فرهنگ و هنر ترکمن :

مراسم عروسيمراسمات عروسي ترکمن ها متفاوت است و سن ازدواج در بين ترکمن ها پايين است يکي از عوامل پايين بودن سن ازدواج تغيير و تحول جامعه از دوران ساده عشيرتي به دوران مالکيت خان خاني است . بعد از هم پاشيدن دوران ساده عشيرتي تقسيم آب و زمين بر مبناي تامل قرار مي گيرد به افراد مجرد سهمي از توليدات و نعم اجتماعي تعلق نمي گرفت. براي همين خان ها براي دريافت سهم زياد از توليدات اجتماعي ،فرزندان خويش را از همان دوران نوجواني زن مي دادند.

مراحل ازدواج ترکمن ها قديم
در مرحله اول ازدواج – تصميم گرفتن پدر و مادر و جلب موافقت پدر عروس که به آن «سوز آتمک» مي گويند يعني اطلاع دادن ، البته اين مرحله بدون اطلاع داماد صورت مي گيرد.
مرحله دوم – تعيين وقت ساعت مناسب براي عروسي و آمدن دسته اي از زنان قبيله داماد به خانواده عروس که ان را «دوزدادرمگ» ، شيريني رد کردن مي گويند.مرحله سوم ، تعيين قيمت عروس که مشکل ترين مرحله عروسي است که بر عهده ياشولي ها طايفه داماد است.در مورد شيزبها يموت ها چاروا قسمت اعظم شيربها را به صورت مال (گوسفند ، گاو ، قوچ ،شتر) مي پردازند ولي يموت هاي « چمور» به صورت پول نقد که در سال هاي مختلف فرق مي کند .مرحله بعدي روز عروسي است که در خانه داماد يک روز قبل از آمدن عروس مراسم جشن و سرور بر پا است و همچنين جشن کوچکي نيز در خانه عروس پيک هاي اسب از طرف پدر داماد به ميان طايفه ها راه مي افتد و خبر ازدواج را با صداي بلند اعلام مي دارند.
قبل از عروسي هم هفت آلاچيق اطراف خانه داماد مقدمات کمک و ياوري خود را اعلام مي دارند . ارابه هاي کوچک و بزرگ کنار خانه پدر و داماد جمع مي شوند و صداي بلند«قوتلي بولسون» و «خوش گلدينيز» (مبارک باشد) و (خوش آمديد) از هر سو طنين انداز است، براي اينکه مجلس عروسي پرشورتر شود از دسته هاي آواز خوان بخشي استفاده مي کنند. داماد در خانه دوست خود که «مصايب/ مصاحب» گفته مي شود جشن ديگري با شرکت هم سالان و دوستان خود برپا مي دارد.مادر داماد و مادرعروس هم ، هر کدام در آلاچيق هايي از مهمانان زن پذيرايي مي کنند و هر کدام از زنان با هدايايي مي روند و در مقابل با هديه ديگر بر مي گردند.روز بعد شتري آمده مي کنند و روي آن را کجاوه اي مي بندند که به آن «هاليق» مي گويند و تعدادي «ياش اولي»(ريش سفيد) به طرف طايفه ي عروس به راه مي افتند . داماد با مصايب خود منتظر آمدن عروس مي شود و عروس هم از خانه خودشان به خانه عمومي خود مي رود. ريش سفيدان داماد بعد از صرف غذا به ريش سفيدان طايفه عروس مي گويند : « خوب غذا را خورديم موقعش رسيد که برگرديم » ، ما يکي از ريش سفيدان طايفه عروس مي گويد : «به سلامت که مي رويد ولي هر چه با خود آورديد بدهيد». در اين هنگام مقدار پولي را که در ازاء شيربها داده مي شود به ريش سفيدان طايفه عروس مي دهند و بعد از آن دعايي خوانده مي شود و از آن آلاچيق بيرون آمده به زناني که براي بردن عروسشان آمدند مي گويند «ما اجازه گرفتيم شما عروستان را ببريد» و زنان به آلاچيقي که عروس همراه «ينگه هايش» در آن نشسته اند مي روند ولي زنان طايفه عروس با گرفتن پاي زنان طايفه داماد ظاهراً مانع از بردن عروس مي شوند که اصطلاحاً به آن «گوفرديگ» يا «آياق آلماق» مي گويند. اين عمل که روزي جزء واقعيات عيني بوده به صورت رسم معنوي و به صورت سنت درآمده است که در ميان اقوام يونان و اقوام آفريقائي نمونه هايي از اين آداب و رسوم ديده شده است. عروس را با روسري قرمز (کورته) سوار کجاوه مي کنند در اين موقع برادر عروس جلوي کجاوه را مي گيرد و او نيز ظاهراً مانع از بردن عروس مي شود به هر طريقي او را راضي مي کنند و عروس را به خانه داماد به حرکت در مي آورند. در اين موقع جوانان ده با پرتاب سنگ و کلوخ بر آنان نارضايتي خود را ابراز مي دارند. البته قبل از بردن عروس زنان دو طرف ، چاشو را به يکديگر پرتاب مي کنند و در هر پرتابي آبا و اجداد عروس و داماد را معرفي مي کنند کاروان ديگري جهيزيه عروس را مي برد در ضمن عبور آنها از هر روستايي مردمان ده براي خوشبختي عروس و داماد دعا مي خوانند.در موقع آوردن عروس قسمتي از گوشت و استخوان سينه که شکل مثلث را دارد و دوش ناميده مي شود با سکه هاي نقره مي آويزند و آن را به خانه عروس مي برند و اين عمل در هر عيد قربان تکرار مي شود . که هم اکنون نيز مرسوم است.همراه با رسيدن عروس به طايفه داماد شور و غوغا به حداکثر خود مي رسد. مراسم « سچمک» اجرا مي شود. هر کدام از قوم و خويشان داماد سکه هاي پول به طرف مردم پخش مي کنند و از طرف ديگر مراسم اسب دواني و کشتي گيري آغاز مي شود و بهترين اسب ها، «بايراق» (جايزه) دريافت مي کنند.عروس را به خانه عمومي داماد وارد مي کنند . زني از درون در آلاچيق را گرفته مانع ورود آنان مي شود و تا به او هديه اي ندهند در را باز نمي کند که به «قابي ساقلاماق» مي گويند. بعد از وارد شدن عروس و ينگه هايش در گوشه آلاچيق پرده اي به نام «توتي» کشيده مي شود. دختران محل به ديدن عروس مي آيند ، از اين لحظه به بعد عروس بايستي صورت خود را از پدر و مادر و قوم خويش داماد بپوشاند.بعد از صرف نهار آخوندي به وکالت از طرف عروس و داماد که به انتخاب خود آنان است نزد آخوند ديگري رفته مراسم عقد را برگزار مي کنند. وکيل عروس اشاره به وکيل دا ماد مي گويد« من از اين مرد مقداري طلب دارم که همين الان مي خواهم» وکيل داماد با ظاهري پرخاشگر مي گويد « من از کجا به تو بدهکارم» و کار با يک دعواي ساختگي که به آشتي مي انجامد پايان يافته و آخوند ضمن گذاشتن شيريني در دست آنان خطبه عقد را مي خواند و بعد طرفين از آبي که اصطلاحاً «نکاسو» (آب نکاح) گفته مي شود مي نوشند در اين حال چند زن منسوب به عروس و داماد بيرون از اطاق مشغول قيچي زدن هستند به اين اعتقاد که نيت هر دشمني در حين خواندن خطبه عقد در دم تيز قيچي پاره شود در ضمن براي عروس و داماد قلب گوسفندي را به داماد مي فرستند تا بخورند به اين اميد که قلب و دل آنها با هم باشد و هيچکس حق خوردن از اين کباب را ندارد.قبل از غروب آفتاب دست عروس و داماد را در دست يکديگر گذاشته ، زنان قبيله براي خوشبختي آنان شعر زير را مي خوانند که در واقع تعيين خط مشي آينده آنهاست:« آلاجا کوينگ گيدرمه آرپا چورک ايدرمهساغ الي ساري ياغدا سول الي سوق اونداآعزلا قاپدرمه توي نيق لاد پدرمهچايرکمين چرماشادينگ هل لر کمين اورنا شادينگيوزدان يوزدان يوي دارادينگ يوزليگ کوينگ گيدرادينگآل يانقاقدان آفشرادينگ آلا يورقان دفشادينگآي يوزيني سنگاتافشرديم سني خدايه تافشرديم»ترجمه: پيراهن بد مپوشان ، نان جو مخوران، دست راستش در روغن زرد ، دست چپش در آرد بگذار (کنايه از ثروت). نگذار کسي به اوگزندي برساند ، مثل يونجه به هم بچسبيد مثل ساقه درخت مو به هم بچسبيد،هميشه دستش پرازپول شود پيراهن گرانبها برايش بخر ، از لب هاي سرخش بوسه بگير ماه رو را به تو سپردم ، تو را به خدا. و سه بار اين شعر تکرار مي شود و در وسط هر بار داماد را با مصايبش به دور آلاچيق مي گردانند و عده اي نوجوانان با چوب و دست ظاهراً او را مي زنند.

بعد از آن مراسم «چاي » است به اين معني که داماد و مصايبش با عده اي از نزديکين و دوستانش به آلاچيق که عروس در آن نشسته مي روند و از دست تازه عروس چاي مي نوشند و هر کدام ، هديه اي مي دهند و بعد از پرسيدن نام و ساير خصوصيات ايل و طايفه بر مي گردند . فلسفه چاي خوردن به اين علت است که چون عروس و داماد همديگر را قبلاً نديده اند اين افراد و دوستان باعث باز شدن سر صحبت و حرف زدن عروس و داماد مي شود.از طرف ديگر در خانه داماد بين قوم و خويش «سويچليک هالتا» يعني کيسه هاي کوچکي که از شيريني و نقل و سکه در آن است و معمولاً عروس با خود مي آورد تقسيم مي شود و معمولاً 30 الي 40 تا است.فرداي عروس را به خانه داماد مي آورند و به جاي کلاه دخترانه(بوريک) پيشاني بند پارچه اي و دايره شکل به نام «آل دانقي» يا«آن ناقي» بر سر او مي گذارند.بعد از دو روز عروس را به خانه خودشان بر مي گردانند که در زبان محلي به آن «قايتارماق» مي گويند و پس از يک سال دوباره با مقدراي جهيزيه به خانه داماد مي آيد و اين رفت و برگشت 3 الي 4 بار تکرار مي شود که عروس و داماد براي زندگي آينده پخته تر مي شود.
واين گوشه اي مراسم پر رمز و راز عروسي ترکمن ها است که مختصراً بيان شد.پوشش و زيور آلات ترکمن هالباس هاي ترکمن چه زن چه مرد از ابريشم بوده ، بافت آن به عهده زنان مي باشد.
لباس مردان: پوشش مردان عبارتند از بالا پوش بلند که تا زير زانوان مي رسد که به آن دون مي گويند و کلاه پوستي با پشم هاي نسبتاً دراز به نام پخور تلپک پيراهن بسيار ساده که يقه ندارد و يقه هاي آن نيز بسيار کوتاه و مدور و بي دکمه است با آستين هاي بلند به جاي دکمه ها بند مي بستند و به آن سپ يقه مي گفتند يقه ها را با سوزن دوزي هاي مفصلي از نوع جويجه بورون (نوک جوجه) زينت مي دادند. سر آستين گلدوزي شده را گلباغ مي گفتند.در زمستان از پوستين استفاده مي کنند که به آن ايچمه ک مي نامند که بهترين نوع پوستين ،«باغانا ايچمه ک » است که از پوست بره يک ماهه تهيه و با دباغي پوست ان را بصورت خوب عمل مي آوردند. از انواع ديگر پوستين «سيلکمه ايچمه ک» که از پوست بره 5 الي 6 ماهه تهيه و پس از دباغي آن را با انواع مواد طبيعي به رنگ زرد درمي آورند.از پشم شتر نيز لباس هاي مخصوص تهيه مي کنند که به آن «چاکمن» مي گويند و آن بالا پوش درازتر از کت معمولي است.لباس اصلي ترکمن ها رداي بلندي بوده که به آن «دون» مي گفتند که به رنگ ونوع بافت به دو نوع تقسيم مي شود . اگر از ابريشم که به تمام قرمز رنگ باشد«غئزيل دون» و اگر رنگ آن متمايل به زرد و بافت پارچه آن يکنواخت نباشد و پيله هايي با رنگ مختلف از درون آن عبور دهندبه آن «غار مادون» مي گويند بر حاشيه دون نوارهاي سوزن دوزي از نوع آلا جا وجود دارد که به زيبايي دون مي افزايد. بر کمر و به روي دون کمربندي از شال و يا نقره مي بستند که به آن شد هغوشان و يا ترمه شال مي گويند.شلوار مردان عبارتند از شلوار گشادي بوده و از درون ليفه آن رشته اي از پنبه بافته و هوتازهايي بر سر آن تزيين مي کردند که به آن اوچغور مي گويند.کلاه مردان: دومه تلپه ک (به ترکمني کلاه را تلپه ک مي نامند)پخور تلپه ک کلاهي بلند با پشم هاي دراز شيپرمه تلپه ک (کلاهي نه چندان بلند ک هدر بالاي آن اندکي فراضي است)با پوشش مردان:به صورت چکمه هاي بلند چرمي بوده که نوک آن برگردان بود. چوپانان از پوست گاو چارقي تهيه مي کنند که مخصوص استفاده در صحرا و خاک نرم است. قبل از پوشيدن چارق ، پارچه اي مي بافند و آنرا دور پا تا ساق مي پيچند که به آن دولاق مي گويند.از رم شتر ، پاپوش تابستاني درست مي کنند که شبيه سرپايي امروزي است به اين نوع پاپوش تابستاني چهپه ک يا يلکن مي گويند.لباس زنان:لباس زنان ترکمن بسيار متنوع و در هر دوره از سني به شکل خاصي بروز مي کند تنوع لباس علت و فلسفه خاصي دارد که با سن زنان همراه است.دختران ترکمن کلاهي بر سر مي گذارند که آن را به نام هاي مختلف چون بوريگ تا سه گ و تاخيه مي خوانند بروي اين کلاه را بصورت گرد و بدون برجستگي مي باشد. با پولک و قبک هاي نقره اي زينت مي دهند.دختران ترکمن سينه ريز درشتي بر گردن مي آويزند که به آن بقو مي گويند و بر يقه پيراهن نيز گل يقه . پيراهن هاي قرمز رنگي از ابريشم دارند که در قسمت يقه و در قسمت مچ سوزن دوزي مي شود و انتها پارچه شلوارشان نيز سوزن دوزي مفصلي دارد.شلوار زنانه بلق ناميده مي شود . نقوش سوزن دوزي پاچه شلوار زنان «اياق اورني» اسامي گوناگوني دارد از جمله دويه کله (سر شتر) سگدرمه جويجه(نقش جوجه)، واخ آرمان ، ايکي حورمان که به ترتيب از پايين تا نزديکي ساق پا را تشکيل مي دهد . علاوه بر نقوش فوق نقوشي به نام قوش غانات (لاب پرنده9 قويماق، تکه نقش، موي نقش (نقش عقرب) و بوستاني را نيز به کار مي برند.کفش زنان را هنرمندان محلي مي دوختند ، کفش هاي نظير گل ميخ لي قرمه کوش با نوک برگردان و پاشنه اي بلند مشهور بود.وقتي دختر ترکمن عروسي مي کند ، به جاي کلاه دخترانه بوريگ پيشاني بندي به شکل نيم تاج با آويزه اي از طلا و نقره بر سر مي گذارند .دختران براي دوران عروس شدن ، نيم تنه مخصوصي درست مي کنند که پر از سوزن دوزي و آويزه هايي از سکه و پولک هاي نقره اي است که به آن چاووت مي نامند .روسري بر دو قسم است يکي نسبتا ضخيم با سوزن دوزي مفصل که به آن گورته مي گويند و ديگر بافته اي از ابريشم نازک که به آن قينگاچ مي گويند.
در بين يموت ها روسري هايي به نام چاشو نيز استفاده مي کردند که خود بر چند قسم است از قبيل ارش چاشو ، المينچه چاشو ، آطلا زچاشو ، غارتمه چاشو مي باشد.
اسامي برخي زيور زنانه 1-آچار باغ – گردنبندي نقره اي با آب طلا 2- گل يقه-به يقه پيراهن مي بندند 3-قولاق حالقه: گوشئاره است که انواع مختلفي دارد مانند آيلي حالقه ف تومار چالقي حالقه 4-بيله زيگ: دستبندي است که بر مچ دست مي بندند.
تمامي زيور هاي فوق توسط زرگران ترکمن درست مي شد.

صنايع دستي :ترکمن ها در شکوفايي هندي که يادگارهاي فراواني از آن به جا گذاشته اند ، تاثير عميقي داشته اند و با الهام از محيط زندگي خود آفرينش هاي مادي فراواني را به دوران ما منتقل نمودند. اساس آفرينش هاي هندي ترکمن در قالي و نمد بافي ، سوزن دوزي و صنعت چوب وآهن الهام از محيط زندگي و مناظر طبيعي است.
صنايع دستي ترکمن : 1- گروه چت مه اقالي 2- گروه قاقمه (گليم) 3- گروه باسمه (نمدبافي) 4- گروه گشته(سوزن دوزي) 5- گروه ايشمه ، اورمه (منگوله بافي)6- گروه چوب         7- گروه آهن
  1- گروه چت مه:شامل قالي ، قاليچه ، قارچين ، جانمازي قاليچه اي ، پشتي کناري و انواع آويزه هاي بافته شده از جنس قاليچه نظير خورجين ها قرار دارد هم چنين پارچه بافي از صنعت هنرمندانه زنان نيز در اين گروه قرار دارد پارچه ها نام هاي مختلفي دارند که بستگي به نوع و جنس بافت دارد مانند «کتفي» «گيجه گونديز» ، جوهر ، گلگونه. علاوه بر پارچه در اين گروه روسري بافي نيز هست که به اين نوع روسري ها «قينگاچ»       مي نامند.2- گروه قاقمه:شامل گليم(پلاس) ، ارتماق (به شکل قارچين امروزي ولي بزرگتر از آن که جهيزيه عروس را در آن قرار مي دهند ، انواع توبره ، انواع دوزي( دوزي نوار پهني در حدود 10 الي 12 متر که در قسمت دروني آلاچيق دور تا دور به آن مي بندند . انواع جوال که در برخي از آن ها آرد يا گندو ريخته مي شد جل اسب ، انواع گليم هاي آستانه در (بوساغا) و دولاق (که به مچ پا مي بندند) نيز در اين گروه قرار دارد.3- گروه باسمه (نمدبافي) :در اين گروه انواع نمد از قبيل نمدي که به زير پا مي اندازند، نمدي که به دور آلاچيق مي اندازند ، نمدي که براي پوشش اسب استفاده مي شود، قرار دارد. نمدهاي که به دور آلاچيق مي اندازند بر سه قسم است.«دورليق» «اوزگ» و «سرفک»- نمد خوب را از پشم بهاره گوسفند تهيه مي کنند و زنان هنرمند شاخ قوچ را بر روي نمدها ترسيم مي کنند اندازه نمد در بين ترکمن ها «امزک» است که به تعداد نقوش بستگي دارد . حاشيه نمد را «قرقره» مي نامند . نمد نقوشي از قبيل «ساري چيان » (عقرب زرد) «امزگ» دارد.4- گروه گشته(سوزن دوزي)در اين گروه سوزن دوزي هاي پاچه شلوار زنانه ، يقه و سر آستين ، سوزن دوزي انواع روسري مانند «گورته» کلاه دختران و پسران «بوريگ و تاخيه» و سوزن دوزي هاي بازو بند « گل باق» کيسه دعا و پول قرار دارد.5- گروه ايشمه و اورمه(بافتني ها)در اين گروه بيشتر بافتني هاي کوچک و نوار مانند قرار دارد از جمله: «بلق يوپ» نواري است که در انتهايي ترين قسمت پاچه شلوار زنانه قرار دارد.«اوچقور باق» : بندي است که از درون ليفه شلوار عبور مي کند.«ساللان چاق باق» : طناب هايي که به گهواره بچه مي بندند.«بقچه باق» : بند هايي که دور بقچه لباس مي کشند.
«چويچه بورون بوريگ» : بندي که در قسمت لبه کلاه دختران و پسران مي کشند.«يقه يوپ» : بندي از ابريشم که دو قسمت يقه را بهم وصل کرده ضمناً گل يقه را نيز بدان وصل مي کنند.«چاريق باغ» : بندهاي چاروق که از سوراخهاي پوست چارق عبور کرده به دور پا پيچيده مي شود.« ترمه قوشان» : کمربندي است که از ابريشم مي بافند و به روي آن زيور هايي از نقره و طلا وصل مي کنند.«قانجقه باق» بندي است که رکاب را به زين متصل مي سازد.«ساغن طناب» طنابي است جهت پرتاب سنگ ، نوعي الت رزمي و شکار«ساغداق» (تيردان) که تيره هاي کمان را در آن قرار مي دادند ، علاوه بر نوع بافتني آن ، نوع چوبي آن نيز معمول بوده است.6- گروه چوبدر اين گروه آلاچيق سازي قرار دارد که اسکلت چوبي آن را تشکيل مي دهد علاوه بر آن انواع ظروف چوبي به نام «چاناق» و قاشق هاي چوبي (چمچه) و دوک (ايگ و ايقاچ) ، انواع سوهان چوبي (سوقي) و شانه هاي قالي بافي (داراق) و شانه موي سر زماني از عاج فيل ساخته مي شد که به آن «شرمايي دراق) مي گفتند و زماني نيز از استخوان ساخته مي شد. امروزه شکل پلاستيکي آن رواج دارد. همچنين انواع الک هاي آرد ، انواع بشکه هاي چوبي (چه له ک) ، وسايل مشک زني ( دوره و پشک) و قايق هاي بادباني که انواع مختلفي نظير تايمل (دونفره) دمبول ( يک نفره) کسه بوي ( قايق بزرگ جهت حمل بار ) مي باشد و همچنين ارابه سازي و حصير بافي (حصير دور آلاچيق يا قامش) ، قرار دارد.ساختن آسياب هاي دستي « ال دگرمن» و همچنين دستگاه عصاري ابتدايي (چواز) از کارهاي دستي ترکمن هاست.7-در اين گروه زيور سازي از نقره شاخص است . وسايلي که از فلز ساخته مي شود 1- آزال = خيش آهني 2- سنّي = قيچي جهت برش پرزهاي قالي 3- که سه ر = کاردک برش نخ در موقع قاليبافي           4 - انواع کاردها که به «جومر پيچاق» (کارد جواهر نشان) معروف است.5- قمه= خنجر        6- قلچ = شمشير      7- قالقان = سپر8- قازان و تاغان = ديگ چدني و سه پايه اي که روي آتش قرار مي گيرد.

قالي ترکمن قاليبافي در بين ترکمن ها سابقه اي بس طولاني دارد ، از دوراني که دامداري در ميان ترکمن ها رواج يافته همزمان با آن نيز قاليبافي شکل گرفته است. در چند سال گذشته از زير يخ هاي پازيريک سيبري قطعه اي از قالي ترکمني کشف شده است که قدمت آن به دوران اوائل ميلاد مسيح مي رسد.براي تهيه قالي از پشم استفاده مي شود و از رنگ هاي گياهي مانند پوست انار ، انواع گياهان صحرايي (چوب بويا) خاکستر چوب(ازدار) زرد چوبه، روناس و نيل استفاده مي کردند.دارقالي ترکمني زميني و خوابيده است و از چند قطعه تير و تخته تشکيل مي شود. بافت قالي فقط بر عهده زنان ترکمن مي باشد ، بافندگان زن ترکمن بافت قالي را از روي ذهني مي بافند گره قالي بر دو نوع ترکي و فارسي است که در نوع گره ترکي از دو رج پود را عبور مي دهند که در ترکمني به آن «دووآ» مي گويند و در گره فارسي پود را فقط به يک رج گره زده از زير و يا بالاي رج بعدي عبور مي دهند که در ترکمني به آن «يارا» مي گويند.زيبايي قالي ترکمن در تزيين حاشيه هاي آن است که حاشيه از چند قسمت تشکيل شده است مانند «الم» ، «قره» ، «اولي توپراق» ،« اولي قره» . گلهاي مرکزي را به ترکمني «گول» مي نامند. گول به ترکمني برگه اب را مي گويند.منشا و سرچشمه نقوش قاليمظاهر طبيعت و آنچه در محيط زندگي ترکمن ها وجود داشته به عنوان منشا نقوش قالي ترکمن شده و به دوران ما رسيده است. نقش شاخ قوچ که نشاني از قدرت و باروري است همواره در نقوش قالي ترکمن تکرار شده است. در حاشيه قالي نقوش عقرب به عنوان نشان دفع شر نقش بسته است ، پرندگان نظير قو و حيواناتي نظير اسب نيز در نقوش قالي وارد شده است. لاله هاي وحشي ، برکه هاي آب ، در آسمان ستاره و ماه در نقوش ترکمن مشهور است نقوش قالي هندسي شکل مي باشد و قرينه سازي نقوش از ويژگي هاي قالي ترکمن مي باشد.

مظاهر مشخص قالي ترکمن 1-نقوچوق» مشتق از قوچ که گاه به صورت «قرق قوچوق» (چهل شاخي) ديده     مي شود.
2-«قولفوق» (کاکل) – کاکل گذاشتن در ميان بچه هاي ترکمن ها از آداب سنتي بوده که گاه به صورت موهاي باريک طرفين سر قرار دارد و گاه به صورت موي برجسته در راس سر قرار دارد.3- «آشيق» (قاپ) که در بين باز ي هاي مرسوم کودکان ترکمن قاپ جايگاه ويژه اي دارد و حتي براي قاپ کيسه کوچکي به نام «آشيق توريه» مي بافند.
4- «اوق گوزي» (سرتير) – تير و کمان سلاح رزم جنگجويان ترکمن بوده است .
5- «سارچيان» (عقرب زرد) –مظهر دفع شر در بين ترکمن رواج دارد.6-انواع پرندگان شکاري7- «جويجه بورون» (نوک جوجه)
8-«يوره گ» (دل) – دل گوسفند از مهر ها دوران دامداري است دل گوسفند را در مراسم عروسي دو نيم کرده به صورت کباب به عروس داماد مي خورانند به اين نيت که دلشان يکي گردد.9- «الم» (قوس قزح) که در قالي ترکمن ها ديده مي شود.10- آلاجا (نوار سياه و سفيد) به صورت خال هاي سياه و سفيد در قالي ديده        مي شود.11- يلدز» (ستاره)12- «داراق » 0شانه) از لوازم ارايش دختران در هنر قالي بافي ديده مي شود13- درناق (ناخن) نيز در نقوش قالي ترکمن ديده مي شود.اسامي نقوش قالي ترکمنتعداد نقوش قالي ترکمن به بيش از صد نوع مي رسد که مهم ترين آن ها :1- ماري گول       2- درناق گول          3- قافسه گول    4-تکه گول      5-انسي      6- قزل آياق         7- تونيگ گول         8- قوش اياق     9- آوغان گول
10- تاج حروز      11-پنجارا آراگول           12- آق نقش

فرهنگ و هنر ترکمن :

مطالب مشابه :

6- مشاغل خانگي(قالي بافي)

نمونه سوالات آزمون قاليبافي فني حرفه اي با پاسخ نامه

صندوق وام شرافتي دانش آموزان كاشان

دانلود نمونه سوالات قالی بافی درجه 2

به اطلاع متقاضیان جویای کار شهرستان شوش می رساند جهت ثبت نام وام مشاغل خانگی هرچه سریعتر اقدام نمای

شرایط گرفتن وام کشاورزی

سازمان بهزیستی

حاج موسي مردی که فقر را شرمنده کرد

فرهنگ و هنر ترکمن :

تشکیل تعاونی های دانشجویی و جدول مشاغل فعاليتهاي شغلي در غالب تفاهم نامه صندوق مهر امام رضا(ع) و وز