آثار تاريخي و جاذبه هاي توريستي اصفهان :.
در ضلع شرقي ميدان امام (نقش جهان) مسجدي قراردارد كه در زمان شاه عباس اول صفوي ، هنگام احداث ميدان و همراه با بناهاي اطراف آن به منظور محل عبادت و حوزه تدريس مرحوم شيخ لطف اله ، كه از علما و روحانيون بزرگ جبل عامل در لبنان بوده ، ساخته شده است . ساختمان مسجد در سال 1011 هـ .ق آغاز و در سال 1028 به پايان رسيده است . اين مسجد داراي يك شبستان زيرزميني است كه كف گنبدخانه را از سطح زمين بالاتر قرارداده است . به خاطر استفاده هاي خاص علمي ـ مذهبي از اين مسجد ، نيازي به احداث حياط و مناره نبوده است . گنبد بر روي هشت طاق جناغي قرار گرفته و لبه اين طاقها با كاشيهاي پيچ به رنگ فيروزه ، تزئين يافته است .
سطوح داخلي به ويژه محراب مسحد شيخ لطف اله از شاه كارهاي بي نظير هنر كاشي كاري هفت رنگ و معرق است. در محراب دو كتيبه وجود دارد كه عبارت ذيل بر آنها نوشته شده است : عمل فقيرحقير محتاج به رحمه خدا محمد رضا بن استاد حسين بنا اصفهاني .
اين نوشته مبين آن است كه استادان و هنرمندان و سازندگان بناهاي آن زمان در مقابل قدرت جان آفرين تسليم فرود آورده و هرگز نخوت و تكبر به وجودشان راه نيافته است .
مسجد جامع اصفهان در گوشه شمال غربي ميدان قديم احداث گرديده است . مسجد اوليه دركنار روستاي قديمي ياوان و احتمالاًُ بر روي يك بناي مربوط به قبل از اسلام احداث گرديده است .
شهر اصفهان در سال 24 هجري ، دين مبين اسلام را مي پذيرد و اولين مسجد رادر محل فعلي با ابعادي محدودتر در سال 156 هجري مي سازد . در قرن سوم هجري به علت گسترش شهر و ازدياد جمعيت ، مسجد وسيع تري بر روي مسجد اوليه پايه ريزي مي گردد . عمده ترين سبك معماري به كار رفته در مسجد مربوط به دوره سلجوقي ، به شيوه رازي است . در اين شيوه كاربرد آجر و ايجاد نماهاي آجري با طرحهاي گره در حد اعلاء مهارت و زيبائي در نماي داخلي و خارجي گنبدهاي خاكي و نظام الملك ظاهر گشته است . گچ بري محراب او لجايتو ، تزئينات كاشي كاري و خطوط بنائي و مقرنس سازي هاي مختلف ايوانها همراه با كتيبه هاي خط كوفي و ثلث ، نشانگر كوشش و علاقه هنرمندان اصفهاني در بناي اين مسجد مي باشد . مسجد جامع اصفهان را مي توان ، به حق دايره المعارف معماري و يادگارهاي با ارزش تاريخي ، فرهنگي و هنري شهر اصفهان محسوب نمود و به خاطر همين ارزشهاي نهفته اش ، حفاظت و مراقبت از آن ، از جمله وظائف ديني ، ملي و فرهنگي همگان تلقي مي گردد .
كاخ هشت بهشت در ميان باغ بلبل ، داخل مجموعه دولتخانه دوره صفوي در زمان حكومت شاه سليمان (در نيمه دوم قرن 11 هجري قمري) ساخته شده است . موقعيت ممتاز باغ و عمارت هشت بهشت به گونه اي بوده كه ورودي هاي باغ از كليه اضلاع آن انجام مي گرفته است . در جنوب باغ هشت بهشت در زمان شاه سلطان حسين ، مجموعه مدرسه و كاروان سرا و بازارچه احداث گرديده است .
نام هشت بهشت عمدتاً در اصطلاح زمان خود ، به معناي هشتي يا ورودي بهشت بوده است . عمارت هشت بهشت در دو طبقه و بر روي يك كرسي با ازاره سنگي ساخته شده و تركيب احجام و فضاهاي معماري به گونه اي ماهرانه و متناسب انجام گرفته است . در وسط ساختمان ، فضاي اصلي و مركزي قرار دارد كه در پلان به صورت هشت ضلعي است . ارتباط دو طبقه از طريق دو دستگاه راه پله انجام مي گيرد كليه سطوح ايوانهاي هشتي مركزي ، اتاقها و راهروها ، با سبكهاي متنوعي تزيئن شده است . از جمله خصوصيات منحصر به فرد اين عمارت ، حوض مرواريد و آبشار ايوان جنوبي است كه آب آن از حوض فوقاني تأمين شده است .
در قسمت شرق رودخانه زاينده رود و پل خواجو از آثار دوره صفويه در سال 1060 هجري ، مصادف با زندگي شاه عباس دوم احداث شده است . پل خواجو در طراحي قديم براي چندين منظور در نظر گرفته شده است . قسمت فوقاني براي حركت سريع و عبور كالسكه ها و چهارپايان بوده در حالي كه بخش تحتاني عمدتاً براي حركت آرام و توقف و تأمل عابرين پياده بوده است . قسمت زيرين تماماً از سنگ و ملات ساروج ساخته شده و دهانه هاي عبور آب به صورت بند با تخته هاي قطور چوبي قابل كنترل بوده و با بستن كامل دهانه ها سطح آب در قسمت غربي پل بالا آمده و درياچه كوچكي را به وجود مي آورد . در سمت شرقي ، پلكانهاي سنگي انسان را تا حد تماس با آب به پائين هدايت مي كند . ضمن اينكه اين پلكانها خود محلي براي نشستن و لذت بردن از مناظر طبيعي مي باشد . در قسمت مركزي پل ، عمارت بيگلربيگي در طبقه فوقاني و در دو طرف راهروي پل براي پذيرائي و تشريفات رسمي ساخته شده است كه اطاقهاي آن در دوره هاي مختلف با نقوش رنگ طلائي تزئين گرديده است .
سي وسه پل
زماني كه اصفهان به عنوان مركز حكومت دولت صفويه انتخاب مي گردد ، جهت گسترش شهر به طرف جنوب متمايل مي شود . و عنصر مهم شهرسازي در آن طرح ، محور چهار باغ بوده كه از دروازه دولت به سوي جنوب احداث مي گردد و حدود شش كيلومتر طول آن بوده است . اين خيابان الزاماً از رودخانه عبور مي نمايد و بدين جهت معماران آن زمان، پل الهورديخان را كه به سي و سه پل معروف مي باشد بر روي زاينده رود و منطبق بر محور چهارباغ ايجاد مي نمايند . زمان احداث پل درحد فاصل سالهاي 1008 تا1011 هجري قمري بوده و طول آن سيصد متر و عرض آن 14 متر مي باشد . اين پل از معماري بسيار زيبا و متناسب برخوردار است ، نظم طولاني دهانه هاي آن ، ابهت و وقار خاصي در آن به وجود آورده است . در طرفين سطح فوقاني ، دو راهروي سرپوشيده ساخته شده كه هم در زمستان و هم در تابستان سرپناه مطمئني براي عابرين مي باشد . پل الهورديخان را مي توان نتيجه مطلوب تركيب فنون در مهندسي با هنر معماري محسوب كرد .
در قرن يازدهم هجري ، تعدادي از ارامنه ساكن در ارمنستان فعلي به اصفهان منتقل گشته و در دهكده اي در جنوب غرب اصفهان سكونت داده شدند . نام آن دهكده را جلفا گذاشتند . پادشاهان صفوي براساس فراميني كه صادر كردند ، آزادي هاي مذهبي براي آنها را تضمين نمودند و اين اقليت ارامنه را مورد حمايت قراردادند . در بين ساكنان جلفا ، تجار و افرادي كه دانش فني آن دوران را دارا بودند ، وجود داشتند . با كمك و مساعدت تجار ارمني چند كليسا از جمله كليساي وانك احداث گرديد . اكنون جلفا بخشي از شهر اصفهان محسوب مي گردد . كليساي وانك يكي از زيباترين كليساهاي ايران است كه داراي آميخته اي از معماري ايراني و اروپائي مي باشد . داخل كليسا تزئينات هنري از جمله گچبري ، نقاشي و طلاكاري وجود دارد . در كنار كليسا ، موزه با ارزشي وجود دارد كه در آن تابلوهاي نفيس نقاشي ، كتب خطي و ساير اشيا نفيس هنري ديده مي شود .
كوه آتشگاه در 7 كيلومتري غرب اصفهان در همان مسير منارجنبان قراردارد . ارتفاع اين كوه حدود 1680 متر از سطح دريا است . در زمان ساسانيان يك آتشكده در بالاي اين كوه احداث شده است . ساختمان از خشت هاي بسيار بزرگ و ضخيم ساخته شده است . جايگاه و محل روشن نگه داشتن آتش هنوز در بين خرابه هاي بالاي كوه ديده مي شود و اين بنا يكي از معدود بناهاي مربوط به دوران قبل از اسلام است .
منـارجـنـبــان
منارجنبان يكي از آثار تاريخي مشهور ايران است كه در 5 كيلومتري غرب اصفهان در جاده اصفهان به نجف آباد قراردارد . ساختمان داراي يك ايوان و دو مناره است . قبر عبداله اين محمد ابن محمود يكي ازچهره هاي شاخص قرن 8 هجري در اين بنا قراردارد . احداث اين بنا همزمان با دوران حكومت ايلخانيان مغول مي باشد . اين بنا از نقطه نظر معماري ، داراي ارزش فراواني است . يكي از ويژگيهاي اين بنا اين است كه اگر يكي از مناره ها تكان داده شود ، مناره دوم و تمام ساختمان تكان و حركت بسيار محسوس دارد . ارتفاع ايوان از سطح زمين 10 متر و ارتفاع مناره ها 5/17 متر مي باشد . مسئله بسيار مهم اين است كه اين بنا را براي تكان دادن نساخته اند وتكان دادن زياد آن موجب ويراني بنا مي گردد .
مسجد حكيم
مسجد حكيم اصفهان يكي از مساجد بسيار نفيس چهار ايوانه است كه در فاصله سالهاي 1051 تا1073 هـ .ق مقارن با سلطنت شاه صفي و شاه عباس دوم به همت طبيب حكيم محمد داوودخان ملقب به تقرب خان بر روي ويرانه هاي مسجد جامع جور جيراز بناهاي قرن چهارم هجري ساخته شده است . براساس كتيبه هاي موجود ، معمار اين بنا محمدعلي بن ستاد علي بيك اصفهاني است . آنچه مسجد حكيم را در عداد مساجد بسيار نفيس دوران صفويه قرار مي دهد ، ارزشهاي خاص معماري ، كتيبه هاي متعدد آن است كه به دست استاد محمدرضا امامي ، خوشنويس نامدار عصر صفويه تحرير شده است . از ديگر قسمتهاي ديدني اين بنا مي توان به محراب بسيار زيبايي كه با مقرنسها و كتيبه ها كه به خط ثلث بر زمينه لاجوردي تزئين يافته است اشاره كرد .
مسجد سيد
مسجد سيد بزرگترين و مشهورترين مسجد اصفهان از قرن سيزدهم هجري است كه به دستور(حجت الاسلام حاج سيدباقر شفتي ) از علماي بزرگ اماميه كه در دوره سلطنت محمدشاه قاجار مي زيسته بنا شده است ، در تزئينات كاشيكاري با طرح گلدان و منظره هائي كه نمايش داده شده است . رنگ قرمز روشن نقش عمده اي دارد و اين همان رنگي است كه در مساجد ديگر دوره قاجار مانند مسجد رحيم خان و مسجد ركن الملك نيز مشاهده مي شود . آرامگاه (سيد حجه الاسلام ) كه بسيار مجلل و باشكوه بنا شده است ، در گوشه شمال شرقي صحن مسجد قرار دارد . در اين مسجد تاريخهاي متعددي از سال 1255 تا1311 هجري ديده مي شود كه كتيبه هاي آن به خط محمدباقر شريف شيرازي است . تزئينات داخل گنبد آرامگاه ، از نوع تزئينات گچبري ، آئينه كاري و طلاكاري است كه به همراه ضريح نقره و طلاكوب آن با خطوط بسيار زيبا از قسمتهاي تماشائي اين مسجد مي باشد .
گنجينه هاي هنرهاي تزئيني
گنجينه (موزه) هنرهاي تزئيني ايران در عمارت تاريخي ، ركيب خانه قراردارد . كه در اوايل قرن 11 هـ .ق مقارن با سلطنت شاه عباس اول در ميان مجموعه بناهاي دولتخانه صفوي احداث و به عنوان محل نگهداري لوازم سواركاري و يراق آلات مركب سلطنتي مورد استفاده قرار مي گيرد . اين عمارت در دوره قاجار ، اندوني ظل السلطان حاكم اصفهان بوده و در دوره پهلوي نيز به عنوان اداره و ثبت احوال مورد استفاده قرار داشته است . اين گنجينه مشتمل بر بخشهاي مختلف خوشنويسي از قبيل آثار خطي و كتابت ، جلد سازي و نگارگري و آثار لاكي ، بافته ها و رودوزيهاي سنتي ، فلزكاري ، آثار چوبي ، سفال و آبگينه مي باشد كه يادگارهاي نفيس و ارزشمندي از دوره صفوي و قاجاريه را در بر مي گيرد .
كاروانسراي عباسي ، واحد اقامتي و پذيرائي جديد
در قرن يازدهم هجري كه در دوران صفويه ، در سراسر ايرذان و در نقاط بسيار حساس ، كاروانسراهاي بسيار زيبا احداث گرديد كه در نوع خود در جهان بي نظير هستند . در حقيقت مي توان گفت كاروان سراهاي مورد نظر براي توسعه گردشگري به ويژه جهانگردي تجاري مورد استفاده قرار مي گرفت و اماكن بسيار مناسبي براي اقامت و مبادله كالا به حساب مي آمدند . از قرن 12 هجري به بعد اين كاروانسراها مورد بي مهري قرار گرفتند و بسياري ازآنها نيمه ويران شدند . به دليل مكان مناسب كاروانسراها و استحكام آنها تعدادي از آنها جهت استفاده هاي مختلف بازسازي شدند . از جمله تبديل يك كاروانسرا در درون شهر اصفهان به يك هتل بي نظير و زيبا . در طي سه سال گذشته به ابتكار رياست سازمان ايرانگردي آقاي مهندس معزل الدين تعدادي از اين كاروانسراها مورد مرمت و بازسازي قرار گرفتند تا آنها را به اماكن اقامتي و پذيرائي براي گردشگران ايراني و خارجي آماده كنند . از جمله كاروانسراي عباسي در 40 كيلومتري جاده اصفهان به تهران يكي از آنهاست كه در آينده بسيار نزديك نه تنها به عنوان يك اثر تاريخي بلكه به عنوان يك واحد اقامتي و پذيرائي كه داراي فضائي بسيار زيبا سنتي و آرامش بخش مي باشد . به تأسيسات جهانگردي اصفهان اضافه مي گردد . با تداوم اين ابتكار نه تنها كاروانسراهاي عباسي از ويراني كامل نجات مي يابند بلكه به صورت تأسيسات اقامتي و پذيرائي مورد نياز در گوشه گوشه ايران ظاهر مي شود . شرحي كه در اين نقشه راهنما آمده است بسيار مختصر و تنها مورد تعدادي از آثار تاريخي و جاذبه هاي جهانگردي شهر اصفهان مي باشد . در اين شهر بيش از 2000 اثر تاريخي به ثبت رسيده وجود دارد كه امكان معرفي همه آنها امكان پذير نيست لذا از گردشگران عزيز تقاضا مي شود براي كسب اطلاعات درباره ساير آثار تاريخي و جاذبه هاي جهانگردي به دفتر اطلاع رساني سازمان گردشگري واقع در ميدان امام جنب عمارت تاريخي عالي قاپو و يا با تلفن 228491 تماس حاصل فرمائيد .
مهمانسراي عباسي ، موزه هنرهاي تزئيني دوران معاصر
يكي از كاروانسراهاي قرن 11 هجري كه در مركز اصفهان قرار داشت به يك مهمانسراي بسيارمجلل و زيبا تبديل شده است . ضمن مرمت كاروانسرا با همان بافت اصلي و سنتي بخشهاي جديدي هم به اين كاروانسرا اضافه شده است . براي تزئين قسمتهاي مختلف اين كاروانسرا از بسياري از هنرهاي تزئيني كه طي قرون گذشته در بناهاي تاريخي اصفهان به كار گرفته شده بودند الهام گرفته شده است و با ياري صدها استاد و هنرمند ايراني كه در زمينه هنرهاي تزيئني داراي دانش و تجربه كافي بودند اين مهمانسرا به يك موزه تبديل گرديده است . قسمتهاي مختلف اين مهمانسرا به شكل زيبا و بي نظيري تزئين شده و اين مكان تنها يك مهمانسرا نيست بلكه گنجينه اي از هنرهاي تزيئني دوران معاصر است . ديدار از اين مجموعه زيبا را به گردشگران عزيز توصيه مي كنيم
مطالب مشابه :
آثار تاريخي و جاذبه هاي توريستي اصفهان :.
آثار تاريخي و جاذبه هاي توريستي ساكن در ارمنستان فعلي به ديدني اين بنا مي
شهرستان بندر عباس
اماکن توریستی گزیده تصاویر ایران نقشه راههای ایران وضعیت آب و ارمنستان ديدني و
"ارزیل" دهکده ای سحر انگیز در میان کوه ها
و ارمنستان از ديگر جاهاي ديدني دهكده توريستي ارزيل مي شوند.و
برچسب :
جاهاي ديدني و توريستي ارمنستان