نوجوان بزهکار

ویژگی های نوجوانان بزهکار
به طور کلی می توانیم ویژگی های نوجوانان بزهکار را به گونه ی زیر تقسیم بندی کنیم:
- درصد بالایی از بزهکاران تمایل شدید خویش را به فعالیت های ماجراجویانه ابراز می دارند.
- معمولا افرادی هستند، بی قرار و ناآرام که به دنبال هیجان می گردند.
- در صورتی که پول در اختیار داشته باشند چندین بار در هفته به سینما می روند.
- معمولا تا دیروقت بیدار می مانند.
- دزدی های خویش را بیش تر در تاریکی شب مرتکب می شوند.
- کشیدن سیگار را خیلی زود آغاز می کنند و غالبا از خانه و خانواده فرار می کنند.
- شب را در کنار خیابان به صبح می رسانند.
- هر چند که بزهکاران از نظر عاطفی کم ثبات تر از غیربزهکاران هستند ولی از نظر شخصیتی دارای انرژی زیاد، پرخاشگری، حادثه جویی و لجاجت بیش تری هستند.
- حالت دفاعی شدید دارند.
- روان شناسان معتقد هستند که بزهکاران در مورد تنش های عاطفی و مشکلات خویش بیش تر با عمل و رفتار مقابله می کنند تا درباره ی آن بیندیشند.
- کم تر به اطاعت و تسلیم در برابر بزرگ سالان و به ویژه صاحبان قدرت تمایل دارند.
- کم تر به دیگران وابسته اند.
- به انگیزش های دیگران با سوءظن و بدگمانی می نگرند.
- بیش تر خودمدار هستند و ویژگی ها و گرایش های آنان از نقطه نظر سازگاری مطلوب در جامعه، نامناسب است.
- کم تر احساس بی پناهی، اضطراب و ترس از شکست در دل دارند.

علل و عوامل بزهکاری

در مورد بزهکاری علل فراوانی را می توان متصور شد. در این زمینه دیدگاه های زیادی وجود دارد که پاره ای از آن ها عبارتند از:
- اریکسون معتقد است هویتی را که نوجوان و جوان در صدد است تا به طور روشن با آن مواجه شود این است که او کیست و نقشی که در جامعه باید ایفا کند، چیست؟ اگر این هدایت با شکست مواجه شود، بحران حاصل می شود و احتمال سردرگمی و آشفتگی در شکل گیری هویت به وجود می آید که نتیجه ی آن بزهکاری است.
- گدارد سال ها تلاش کرد تا نشان دهد که بزهکاری از هوش پایین ناشی می شود. اصل کلاسیک گدارد این است که هر شخص کودن یک بزهکار بالقوه است.
- یکی از مولفان دو علت عمده برای بزهکاری نوجوان مطرح می کند:
1- عوامل بزه زای داخلی: برخی از خصوصیات و خصایل فردی، نوجوان را به سوی تبهکاری سوق می دهند. پاره ای از این صفات که جزء ویژگی های فردی محسوب می شوند، عبارت از وراثت، عوامل ذاتی غیرارثی و اختلال روانی هستند. عوامل ذاتی غیرارثی شامل موارد زیر است:
الف) عوامل مربوط به دوران حاملگی شامل سوء تغذیه ی مادر، سن مادر، تاثیر الکل و مواد مخدر، بیماری های مادر، تشعشعات رادیواکتیو است.
ب) عوامل مربوط به دوران زایمان.
2- عوامل بزه زای خارجی: الف) مشکلات ناشی از زندگی خانوادگی. ب) مشکلات ناشی از عوامل اجتماعی.
- هوتون بزهکاران را به عنوان افرادی می شناخت که تکامل لازم را نیافته اند و دارای خصوصیات جسمی ویژه ی زیر هستند: پیشانی دراز و باریک، گوش های بزرگ و برجسته، آرواره های بزرگ، برتری دست چپ، لب های نازک، لوچی چشم.
- فارینگتون و وست و هم چنین پاترسون و همکاران این نوجوانان را به عنوان افرادی توصیف کرده اند که از خانواده هایی با والدینی خشن و مسامحه کار و حتی در مواردی والدینی بدزبان آمده اند.
- کونوپکا (1966) معتقد است که بزهکاری در جنس مونث با چهار موضوع: 1) نیازهای وابستگی، 2) تجارب منفی با بزرگ سالان، 3) جدایی نژادی و پیش داوری، 4) عشق که مصطلح به «فانتزی سیندرلا» ارتباط دارد.
- از تعاریف متعدد درباره ی علل و عوامل بزهکاری چنین استنباط می گردد که عوامل خانوادگی نقش موثرتری در ایجاد بزهکاری دارد، لذا به توضیح اجمالی آن می پردازیم:
1- تبعیض: بررسی های صورت گرفته نشان می دهد که، تبعیض در خانواده و توجه بیش تر والدین به برخی از فرزندان و توجه کم تر نسبت به برخی دیگر، سبب ایجاد عقده حقارت و احساس نفرت و بدبینی در کودک می شود و به قول «ویتریج گروبرگ ولف» هم چشمی و رقابت موجود در خانواده تاثیر مخرب فراوانی در روحیه ی کودکان به جای می گذارد.
2- خشونت: رفتار خشونت آمیز خانواده پیامدهای نامناسبی در تربیت کودکان برجای خواهد گذاشت به عقیده ی پاره ای از روان شناسان و کارشناسان آمریکایی، ریشه ی اصلی جنایت ها و خشونت ها در جامعه، اعمال خشونت و تنبیه های بدنی است که، والدین در مورد فرزندان اعمال می دارند و این باعث ایجاد عقده های روانی در آنان می شود.
3- سن والدین: پدر و مادر خیلی مسن، فاقد واکنش ها و اعمال بازتابی ضروری هستند و نمی توانند وظیفه هایی را که از نظر تربیت فرزندان برعهده دارند به خوبی به عمل آورند و آنان را برای یک زندگی سالم و پایبند به مقررات و ارزش های اجتماعی بار آورند.
4- عقب ماندگی خانوادگی: خانواده های ایستا یا خانواده هایی که مسیر قهقرایی طی می کنند، فرزندان خود را بدبین، غیراجتماعی و بالاخره عصیانگر بار می آورند. به قول هابس بسیاری از کودکان پریشان حال و آشفته، از خانواده هایی هستند که از زندگی اجتماعی مجزا و بیگانه اند. به نظر وی کودک و خانواده وی می باید فعالانه در امور اجتماعی سهیم باشند.
5- بی سوادی: منظور فقط خواندن و نوشتن زبان مادری نیست، بلکه پایین بودن سطح فرهنگ و ناآگاهی به مسایل علمی، پرورشی است که زمینه ساز ارتکاب جرم به شمار می رود.
6- انحراف والدین: انحراف والدین یا یکی از اعضای خانواده و روال اخلاقی آنان، ارتباط مستقیمی با انحراف کودکان و نوجوانان دارد، به عنوان مثال خانواده ای که بر اثر اعتیاد به الکل و یا مواد مخدر به فساد کشانیده شود، نمی تواند کودکان سالمی پرورش دهد.
7- طلاق و کشمکش خانوادگی: گسستگی خانواده تاثیری مستقیم و قطعی در بروز رفتار ضد اجتماعی در کودکان دارد. بالبی معتقد است جدایی کودک از والدین، به خصوص مادر، موجب ناتوانی در برقراری رابطه ی عاطفی سالم و صحیح به هنگام بلوغ می شود. دکتر هویر روان شناس معاصر و پزشک بیماری های روانی، پس از بررسی های آماری ده کشور اروپایی مدعی شده است که 88 درصد اطفالی که مرتکب گناه می شوند از خانواده های گسسته هستند. هم چنان «آدلس» معتقد است که نقص بدنی، نازپروردگی کودکان و کودکان به خود رها شده، یعنی کودکانی که بر اثر جدایی پدر و مادر از یک دیگر، یا بر اثر غفلت و بی اعتنایی نسبت به تربیت آنان از راهنمایی و تشویق محروم مانده اند، مفاهیم نادرستی از جهان می یابند و در بزرگ سالی دشمن اجتماع می شوند.
- و در آخر و به طور اجمالی از دیگر عوامل موثر در بزهکاری می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- مجلات، تلویزیون، رادیو
2- عوامل اقتصادی و فقر
3- تاثیر دوستان و هم سالان بزهکار

میزان شیوع بزهکاری

دانستن این که واقعا چند درصد از نوجوانان دچار رفتارهای مشکل آفرین هستند غیرممکن است، زیرا اطلاعات موجود کامل نبوده و یا به شکلی دچار جهت گیری هستند.
جامع ترین و رایج ترین اطلاعات درباره ی میزان بروز رفتارهای مشکل آفرین از زمینه یابی ملی جوانان حاصل شده است الیوت، هویزنگا و منارد. در این تحقیق داده ها در سال 1976 از نمونه ی گسترده ای از پسران و دختران نیسن بین 11 تا 17 سال گردآوری شده بود. با قضاوت از روی این نمونه ی معرف می توان در حدود سی درصد از پسران و ده درصد از دختران را در آمریکا به عنوان متخلفان شدید طبقه بندی کرد که حداقل در سال سه بار در تخلفات شدیدی که منجر به توقیف آن ها شده است شرکت داشته اند. میانگین تخلفات شدید برای پسران 9 و برای دختران 5 بار در سال گزارش شد. اما باید به این نکته نیز توجه شود که حداقل سن بزهکاری در جامعه های مختلف فرق می کند: حداقل سن در آمریکا 7، انگلستان 10، یونان 12، فرانسه و لهستان 13، اتریش، آلمان، ایتالیا، بلژیک و یوگسلاوی 14 سال است. حداقل سن بزهکاری در زندان اصفهان 12 سال گزارش شده است. در کانون اصلاح و تربیت تهران و مشهد حداقل سن 10 سال بوده است.

پیشگیری از بزهکاری

در این زمینه نیز دیدگاه های متعددی وجود دارد که در ذیل به پاره ای از آن ها اشاره می شود:
- دکتر منصور استاد روان شناسی دانشگاه تهران در زمینه ی پیشگیری معتقد است که باید اقدامات زیر را انجام داد:
1) کوشش کنیم به صورت زودرس و قبل از موقع و مدت ها پیش از آن که اعمال بزهکارانه از فرد آدمی سر بزند کشف کنیم که بزهکاران بالقوه چه کسانی اند و اقدامات لازم را در موردشان به عمل آوریم تا به عمل پیشگیری تحقق بخشیده باشیم.
2) منظور از اقدامات مربوط به پیشگیری در سطح قبل از وقوع بزهکاری این است که مرتبا درصدد کشف افراد خطرناک جامعه باشیم.
3) پیشگیری را در سطح تکرار جرم انجام دهیم. یعنی سعی کنیم کسانی که یک بار به بزهکاری دست زده اند برای بار دوم مرتکب جرمی نشوند.
- ساری از جمله افرادی است که به پیشگیری اولیه معتقد است، منظور او از این پیشگیری حمله به اساسی ترین و بنیادی ترین علت های رفتار جنایی از جمله فقر آموزشی و بی کاری است و در این زمینه بر افزایش فرصت های شغلی تعلیم و تربیت و تقویت خانواده ها، تاکید می کند.
- در مورد پیشگیری از بزهکاری در مجله ی ندای اصلاح (1380) آمده است که پیشگیری از بزهکاری به دو صورت اعمال می شود: 1) پیشگیری عمومی: انجام اقداماتی که منجر به رفع نیازهای مادی و معنوی شخص می شود و در او نوعی احساس اغنا و امنیت ایجاد می کند، سبب می شود که دیگر انگیزه ی ارزش شکنی و قانون گریزی در شخص وجود نداشته باشد. این نوع پیشگیری صرفا در دست قوه ی مجریه و دولت است. 2) پیشگیری اختصاصی: این نوع پیشگیری در ارتباط با افرادی است که مرتکب جرم شده اند و ممکن است مجددا دست به ارتکاب جرم بزنند یا از لحاظ روحی و روانی یا شرایط خانوادگی آسیب پذیرند مانند فرزندانی که در خانواده های معتاد زندگی می کنند، اطفال بی سرپرست، اطفال فراری از خانه و... که می توانند در قالب پیشگیری اختصاصی مورد حمایت و توجه باشند.
- به طور کلی در مورد پیشگیری از ارتکاب جرایم نوحوانان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1) برقراری دوستی و تفاهم بین والدین
2) هم بازی شدن با کودک و نوجوان
3) احتراز از رقابت در جلب محبت والدین
4) عدم ایجاد ناسازگاری در محیط خانواده
5) عدم پرخاشگری والدین
6) پرورش حس اعتماد به نفس در فرزندان
7) تامین محیط و مسکن مناسب
8) تامین نیازهای مادی و معنوی
9) تامین آموزش و پرورش مناسب از طریق عملکرد موثر مدرسه و معلم.

درمان بزهکاری

در زمینه درمان بزهکاری، دکتر منصور به موارد زیر اشاره می کند:
1) اجتناب از تشدید وضع بزهکاران
2) مشاهده
3) درمان سرپایی
4) درمان در موسسات شبانه روزی
5) نظام درمان روزانه یا نیمه آزاد
6) پیگیری یا مراقبت های بعد از درمان
7) تربیت متخصصان و کارکنان فنی
دکتر شهرآرای در زمینه ی درمان بزهکاری معتقد است که معمولی ترین رویکرد برای کاهش رفتار مشکل آفرین، درمان روان شناختی بوده، ولی درمان انفرادی نوجوانان شواهد کمی از اثرات مثبت نشان داده است.
نتیجه گیری و پیشنهاد:
پیشگیری از ناهنجاری های اجتماعی با شناخت دقیق، برنامه ریزی و اقدامی اجتماعی میسر است. لذا بیش از آن که بزهکاری نوجوانان و مشکلات خانوادگی را، از جنبه ی زیستی و روان شناختی مورد مطالعه و بررسی قرار دهند و بر همان اساس برای مشکلات اجتماعی نسخه ی فردی پیچند باید برای پیشگیری از معضل بزهکاری نوجوانان، در کارکرد نهادهای اجتماعی بازنگری شود و با تدوین برنامه های تامین سلامت اجتماعی از این معضل پیشگیری کنند.
اگرچه عوامل متعددی در ایجاد بزهکاری نقش دارند ولی عوامل مربوط به خانواده، همانطور که گفته شده موثرترین نقش را در ایجاد بزهکاری دارد.
فرد بزهکار قبل از هر چیز یک انسان است و به مراقبت و کمک ما نیاز دارد و به قول کوراکیوس: «فرد بزهکار نه به خشم و عصبانیت ما نیاز دارد و نه به احساساتی شدن بیش از حد ما».
آموزش و پرورش باید علاوه بر فعالیت های تحصیلی و آموزش حرفه ای به موارد زیر توجه خاص مبذول دارد:
1) تعلیم ارزش های بنیادین و ایجاد احترام برای هویت و الگوهای فرهنگی کودکان و نوجوانان
2) ارتقا و پرورش شخصیت، استعداد و توانایی های ذهنی و جسمانی کودکان و نوجوانان در حد کمال
3) پرداختن به فعالیت هایی که موجب پرورش احساس یگانگی با مدرسه و جامعه و روحیه ی احترام به قوانین در فرد می شود.
4) تشویق نوجوانان و جوانان به درک عقاید مختلف و تفاوت های فرهنگی و احترام گزاردن به آن ها.

نوجوان بزهکار

علل و عوامل بزهکاری

میزان شیوع بزهکاری

پیشگیری از بزهکاری

درمان بزهکاری

مطالب مشابه :

آغاز بازگشت آزادگان به میهن اسلامی

اقدام مجلس درباره تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان

قانون تسهیلات استخدامی و اجتماعی جانبازان

رای مثبت به استفساریه قانون استخدامی جانبازان

افشای دروغ قتل ندا آقا سلطان+فیلم

برگزاری اولین آزمون استخدامی مشترک دستگاه‌ها

تصویب فوریت اصلاحیه ماده 190 قانون استخدامی سپاه در مجلس!!

ایثارگران بدانند؛ به‌کارگیری و تبدیل وضعیت استخدامی

نوجوان بزهکار