استان گیلان

کشاورزی: کشاورزی در استان گیلان از رونق فراوانی برخوردار است و از نظر زمین زیرکشت و محصولات کشاورزی، به دو منطقه جلگه‌ای و کوهستانی تقسیم می‌شود. در منطقه جلگه‌ای با بهره‌گیری از خاک حاصلخیز، شبکه آب‌رسانی وسیع، وجود هوای معتدل و مرطوب، محصولات همچون برنج، چای، توتون، بادام زمینی، حبوبات، صیفی‌جات و مرکبات کشت می‌شود و منطقه کوهستانی نیز به دلیل وجود خاک و شبکه آب‌رسانی مناسب به مرکز کشت گندم، جو، یونجه، زیتون و فندق تبدیل شده است. از مهم‌ترین فراورده‌های کشاورزی استان می‌توان به برنج، توتون، مرکبات، چای، فندق، بادام زمینی، گردو، فندق، دانه‌های روغنی، گل و گیاهان زینتی، سیب‌زمینی، کدو و زیتون اشاره کرد.

استان گیلان به جهت کشت و تولید چای، زیتون، فندق و بادام زمینی در کشور رتبه اول و به جهت کشت و تولید برنج رتبه دوم را دارد.

دامداری: پرورش دام در این استان به دلیل دارا بودن مراتع مناسب، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار می‌باشد. فراورده‌های دامی این استان عبارتند از شیر، گوشت مرغ، ماهی، خاویار، عسل و پیله ابریشم

صنایع کارخانه‌ای: به دلیل این که استان گیلان به عنوان قطب کشاورزی در برابر صنعت از حساسیت‌های خاص زیست محیطی برخوردار است، از این رو امکان ایجاد تأسیسات صنعتی در نقاط مختلف استان میسر نمی‌باشد بنابراین دست اندر کاران صنعت استان در جهت حمایت و توسعه صنعت به نحوی که بخش کشاورزی از مصونیت لازم برخوردار باشد با رعایت جمیع جهات، شهرک‌های صنعتی متعددی ایجاد نموده‌اند که عبارتند از شهرک صنعتی رشت، شهرک صنعتی لوشان، شهرک صنعتی انزلی، شهرک صنعتی تالش، شهرک صنعتی صومعه سرا، شهرک صنعتی سیاهکل، شهرک صنعتی آستانه، شهرک صنعتی شفت، شهرک صنعتی لنگرود، شهرک صنعتی خرشک، شهرک صنعتی جیرند و شهرک صنعتی رودسر.

انواع صنایع موجود در استان عبارتند از صنایع سلولزی، لوازم خانگی، نساجی، فرش و موکت، رادیاتور، داروسازی، سیم و کابل، تجهیزات حمل و نقل، ابزار پزشکی و اپتیکی، تجهیزات ارتباطی و برق و الکترونیک، ماشین‌های دفتری و محاسباتی، ماشین‌سازی و ساخت تجهیزات، محصولات فلزی، لاستیکی و پلاستیکی، تولیدات مواد و محصولات شیمیایی، فرآورده‌های نفتی و کک، محصولات کاغذی، دباغی و چرم و محصولات غذایی.

صنایع دستی: صنایع دستی استان گیلان عبارتند از:

سبدبافی و حصیربافی: این هنر از صنایع دستی و خانگی بسیار رایج در استان گیلان است و تولید انواع سبدها و حصیرها در اکثر نقاط این استان رواج دارد. مواد اولیه این رشته از نی و سوف است که به طور خودرو در باتلاق‌ها می‌رویند. تولیدکنندگان در فصل غیرکشاورزی به تولید این محصولات اعم از حصیر، زیرانداز، کلاه، ساک و ... اشتغال دارند. رشت، خمام، بندر انزلی، گلشن، اطراف لنگرود، رودسر، غازیان و جفرود از مراکز مهم این رشته می‌باشند.

مروار بافی: مروار بافی عبارتست از بافت اشیای مختلف نظیر سبد، کیف، ظرف میوه‌خوری و ... با ساقه‌های تازه گیاهان و چوب نازک درختان. در واقع مروار یک نوع چوب ترکه‌ای است که در منطقه سولقان در اطراف تهران کاشته می‌شود. مهم‌ترین مراکز مروار بافی روستاهای صیقلان و جمعه بازار از توابع صومعه سرا می‌باشند. محصولاتی که به این روش تولید می‌شوند از نظر شکل و ظاهر به محصولات بامبوبافی بسیار شبیه می‌باشند.

گلیم و جاجیم: در مناطقی همچون نمیران و حیران (در آستارا و تالش) این هنر بیشتر معمول بوده و تولیدات چندانی ندارد.

سفال و سرامیک سازی: این صنعت در مناطقی همچون آستارا، سیاهکل، لنگرود و رودسر بیشتر معمول است و تولیدات آن شامل ظروف مختلف و سفال سقف می‌باشد. به دلیل رطوبت هوا و بارندگی‌های تقریباً دائمی از گذشته‌های دور سفال سقف برای پوشش ساختمان‌ها استفاده می‌شده است.

بامبو بافی: بامبو احتمالاً کلمه‌ای چینی یا ژاپنی است که در واقع همان نی خیزران است که به صورت خودرو در مناطق باتلاقی و مرداب‌ها می‌روید. شروع کار بامبو بافی همزمان با متداول شدن کشت چای در گیلان آغاز و رواج یافته است. بیشترین مراکز آن در لاهیجان (به ویژه لیالستان) است. تولیدات این صنعت از تنوع زیادی برخوردار است و شامل شکلات‌خوری، میوه‌خوری، جای نان، لوستر و ... می‌باشد.

نمدمالی: این هنر بیشتر در اطراف رودبار و قاسم‌آباد شهرستان رودسر معمول است. ماده اولیه مورد نیاز برای تهیه نمد به طور معمول ضایعات پشم و کرک قالی است ولی از آنجا که تولید نمد بنا بر سفارش متقاضی به نمدمال صورت می‌گیرد از پشم‌های مرغوب نیز در آن استفاده می‌شود. استفاده از نمد به عنوان زیرانداز و یکی از تن‌پوش‌های سنتی ایران سابقه طولانی دارد ولی مصرف عمده آن به عنوان زیرانداز است.

چارق‌دوزی: این صنعت در اطراف فومن به ویژه در ماسوله به صورت تولید کفش چرمی (چموش) به اندازه‌های مختلف رواج دارد و مواد اولیه آن چرم است. تولیدات این صنعت در سال‌های اخیر جنبه مصرفی خود را از دست داده و بیشتر حالت تزئینی به خود گرفته است.

جوراب بافی: این هنر بیشتر در مناطق کوهستانی به ویژه در ماسوله رواج دارد.

نازک‌کاری چوب (خرّاطی): این صنعت ضمن آن که در بیشتر شهرهای استان گیلان معمول است، اما در شهر رشت از موقعیت و فعالیت بیشتری برخوردار است. تولیدات این هنر متنوع و شامل انواع ظروف، عصا و اشیای تزئینی است.

چادرشب بافی: چادر بافی عبارتست از بافت پارچه در اندازه‌های 2×2 متر که بیشتر در قاسم‌آباد شهرستان رودسر رواج دارد.

منبت‌کاری: منبت‌کاری از جمله صنایع دستی ظریف ایران است و هنری است مشتمل بر حکاکی و کنده‌کاری بر روی چوب بر اساس نقشه‌ای دقیق. در استان گیلان به دلیل وجود جنگل و درخت، چوب‌های زیادی در دسترس است و صنعت‌گران این خطّه به ایجاد آثار بسیار زیبایی می‌پردازند. این هنر در ایران از قدمت بالایی برخوردار است ولی از آنجا که چوب دارای مقاومت قابل ملاحظه‌ای در برابر رطوبت و عوامل جوی نیست، متأسفانه نمونه و اثری از آثار منبت‌کاری شده در دوره پیش از اسلام در دست نیست.

معرق روی چوب: این هنر در شهر رشت و به صورت خصوصی رواج دارد.

نقاشی روی کدو: در لیالستان از توابع لاهیجان نوعی کدو کشت می‌شود که به کدوی قلیایی معروف است و در شرایط خاص پرورش می‌یابد. ابتدا کدوی نارس را درون قالبی چوبی که جداره آن به شکل‌های زیبا و متفاوت مشبَّک است، قرار می‌دهند و دهانه آن را می‌بندند به طوری که فقط ساقه کدو از دهانه قالب بیرون باشد. کدو که به تدریج رشد می‌کند شکل قالب چوبی را به خود می‌گیرد و از داخل روزنه‌های قالب مشبک به بیرون نفوذ می‌کنند. پس از رسیدن کامل کدو آن را از ساقه جدا کرده و با احتیاط قالب را باز می‌کنند و سپس آن را نقاشی کرده و برای آن که رنگ آن قهوه‌ای تیره شود، آن را درون ظرف بزرگی با پوست انار و زاج سیاه می‌جوشانند و سپس قسمت‌هایی از پوست کدو را که باقی مانده است می‌تراشند و در نتیجه نقش و نگار روی آن ظاهر می‌شود. این کدو پس از رسیدن خود به خود توخالی می‌شود. از این محصول بیشتر برای قلیان، پایه آباژور و ... استفاده می‌کنند.

رَشتی دوزی: قلاب‌دوزی که هم‌اکنون در بسیاری از نقاط کشور رایج است و عده زیادی از زنان و دختران خانه‌دار به آن می‌پردازند، در شهرستان رشت از ویژگی و ارزش بیشتری برخوردار است و به همین اعتبار نیز در بین سایر قلاب‌دوزی‌ها با عنوان «رشتی‌ دوزی» معروف است اگرچه در حال حاضر از گستردگی پیشین برخوردار نیست اما با این همه هنوز تنها مرکز تولید مصنوعات قلاب‌دوزی با نخ ابریشم را باید در شهر رشت دانست. هم اکنون نوعی قلاب‌دوزی شبیه آنچه در رشت وجود دارد، در مهاباد (در استان آذربایجان غربی) نیز رایج است اما هیچ گونه شباهتی بین تولیدات این دو شهر به چشم نمی‌خورد زیرا قلاب‌دوزی رشت و مهاباد اگرچه هر دو به یک شیوه انجام می‌شود و ابزار کار و نقوش آن‌ها تقریباً همسان است ولی تولیدات مهاباد به طور عمده دربر دارنده رنگ‌های سیاه و سفید بوده و فاقد تنوع رنگ دست‌دوزی‌های رشت است.

از دیگر صنایع دستی استان گیلان می‌توان به تولید نوعی صندوق‌های مخصوص به نام بولاکی، مرواریدبافی، تولید عروسک‌های کاموایی، چهل تکه دوزی و شال‌بافی اشاره نمود.

معادن استان گیلان

از معادن شناخته شده استان می‌توان به معادن زغال‌سنگ، صدف دریایی، ماسه ریخته‌گری، خاک‌های صنعتی، خاک نسوز، سنگ ساختمانی، نفت، گاز، سنگ آهک، گرانیت و میکا، سنگ چینی، سنگ لاشه، ماسه‌‌های سیلیسی، مواد فلزی از قبیل آهن، منگنز، طلا، سرب، روی، مس، تیتان، کرم، کبالت، قلع، مواد غیرفلزی شامل آزبست میکا، فلدسپات، پومیس، تالک، باریتین، آلونیت و انواع سنگ‌های تزئینی اشاره کرد.

ویرایش

استان گیلان

مطالب مشابه :

قلابدوزی رشت ( رشتی دوزی )

بانوی هنرمند اهل انزلی، نشان مرغوبیت صنایع دستی یونسکو را کسب کرد

رشتی دوزی بازتاب زیبایی های هزاررنگ گیلان

رودوزی‌های سنتی

توجه توجه

سیرتاریخی صنعت رشتی دوزی در گیلان

مقاله هنر خاتم

استان گیلان

تبيين جايگاه صنايع دستي در توسعه ي گردشگري استان گيلان مطالعه ي موردي: صنعت رشتي دوزي(قلاب دوزي)

معرفی صنایع دستی استان گیلان