مقایسه دو روزنامه جام جم و همشهری

بررسی تطبیقی میزان رعایت ارزش‌ها و ضوابط اسلامی در روزنامه‌های جام جم و همشهری

در دنیای امروز، روزنامه ها یکی از رسانه های مهم به شمار می روند که نوع کارکرد و ویژگی های منحصر به فردشان بر کسی پوشیده نیست. از دیگرسو، چون ما در کشوری اسلامی شیعی زندگی می کنیم چه خوب است عملکرد های خود را در زمینه های مختلف بر اصول و ارزش های مهم و راهگشای اسلامی منطبق سازیم. از اینرو لازم است به دنبال بررسی و تطبیق مسائل و ارزش های اسلامی بر کارهای روزانۀ خود و در همۀ زمینه ها باشیم؛ ما در این تحقیق برآنیم تا روزنامه های همشهری و جام جم را در میزان پایبندی به ارزشهای اسلامی بررسی و آن ها را تحلیل محتوا کنیم.

ضرورت و اهمیت تحقیق

ما معتقدیم روزنامه ای در کار حرفه ای خود موفق است که علاوه بر داشتن شاخص های فنی و حرفه ای ژورنالیستی، مسائل و ضوابط شرعی را نیز رعایت کند.

اهداف تحقیق

هدف اصلی این پژوهش مقایسه‌ای آن است که مشخص کنیم آیا روزنامۀ همشهری در انعکاس مطالب خود بیشتر به ارزشهای اسلامی پایبند است و گرایش به آنها دارد یا روزنامه جام جم.

اهداف فرعی

-این دو روزنامه به چه میزان به اشاعه و ترویج ارزشهای اسلامی می‌پردازند؟

- شناخت جهت‌گیری ورویکرد این دو روزنامه.

سوالات تحقیق

میزان پایبندی دو روزنامۀ همشهری و جام جم به ارزشهای اسلامی، دینی و اخلاقی، در محتوایشان (انعکاس اخبار، تصاویر و...) چه مقدار است؟ به عبارت دیگر کدام‌یک از دو همشهری و جام جم در مطالب و محتوایشان، بیشتر اصول و ارزشهای اسلامی را رعایت می‌کنند؟

فرضیات تحقیق

فرضیه اول: در نسبت پایبندی به ارزشهای اسلامی بین روزنامۀ همشهری و جام جم تفاوت وجود خواهد داشت.

فرضیه دوم: روزنامۀ همشهری نسبت به روزنامۀ جام جم پایبندی بیشتری به اصول و ارزشهای اسلامی و اشاعه آنها دارد.

تعریف نظری مفاهیم

ارزش:ارزش عبارت است از جهت گیری انتخابی مثبت یا منفی از سوی فرد، گروه یا توده درباره هر چیز (محسنیان راد،1375،ص25)

ارزشهای دینی: مانند عبادت، دعا و سرسپردگی به آنچه که فرد باور دارد که دارای بالاترین ارزشها است. زیرا جستجویی است برای زندگی خوب که از دستورات آسمانی نشات می گیرد. (محسنیان راد،1375،ص54)

ارزشهای اخلاقی- عملی: ارزش اخلاقي به فعل يا صفت اخلاقي اطلاق مي شود. (مصباح يزدي،1380،ص48)

محتواي رسانه هاي جمعي: مشهودترين و در دسترس ترين گواه فعاليت رسانه هاي جمعي، آثاري است كه توسط آن ها توليد و پخش مي شود. به همين دليل است كه اين آثار بيش از ساير جنبه هاي رسانه ها توجه پژوهش گران و مفسران هر دو را به خود جلب كرده اند. اين مجموعه مطالب گسترده، متنوع، و دگرگون شونده را برحسب قرارداد "محتواي رسانه هاي جمعي" خوانده اند. (مك كوايل، 1385، ص249)

فصل دوم: مروری بر پیشینۀ تحقیق

بررسی تحقیقات پیشین

1-تحلیل محتوای دو روزنامه کیهان و شرق در خصوص انتخابات رياست جمهوري امريكا توسط خانم سميع ورزنده

2-تحلیل محتوای برنامه های تلویزیون در مورد رعایت ارزشهای دینی

3-بررسی مقایسه ای تحلیل محتوای سیاسی روزنامه همشهری و روزنامه کیهان در شش ماهه اول سال 1379نویسنده: نصرالهی فر، انسیه مقطع: کارشناسی ارشد استاد راهنما: محمدمهاجرایروانی استادمشاور: پرویز علوی

4- تحليل محتوي مقايسه اي اخبار منفي در روزنامه هاي غرب و جهان سوم توسط آنجلو گروار چا و دهري و ...

5- تحلیل محتوای مهمترین مطالب روزنامه های سراسری -1387

نظریه‌های مربوط به موضوع

- مصطفی ملکیان: ارزشهای اسلامی به سه دستۀ معرفتی ، عملی و عاطفی تقسیم می شود.

- ارزش: «ارزش‌، احساس ريشه‌داري است كه اعضاي يك جامعه در آن‌ سهيم است و همين احساس غالبا اعمال و رفتاراعضاي جامعه را تعيين مي‌كند.»(بروس کوئن )

- ارزش اسلامی:استاد مصباح یزدی در باره ارزشهای اسلامی به این مطلب اشاره دارند که به طور کلی حقیقت و ملاک ارزشها از دیدگاه اسلام ئ در نظام ارزشی اسلام، آن کمالی است که در روح انسان، پدید می آید و انسان را به سوی خدا پرستی و قرب الهی راه می نماید.(مصباح یزدی،1373)

- ارزش اعتقادی : مجموعه مفاهیمی که فرد قبل از ورود به دین می بایست آن را پذیرا باشد و کتمان آن به منزله خروج از دین است.

- ارزش اخلاقی: ارزش های اخلاقی به معنای کلیه اموری است که مطلوبیت اخلاقی دارند چه افعال باشند و چه غیر افعال والبته با معیار بودن دستورات خداوندی.(آیت الله مصباح یزدی)

- ارزش های عبادی:مجموعه عباداتی که اسلام چه به صورت تکلیف و چه به صورت توصیه در خلوت و اجتماع بر دوش فرد و اجتماع نهاده است .

- هیچ کدام: منظور مطالبی است که هیچ یک از ارزشهای اسلامی در آن نیست.

چارچوب نظری تحقیق

در این تحقیق مبنا را تقسیم ارزش ها به اعتقادی، عبادی و اخلاقی قرار داده ایم.

فصل سوم: روش تحقیق

در این تحقیق از طریق تحلیل محتوای مقایسه ای به بررسی این موضوع پرداخته ایم.

متن مورد بررسی

1- صفحات اول دوم 23 و آخر روزنامۀ همشهری مورخ شنبه 28 فروردین 1389.

2- صفحات اول دوم 19 و آخر روزنامۀ جام جم مورخ شنبه 28 فروردین 1389.

متغیرهای تحقیق

ردیف	نام متغیر	رده ها	سطح سنجش	واحد تحلیل
1	نام روزنامه	1= جام جم 2= همشهری	اسمی	روزنامه
2	نوع مطلب	1= تیتر 2= متن3= تصویر	اسمی	مطلب
3	نوع ارزش	1- اعتقادی 2 عبادی 3 اخلاقی 4 سایر	اسمی	بند - تصویر
4	جهت گیری نسبت به ارزش	1=مثبت 2= منفی 3= خنثی 4- تلفیقی	اسمی	بند - تصویر

واحدهای محتوا

واحد ثبت محتوا و شمارش درمتن بند است و در تصاویر تصویر است.

جامعه آماری

حدود 400 بند از هر دو روزنامه به علاوۀ حدود 80 تصویر.

روش نمونه‌گیری

تمام شماری می کنیم.

محاسبه حجم نمونه

به علت کم و کوچک بودن حجم نمونه از کل مطلب استفاده کرده ایم.

تعریف عملی مفاهیم( دستورالعمل کدگذاری)

1. روزنامۀ جام جم کد 1 روزنامۀ همشهری کد2

2. نوع ارزش: اگر مسائل مربوط به اعتقادات را مطرح کرده بود کد1 لگر مسائل مربوط به اخلاقیات بود کد2 اگر مربوط به عبادیات بود کد 3 و اگر غیر از این ها بود کد 4 می دهیم.

(به طور مثال اگر مطلبی در مورد هر یک از معاد نبوت و... بود چه نفیا چه اثباتا کد 1 می دهیم. اگر مطلب اشاره ای به مباحث اخلاقی مثل دروغ غیبت تهمت و ... بود کد 3 می دهیم و اگر در مورد مسائلی مثل نماز و روزه و عبادیات بود کد 3 می دهیم.)

3. جهت گیری: اگر مثبت بود کد 1، اگر منفی بود کد 2، اگر خنثی بود کد 3 و اگر تلفیقی بود کد4 می دهیم.

اعتبار

اعتبار صوری در این تحقیق ملاک است.

پایایی

از طریق ضریب اسکات محاسبه می کنیم.

فصل چهارم: یافته های تحقیق

روزنامه
	Frequency	Percent	Valid Percent	Cumulative Percent
Valid	1 جام جم	297	65.0	65.6	65.6
2 همشهر?	156	34.1	34.4	100.0
Total	453	99.1	100.0
Missing	System	4	.9
Total	457	100.0

65 درصد از کلیۀ مطالب بررسی شده از روزنامۀ جام جم و 35 درصد از مطالب از روزنامۀ همشهری است.

مطلب
	Frequency	Percent	Valid Percent	Cumulative Percent
Valid	1 ت?تر	92	20.1	20.3	20.3
2 متن	316	69.1	69.8	90.1
3 تصو?ر	45	9.8	9.9	100.0
Total	453	99.1	100.0
Missing	System	4	.9
Total	457	100.0

20درصد مطالب تیتر 70 درصد از مطالب متن و 10 درصد مطالب تصویر است.

ارزش

	Frequency	Percent	Valid Percent	Cumulative Percent
Valid	1 اعتقاد?	10	2.2	2.2	2.2
2 اخلاق?	10	2.2	2.2	4.4
3 عباد?	13	2.8	2.9	7.3
4 سا?ر	420	91.9	92.7	100.0
Total	453	99.1	100.0
Missing	System	4	.9
Total	457	100.0

2 درصد از کل مطالب اعتقادی است.

2 درصد از کل مطالب اخلاقی است

3 درصد از کل مطالب عبادی است.

و 92 درصد از کل مطالب سایر است.

جهت
	Frequency	Percent	Valid Percent	Cumulative Percent
Valid	1 مثبت	22	4.8	4.9	4.9
2 منف?	7	1.5	1.5	6.4
3 خنث?	422	92.3	93.2	99.6
4 تلف?ق?	2	.4	.4	100.0
Total	453	99.1	100.0
Missing	System	4	.9
Total	457	100.0

5درصد از مطالب مثبت است. 2 درصد مطالب منفی است. 92 درصد خنثی است. و 1 درصد تلفیقی است.

Case Processing Summary
	Cases
Valid	Missing	Total
N	Percent	N	Percent	N	Percent
مطلب * روزنامه	453	99.1%	4	.9%	457	100.0%

*مطلب روزنامه Crosstabulation**
% within روزنامه
	روزنامه	Total
1 جام جم	2 همشهر?
مطلب	1 ت?تر	13.8%	32.7%	20.3%
2 متن	80.1%	50.0%	69.8%
3 تصو?ر	6.1%	17.3%	9.9%
Total	100.0%	100.0%	100.0%

14 درصد از مطالب جام جم تیتر است و 33 درصد مطالب همشهری تیتر است.

80 درصد مطالب جام جم متن است و 50 درصد مطالب همشهری متن است.

6 درصد مطالب جام جم تصویر است و 17 درصد مطالب همشهری تصویر است

Case Processing Summary
	Cases
Valid	Missing	Total
N	Percent	N	Percent	N	Percent
ارزش * روزنامه	453	99.1%	4	.9%	457	100.0%

*ارزش روزنامه Crosstabulation**
% within روزنامه
	روزنامه	Total
1 جام جم	2 همشهر?
ارزش	1 اعتقاد?	1.7%	3.2%	2.2%
2 اخلاق?	2.0%	2.6%	2.2%
3 عباد?	3.0%	2.6%	2.9%
4 سا?ر	93.3%	91.7%	92.7%
Total	100.0%	100.0%	100.0%

2درصد از مطالب جام جم اعتقادی و 3درصد از مطالب همشهری اعتقادی است.

2 درصد از مطالب جام جم اخلاقی و 3 درصد از مطالب همشهری اخلاقی است.

3 درصد از مطالب جام جم عبادی و 2.5 درصد از مطالب همشهری عبادی است.

93 درصد از مطالب جام جم سایر و 92 درصد از مطالب همشهری سایر است.

Case Processing Summary
	Cases
Valid	Missing	Total
N	Percent	N	Percent	N	Percent
جهت * روزنامه	453	99.1%	4	.9%	457	100.0%

*جهت روزنامه Crosstabulation**
% within روزنامه
	روزنامه	Total
1 جام جم	2 همشهر?
جهت	1 مثبت	3.7%	7.1%	4.9%
2 منف?	1.7%	1.3%	1.5%
3 خنث?	93.9%	91.7%	93.2%
4 تلف?ق?	.7%		.4%
Total	100.0%	100.0%	100.0%

4 درصد از مطالب جام جم مثبت و 7 درصد از مطالب همشهری مثبت است.

2 درصد از مطالب جام جم منفی و 1 درصد از مطالب همشهری منفی است.

94 درصد از مطالب جام جم خنثی و 92 درصد از مطالب همشهری خنثی است.

1 درصد از مطالب جام جم تلفیقی است و همشهری مطالب تلفیقی ندارد.

Statistics
	روزنامه	مطلب	ارزش	جهت
N	Valid	453	453	453	453
Missing	4	4	4	4

فصل پنجم: نتیجه گیری:

بر اساس یافته های تحقیق فرضیۀ پژوهش رد شد و روزنامۀ همشهری در مقایسه با روزنامۀ جام جم اصول و ارزش های اسلامی را در متن مورد بررسی بیشتر رعایت کرده است.

سید روح الله دعائی

فهرست منابع و مآخذ

محسنيان راد، مهدي؛ انقلاب مطبوعات و ارزشها، تهران، سازمان مدارك فرهنگي انقلاب اسلامي، 1375

مصباح يزدي،محمد تقي؛اخلاق در قران، قم، موسسه امام خميني، 1380،جلد اول

مك كوايل، دنيس، در آمدي بر نظريه ارتباطات جمعي، پرويز اجلالي، تهران، 1385، دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها

مقایسه دو روزنامه جام جم و همشهری

1- صفحات اول دوم 23 و آخر روزنامۀ همشهری مورخ شنبه 28 فروردین 1389.

متغیرهای تحقیق

حدود 400 بند از هر دو روزنامه به علاوۀ حدود 80 تصویر.

روش نمونه‌گیری

مطالب مشابه :

نیازمندیهای همشهری،وانت مزدا

دفتر مستقيم قبول آگهي همشهري

نیازمندیهای سلام همشهری

نیازمندیهای صبح تهران،کارگر ساده

نیازمندی های همشهری خرید ماشین دست دوم فروش خودرو دست دوم

نیازمندیها،استخدام مربی مهدکودک

توضيحاتي درباره روزنامه همشهري

آشنایی با تاریخچه روزنامه همشهری

نیازمندی های روزنامه ی کشور

جذب تعدادی همکار مطبوعاتی در روزنامه همشهری گیلان