جزوه درس اقتصادخرد
بنام خدا
نام درس: اصول علم اقتصاد
فصولي كه بايد مطالعه شود عبارتند از: 1-2-3-4-5-7-8-9-10-14-18
هدف اين درس
هدف اين درس آشنا ساختن دانشجويان با مکانيزم، عملکردها و ساختهای اقتصادی و نيز مطالعه نظريات و تئوريهای گوناگون اقتصادی است.
فصل اول
تاريخچه مختصري از شكل گيري علم اقتصاد و مكاتب اقتصادي
طرح درس
1-مكتب مركانتيليسم
2- مكتب فيزيوكراتها
3-مكتب كلاسيك
4- مكتب تاريخي
5- مكتب سوسياليسم
6- مكتب نئوكلاسيك
7- مكتب كينزينها
8- مكتب كينزينهاي جديد
هدف كلي فصل اول آشنايي دانشجويان با شكل گيري علم اقتصاد و تفكر اصلي مكاتب اقتصادي است.
هدفهاي رفتاري
1- آشنايي با چگونگي شكل گيري علم اقتصاد و استقلال آن از ساير علوم.
2-آشنايي با علل پيدايش مكاتب مختلف اقتصادي
3- بيان تفكر و نظرات مكاتب مختلف اقتصادي
1-1مقدمه
تا قبل از قرن 13 ميلادي تمام بحثهاي اجتماعي از جمله اقتصاد از ديدگاه اخلاق بررسي مي شد.
افلاطون: ثروت و فضيلت به دو كفه ترازو مي مانند كه هرگاه يك كفه سنگين تر شود، پايين مي آيد و ديگري بالا خواهد رفت.
در اين فصل مكاتب مهم اقتصادي به ترتيب شكل گيري بررسي مي شود.
2-1 مكتب مركانتيليسم قرن13تا قرن 18
تمام كشورها نسخه ثابت درد خود را در دريافت سه قلم دارو مي دانستند:
1- كسب طلا و نقره از هر مسير ممكن
2-افزايش ثروت و قدرت دولت مركزي
3- مداخله مستقيم دولت در امور اقتصادي و كنترل آن
فراموشي ارزشهاي اخلاقي
3-1 مكتب فيزيو كراتها (طبيعيون) قرن18
بنيان گذار مكتب : فرانسوا كنه
خداوند قوانين و نظم جهاني را آفريده،
خود نظامي طبيعي براي فعاليتهاي بشر ايجاد كرده است.
تأكيد بر آزادي نوع بشر در فعاليتهاي اجتماعي
4-1 مكتب كلاسيكقرن 18و 19
بنيان گذار مكتب : آدام اسميت
نام كتاب : ثروت ملل
نظام حاكم بر بازار و عملكرد قيمتها قادر خواهد بود تعادل عمومي اقتصاد را ايجاد نمايد
تأكيد بر نفع شخصي و عدم دخالت دولت در اقتصاد
ساير نظريه پردازان كلاسيك: ژان باتيست سي
5-1 مكتب تاريخي قرن 19
بنيان گذار مكتب : فردريش ليست
انتقاد به مكتب كلاسيك:
1- نظامات و قواعد مربوط به اجتماع بشري در حال تغيير و تحول است. بنابراين قوانين اقتصادي چهان شمول و ازلي نيستند.
2- كلاسيكها انسان را تك بعدي مي دانند(نفع شخصي) در صورتي كه انسان نياز به نوع دوستي و محبت و معنويت هم دارد.
تأكيد بر :
1- قطع واسطه گران بين مصرف كننده و توليد كننده
2- حذف سود سرمايه داري
3-مالك شدن كارگران در ابزار توليد
6-1 مكتب سوسيالزم قرن19
بنيان گذار مكتب : كارل ماركس
نام كتاب : سرمايه
- ازدرون مكتب تاريخي سوسياليزم به وجود آمد
- منتقد نظام سرمايه داري
- پيش بيني صحيح بحرانهاي اقتصادي سالهاي آتي
- تضاد دروني نظام سرمايه داري
- استثمار نيروي كار
7-1 مكتب نئوكلاسيك قرن 19
اقتصاددانان مكتب نئو كلاسيك:
1- استانلي جونز، 2- كارل منگر، 3- لئون والراس،
4- كارل منگر، 5- آلفرد مارشال
اين مكتب مكتب كلاسيك تعديل شده است.
انسان با حداقل تلاش در جستجوي حداكثر كردن منفعت و سود است.شاخه هاي مكتب نئوكلاسيك:
1- مكتب رياضي، 2- مكتب تفكر رواني( مكتب اتريشي)
8-1 مكتب كينزينها قرن19
بنيان گذار مكتب : جان مينارد كينز
نام كتاب : تئوري عمومي اشتغال، پول و بهره
- نجات نظام سرمايه داري از بحران دهه 1930
- طرف داري از دخالت دولت و ايجاد تقاضا
- تعادل اقتصاد در اشتغال ناقص
- انقلاب كينزي
9-1 مكتب كينزينهاي جديدقرن 19 و 20
بنيان گذاران مكتب :
فرانكو موديگلياني و جيمز توبين
- بازار و اقتصاد آزاد ثبات ذاتي ندارد.
سياستهاي ارشادي دولت و مداخله او تأثير
به سزايي در حل مشكل عدم تعادل دارد.
10-1 مكتب پوليون قرن20
بنيان گذار مكتب : ميلتون فريدمن
- اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتي بي ثبات است.
- پول يكي از مهمترين متغيرهاي تأثير گذار اقتصادي است.
- سياستهاي مداخله گرايانه دولت تنها موجب وخامت امور اقتصادي مي شود.
11-1 مكتب كلاسيكهاي جديد يا انتظارات عقلايي
بنيان گذاران مكتب :
رابرت لوكاس و تماس سارجنت
- اقتصاد بازار آزاد به طور ذاتي باثبات و بحرانهاي اقتصادي كوتاه مدت و زود گذر است.
- مردم در برخورد با وقايع اقتصادي از تمام اطلاعات موجود و قابل دسترس استفاده مي كنند. بنابر اين سياستهاي دولت خنثي مي شود.
- پول تنها وسيله مبادله است و بر متغيرهاي واقعي اقتصاد تأثيري ندارد.
12-1 مكتب پست كينزين
- اقتصاد گرايشي براي خود اصلاح گري ذاتي ندارد.
- دخالت در اقتصاد غير قابل انكار است.
- فرض وجود رقابت كامل غير واقعي است.
- پول يك عامل و يك متغير اقتصادي صرف است ولي يك عامل بسيار مهم اساسي است.
- سياستهاي درآمدي و برنامه ريزي به عنوان سياستهاي مكمل سياستهاي ارشادي دولت بايد به كار گرفته شود.
فصل دوم
روش و ابزار تحليل اقتصادي
طرح درس
1- زمينه تفكر اقتصادي
2-تعريف علم اقتصاد
3- منحني امكانات توليد
4-طبقه بندي علم اقتصاد
5- ابزار تحليل اقتصادي
هدف كلي
هدف كلي فصل دوم آشنايي دانشجويان با مفهوم ، زمينه هاي فكري، تعريف ، اهميت ، كاربرد علم اقتصاد در زندگي روزمره و طبقه بندي اين علم است.
هدفهاي رفتاري
1- آشنايي با مسأله كميابي
2-آشنايي با تعريف علم اقتصاد
3- آشنايي با منابع توليدي و روش فني توليد
4-آشنايي با كالاهي سرمايه اي و مصرفي
5-آشنايي با منحني امكانات توليدي
1-2مقدمه
علت پيدايش علم اقتصاد عبارتست از:
1- محدود بودن امكانات و منابع در دسترس بشر
2- نا محدود بودن نيازها و خواسته هاي بشر
2-2 زمينه تفكر اقتصادي
به اعتقاد برخي از علماي اقتصاد علم اقتصاد دانش حس عام است.
زمينه هاي تفكر اقتصاددانان عبارتست از:
1- كميابي: هرچيزي را به هر اندازه كه مي خواهيم نداريم.
2- انتخاب: به علت محدوديت امكانات و نامحدود بودن نيازها مجبوريم دست به انتخاب بزنيم.
3- هزينه فرصت: فرصت يا فايده از دست رفتن بهترين انتخاب به جاي انتخاب مزبور با صرف همان منابع و زمان
4- نهايي گرايي: توليد كنند تمايل دارد فايده و هزينه آخرين واحد محصول را بداند.
5- بازارهاي كارآمد: فرصتهاي سود آور در بازار كم است.
3-2 تعريف علم اقتصاد
اقتصاد دانش چگونگي انتخاب مردم و جامعه است براي به كارگيري منابع براي توليد كالاها و خدمات توزيع آنها بين افراد جامعه براي مصرف
سؤالات اساسي كه هر نظام اقتصادي با آن مواجه است
1- چه كالاها و خدماتي بايد توليد شود؟
2- از هر كدام از كالاها و خدماتي چقدر بايد توليد شود؟
3- كالاها و خدمات چگونه بايد توليد شود؟
4- كالاها و خدمات چگونه بايد توزيع شود؟
نظام بازار آزاد يا سرمايه داري
در اين نظام مكانيسم قيمتها به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد.در اين نظام هيچگونه دخالتي وجود ندارد.
نظام اقتصاد مختلط
در اين نظام هم بخش خصوصي و هم دولت فعاليت دارند.
دولت نقش كنترل كننده و ناظر را هم دارد.
مكانيسم قيمتها همراه با برنامه ها و تصميمات
دولت به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد.
نظام اقتصادي اكثر كشورهاي جهان نظام مختلط است.
نظام اقتصاد متمركز
- در اين نظام دولت بيشترين فعاليت دارند.
- دولت نقش اساسي در توليد و توزيع دارد.
- در اين نظام كميته برنامه ريزي مركزي به سؤالات اساسي پاسخ مي دهد.
نظام اقتصاد اسلامي
- در اين نظام در چارچوب شرع و دستورالعمل هاي موجود به سؤالات اساسي پاسخ داده مي شود.
مثال:
- توليد مشروبات الكلي حرام است.
- توليد گندم واجب و ضروري است.
4-2 منحني امكانات توليد
مكان هندسي تركيبات مختلفي از دوكالا است كه مي توانند در يك اقتصاد در يك دوره زماني معين ، در شرايط حداكثركارايي و اشتغال كامل منابع توليد شوند.
1- منحني امكانات توليد در فضاي دوكالايي نمودار
قانون بازدهي نزولي
در هرمرحله از توليد هر كارگراضافي ميزان كمتري از كارگرقبلي به محصول مي افزايد.
نرخ نهايي جانشيني
قدر مطلق شيب منحني امكانات توليد ، نرخ نهايي تبديل ( MRT ) نام دارد و برابر است با:
نمودار2- نزولي بودن نرخ نهايي جانشيني
نمودار 4- انتقال منحني امكانات توليد
انتقال منحني امكانات توليد
انتقال منحني امكانات توليد از سه طريق امكان پذير است:
1- افزايش فيزيكي منابع توليدي مثل كشف منابع، مساحت و معادن جديد، افزايش نيروي كار و ذخيره سرمايه، افزايش زمينهاي زراعي در اثر كار وتصحيح زمينهاي غير قابل كشت.
2- پيشرفت تكنولوژي
3- تخصيص مجدد منابع
5-2 طبقه بندي علم اقتصاد
نوع اول طبقه بندي :
1- اقتصاد اثباتي: به توصيف واقعيتها ، رفتارها و عملكرد اقتصاد مي پردازد.
2- اقتصاد دستوري: شامل نظريه ها و توصيه هايي است كه بر پايه قضاوتهاي ارزشي و اصول اخلاقي قرار دارد.
نوع دوم طبقه بندي:
به طور سنتي علم اقتصاد به دو شاخه بزرگ تقسيم مي شود:
1- اقتصاد خرد: به بررسي رفتار و تصميمات اقتصادي مربوط به افراد، خانوارها، بنگاهها و بازارها مي پردازد.
2- اقتصاد كلان: به بررسي عملكرد اقتصاد به طور كلي مي پردازد.
جريان دوري درآمد
ويژگي هاي اقتصاد بسيار ساده عبارتست از:
1- شامل دو واحد اقتصادي، خانوارها و بنگاههاست.
2-پس انداز وجود ندارد.
3- دولت وجود ندارد.
4- اقتصاد بسته است.
5- معاملات بين بنگاهها وجود ندارد.
جريان دوري درآمد
6-2 ابزار تحليل اقتصادي
ابزارهاي تحليل اقتصادي عبارتند از:
1- نظريه
2-آمار
3- آزمون
4- اعداد شاخص
5- متغيرهاي پولي و واقعي
6- اندازه گيري تغييرات متغيرهاي اقتصادي
7- مفهوم تعادل
1- نظريه
نظريه يا تئوري اقتصادي، بيان يا
مجموعه اي از بيانات در خصوص
علل و اثرات عملكردها و عكس-
العملها در زندگي انسانها است.
ساخت نظريه
براي ساخت نظريه چهار قدم زير برداشته مي شود:
1- تعريف اصول مسلم نظريه
2-مشاهده واقعيت ها
3-بيان فرضيه
4-آزمون فرضيه ها
الگوي اقتصادي
بيان قراردادي نظريه ( تئوري) را الگوي اقتصادي مي گويند.
2-آمار
داده هاي آماري دو نوع هستند:
1- داده هاي سري زماني : نتيجه اندازه گيري يك متغير در زمانهاي مختلف
2 – داده هاي سري مقطعي : نتيجه اندازه گيري يك متغير در مقطع زماني خاص بر حسب طبقه
بندي هايي مانند گروههاي درآمدي ، سني، شغلي
3-آزمون
در اقتصاد به روش تجربي فرضيه ها از طريق روشهاي
آماري و اقتصادسنجي آزمون مي شود.
4- اعداد شاخص
آمار مربوط به متغيري را نسبت به ارزش همان متغير در سال پايه بيان مي كند.
به عنوان مثال شاخص قيمت نقره در سال1970 نسبت به سال 1960 به صورت زير محاسبه مي شود:
10/177
76/193= 100* ______
4/91
5- متغيرهاي پولي و واقعي
متغيرهاي پولي بدون توجه به سطح قيمتها مورد بررسي قرار مي گيرند. متغيرهاي واقعي مقايسه متغيرهاي پولي در ارتباط با شاخص قيمتها است.
مزد پولي مزد پولي
________= مزد واقعي _________= مزد واقعي
شاخص قيمتها شاخص هزينه زندگي
6- اندازه گيري تغييرات متغيرهاي اقتصادي(محاسبه نرخ رشد)
نرخ رشد يك متغير درصد تغييرات آن متغير در يك دوره زماني معين است.
-
نرخ رشد = 100* ______
7- مفهوم تعادل
در علم فيزيك هرگاه برآيند نيروهاي وارد بر جسم صفر باشد، جسم در حالت تعادل قرار دارد.اولين بار مفهوم تعادل توسط پل ساموئلسون وارد علم اقتصاد شده است.دراقتصاد زماني در تعادل است كه برآيند نيروهاي متضاد صفر باشد.
مثال: وقتي عرضه با تقاضا برابر باشد بازار در تعادل است.
بخش دوم
اقتصاد خرد
فصل سوم - تقاضا و عرضه
طرح درس
1- تقاضاي مصرف كننده
2- تقاضا و مفهوم مطلوبيت
3- عوامل مؤثر بر تقاضا
4- كالاي جانشين، كالاي پست و كالاي معمولي
5- اثر درآمدي و اثر جانشيني
6- عوامل مؤثر بر تقاضا
7-عرضه بنگاه
هدف كلي
هدف كلي فصل سوم آشنايي
دانشجويان با تقاضا و عرضه
ستاده و عوامل مؤثربرآنها است.
هدفهاي رفتاري
1- آشنايي با ساختار تقاضا و مفهوم مطلوبيت
2-آشنايي با عوامل مؤثر بر تقاضا
3- آشنايي با كالاي جانشين، كالاي پست و كالاي معمولي
4-آشنايي با اثر درآمدي و اثر جانشيني
5-آشنايي با عوامل مؤثر بر تقاضا
1-3مقدمه
در بازار در دو جا خانوارها و بنگاهها با يكديگر روبرو مي شوند:
1- در بازار عوامل توليد(نهاده ها)
2- در بازار كالاها و خدمات( ستاده ها)
2-3 تقاضاي مصرف كننده
مصرف كننده از مصرف كالاها و خدمات رضايت خاطري به دست مي آورد كه در اقتصاد آن را مطلوبيت مي ناميم.
- هدف مصرف كننده : حداكثر كردن مطلوبيت
- مطلوبيت يك مفهوم ذهني و غير قابل اندازه گيري است.
1-2-3 عوامل مؤثر بر تقاضاي مصرف كننده
1- قيمت كالاي مورد نظر
2- درآمد مصرف كننده
3-قيمت كالاهاي مرتبط
4-سليقه و ترجيحات مصرف كننده
5- انتظارات
1- قيمت كالاي مورد نظر با فرض ثابت بودن ساير عوامل مقدار تقاضاي يك كالا با قيمت آن رابطه معكوس دارد و به اين رابطه معكوس قانون تقاضا مي گويند.
2- درآمد مصرف كننده -درآمد مصرف كننده حاصل تمام دريافتيهاي
او در يك دوره زماني معين است. تقاضاي مصرف كننده براي كالاي نرما(معمولي) با درآمد رابطه مستقيم دارد.
تقاضاي مصرف كننده براي كالاي پست با درآمد رابطه معكوس دارد.
3-قيمت كالاهاي مرتبط
كالاهاي مرتبط دو گروه هستند:
1- كالاهاي رقيب يا جانشين: كالاهايي كه مي توان به جاي كالاي مورد نظر استفاده كرد.
تقاضا براي كالاي مورد نظر با قيمت كالاي جانشين رابطه مستقيم دارد.
2- كالاهاي مكمل: كالاهايي هستند كه به همراه كالاي مورد نظر مصرف مي شوند.
تقاضا براي كالاي مورد نظر با قيمت كالاي مكمل رابطه معكوس دارد.
4-سليقه و ترجيحات مصرف كننده
-سليقه و ترجيحات مصرف كننده از طرز تفكر وي،آداب و رسوم و فرهنگ جامعه شكل مي گيرد.
- سليقه همه مصرف كنندگان يك جور نيست.
-اگر سليقه مصرف كننده درجهت مصرف بيشتريك كالاي خاص مانند نمك يد دار تغيير كند با فرض
ثابت بودن ساير عوامل تقاضا براي آن كالا افزايش مي يابد
5- انتظارات
اگرمصرف كننده انتظار افزايش قيمت كالاي مورد نظر را در آينده داشته باشددر حال حاضر
بيشترتقاضاخواهدكردوبرعكس
3-2-2 قانون تقاضا
با فرض ثابت بودن ساير عوامل مقدار تقاضاي يك كالا با قيمت آن رابطه معكوس دارد و به اين رابطه معكوس قانون تقاضا مي گويند.
جدول تقاضا: تقاضاي مصرف كننده را در برابر قيمتهاي مختلف نشان مي دهد
قيمت هركيلو گرم شكر (ريال) |
مقدار تقاضاي شكر در يك ماه ( كيلو گرم) |
0 |
2 |
500 |
5/1 |
1000 |
1 |
1500 |
5/0 |
2000 |
0 |
2500 |
0 |
3000 |
0 |
نمودار تقاضا
اثر جانشيني
با افزايش قيمت كالاي مورد نظر (شكر) با فرض ثابت بودن ساير عوامل مصرف كننده به سمت خريد بيشتر كالاي جانشين شكر (قند) مي رود به اين تغيير تقاضا اثر جانشيني مي گويند.
اثر درآمدي
با فرض ثابت بودن ساير عوامل از جمله درآمد صرف كننده با افزايش قيمت شكر،گويي قدرت
خريد مصرف كننده كاهش مي يابد لذا تقاضا براي كالاي معمولي كاهش و براي كالاي پست افزايش مي يابد به اين تغيير تقاضا اثردرآمدي مي گويند.
قانون نزولي بودن مطلوبيت نهايي
مصرف هر واحد اضافي از يك كالا براي مصرف كننده ارزش كمتري دارد و لذا وي براي واحدهاي اضافي و بيشتر از يك كالا حاضر به پرداخت قيمت پايين تر و كمتر است. به همين دليل شيب منحني تقاضا منفي(نزولي) است.
انتقال منحني تقاضا
با فرض ثابت بودن قيمت كالاي مورد نظر هر كدام ازعوامل ديگر مؤثر بر تقاضاي مصرف كننده ( درآمدمصرف كننده، قيمت كالاهاي مرتبط، سليقه وترجيحات مصرف كننده وانتظارات) كه تغيير كنند منحني تقاضاي مصرف كننده جا به جا مي شود جهت جا به جايي بستگي به نوع تغيير عامل متغير دارد.
جدول2 انتقال منحني تقاضاي شكر به علت تغيير قيمت قند
قيمت هركيلو گرم شكر (ريال) |
مقدار تقاضاي شكر قبل از افزايش قيمت قند ( كيلو گرم) |
مقدار تقاضاي شكر بعد از افزايش قيمت قند ( كيلو گرم) |
0 |
2 |
5/2 |
500 |
5/1 |
2 |
1000 |
1 |
5/1 |
1500 |
5/0 |
1 |
2000 |
0 |
5/0 |
2500 |
0 |
0 |
3000 |
0 |
0 |
نمودار2 جا به جايي منحني تقاضاي شكر به علت افزايش قيمت قند
3-3 -عرضه بنگاه
عرضه حاصل رفتار توليد كننده است
هدف توليدكننده:حداكثركردن سود است
1-3-3عوامل مؤثر برعرضه بنگاه
1- قيمت كالاي مورد نظر
2- هزينه هاي بنگاه
3- انتظارات
1- قيمت كالاي مورد نظر
با فرض ثابت بودن ساير عوامل مقدار عرضه يك كالا با قيمت آن رابطه مستقيم دارد و به اين رابطه مستقيم قانون عرضه مي گويند.
2- هزينه هاي توليد بنگاه
هزينه هاي توليد بنگاه به مقدار عوامل توليد به كاررفته در توليد، قيمت آنها و تكنولوژي بستگي دارد.
تكنولوژي
عبارت از روشهاي شناخته شده براي تركيب عوامل توليد مختلف به منظور توليد يك كالاي خاص است.
رابطه بين عرضه و هزينه هاي توليد بنگاه- بين عرضه و هزينه هاي توليد بنگاه رابطه معكوس برقرار است.
3- انتظارات
اگر توليد كننده انتظار افزايش قيمت كالاي مورد نظر را در آينده داشته باشد در حال حاضركمتر عرضه خواهدكردوبرعكس
2-2-3 قانون عرضه
با فرض ثابت بودن ساير عوامل
مقدار عرضه يك كالا با قيمت آن
رابطه مستقيم دارد و به اين رابطه مستقيم قانون عرضه مي گويند.
جدول عرضه: عرضه توليدكننده را در برابر قيمتهاي مختلف نشان مي دهد
قيمت هركيلو گرم شكر (ريال) |
مقدار عرضه شكر در يك ماه ( كيلو گرم) |
500 |
0 |
1000 |
1 |
1500 |
2 |
2000 |
3 |
2500 |
4 |
3000 |
5 |
نمودار عرضه
انتقال منحني عرضه
با فرض ثابت بودن قيمت كالاي مورد نظر هر كدام از عوامل ديگر مؤثر بر عرضه توليدكننده (هزينه هاي توليد، تكنولوژي وانتظارات)كه تغييركنند منحني عرضه توليد جا به جا مي شودجهت جا به جايي بستگي به نوع تغييرعامل متغير دارد.
جدول4 انتقال منحني عرضه شكر به علت افزايش هزينه توليد
قيمت هركيلو گرم شكر (ريال) |
مقدار عرضه شكر قبل از افزايش هزينه ( كيلو گرم) |
مقدار عرضه شكر بعد از افزايش هزينه ( كيلو گرم) |
500 |
0 |
0 |
1000 |
1 |
0 |
1500 |
2 |
1 |
2000 |
3 |
2 |
2500 |
4 |
3 |
3000 |
5 |
4 |
نمودار4 جا به جايي منحني عرضه شكر به علت افزايش هزيه هاي توليد
فصل چهارم
توليد
طرح درس
1- تابع توليد
2- تكنيك توليد
3- عوامل توليد ثابت و متغير
4- دوره زماني كوتاه مدت و بلند مدت
5-توليد با دو عامل توليد متغير
هدف كلي
هدف كلي فصل چهارم آشنايي دانشجويان با فرآيند توليد يا رابطه بين عوامل توليد ومحصول (ستاده) است.
هدفهاي رفتاري
1- آشنايي با مفهوم فرايند توليد و تابع توليد
2-آشنايي با تكنيك توليد
3- آشنايي با عوامل توليد ثابت و متغير
4-آشنايي با دوره زماني كوتاه مدت و بلند مدت
5- آشنايي با توليد نهايي و توليد متوسط
6- آشنايي با قانون بازده نزولي
1-4 مقدمه
ژان باتيست سي در قرن 17 ميلادي گفت:
توليد كردن، فقط ايجاد قابليت اضافي در اشياء ، به
منظور رفع نيازمنديهاي بشري است. “
” توليد در حقيقت عبارت از تغيير و تبديل مواد ، در
نتيجه يك فرايند كاري است. “
2-4 تابع توليد
مقدارتوليد، تابع مقدار عوامل توليدي به كار رفته است.
در تابع فوق y مقدار توليد وx ها عوامل توليد را نشان مي دهند. اينكه چه ميزان از هر يك از عوامل توليد استفاده شود به نوع توليد و مسائل فني توليد بستگي دارد.
جدول1 توليد كل، توليد متوسط و توليد نهايي
توليد نهايي |
توليد متوسط |
ميزان كل محصول |
تعداد واحد كار |
0 |
0 |
0 |
0 |
6 |
6 |
6 |
1 |
10 |
8 |
16 |
2 |
8 |
8 |
24 |
3 |
6 |
5/7 |
30 |
4 |
4 |
8/6 |
34 |
5 |
0 |
2/5 |
34 |
6 |
2- |
6/4 |
32 |
7 |
6- |
2/3 |
26 |
8 |
3-4 تكنيك توليد
نوع رابطه بين عوامل توليد و محصول همان تكنيك توليد است.
انواع تكنيك توليد عبارتنداز:
1- تكنيك توليد كاربر
2- تكنيك توليد سرمايه بر
4-4 عوامل توليد ثابت و عوامل توليد متغير
در دوره كوتاه مدت بعضي از عوامل توليد را نمي توان كم يا زياد كرد مثل زمين اين عوامل راعوامل توليد ثابت گويند.
در دوره كوتاه مدت بعضي از عوامل توليد را مي توان كم يا زياد كرد مثل نيروي كار و كود شيميايي اين عوامل را عوامل توليد متغيرگويند.
5-4 كوتاه مدت و بلند مدت
كوتاه مدت، مدت زماني است كه واحد توليدي ، درطول اين مدت، قادر نيست حداقل يكي ( برخي) از
عوامل توليد به كار گرفته در فرايند توليد را تغيير دهد.بلند مدت، مدت زماني است كه واحد توليدي، در طول
اين مدت ، قادر است مقدار تمام عوامل توليد به كارگرفته در فرايند توليد را تغيير دهد.
6-4 توليد در كوتاه مدت
توليد نهايي: مقدار افزايش در ميزان كل محصول در نتيجه افزايش يك واحد در عامل متغير را توليد نهايي گويند.
تغيير در ميزان توليد كل
___________________ = توليد نهايي
تغيير در مقدار عامل متغير
نمودار1 توليد نهايي نيروي كار
توليد كل
كل توليد يا محصول ايجاد شده در يك زمان معين با به كاربردن مقدار معيني از عوامل توليد
نمودار2- توليد كل
توليد متوسط
توليد متوسط هر عامل توليدي از حاصل تقسيم توليد كل ، بر تعداد واحدهاي به كار گرفته شده از
آن عامل توليد، به دست مي آيد.
توليد كل
___________________ = توليد متوسط
تعداد عامل توليد به كار رفته
نمودار3 توليد متوسط نيروي كار
قانون بازده نزولي
اگر مقدار يكي از عوامل توليد، به طور مساوي و پي در پي ، افزايش يابد و ساير عوامل ثابت نگه داشته شوند ، ميزان افزوده شده به توليد ، پس از حد معيني، رو به كاهش مي گذارد
مراحل توليد(مرحله اول توليد)
در اين مرحله از توليد منحني توليد نهايي در بالاي منحني توليد متوسط قرار دارد در انتهاي اين مرحله توليد متوسط با توليد نهايي برابر مي شود.در اين مرحله از توليد، توليد كل سير صعودي دارد.هر دومنحني توليد متوسط و توليد نهايي ابتدا صعودي وسپس نزولي مي شوند.
مراحل توليد(مرحله دوم توليد)
1-در اين مرحله از توليد، توليد نهايي مثبت ولي نزولي است.
2- قانون بازده نزولي بر آن حاكم است.
3- در ابتداي اين مرحله، توليد متوسط با توليد نهايي برابر است.
4- در انتهاي اين مرحله توليد نهايي صفر مي شود.
5- توليد كل باروند كاهشي افزايش مي يابد تا در انتهاي اين مرحله به حداكثر خود مي رسد.
6- توليد متوسط مانند توليد نهايي روند كاهشي دارند.
7- همواره منحني توليد متوسط بالاي توليد نهايي قرار دارد.
مراحل توليد(مرحله سوم توليد)
1- در ابتداي اين مرحله از توليد، توليد نهايي صفر است.
2- در تمام اين مرحله توليد نهايي منفي است.
3- در اين مرحله، توليد متوسط نيز به دليل
كاهش توليد كل، كاهشي است.
7-4 توليد با دو عامل متغير
تا به حال فرض بر اين بود كه فقط نيروي كار متغير و
ساير عوامل ثابت هستند در بلند مدت توليد كننده مي تواندعوامل ديگر توليد از جمله ماشين آلات، مساحت زمين زيركشت، كود، بذر و .... را تغيير دهد. در اين صورت شكل تابع توليد تغيير مي كند.
فصل پنجم
تئوري هزينه توليد
طرح درس
1- مفهوم هزينه توليد
2- هزينه هاي آشكار و ضمني
3- هزينه كل، هزينه متوسط و هزينه نهايي
4-هزينه هاي كوتاه مدت
5- هزينه هاي بلندمدت
هدف كلي
هدف كلي فصل پنجم آن است كه دانشجو ضمن آشنايي با هزينه توليد درك كندكه هزينه هاي توليد بازتاب ريالي تابع توليد و بنيان عرضه است.
هدفهاي رفتاري
1- آشنايي با مفهوم هزينه
2-آشنايي با هزينه هاي آشكار و ضمني
3- آشنايي با واژه هاي هزينه كل، هزينه متوسط و هزينه نهايي
4-آشنايي با هزينه هاي كوتاه مدت و منحني هاي آن
5- آشنايي با هزينه هاي بلندمدت و منحني هاي آن
6- آشنايي با ارتباط بين منحني هاي هزينه هاي كوتاه مدت
7- آشنايي با ارتباط بين منحني هاي هزينه هاي بلند مدت
1-5مقدمه
يكي از اساسي ترين نكات در تعيين ميزان
توليد توجه به هزينه هاي توليدي است.
هزينه توليد در تصميم گيري منطقي توليد
كننده درباره انتخاب تكنيك توليد و سطح
توليد نقش كليدي دارد.
2-5 مفهوم هزينه توليد
هزينه هاي توليد عبارتند از:
مجموع هزينه هايي كه بابت به كارگيري و استخدام عوامل توليد
جهت توليد صرف مي شود.
3-5 هزينه هاي آشكار
هزينه هاي آشكار: هزينه هايي كه درقبال در اختيار گرفتن عوامل توليدي كه بنگاه مالك آن نيست پرداخت مي كنيم مانند مزد كارگر و هزينه منابع را هزينه هاي آشكار مي گويند.
3-5 هزينه هاي ضمني
هزيه هاي ضمني : عوامل توليدي كه بنگاه مالك آن است و وجهي در قبال استفاده از آن پرداخت نمي كند مانند ساختمان كارگاه توليدي، بنگاه به طور ضمني براي استفاده از آن در نظر مي گيرد هزينه هاي ضمني توليد مي گويند.
4-5 هزينه ها در كوتاه مدت و بلند مدت
دوره زماني كوتاه مدت: دوره زماني كه در آن حداقل يكي از عوامل توليد ثابت است.دوره زماني بلندمدت : دوره زماني كه در آن تمامي عوامل توليدمتغيراست و بنگاه توليدي قادر است ظرفيت توليدي خود را تغيير دهد.
1-4-5 هزينه هاي كوتاه مدت
دركوتاه مدت هزينه كل ازمجموع هزينه هاي ثابت و هزينه هاي متغير به دست مي آيد.
هزينه هاي ثابت كل(TFC)
مقدار هزينه اي كه بنگاه توليدي در كوتاه مدت براي عوامل توليد ثابت مثل هزينه آبونمان آب ،برق ، تلفن و اجاره ساختمان صرف مي كند.
هزينه هاي متغيركل(TVC)
مقدار هزينه اي كه بنگاه توليدي برايعوامل توليد متغيرمثل هزينه آب، برق و تلفن مصرفي، ماده اوليه وسايرعوامليكه با تغيير توليد تغيير مي كنند مي پردازد.
هزينه كل(TC)
مجموع هزينه هاي كل ثابت و هزينه هاي كل متغير را هزينه كل توليد گويند.
TC=TFC+TVC
جدول1هزينه هاي يك بنگاه فرضي در كوتاه مدت
ميزان محصول (Q) |
هزينه ثابت كل (TFC) |
هزينه متغيركل (TVC) |
هزينه كل (TC) |
هزينه ثابت متوسط (AFC) |
هزينه متغير متوسط (AVC) |
هزينه كل متوسط (ATC) |
هزينه نهايي (MC) |
0 |
30 |
0 |
30 |
- |
- |
- |
- |
1 |
30 |
50 |
80 |
30 |
50 |
80 |
50 |
2 |
30 |
90 |
120 |
15 |
45 |
60 |
40 |
3 |
30 |
123 |
153 |
10 |
41 |
51 |
33 |
4 |
30 |
150 |
180 |
5/7 |
5/37 |
45 |
27 |
5 |
30 |
180 |
210 |
6 |
36 |
42 |
30 |
6 |
30 |
216 |
246 |
5 |
36 |
41 |
36 |
7 |
30 |
259 |
289 |
29/4 |
37 |
29/41 |
43 |
8 |
30 |
312 |
342 |
75/3 |
39 |
75/42 |
53 |
هزينه كل متوسط
هزينه كل متوسط از تقسيم هزينه كل توليد بر تعداد محصول به دست مي آيد
هزينه كل(TC)
___________ = هزينه متوسط(ATC)
تعدادمحصول(Q)
هزينه ثابت متوسط
هزينه ثابت متوسط از تقسيم هزينه كل ثابت تعداد محصول به دست مي آيد
هزينه كل ثابت(TFC)
_____________ = هزينه متوسط ثابت(AFC)
تعدادمحصول(Q)
هزينه متغيرمتوسط
هزينه متغيرمتوسط از تقسيم هزينه كل متغير برتعداد محصول به دس
مطالب مشابه :
جزوه اقتصاد خرد
دانلود جزوه اموزشی درس اقتصاد خرد برای رشته های مدیریت وحسابداری واقتصاد. اقتصاد خرد
جزوه درس اقتصادخرد
اشارات اقتصادی - جزوه درس اقتصادخرد - موضوعات اقتصادی، تامین اجتماعی و 1- اقتصاد خرد:
جزوه اقتصاد خرد میانه 1
.:economy:. - جزوه اقتصاد خرد میانه 1 - این وبلاگ صرفاً جهت اطلاع رسانی به دانشجویانی است که با
جزوه اقتصاد خرد
اقتصاد بازرگانی دانشگاه قم - جزوه اقتصاد خرد - دانشجویان اقتصاد بازرگانی دانشگاه قم ورودی 1391
برچسب :
جزوه اقتصاد خرد