جهان منحصر بفرد است. سینیتهای سبز پیرانشهر در نوع خود در دنیا منحصر به فرد هستند و یک توده کوچک مشابه آن در کشور ایتالیا وجود دارد به طوری که در موزه ایتالیا نگهداری می‌شود.شهرستان پیرانشهر پس از منطقه لرستان به عنوان دومین منطقه دارای معادن سنگ گرانیت کشور شناخته شده‌است.

شهر پیرانشهر به دلیل داشتن ‪ ۶۰۰میلی متر بارندگی در سال از زیباترین و سرسبزترین شهرهای کشور بشمار می‌رود.این شهر بدلیل قرار گرفتن در مسیر جاده ترانزیت جمهوری اسلامی با کشور عراق و دیگر کشورهای حوزه دریای مدیترانه، یکی از بزرگ‌ترین مراکز تجارت خارجی در جمهوری اسلامی ایران است

شهر پیرانشهر هر چند فاقد نقطه صفر مرزی بوده ولی واقع شدن در نزدیک نوار مرزی، پیرانشهر را در وضعیتی ویژه قرارداده‌است که همواره مورد توجه دولت‌های مختلف در طول تاریخ بوده‌است یعنی باتوجه به جایگاهی که پیرانشهر در مرز ایران و عراق داشته، یک موقعیت راهبردی مهم تلقی می‌شده‌است و به همین دلیل از دیرباز نیز یکی از پایگاه‌های مهم در کشور ایران بوده‌است.پیرانشهر دارای یک فرودگاه نظامی نیز هست.

این شهر در منطقه‌ای کوه پایه‌ای (کوههای زاگرس) قرار گرفته از شمال غربی با سیاه کوه (ارتفاع: ح ۴۵۰، ۳ متر) و از جنوب غربی با کوه شیخان (ارتفاع: ح ۰۵۱، ۳ متر) احاطه شده‌است. رود زیبای لاون (لاوین) در مشرق شهر جریان دارد.

آب و هوای پیرانشهر سرد با تابستانی معتدل می‌باشد

پیرانشهر گواهینامه بین المللی شهر سالم را به عنوان پاکترین و سالمترین شهر ایران و یکی از هزار شهر پاک و سالم جهان دریافت کرده‌است

در حوزه شهرستان پیرانشهر تعداد ۱۱۳ تپه تاریخی تو سط کارشناسان نمایندگی میراث فرهنگی این شهرستان شناسایی و به ثبت سازمان رسیده‌است که این امر حاکی از تاریخی بودن منطقه و شکل گیری و وجود تمدنهای نیرومند ودرخشان قبل از اسلام مانند تمدن ماننا، پارسوا، اورارتو، مادها، زاموا و تمدن اسلامی می‌باشد

در منطقهٔ کاوش‌شده تپهٔ لاوین که در حاشیهٔ رودخانهٔ زاب کوچک قرار دارد و حدود دو هکتار وسعت دارد آثار معماری با خشت و چنیه، داده‌های سفالی، استخوان حیوانی، ابزارهای سنگی، سردوک و اشیای تزیینی در آن به‌دست آمده‌است.

پیرانشهر یک شهر بزرگ تجاری و اقتصادی استو دارای مجتمع‌های تجاری زیاده بوده که دراین زمینه نیز گردشگران زیادی را به خود جذب کرده‌است. روزانه پنج هزار مسافر و گردشگر وارد پیرانشهر می‌شوند

پیرانشهر قابلیت تبدیل شدن به منطقه آزاد تجاری را دارد.

جمعیت‌شناسی

بر پایه سرشماری سال ۱۳۹۰، جمعیت این شهر برابر با ۷۵۶۰۰ نفر بوده‌است. زبان رایج در این شهر کردی است. مردم این شهر به زبان کردی, لهجه سورانی و زیرلهجه مکریانی تکلم می‌نمایند ولی در مدارس و دانشگاهها به زبان رسمی کشور ایران (فارسی) تحصیل می‌کنند. اما توضیح درس به زبان مادری است.

نرخ رشد جمعیت پیرانشهر سالانه ۱٫۸ درصد است و بیشترین میانگین نرخ رشد جمعیت استان آذربایجان غربی مربوط به پیرانشهر است جمعیت شهر پیرانشهر بین فاصله سالهای ۱۳۷۵ و ۱۳۹۰ به بیشتر از حد مضاعف (دو برابر) رسیده‌است و این روند رشد جمعیت ادامه دارد.

شهر پیرانشهر یک شهر مهاجرپذیر می‌باشد. اکثر مهاجران از شهرهای دیگر استان به ویژه شهر نقده به این شهر مهاجرت کرده‌اند. به طوری که ۲۵۰۰ نفر نقده‌ای در پیرانشهر توطن گزیده‌اند. البته به نظر برخی تعداد آنها بیشتر از این می‌باشد. پیرانشهر کمترین نرخ بیکاری را در استان آذربایجان غربی دارد.

دین و مذهب

مردم پیرانشهر هم بعنوان بخشی از جامعه ایرانی پس از آنکه با شور تمام در برابر حملات سپاهیان اسلام مقاومت به خرج دادند با حفظ بسیاری از سنن به دین اسلام گرویدند. اکنون بیشتر مردم امروزی ساکن پیرانشهر حدود ۹۳/۹۹ درصد مسلمان و سنی مذهب شافعی می‌باشند. مسلمان شیعه مذهب و سایر ادیان به ندرت در آن یافت می‌شود.

یکی از هزار شهر پاک و سالم در جهان

در همایش بزرگ شهر سالم که با حضور نماینده سازمان بهداشت جهانی در استان اصفهان برگزار شد ۲۰۹ شهر از کشورهای منطقه مدیترانه شرقی جهت انتخاب به عنوان هزار شهر سالم جهان نام نویسی کرده بودند و از کشور ایران هم سه شهر پیرانشهر، نور و طوس معرفی شده بودند که شهر پیرانشهر توانست به عنوان یکی از هزار شهر سالم جهان از کشور ایران انتخاب شود.

پیشینهٔ تاریخی

آثار به جا مانده در این شهر، نشان دهنده وجود مدنیت و فرهنگ و جامعه پویا دراین منطقه بوده‌است و حداقل به طور وضوح شاهد حیات اجتماعی از ۶ هزار سال پیش به این سو در این منطقه بوده‌است.

آثار برجای مانده از دژهای صخره‌ای در دهستان منگور غربی از توابع شهرستان پیرانشهر، دیرینگی‌این منطقه را به هزارهٔ ۲ق‌م می‌رساند. بررسی بقایای دژ مسکونی (قلات شـاه) که بـر فراز کـوه‌لندیشیخان، یکی‌از بلندیهـای شهرستان پیـرانشهر واقع شـده‌است، آشکار می‌سازد که نخستین سنگ بنای این دژ عظیم و شگفت‌آور در اوایل هزارهٔ نخست ق‌م به‌وسیلهٔ اقوام محلی پایه‌گذاری شده، و سپس در دورهٔ مادها توسعه یافته‌است. در سدهٔ ۹ق‌م شهرستان پیرانشهر کنونی در قلمرو دولت ماننا قرار داشت. سرمین ماننا به سبب وضع نظامی خود و همسایگی با دولتهای بزرگ اورارتو و آشور بارها در کشمکشهای میان آن دو قدرت دست به دست گشت؛ چنان‌که سارگن دوم در لشکرکشی هشتم خود به ماننا و اورارتو از مناطقی که امروزه پیرانشهر و پسوه خوانده می‌شوند، به دژ ماننایی «سینی هینو»، واقع بر سر راه پسوه ـ پیرانشهر، رسید.

برخی از محققان، نام پسوهٔ امروزی را برگرفته از «پارسوآ» که در اقصای غربی خاک ماد قرار داشته‌است، می‌دانند. احتمالاً شهر بَسْوی که یاقوت حموی در سدهٔ ۷ق آن را در نزدیکی خان خاصبک و در زمرهٔ شهرهای آذربایجان یاد کرده، و حمدالله مستوفی در سدهٔ ۸ق آن را یکی از ۴ شهرِ تومانِ مراغه برشمرده، همان پسوهٔ امروزی باشد. به گزارش همو بسوی شهری با حقوق دیوانی ۲۵ هزار دینار بوده، و در آن غله و انگور و اندک میوه‌ای به عمل می‌آمده‌است. ظاهراً خان خاصبکی که یاقوت حموی همانجا بسوی را در نزدیکی آن یاد کرده‌است، همان پیرانشهر امروزی باشد

کارخانه قند

این کارخانه درسال ۱۳۴۷ توسط شرکت بلژیکی اوکماس و از طریق وزارت صنایع در ۵ کیلومتری جاده پیرانشهر-نقده واقع در استان آذربایجان غربی احداث شد، و طی سالهای فعالیت خود، با استفاده از توانمندی‌های موجود از ظرفیت ۱۰۰۰ تن به ۲۵۰۰ تن چغندر در روز توسعه یافته‌است. محصول تولیدی این واحد ۳۰٬۰۰۰ تن شکر سفید و ۳ میلیون لیتر الکل طبی و ۱۵٬۰۰۰ تن تفاله خشک در سال می‌باشد. کارخانه قند پیرانشهر با جذب ۳۶۵ هزار تن چغندرقند، مقام دوم بیشترین چغندر تحویلی را در کشور کسب کرده است

برخی از محلات پیرانشهر

محله‌ها و معابر اصلی شهر پیرانشهر

پارک بزرگ شهر، خیابان خمینی، کهنه‌خانا، بازار سیگارفروشان، کمربندی، شهرک فرهنگیان ۱ و ۲ و ۳ و ۴، قدس، پاداش، کوی کارکنان دولتA، B، c، شهرک منگوری، کوی شهید عبدالهی، ایثارگران، باغ رمضان، زرگتن، محله مسجدجامع قدیم، کوی نور، کوی جیژنی، منطقه شریعتی، محله مسجد حاج شفیع، پشت آشیانه شهرداری، بالاشهر، قبرستان زرگتن و قیزقپان، حمدی میرزای، مام خلیل، منطقه پیران، منطقه منگور، شین آباد، انتظاری، آزادگان، هواشناسی، دلارآباد، نیروگاه، طه زاده، گراو، پشت فرمانداری، آزادگان، چهایارنبی، روبروی کارگاه سیدبرایم، کوی قپان، سیدقطب غربی، منطقه سیداباد، مام کریم، منطقه ۳۲ متری و کشاورز

مساجد شیعیان

پیرانشهر دارای دو مسجد مخصوص شیعیان به نام‌های مسجد امام حسین و مسجد صاحب الزمان است که در مراسم‌های مذهبی مورد استفادهٔ شعیان ساکن در پیرانشهر مانند نیروهای نظامی و انتظامی و کارمندان غیر بومی شیعه مذهب آفرادی که محل کارشان در پیرانشهر است قرار می‌گیرد. مسجد صاحب الزمان فقط در ایام محرم باز می‌شود.

دانشگاه‌ها

آب و هوا

آب و هوای شهر در ناحیه شمالی؛ آب و هوای نسبتاً سرد و در نواحی جنوبی معتدل کوهستانی است و دارای فلات‌های مرتفع و خشک و دشت‌های حاصلخیز؛ است. پیرانشهر تحت دو عامل بارز خشکی تابستان و سرمای زمستان کوهستان‌ها قرار دارد. بخش وسیعی از شهر در شرایط آب و هوای کوهستانی سرد و مدیترانه‌ای با باران بهاره قرار دارد. آب و هوای پیرانشهر در تجزیه خاک، رویش گیاه، گسترش علف‌زار، شرایط مساعد توسعه دیم‌زار، مناطق و معیشت شبانی و گله‌داری و گسترش جنگل و باغ‌داری نقشی تعیین کننده دارد. میزان بارندگی در پیرانشهر از غرب به شرق کاهش می‌یابد. دلیل این امر وجود دیواره کوهستانی ناحیه است که از نفوذ جریان‌هایی که از غرب به فلات وارد می‌شود جلوگیری می‌کند.

وضعیت اقتصادی

بازارچه مرزی پیرانشهر با مسافت پنج کیلومتری از خاک عراق، دارای بازارچه رسمی مرزی به نام حاج عمران می‌باشد. صادرات و واردات بازرگانی از طریق این بازارچه به عنوان یکی از بزرگترین منبع درآمد استان و شهرستان می‌باشد.

بازارهای موجود در شهرستان اجناس شامل دام زنده، فرآورده‌های دامی، پوشاک، فرش، صنایع دستی، لوازم خانگی، خشکبار، خواربار، حبوبات، غلات و کفش و ارزاق در این بازارها عرضه می‌شود قدمت این بازارها ۷۰ سال می‌باشد. پر رونق ترین فصل بازار، فصل پائیز و کم رونق ترین فصل بازار فصل زمستان می‌باشد و بیشتر این بازارها در روز پنج شنبه برگزار می‌شود. مالکیت زمین بازار تحت اختیار بخش دولتی می‌باشد. حجم معاملات این بازار حدود چهارصد میلیون تومان در روز می‌باشد.

وقایع

از رویدادهای مهم این منطقه در دهه‌های اخیر، اشغال آن در جنگ جهانی اول، توسط نیروهای عثمانی است. عثمانیها با تحریک عشایر کرد منطقه بر ضد حکومت مرکزی، به تثبیت وضع خود پرداختند، اما با شکست نیروهای متحدین در جنگ، عثمانیها به ناچار مناطق اشغالی ایران را تخلیه کردند. همچنین استقرار واحدهایی از لشکر ارومیه در این شهر پس از شهریور ۱۳۲۰ در جریان هجوم ارتش شوروی به ایران بود.

موقعیت جغرافیایی

به دلیل موقعیت سوق الجیشی خاص منطقه (نزدیکی به مرز) پادگانهایی در پیرانشهر مانند پادگان جلدیان پادگان پیرانشهر و پادگان بزرگ پسوه احداث شده‌است.

شهر دارای دو بافت معماری قدیم و جدید است. بافت قدیمی شهر که در دامنه کوه جای دارد دارای ساختمانهایی از گل و خشت است و بافت جدید شهر که در دشت واقع است ساختمانهایی امروزی دارد. دو محله کهنه خانه و زرگتن که امروزه از محله‌های قدیمی شهر محسوب می‌شوند در گذشته دو آبادی بوده‌اند.

 

 


مطالب مشابه :


نمرات آزمون پایان ترم مبانی اینترنت

وبلاگ دانشجويان دانشگاه آزاد پيرانشهر - نمرات آزمون پایان ترم مبانی اینترنت - دسترسي سريعتر دانشجويان واساتيدگرامي به مطالب ونيازمنديهايشان - وبلاگ




نمرات پایان ترم آزمون ریاضیات پیش دانشگاهی

وبلاگ دانشجويان دانشگاه آزاد پيرانشهر - نمرات پایان ترم آزمون ریاضیات پیش دانشگاهی - دسترسي سريعتر دانشجويان واساتيدگرامي به مطالب ونيازمنديهايشان - وبلاگ




نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس: نحوه برخورد با تخلفات معقولانه باشد

نماینده مردم شریف پیرانشهر و سردشت ... دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیرانشهر ... خبرگزاری فارس: نماینده سردشت و پیرانشهر در مجلس با اشاره به رویدادهای اخیر گفت: نحوه




اتصال سریع وارزان به اینترنت هوشمند شگفتي سازان

شركت شگفتي سازان پيرانشهر - اتصال سریع وارزان به اینترنت هوشمند ... سایت خبری تمرچین پیرانشهر · ابزار جدید آزمایشگاه گوگل · مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی




شهرستان پیرانشهر

شهرستان پیرانشهر یکی از شهرستانهای استان آذربایجان غربی در شمال غربی ایران است. مرکز این شهرستان، شهر پیرانشهر است. ... مرکز آزمون دانشگاه آزاد اسلامی




نماینده مردم سردشت و پیرانشهر به ایلنا خبرداد: تدوین پروتکل حقوقی برای احقاق حق دانش آموزان حادثه

دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیرانشهر ... ایلنا: نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی از تدوین پروتکل حقوقی ازسوی وزارت آموزش وپرورش به منظور احقاق حق




تصاویری از معماری های دنیا

گروه معماران دانشگاه آزاد پیرانشهر - تصاویری از معماری های دنیا - گروه دانشجویان معماری پیرانشهر.




نتایج مسابقه جام ریاضی کلاس های سوم راهنمایی مدارس شهرستان پیرانشهر(مرحله منطقه ای

تاريخ : جمعه بیست و پنجم اسفند ۱۳۹۱ | 22:44 | نویسنده : آزاد معاذری. آزمون جام ... ریاضی مدارس متوسطه اول ومدرس دانشگاه های آزاد اسلامی وپیام نور شهرستان پیرانشهر.




سه مدرسه روستایی در پیرانشهر افتتاح شد

دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیرانشهر ... در تاریخ 1391/11/21 و با حضور رسول خضری نماینده مردم پیرانشهر و سردشت، معاون استاندار، فرماندار پیرانشهر، سرپرست آموزش و




سخنرانی دکتر رسول خضری نماینده مردم شریف پیرانشهر و سردشت در مجلس سورای اسلامی در جلسه سوال از وزیر

همچنین جهت مراجعه حضوری می توانید به آدرس های زیر مراجعه فرمایید: پیرانشهر: آدرس: ساختمان ... پیوندها. دانشگاه آزاد اسلامی واحد پیرانشهر ... دانشگاه پیام نور پیرانشهر




برچسب :