چند ساعت در کاشان

تا به حال به جز موارد زیادی گذر از کاشان در مسیر تهران- کرمان، و یک بار هم دیدن باغ فین در همین مسیر، در کاشان اقامت نداشته ام. همیشه فرض میکردم اقامت در کاشان باید در فصل گلابگیری باشد، که از اواسط بهار شروع میشود، و این فرضیه با گرمای هوای کاشان در این زمان جور در نمی آمد، و عملا توافقی بین من و فریبا حاصل نمیشد. امسال به دلیل همراهی یک زوج عزیز، بالاخره برنامه جور شد و قرار شد پنجشنبه چهاردهم و جمعه پانزدهم اردیبهشت به کاشان برویم. جستجوهایمان در مورد هتل بی نتیجه ماند و فهمیدیم کلیه هتل های خوب کاشان تا پایان اردیبهشت، آخر هفته ها جا ندارند. در نتیجه تصمیم گرفتیم سفرمان را به سفری یک روزه تبدیل کنیم.

برای فاصله 250 کیلومتری تهران – کاشان با داشتن یک مسیر اتوبان خوب و رعایت همه قوانین رانندگی، کمتر از سه ساعت زمان کافی است. برای صبحانه هم که مجموعه مهتاب در حدود کیلومتر 120 تهران – قم بهترین گزینه است. یک بوفه آزاد با انتخابهای مختلف، که بخصوص در مواقعی که ازدحام کمتری وجود دارد، سرویس خوبی دارد. بگذریم از شعبه تواضع و انواع نمایندگیهای آیس پک و بستنی ها و خوراکی های مناسب و سوغاتی های خوراکی متنوع که در مجموعه های بین راهی ایران حرف اول را میزند، و یک پمپ بنزین کنار آن، که همگی توانسته اند اینجا را به ایستگاه بین راهی من در سفرهای به سمت جنوب تبدیل کنند.

برای دیدن گلابگیری میخواستیم به قمصر برویم. برای رفتن به قمصر بایستی به مرکز شهر کاشان رفت، و از آنجا تابلوهای راهنما، مسیر قمصر را نشان می دهند ( یکی از خوبی های کاشان همین تابلوها هستند که باعث میشوند برای پیدا کردن آدرسهای اصلی با مشکلی مواجه نباشیم). فاصله کاشان تا قمصر 30 کیلومتر است که مسیری است دو بانده و سربالایی که ما را از کاشان به ارتفاع نزدیک به 1000 متر از سطح دریا به قمصر با ارتفاع متوسط 1900 متر از سطح دریا و از اقلیم گرم و نیمه کویری کاشان به اقلیم کوهستانی و پر درخت و خنک قمصر می برد. ورودی قمصر پر است از جوانان و موتورسوارهایی که میخواهند مسافر جدید را به کارگاه گلابگیری مورد نظر خود، راهنمایی کنند. در داخل قمصر، در نقطه ای کم تردد با یکی از موتورسوارها صحبت کردم، و او یک نفر را با موتور جلوی ما فرستاد، و او به فاصله 2 دقیقه ما را به یک کارگاه گلابگیری که در یکی از کوچه های فرعی و مرتفع نسبت به خیابان اصلی قرار داشت، برد. وارد حیاطی با حدودا 250 متر مربع مساحت شدیم که در قسمتی از آن چند تخت چوبی و قالیچه گذاشته بودند، و خانم صاحب کارگاه، زنی سی و چند ساله بود که همسرش را نیز چند سال پیش از دست داده بود. او از مهمانان با چای که در آن ادویه هایی نظیر زنجبیل، هل و دارچین ریخته شده بود، پذیرایی میکرد. قسمت گلابگیری محدود بود به یک سکو ی حدود 8 متر مربعی که در آن 2 دیگ بزرگ مسی روی آتش قرار داشت، هر دیگ با دو لوله که بخارهای حاصل از جوشاندن گلها یا برگها در دیگ را به پارچ دسته دار مسی منتقل میکرد که درون یک حوضچه آب با دمای طبیعی که کار تبرید را انجام میداد، واقع بود، و عملا عرق پیاهان در این پارچ حاصل میشد. به دلیل سرمای هوا، امسال گل های محمدی در قمصر دیرتر محصول داده اند، و ما شاهد عرقگیری از کرفس در یک دیگ و "الوورا" در دیگ دیگر بودیم. دیدن پروسه گلابگیری چندان طول نمی کشد. البته صبح زود در کنار گلزارهای گل محمدی میتوانیم شاهد چیدن گل که میبایست قبل از بالا آمدن آفتاب که باعث کاهش عطر گل محمدی میشود، صورت گیرد باشیم. این کار معمولا توسط دختران جوان و پیرمردها و پیرزنان که دستارهایی را به گردن میبندند، و گلبرگها را در آن میریزند، صورت میگیرد. سپس در کارگاه گلابگیری، گلبرگها با مقداری آب که وزن آن کمی بیش از گلبرگها باشند در دیگهای مسی مخلوط شده و حرارت داده میشوند.

پس از دیدن گلابگیری و خرید انواع و اقسام عرقیجات تولید همین کارگاه به کاشان برگشتیم و طبق راهنمایی تابلوها وارد محدوده "خانه های تاریخی" شدیم. در یک فرصت 5 ساعته شامل زمان ناهار، حمام سلطان امیر احمد، خانه بروجردی ها و خانه عباسیان را دیدیم. هر سه این بناها بازسازی شده اند و هر یک به نوعی دیدنی اند. حمام سلطان امیر احمد صرفنظر از فضای بزرگ حمامش در دوره صفوی ساخته شده است، و پس از تخریب سربینه حمام در زلزله سال 1192 قمری، حدود 100 سال بعد بازسازی شده است. این حمام از دو حمام کوچک و بزرگ تشکیل شده که حمام بزرگ در روزهای شنبه تا پنجشنبه توسط خانم ها استفاده میشده و کوچک توسط آقایان و جمعه ها بر عکس. جالبترین قسمت این حمام بام آن است و گنبدهای نورگیر متعددش که روی آن سوراخهای متعددی به قطر تقریبی 15 سانتیمتر وجود داشت که شیشه های عدسی محدب مانند آن، نور را تامین میکرده و امکان دیدن داخل حمام را سلب میکرده است.

خانه بروجردی ها و خانه عباسیان دو خانه مربوط به تجار موفق شهر هستند که اولی در سال 1274 و دومی در 1254 قمری ساخته شده اند و به خوبی معماری آن دوره و تفکیک فضاهای اندرونی و بیرونی و توجه ویژه به اقلیم کویر را نشان می دهند. جزئیات کار شده بخصوص در خانه عباسیان حیرت انگیز است و دیدن آن را به همه دوستان توصیه میکنم. و باید از زحمات زیادی که برای بازسازی این خانه ها کشیده شده سپاسگزار بود. نهار را هم در رستوران سنتی واقع در خانه عباسیان خوردیم که در حوالی خانه ها مناسبترین مکان برای غذا خوردن است و منوی آن نیز شبیه اکثر رستورانهای سنتی است.

وقت کافی برای دیدن سایر خانه ها نداشتیم. وگرنه تعاریف زیادی از خانه طباطبایی ها و عامری ها شنیده بودم و اضافه میکنم خانه های آل یاسین، صالح، باکوچی، سپیده کاشانی، بنی کاظمی، حسینی، رویین تن، حکیم باشی، قرائتی، عطارها، شریفیان، بارفروش، فاضل (هاشمیان)، تهامی (عبدالهی)، صدوری، تاج و... .

پس از خانه ها به دیدن باغ فین رفتیم که حدود 5 کیلومتر با مرکز کاشان فاصله دارد. دور و بر باغ فین، حال و هوای دربند و درکه را تداعی میکند با همان تیپ مغازه ها و همان رستورانها و تختهای چوبی و همان دار و درخت و سر سبزی. به دلیل شلوغی و ازدحام زیاد صف باغ فین و ورودی آن، تصمیم گرفتیم دیدن باغ فین را از برنامه خود حذف کنیم، و سپس پس از گشتی در مرکز شهر به تهران بازگشتیم، و از گرمای 34 درجه کاشان به شب گر رعد و برق و بارانی و دمای 21 درجه تهران آمدیم. دیدن رعد و برق در تصویر پانورامای تهران از اتوبان تهران – قم نیز از زیباییهای این سفر بود.

یکی دیگر از نکاتی که میبایست به آن اشاره کنم، شلوغی اکثر مکانهای دیدنی کاشان بود که قسمت عمده آن به دلیل تقارن آن با زمان گلابگیری بود، و نکته مهم نسبت گردشگران زن به مرد بود که شاید تعداد زنان چهار برابر مردان بود. به نظر میرسد روزبروز کفه خانمها در مسائل مختلف در ایران سنگین تر میشود.

من از این سفر چند نتیجه گرفتم. اول اینکه کاشان و اطراف آن پس از اصفهان و شیراز دیدنی ترین شهر ایران است. بر خلاف انتظار قبلی ام به خوبی میتوان یک برنامه 3 روزه بازدید از کاشان ترتیب داد. برای اقامت، اولویت اول من خانه سنتی منوچهری است که از همان خانه های سنتی است که به هتل تبدیل شده و 11 اتاق دارد، و اولویت بعدی ام هتل امیرکبیر است که هتل زیبایی است با نمای آجری در نزدیکی باغ فین، و پس از آن هتل کوثر است که 4 ستاره و بیشتر با گرایش هتل آپارتمان . با دیدن مراسم گلابگیری، بهترین زمان این سفر، اواخر فروردین و یا اواخر مهر و اوایل آبان خواهد بود. و این سفر میتواند شامل دیدن برخی دیگر از خانه های قدیمی، باغ ، موزه و حمام فین، دیدن نیاسر و آبشار زیبای آن. دیدن پاییز یا بهار قمصر ، نیاسر، اران و بیدگل، ابیانه و اطراف نطنز و آثار زیبای طبیعی و تاریخی آنها و دیدن تپه های سیلک و آثار 4-5 هزار ساله آنها میباشد. به نظرم 3 روز هم کم است، و باید برای آن یک برنامه ریزی فشرده کرد.

چند ساعت در کاشان

مطالب مشابه :

مشهد به اصفهان مسير اول 1168 كيلومتر، مسير دوم1124 كيلومتر، مسير سوم 1250مسير چهارم 1235 كيلومتر

قطار سریع السیر اصفهان تهران

اشنایی با استان اصفهان - Isfehan

چند ساعت در کاشان

کاشان :نیاسر

مشهد به شهر كرد مسير اول1290كيلومتر،مسير دوم1246 كيلومتر، مسيرسوم1358، مسير چهارم1344 كيلومتر

فاصله پیکان جرقویه تا اماکن مذهبی و تاریخی و تفریحی ایران

راهنمای سفر شهر به شهر از رشت به قزوین ،قم ،یزد ،کرمان

کاشان شهر اصالت در هنر ، خرد در فرهنگ و علم است .