تاريخچه روابط صنعتي

تاريخچه روابط صنعتي

تعريف روابط صنعتي عبارت از :
روابط صنعتي فرآيند تصميمات هم آهنگ در چارچوب شرايط سياسي ، اقتصادي ، و اجتماعي بمنظور تنظيم روابط کارکنان و مديريت در جهت رعايت حقوق طرفين است . اغلب صاحب نظران معتقدند که نظام روابط کار در هر جامعه اي بازتاب شرايط محيطي آن جامعه است
اهميت روابط صنعتي :
روابط کار در سطح يک سازمان بصورت کارآيي ، بهره وري و رضايت شغلي تجلي مي يابد که ثبات و ادامه حيات سازمان را تأمين مي کند . در سطح ملي نيز بصورت بهبود بهره وري و افزايش درآمد متجلي ميشود . بطوري که موجب ثبات و امنيت اجتماعي و سياسي ميگردد .
بطور کلي اهميت روابط کار را مي توان در دو فرآيند زير بيان کرد :
* راهنمايي هايي را جهت طراحي راه کارهايي براي بهره برداري حداکثــر از بخش مهمــي از ثـروت ملي يعني « نيروي کار » فراهم کرده ، و در اختيار برنامه ريزان و مجريان کشور قرار مي دهد
تاريــخچــه روابط کار درجهان
در حدود پنج هزار سال قبل اولين مفهوم روابط کار بصورت ابتدايي و در رابطه با تهيه طرحهاي اجرايي براي رفع مشکلات مرتبط با روابط بين کارگران و کارفرمايان ( کارکنان و مديريت ) مشاهده ميگردد .
روابط کار قبل از انقلاب صنعتي
* حدود 3700 سال قبل از ميلاد مسيح در زمان حکومت حمورايي پادشاه بابل اقداماتي در زمينه تعيين حداقل دستمزد و تعيين فهرست دستمزدها بعمل آمد .
* در دوره هخامنشيان در ايران نوعي نظام دستمزد وجود داشت که در آن طبقه بندي مشاغل پرداخت حقوق مساوي براي کار مســاوي ، عدم تفاوت بين کارگر زن و مرد، حداقل سن براي کار ( 15 سال ) و پرداخت پاداش و عيدي پيش بيني شده بود .
* اسلام با بيان مطالبي فلسفي و ارائه حقوق کار ، چگونگي تنظيم روابط کار را تشريح مي کند . بطور کلي حقوق اسلامي در مورد « کارانساني » ديدي وسيع تر از « حقوق کار » داشته و احکام آن فقط منحصر به کارگران نميشود بلکه تمامي طبقات جامعه را شامل ميشود
* در اسلام نکته مهم ارزش مادي و معنوي کار است زيرا احکام اسلامي تنها مالکيتي را مشروع ميداند که نتيجه کار و فعاليت انسان باشد .

روابط کار بعداز انقلاب صنعتي
انقلاب صنعتي که منشأ تحولات بزرگي در زمينه هاي اقتصادي ، اجتماعي ، سياسي و فن آوري بود ، اساس روابط صنعتي امروز را شکل داده است .
روابط کار ( روابط صنعتي ) در اين دوره تحت تأثير دو پديده « تحول فکري » و « تحول صنعتي » قرار گرفته است :

الف تحول فکري
* با وقوع انقلاب کبير فرانسه وپيدايش نظريه هاي اصالت فرد و اقتصاد آزاد ، مباحث مرتبط با حوزه روابط کار ، حقوق کار و کارکنان شکل گرفتند.

ب – تحول صنعتي :
شروع انقلاب صنعتي و افزايش واحدهاي توليدي موجبات مهاجرت از روستا به مراکز صنعتي وشهرها ، افزايش تعداد کارگران در واحدهاي صنعتي ، تنوع مشاغل ، کاهش امنيت شغلي و... را فراهم آورد و در نتيجه زمينه پيدايش واحدهاي روابط صنعتي ايجاد گرديد .

تاريخچه روابط کاردرايران
با پيدايش صنعت نفت در زمان سلسله قاجار ، تحولي در روابط کار ايجاد شد اما شيوه تبعيض آميز خارجيان حاکم بر اين صنعت موجب نارضايتي کارگران ايراني گرديد و زمينه تشکل آنان را فراهم کرد . مبارزات اين تشکلهاي کارگري با کمک تحولي که بعدها انقلاب مشروطه ايجاد کرده بود ، دگرگونيهايي را در روابط بين کارگران و کارفرمايان بوجود آورد .
درحدوو پنجاه سال قبل ، حرکت کلي کشور بسوي صنعتي شدن با احداث راه آهن ، کارخانه هاي نساجي ، قند ، سيمان ، کبريت سازي ، پالايشگاه ............ شروع شد .
در نتيجه با افزايش کارگران ، نياز به وضع قوانين و مقرراتي جهت تعيين حقوق آنان محسوس گرديد . از طرفي با ازدياد واحدهاي توليدي و عدم توجه کارفرمايان به حقوق کارگران ، تدريجاً زمينه دخالت دولت در روابط کار فراهم شد و دولت ناگزير شد تا بتدريج قوانين و مقرراتي را براي ساماندهي روابط کار وضع نمايد .
اهم اين قوانين و مقررات عبارت بود از :
1 - در اين برهه زماني اولين سند دخالت دولت در روابط کار ، فرماني است که در سال 1302 توسط والي کرمان و بلوچستان در حمايت از کارگران کارگاههاي قالي بافي صادر شد و پيرامون ساعات کار ، ايام تعطيل ، حداقل سن کار ، شرايط محيط کار و بازرسي از محيط کار مقرراتي را وضع کرد .
2- مقررات مربوط به قرارداد کار در قانون مدني مصوبه 1307 که در آن به اجاره اشخاص اشاره شده است .
3- وضع و اجراي قانون تأمين اجتماعي ( در سالهاي 1309 تا 1311 ) . زيرا احداث راه آهن سراسري و ساختمانهاي دولتي ، با وقوع حوادث ناشي از کار توأم بود .
4- نظامنامه کارخانه ها و مؤسسه هاي صنعتي کشور ( مصوب 1315 هيئت دولت ) که در آن مواردي از قبيل حفاظت و بهداشت کار ، بازرسي کار و تأمين اجتماعي پيش بيني شده بود .
* پس از پيروي انقلاب اسلامي ، وزارت کار و امور اجتماعي ، قانون جديد کار را تدوين نمود که بتصويب دولت و مجلس شوراي اسلامي رسيد ولي به دليل ايرادهاي شوراي نگهبان ، سرانجام پس از اصلاح در 76 ماده بتصويب مجمع تشخيص مصلحت نظام رسيد و به دولت ابلاغ گرديد و از سال 1369 به اجراء درآمد .

تاريخچه روابط کار ( روابط صنعتي ) در شرکت ملي نفت ايران
از بدو پيدايش صنعت نفت در کشور ، موضوعات روابط کار به اشکال مختلف مورد امعان نظر قرار داشته اند و واحد متولي آن تحت عنوان واحد “ روابط صنعتي “ انجام وظيفه مي کرد اين واحد در خصوص موارد ذيل فعاليت مي نمايد :
1) تقويت ارکان ايمني و بهداشت محيط کار
2) حمايت از کارکنان در برابر عوارض و حوادث خاصه حوادث ناشي از کار
3) حفظ و ارتقاء سلامتي و بهداشت رواني کارکنان
4 ) بررسي و ارائه گزارشهاي تحليلي همراه با پيشنهاد براي تامين و توسعه رفاه کارکنان در محيط کار و محيط زندگي
5) مطالعه وپيشنهاد براي تعديل حقوق / دستمزد و جبران صعوبت کار
6) شناسايي مشاغل سخت و زيان آور و توجه به شاغلين اين مشاغل
7) مشارکت در تهيه و تدوين مقررات ، آيين نامه ها و دستورالعملها
8) انجام نظر سنجي ها و پروژه هاي مطالعاتي براي شناسايي علل و عوارض پديده هاي آسيب رسان در محيطهاي کاري و ارائه پيشنهادهاي سازنده جهت حل و فصل اين گروه مشکلات
9) جلب توجه مسئولين به اهميت و پيگيري مسائل مرتبط با اعمال مديريت منابع انساني و توجه به نيروي کار در طي مراحل استخدام ، آموزش ، انتصابات و مسير ارتقاء شغلي ، ارزشيابي و خاتمه خدمت
10) ارائه طرحهايي براي جلب مشارکت کارکنان در تصميم گيريها
11) همکاري در مذاکره با سازمان تامين اجتماعي ، وزارت کارو امور اجتماعي ، شرکتهاي بيمه و ...
وظايف روابط کار و صندوق تأمين آتيه
1- اجراي متمرکز دستور العمل طرح تامين آتيه کارکنان درسطح شرکت ملي نفت ايران
2- اجراي متمرکز دستورالعمل انتخاب و تشويق مديران وکارکنان نمونه در سطح شرکت ملي نفت ايران
3 - بررسي و رسيدگي به مسايل و مشکلات مطروحه از سوي واحدها و کارکنان مرتبط با حوزه روابط کار
4- حضور در جلسات براي بررسي ، رسيدگي ، تجديد نظر و يا تدوين مقررات و دستورالعملها و هماهنگي در روشهاي اجرايي مرتبط با بهبود محيط و شرايط کار
5- نظارت در حيطه وظايف محوله و ارائه نظرات مشورتي به شرکتها / مديريتها / واحدها مختلف براي هماهنگي و انطباق عملکرد با ضوابط و مقررات .
6- بازديد از شرکتها و مناطق عملياتي براي انعکاس مشکلات در قالب گزارش همراه با پيشنهاد
7- انجام پروژه هاي مطالعاتي بمنظور آسيب شناسي و در نتيجه کمک به بهبود محيط و شرايط کار
8- تشکيل جلسات با واحدهاي موازي در شرکتهاي تابعه بمنظور تبادل نظر و هماهنگي در اقدامات و فعاليتهاي مرتبط با حوزه کاري ، در قبال مسائل و مشکلات فراگير .
پروژه هاي مطالعاتي واجرايي انجام پذيرفته در روابط کار و صندوق تامين آتيه کارکنان
* پروژه مطالعاتي “ اصلاح طرح تامين آتيه کارکنان “
* پروژه مطالعاتي “ بررسي چگونگي گذران اوقات فراغت کارکنان در مناطق عملياتي ( اجرا در شرکت ملي حفاري ايران)
* پروژه مطالعاتي “ بررسي چگونگي گذران اوقات فراغت کارکنان درمناطق عملياتي “ (اجرا در شرکت عمليات اکتشاف ، شرکت پايانه هاي صادرات مواد نفتي ، شرکت نفت فلات قاره )
* پروژه مطالعاتي “ بررسي علل شيوع اعتياد و راهکارهاي پيشگيري و درمان با توجه به علت شناسي آن و مقايسه اثر بخشي راهکارهاي درماني و پيشگيرانه صورت پذيرفته در سطح شرکت ملي نفت ايران “
* پروژه اجرائي “ طراحي و استقرار سيستم مکانيزه در واحد روابط کار و مددکاري اجتماعي “
* پروژه مطالعاتي “ بررسي علل و شناسايي نوع فرسودگي شغلي کارکنان مناطق عملياتي شرکت نفت فلات قاره ايران و ارائه راهکارهاي عملياتي متناسب “

تاريخچه روابط صنعتي

مطالب مشابه :

تاريخچه روابط صنعتي

گزارش روابط عمومی گروه صنعتی ایران خودرو

مزد و نقش آن در روابط صنعتي

اختلافات ناشی از روابط صنعتی

هيچ واحد صنعتي كه باعث تحول اقتصادي شود درشهرهاي استان وجود ندارد

جدول دروس پودمانی و ترمی

مددكاري اجتماعي