گروه بندی در کلاس

در كلاس های درس چندپایه، تقسیم دانش آموزان به گروه های كاری، یكی از راهبردهای اثربخش است. انواع گروه بندی دانش آموزان در زیر آمده است:

الف) گروه بندی بر پایه توانایی مشابه

در این نوع گروه بندی، دانش آموزان در قالب گروه های قوی، متوسط و ضعیف سازماندهی می شوند. یكی از مزایای این نوع گروه بندی، ایجاد فرصت برای دانش آموزان به منظور كار با همتایان خود است. این گروه بندی برای موضوعاتی چون، ریاضیات ، زبان (خواندن و نوشتن) و تربیت بدنی مناسب است.

ب) گروه بندی كودكان براساس توانایی های متفاوت

این نوع گروه بندی بر مبنای توانایی های مختلف دانش آموزان شكل می گیرد. گروه بندی كودكان براساس توانایی های مختلف برای انجام «كارهای مشاركتی و انجام واحدهای كار» مناسب است.

پ) گروه بندی سنی

گروه بندی بر پایه ی سن تقویمی دانش آموزان انجام می گیرد. این نوع گروه بندی بر مبنای این فرض شكل گرفته است كه وقتی دانش آموزان با افراد هم سن و سال خودكار می كنند پیشرفت بیشتری به دست می آورند.

ت) گروه بندی كودكان براساس سن های متفاوت

این نوع گروه بندی برای انجام كارهای گروهی، هنری و انجام فعالیت های یادگیری مناسب است.

ث) گروه بندی داوطلبانه

در این نوع گروه بندی،‌ دانش آموزان می توانند هم گروهی های خود را انتخاب كنند. این نوع گروه بندی به دوستان و یا خواهران و برادرانی كه در كلاس های چندپایه حضور دارند امكان همكاری و مشاركت می دهد.

ج) گروه بندی تصادفی

این نوع گروه بندی با استفاده از اعداد، نام رنگ ها، فصل ها و ... فرصت همكاری و هم اندیشی كلیه دانش آموزان را با هم فراهم می كند.

فنون تدریس

فنون تدریس، روش هایی هستند كه معلمان از آن ها در انجام فعالیت های یاددهی – یادگیری استفاده می كنند. برای مثال، معلم می تواند از «روش سخنرانی» برای ارائه مورد جدید و از «پرسش و پاسخ» به منظور جمع آوری بازخورد بهره بگیرد.

به هر حال، باید توجه داشت كه هیچ روش میان بر یا ایده آلی برای تدریس وجود ندارد. روش های تدریس مختلف یا راهبردهای گوناگون دارای میزان معینی اثرگذاری برای یادگیری دانش آموزان است. معلم متبحر، راهبردهای متفاوتی را به هم می آمیزد تا نیازهای آموزشی دانش آموزان را برآورده سازد. باید به یاد داشت: « معلم متبحر پرورش می یابد، مادر زاد متبحر نمی شود.»

فن تعامل

الف) تعامل بین معلم و دانش آموز (تعامل یك به یك)

این تكنیك می طلبد دانش آموزان به صورت زوجی سازماندهی گردند. هر زوج به ایفای نقش می پردازند. یكی از دانش آموزان نقش معلم و دیگری نقش یادگیرنده را ایفا می كند. معلم، سوال می پرسد، ارائه تكلیف كرده یا دستورالعملی صادر می كند، یادگیرنده باید به سوال پاسخ داده یا از دستورالعمل پیروی كند؛ سپس، نقش ها تعویض می شود و دانش آموزی كه نقش معلم را ایفا می كند، نقش یادگیرنده را ایفا می كند و دانش آموزی كه نقش یادگیرنده را ایفا می كرد، نقش معلم را ایفا می كند. این فن در كلاس های چندپایه كاربرد فراوان دارد.

ب) تدریس همتا (تدریس همشاگردی)

هدف از كابرد فن تدریس همتا، استفاده از دانش آموز قوی تر برای اعضای ضعیف گروه است. وقتی دانش آموزان به تدریس بپردازند، به یادگیرندگانی برتر تبدیل می شوند . احترام متقابل ، اجتماعی شدن و درك و فهم از طریق فعالیت های همیاری و همكاری افزایش می یابد. دانش آموزان از اینكه بتوانند مطلبی یا مهارتی را آموزش دهند احساس غرور می كنند. دانش آموزان پایه های بالاتر در كلاس می توانند به دانش آموزان پایه های پایین تر تدریس نمایند و بدینوسیله خود نیز بر مطالب درسی مسلط گردند.

پ) یادگیری تیمی

در یادگیری تیمی، دانش آموزان به گروه های مختلفی تقسیم می شوند. پس از آن كه گروه های دانش آموزی شكل گرفت،‌ معلم از گروه ها می خواهد برای خود مسئول و منشی انتخاب كنند. مسئول به هدایت گروه می پردازد؛ و منشی گروه، سوال را می نویسد و نظرات اعضای گروه را ثبت كند، همچنین می تواند به جمع بندی نظرات هم بپردازد.

وقتی دانش آموزان به یادگیری تیمی می پردازند، معلم باید در میان گروه ها قدم بزند و به صورت خاص به هر یك ازگروه ها كمك كند. ایجاد رقابت بین گروه های همیار می تواند تحریك كننده باشد و در میان آنان ایجاد دوستی كند.

رویكردهای تدریس در آموزش كلاس های چندپایه

شیوه آموزش در كلاس های چندپایه ممكن است به یكی از روش های زیر اجرا شود:

1- تدریس یك یا چند ماده درسی به صورت جداگانه به 2 پاییه یا بیشتر در یك جلسه (رویكرد محوری – گروهی)

2- تدریس یك ماده درسی براساس موضوع مشابه به تمام پایه ها به طور همزمان در یك جلسه (رویكرد مفهومی – گروهی)

3- تدریس به چند پایه با ماده درسی و موضوع مشترك و چند پایه با ماده های درسی متفاوت در یك جلسه (رویكرد مختلط)

رویكرد محوری گروهی

این شیوه به این دلیل محوری نامیده می شود كه معلم، محور تدریس خود را در یك جلسه 45 دقیقه ای با توجه به پایه های موجود و با اختصاص وقت مناسب برای هر پایه ی محور، به تدریس می پردازد. در هنگام فعالیت پایه ی محور، پایه های دیگر با نظارت غیرمستقیم معلم، به فعالیت های فرعی می پردازد. در این روش، گاهی از دانش آموزان مستعد پایه های بالاتر در جهت نظارت بر گروه «خود آموخت» استفاده می شود كه معمولاً به این دانش آموز «معلم یار» گفته می شود.

رویكرد مفهومی – گروهی (موضوع مشترك)

در این روش معلم یك ماده درسی را با تلفیق و ادغام مشابهات و مشتركات درسی، به تناسب اطلاعات واندوخته های قبلی دانش آموزان شروع و پس از ارائه مشتركات و كلیات، مسائل فرعی و اختصاصی هر پایه را جداگانه تدریس می كند.

مثلاً برای تمام پایه ها آموزش جمع در درس ریاضی باشد برای كلاس اول جمع اعداد یك رقمی، برای كلاس دوم جمع اعداد دو رقمی، برای كلاس سوم جمع اعداد سه رقمی وكلاس های چهارم و پنجم جمع اعداد كسری ؛ در این حالت بهتر است ابتدا به كلاس های پایین تر تدریس كرد تا یادآوری برای كلاس های بالاتر باشد.

همچنین در این روش استفاده موثری از وسایل آزمایشگاهی و رسانه های آموزشی صورت می گیرد. و دانش آموزان ضعیف كلاس های بالاتر می توانند از برنامه درسی كلاس های پایین تر استفاده كنند و دانش آموزان مستعد كلاس های پایین تر می توانند از برنامه ی درسی كلاس های بالاتر استفاده كنند و مراحل تدریس در حقیقت یك نوع ارزشیابی و آمادگی برای پایه های بالاتر است.

گروه بندی در کلاس

مطالب مشابه :

گروه بندی در کلاس

گروه بندی

اهمیت گروه بندی در کلاس علوم

بارم بندی درس کاربر فلش وزارت ارشاد

گروه بندی در کلاس چند پایه

نكاتی در مورد بهتر شدن اداره ی کلاس درس تربيت بدنی