توصیف یا تعریف قفس های ماهیگیری تله ها ( pots ) و قفس های صیادی (Trap )

چنینابزارهایصیدیرامیتوانبرایصیدماهی،سختپوستان،نرمتنانوسرپایان ( شامل اسکوئیدوهشت پاه و غیره ....) استفاده نمود . قفسهاوتلههایصیادی را درطیفگستردهای ازاشکالواندازههابااستفادهازموادمختلفمیسازند .

۲- توصیفیاتعریفقفسهایماهیگیری :

تلهها( pots )وقفسهایصیادی : (Trap )

قفسهایصیدروشهایصید غیر فعالی هستند کهمنشاءقدیمی( سنتی ) دارندقفسسنتی صید شیوهایاستکهدرسرتاسرجهاناستفادهمیشوداینابزارصیددراندازههایکوچکمانند تله صید (pots ) کهدرهنگامعملیات بهصورتتکی و یا در دسته ها یی با مقدار ز یاد. و یا به صورت یک سری بزرگکه بدون پوشش و بنام تورهای استخری( pound nets ) می باشند . استفاده م ی شوندحجم بخش داخل ی قفس یا تله ها ی ص یادی با یستی به اندازه کافی بزرگ باشددرغیر اینصورت با صید مقدار قابل متنابهی ماهی،صید این ابزار متوقف خواهد شد . از سو ی د یگر، در برخ ی موارد حجم داخل ی بزرگ موجب بروز همجنس خوار ی در بین گونه ها یصید می شودیا به عبارتی برخیاز گونه ها اقدامبه خوردن گونه های کوچکتر خواهند نمود. برخی انواع قفس ها ی ص ید ظاهرًا از سا یر اشکالموثرتر عمل م ی کنندو این امر به د لیل شکل خاص و اندازه آنهاست که برای برخی از گونه ها جذابیت یک پناهگاه را دارد . تنوع ز یادی در طرح ، مواد ساختو عمل ی ات قفس ها مطابق با شر ایط مکا نیخاص و رفتار ارگانیسم ها ی هدف وجود دارد . در انتخاب مواد با ید به عوامل ی همچون دواممقاومت در مقابلغوطه وری در آب ،سائیدگی و میزان چسبیده شدنموجودات دریایی روی آنها توجه داشت . ایجاد فاصله ما بین نرده ها یا اندازه چشمه ها یتور با جثه گونه های مورد نظر در صید رابطه مستقیم دارد . برای ساخت یک قفس از مواد مختلف استفاده م ی شودچوب ، قطعات خرد شده چوب بامبو(نی هندی) تورهای سیمیتورهای ساخته شده از الیاف طبیعیمصنوعی و غیره استفاده می شوند . در برخ ی از قفس ها ی صید بخصوص تله ها (pot) طعمه بکاربرده نمی شوند. و در قفس ها یطعمه دار از قطعات خرد شدهماهی به عنوان طعمه استفاده م ی کنند . طعمه ها ی مصنوعی دربرخی از این روشها مورد استفاده قرار می گیرند . شکل و موقع یت در یچه ها ی ورود ی در تله ها( pot)معمولاً بصورت استوانه ای یا مخروط ناقص ،راست یا خم یده م ی باشدکه برای صید ماهییا سرپایان دریچه هایورودی معمولاً در طرفینپهلوبرای سخت پوستان نیز در پهلوو یا در بالا استفاده می شودقطر دریچه ورود ی ی ک قفسبطور مستقیم به اندازه و خصوصیات گونه مورد نظر در صید بستگی دارد . در د یگر انواع قفس ها پانال های هدایت شوندهبزرگ تعبیه شده اند که از تور ساخته شده و بر ایهدایت ماهی به داخل تور محصور شده استفاده می شوند .

قفس ها ، تورها ی ثابت بزرگ یا سد بندها ابزارها یی هستندکه باعث نگه داری ماهی می شوند. در اینها ماهی به قصد خوردن طعمه و یا بصورت اراد ی وارد قفس یا تور شده . این ابزار مانع از فرارآنها خواهد شد. در طراحی این شیوه دریچه ورودی به عنوان ابزار بی بازگشت است. که به ماهی اجازه ورود به قفس می دهد اما خارج شدن از آن غیر ممکن است . در برخی از انواع قفس ها که در مس یر مهاجرت ماهیان قرار می گیرند. در اثر برخورد با دیوار تور یکه در مسیر آنها قرار دارد به داخل هد ایت شده . و فرار آنها مشکل می شود زیرا در اثر فشار ودریچه های تاخیری یا پیچیدگی ، از فرار آنها جلوگیری می شود . در این ابزار ماه یگیران بصورت منظم قفس ها را مورد بازد ی د قرارداده. و صید آنها را جمع آور یکرده و اگر ابزار در همان مکان بر ای چند روز گذاشته شود. در صورتی که از طعمه استفاده بکنند ،طعمه جدید جایگزین می شود . ابزار هایی مانند تله ها( pot) یا گرگور به آسانی از یک صیدگاه به دیگر مناطق صید انتقال داده. می شوند . تورهای ثابت بزرگ یا سد بندها بر ای صید ماهیان مهاجر ( پلاژیک و کفز ی ) استفاده م ی شود ،قفس ها یا تله ها بر ای صید لابسترخرچنگ ، میگو ، اختاپوس وغیره و همه انواع ماهی انصخره ای و گونه های یوری هالین استفاده می شود . در برخی از قفس ها انواع تورها ی ثابت بزرگ ،معمولاً از دست بر ای کشیدن آنها استفاده می شود. در حا لیکه در بیشتر قفس ها از کشنده ها ی مکانیکی که باعث افز ایش در سرعت جمع آور ی آنهاشده استفاده می شود . این روش بیشتر بر ای قفس ها یی است که در اعماق می باشند ی ا بر ایقفس ها یا تورهای استخری بزرگ می باشد . محیط و مناطق گسترش قفس ه ا متفاوت بوده و در اعماق مختلف ی ا در نزد یکی خشکی ، آبها یشور و غیره مورد بهره بردار ی قرار می گیرند . قفس ها ی بزرگ ( تورهای ثابت ایستگاهی یا سد بندها ) در آبهای غیر ساحلی بکار برده می شوند. در حالیکه قفس های کوچک ( تله ها ) در هر مکانیو یا حتی در اعماق بالای چند صد متر استفاده می شوند. از نظر تا ثیر بررو ی محیط ز یست دار ای حداقل تا ثیر منفی بررو ی محیط می باشند ،درصورتیکه بتوانماهیان جوان صید شده یا گونه ها ی ز یر سا یز را بصورت زنده از آن فرار ی داد.با تعیین سایز چشمهمی توان بر ای فرار افراد با اندازه کوچک اس تفاده کرد. در قفس هایی که گم می شوند صید ماهیبطور مداوم ادامه دارد و باعث پدیده ای بنام( ghost fishing ) یا صید پنهان می شوند ، که اینعمل باعث مرگ و میر یا صید ناخواسته آبز یان می شود . بنابراین در بس یاری از صیدیگاه ها با نصبدریچه فرار یا نصب پانال ها یی که قابل تجزیه بوده وپنهان جلوگیری به عمل می آید . - قفسهادارایوجوهمشترکیبهشرحزیرمیباشند :

الف : ابزاری هستند غیر فعالpassiveکه در صید گاه ها ی مشخصی با توجه به زمان ، مورداستفاده قرار می گیرند .

ب : افزایش صید بستگی به افزایش تعداد قفس ها و نیروی انسانی دارد .

ج : در مناطق مشخصیCONFINED WATER ) مانند خلیج ها ، دریاچه ها مورد استفادهقرار می گیرند .

زمانی که قفس به شکل سنتی و توسط صیادان معدود ی استفاده می شود مقدار صید آن مورد توجهنیست ، ولی با مکا نیزه کردن روش سنتی و تغییردر ساختار ابزار و بکارگیری تورها ی سیمی ، بافتههای پلاس تیکی وغیره می توانند در افز ایش مقدار صید و کسب درآمدبیشتر ، تحول منطق ی بوجودامروزه کشورها ی بیشماریدر زمینه های مختلف با توجه به شر ایط محیط ی ، بررو ی قفسکار نموده اند . ۳

- سهموردسادهولیمهمکهدرامرتوسعهقفسنقشعمدهایداشتهاندعبارتنداز :

الف : استفاده از تورهای مصنوعی ، چهارچوب های استیلی که ابزاری مقاوم و سبک هستند

. توسعه وگسترش صیدگا ه ها، استفاده از قایق های موتوری و وسایل و تجهیزات مدرن ناوبری .

استقرار قفس ها در یک سری چند تایی( LONG LINEو جمع آوری آنها با استفاده از

( Line Hauler ) طناب کش

امروزه استفاده از قفس به واسطه برخوردار ی شناورها از و ینچ و وسایل اکوستیک از اهمیت خاصی

برخوردار گرد یده و ص یادان توانسته اند با قف س انواع گونه ها ی آبز ی را از اعماق و مکانها یی که

استفاده از ترال مقدور نیست صید نما یند . این روش غیرفعال در حال حاضر توسعه یافته و صیادان

با نحوه ساخت و بکارگیری آنها آشنا شده اند.

ژاپنی ها در اوایل کار ( ۱۹۷۹ ) با قفس مقدار ۶تن م یگو ، ۷۰۰۰ تن خرچنگ ، ۲۰۰۰ تن صدف ، ۲۰۰۰ تن اختاپوس و در بعض ی از صیدگاه ها ،ماهی ، ماهی مرکب و ماهیpufferصید کرده اند .

روشهایجذب :

عواملی که در ابزار قفسی شکل موجب جذب آبزی می شوند عبارتند از :

الف : طعمه Bait

ب : عکس العمل غیر اداریThigmotactic

ج : حفاظ یا پوشش های مصنوعیShelter

در هوکای دو صیادان بر ای ص ید میگو یconstrpeاز طعمه ها یی چونTanner crab( خرچنگ Cucumber sea( خیار دریایی Mackerel گیش ماهیانsaurypike ماهی شبیه کوتر استفاده می کنند .

در رابطه با رفتار آبز ی هنگام مواجه شدن با قفس نه فقط غر یزه تغذی ه ای بلکه موضوعThigmo taxisو غریزه پنهان شدن نیز مطرح است .

０- انواع قفس های ماهیگیر TRAPS

１- : ( ۱- قفس های کوچک ( تله ها : pots

２- : ۲- دام های کیسه ای: Fyke nets

３- تورهای کنار هم چیده: Stow nets

４- : ۴- سدها ، نرده ها ، سیم ها و حصارها: barriers , fences , weirs , and corrals

５- قفس های دارای تورهوایی: aerial traps

６- ۶- ست نت: set nets

７- قفسهایکوچک pots

８- تله ها یا سبدها ،کوچکترین قفس ها یی هستند که بر ای صید ماهی و سخت پوستان طراح ی شده اند .این قفس های کوچک به شکلcage یا یک سبد basket می باشند که از مواد مختلفساخته شده اند . ماندگاری ، دسترسی در محل و مقاومت در مقابل خوردگی و خزه جزء معیارها یاصلی بر ای انتخاب مواد مورد نیاز قفس می باشد ، مواد بادوام مانند چشمه سیمی ، میله های فلز ی ، تورهای س سیمی ، پلاستیک محکم شده و تورها ی مصنوع ی در ساختمان قفس ها ی پی پیشرفته بجا یچوب و نخ ها ی طبیعی که در قفس ها ی سنتی کاربرد داشته در حال حاضر استفاده می شود . خوردگی فلزات ساخته شده که در اثر زنگ زدن ایجاد می شود با ایجاد روپوش پلاستیکی یا سیم های گالوانیزه به حداقل می رسد .

شکل ، سا یز و مواد مورد استفاده در ساخت قفس ها ی کوچکی ا سبد pot از منطقه ای به منطقه ای د یگر و براساس گونه ها ی هدف تنوع ز ی ادی دارد . سا یز و شکل قفس ها براساسگونه ها ی هدف و اندازه آنها ، آسا نی در حمل و نقل ، اندازه قا یق ها ی ص یادی ، عمق موردبهره برداری و صیدگاه ها ی مرسوم در محل بکار گرفته می شود . شکل قفس ها ی کوچک ( سبد ها ) ممکن است از قفس ها ی با شکل مخروط ناقص ، انواعقفس های جعبه ای مستطیلی ، قفس های نیمه استوانه ای ، قفس های نیمه کره ای ، قفس های درام(استوانه ای ش کل)و قفس ها ی ملاقه ای با شکل گوناگون غ یر معمولی تشکیل شده باشد.(شکل

شکل ۲ ) تعدادی از قفس های صید آبزیان

قفس ها ی خرچنگ ، قفس ها ی لابستر ، قفس ها ی میگو ، قفس ها ی اسکو ئید ، قفس ها نا تیلوس ( حلزون ) و قفس های ماهی جزء زیر گروه این طبقه هستند .

حجم داخل ی بر ای اندازه قفس ها با ید به اندازه و کا فی تعیین شده باشد تا از شلوغی جانورانی که به دام م ی افتند جلوگ یری کند زیرا بزرگ ی آنها متاثر از کار آیی آنهامی باشد . دامنه حجم / دام م ی افتند جلوگ یری کند زیرا بزرگ ی آنها متاثر از کار آیی آنها م ی باشد . دامنه حجم ا

/ ۰ به ۶ / ۲ متر مکعب برای لابستر خاردار و ۲ / ۰ به ۵ / ۰ متر مکعب بر ای قفس ها ی م یگو ،

مکعب برای قفس های ماهی است

اندازه ورود ی و شکل و موقعیت ( دریچه ورود ی ) بطور مع نی دار ی متاثر از اندازه و گونه انتخا بی

قفس ها می باشد . اندازه ورودی قفس ، شکل و موقعیت برای گونه های هدف حداقل هستند . یک

قفس ممکن است یک یا چند در یچه ورود ی داشته باشند . دریچه ورود ی در قفس ها ی ماه ی و

سفالوپودها عموماً محل ی در یک طرف است در صور تیکه در م یگو ، لابستر و قفس ها ی خرچنگ

دریچه ورودی می تواند ( هرکدام از اینها ) در بالا یا یکطرف باشد .

اندازه در یچه ورودی متغ یر و از ۴۰ به ۶۰ م یلی متر بر ای قفس ها ی میگو ۱۷۰ میلی متر بر ای خرچنگ ها ی کوچک ، ۱۰۰ به ۲۳۰ م یلی متر بر ای لابستر خاردار و ۷۰ به ۳۰۰ میلی متر برای قفس های ماه ی می باشد . اندازه چشمه ( پلاستیک لوزی یاسیم مربعی ) یا فاصله ب ین میله ها براساس اندازه مشخص آبز ی ساخته اند و اجازه فرار به کوچکتر ین افراد داده م ی شود . برهم ین اساس در بسیاری از مناطق ش یلاتی براساس آ ئین نامه ، ماه یگیران مکلفند که یک پانال فرار برروی ی ک طرف

تله قرار دهند . تعبیه در یچه فرار بر ای افراد ز یر سا یزی است که بدام افتاده اند ، بعلاوه افز ایش سا یز انتخابی قفس ها بر ای حفظ ذخایر مف ید بنظر م ی رسد . یکی از اشکالات مع نی دار قفس های کوچک گم شدن میزان بالای آنها ست و صید پنهان ( ghost fishing توسط قفس ها ی گم شده صورت م ی گ یرد . برای جلوگیر از این کار م ی توان با اتصال پانال ها یی قابل تجز ی ه در ساختمان قفس آنرا به حداقل رساند .این پانل ها از مواد نخی طبیعی ساخته شده که سرانجام تجزیه می شوند . و قدرت صید قفس های گم شده را از بین می برند . تله ها ( قفس ها ) معمولاً در کف بستر قرار داده م ی شوند . قفس ها یی که بر ای میگو ، لابستر ، خرچنگ ، ماهی و غیره استفاده می شوند بصورت تک ی یا در ردیف ها ی رشته ای به یک طناب اتصال دارند ( سیستم لانگ لا ین ) ( شکل ۳ ) . در آنها یی که بدنبال یکدیگر قرار می گیردند از نظر تعداد متفاوتند و در برخ ی تعداد از ۵۰ به ۵۰۰ قفس که توسط ی ک طناب اصل ی در ی ک فاصله مناسب به یکدیگر متصل می باشند ، فرق م ی کند . با این ابزار در بسترهای سخت ، از لنگربا بویه علامت دار استفاده می کنند . در کشتی ها ی قفس گذارعملیات قراردادن قفس ها از پاشنه کشتی با حداکثر سرعت انجام م ی شود . در عملیات ساحلی از کشتی های کوچک زیر ۱۵ متر و از کشتی های بزرگتر از ۴۰ متر در عملیات دور از ساحل استفاده می شود .

شکل ۳) نوعی از روش بکارگیری قفس در آبهای دریایی

برای کارگذار ی قفس ها ، قا یق ها ی کوچک می توانند یک یا سه تله ی بزرگ را در نزدی ک ساحل قرار دهند ، درصورتی که ک کشتی ها ی بزرگ صنعتی با ۱۵ متر طول ، می توانند یکصد تله ( قفس ) یا بیشتر از آن را در فلات قاره یا نزدیک ساحل نصب کنند . یک کشتی قفس ی ا تله گذار صنعتی تا حدود تقر یباً ۵۰ متر طول ، میتواند یکصد دستگاه قفس را در آبها ی دور از ساحل قرار دهد برای شناسا یی صید ، قبل از عمل یات ص ید در مق یاس ز یاد ابتدا از تعداد ی قفس استفاده م ی شود .. مانند صید king crab در شمال اقیانوس آرام . قفس ها بستگ ی به موقع یت محل در دوره های متفاوت جمع آوری می شوند ، زمان جمع آوری آنها از یک یا دو ساعت و تقر یباً یک روز کامل طول می کشد ، بعضی اوقات بی شتر ، اما بی شتر متداول است که ما هیگیران هر روز تله ها را به بالا بکشند . در کشتی های پی شرفته از لای ن هولر ( طناب جمع کن ه یدرولیکی ) برای باز یابی ( بررسی ) قفس ها استفاده م ی شود . در ضمن برای زمانیکه در اعماق آب بر ای ص ید قرار دارند یا کشیدن برخی از قفس ها که بصورت گروه ی می باشند کاربرد دارند ( شکل ۴ ) . در برخی دیگر نیز با دست کشیده می شوند و این حالت زمانی است که ی ا در اعماق ز یاد قرار ندارند یا اگر قرار داشته باشند، تعداد آنها اندک است که به منظور بررس ی زی ستگاه استفاده می شوند . قفس ها ی خرچنگ ، قفس ها ی م یگو و قفس ها ی لابستر و قفس ها ی کوچک ی که بر ای ماه ی استفاده م ی شود ، معمولاً توسط قطعاتی از ماه ی ، گوشت ر یز ریز شده یا دیگر مواد مناسب ، طعمه دار م ی شوند . در برخ ی ، از طعمه مصنوع ی بودار استفاده م ی شود . قفس های بزرگ که پس از چند روز ماندگار ی در آب و سپس جمع آور ی می شوند ، بدون طعمه م ی باشند . ماه ی ممکن است برای پناه یا ناشی از thigmotropism وارد این قبیل قفس ها شود thigmotropism) تمایل برخی از ماه یان به اش یاء بسته م ی باشد ) . قفس های تایلند در لایه های میانی آب با معلق شدن در منطقه یک سوم عمق آب توسط شناورها ی علامت دار مورد استفاده قرار می گیرد . اسکو ئیدها توسط سا یه ها یی که بوس یله قراردادن برگ نارگ ی ل که در بالا ی قفس گذاشته می شود جذب می شوند . منطقه گسترش تله ( قفس ها ) گسترده و عموماً در اعماق مختلف ی ا در نزد یک ی خشکی ، در خوریات و در آبها ی در یایی مورد بهره بردار ی قرار می گیرند . در صورتی که برخی تله ها بررو ی سطح صاف ، گل ی یا بستر ماسه ای برای گرفتن میگو یا ماهی استفاده م ی شود ، بیشتر آنها را در بهترین موقع نزد یک صخره ها ، تپه در یایی ، مرجان یا کش تی شکسته ها قرار م ی دهند ، مدل معین تله نیز در میان آب برای ماهیان پلاژیک قرار داده می شوند

. : ۲- تورهایکیسهای: Fyke nets

یک تور کیسه ای یک قفس ماهی است. تورهای کیسه ای ابزار ی به شکل مخروط ی با حلقه ها ی محکم داخلی بر ای حفظ شکل لوله ای کیسه تور می باشند. تور دار ای باله ها ی طویلی در جلومی باشند که گله ماهی را به داخل کیسه تور در عقب هدایت و آنها را جمع آوری می کنند. تورهای کیسه ای در آبها ی ساحل ی برروی بستر بوسیله لنگرسنگ ین کننده یا ستون چو بی ثابت نصب می شوند . در این ابزار صید ، ماهی به صورت ارادی وارد شده و شکل و ساختار آن طور ی است که مانع ازبرگشت ماهیان به خارج می شوند. در این روش صیادان هر روز قفس ها را بازدید. و فقط صید آنها را جمع آور ی می کنند و در همان مکان بر ای چند روز رهاساز ی می کنند . تورهای کیسه ای شا ید جداگانه یا بصورت گروهی استفاده شوند . تورهای کیسه ای معمولاً در مناطق ساحلی و آبها ی کم عمق و آبها ی در یا مورد بهره بردار ی قرارمی گیرند. این ابزار معمولاً در مناطق با جریان قوی به بستر متصل هستند . در این ابزار نیز ممکن است مقدار ی صید ضمنی با گونه های زیر سایز و جوان ) و دور ریز صید شود .

توصیف یا تعریف قفس های ماهیگیری تله ها ( pots ) و قفس های صیادی (Trap )

مطالب مشابه :

فتوای مقام معظم رهبری حضرت آیت الله العظمی خامنه ای درخصوص خوردن کوسه ، ماهی مرکب و خرچنگ

خوراکی های عجیب

پیتزای خرچنگ در بندرعباس

سرپايان و خصوصيات آنها با تکيه بر اختاپوس ها

ماهی

توصیف یا تعریف قفس های ماهیگیری تله ها ( pots ) و قفس های صیادی (Trap )

آناتومی و فیزیولوژی ماهی مرکب

قابل توجعه ماهیگیران نیزه ماهی (ماهی مارلین)