تجزيه و تحليل نماي اصلي خانه بروجردي ها

اين خانه در محله سلطان اميراحمد کاشان در خيابان علوي واقع است. اين خانه توسط بازرگاني به نام حاج سيدحسن نطنزي در حوالي سال 1275 قمري در دوره قاجاريه ساخته شده است. چون صاحب خانه مال التجاره از بروجرد وارد ميکرده، لذا به حاج آقا حسن بروجردي مشهور شده و خانهاي هم که متعلق به وي بوده است به خانه بروجردي موسوم گرديده است.

معمار اين خانه يکي از نوابغ معماري کاشان و از طراحان معروف ساختمان به نام استاد علي مريم بوده است که در ايجاد دو بناي تاريخي ديگر کاشان، يکي خانه تاريخي طباطبائي (در نزديکي خانه بروجردي) و ديگري تيمچه امينالدوله (واقع در بازار) نقش داشته است.

اين خانه شامل دو قسمت بيروني و اندروني است و محلي که فعلا در معرض ديد عموم است قسمت بيروني اين خانه است. در بدو ورود به خانه واردهشتي ورودي خانه ميشويم که درب ورود به قسمت اندروني خانه هم در اين هشتي قرار گرفته است، پس از آن از راهروي نسبتا طولاني و شيبدار گذشته و وارد حياط ميشويم، در کنار اين راهرو ايوان شمالي خانه قرار دار، در قسمت شمالي ايوان يک پنج دري واقع است که محل پذيرائي مهمانان بوده و دوطرف آن دو اطاق بهار خواب قرار دارد که به علت نور مناسب و گرماي زياد، بيشتر در زمستان مورد استفاده قرار ميگرفته، ديوار بيروني اطاقهاي اين ايوان و نيز داخل اطاق پنجدري با گچ بريهاي بسيار ظريف با طرح گل و مرغ زينت يافته است. در داخل حياط يک حوض بزرگ و باغچههاي وسيع در اطراف آن قرار دارد. در قسمت شمال شرقي، مطبخ (آشپزخانه) قرار گرفته، در قسمت شرقي بنا اتاقها و ايوانهاي سرپوشيدهاي به چشم ميخورد که در جلو و ايوانها پلههايي جهت رفتن به سردابها (زيرزمينها) ساخته شده است، اين سردابها در جبهههاي مختلف بنا واقع است که به وسيله بادگيرهايي بلند هواي آنها تهويه و خنک شده و قابل استفاده در هواي گرم تابستان بوده است. در روبرو يعني در قسمت جنوبي بنا، تالار سرپوشيدهاي به چشم ميخورد که بر پيشاني آن ميتوان هنرنمايي استادکار ايراني را نظارهگر بود، بطوري که منافذ مشبکي که جهت تهويه هواي تالار در اين قسمت تعبيه گرديده با گچ بري جالب و ديدني در آميخته و دلربائي ميکند. در بام تالار نيز نورگيرها و بادگيرهاي فوقالعاده جالب و منحصر به فرد خودنمائي مينمايد که از نظر طرح و اجرا در زمره آثار بديع معماري سنتي است.

تالار بزرگ سر پوشيده که محل برگزاري اعياد و مراسم سوگواري بوده است شامل يک ايوان که داراي سقف بلندي است در جلو و يک قسمت شاهنشين در انتهاي تالار که از قسمتهاي ديگر مرتفعتر بوده تزئينات خاصي است و نيز تالارهايي در دو طبقه در جنبين آن ديده ميشود. سقف تالار با طرح بسيار زيبائي گچبري و مقرنس کاري و رنگآميزي گرديده است. سقفها و بدنه داخلي سرپوشيده و تالارهاي جنبي آن با نقوش گل و مرغ و شکارگاه و حيوانات گچبري و يا نقاشي و يا با خط خوش تابلوهايي زيبا آفرينش شده است، به خصوص روي ديوارهاي شاهنشين تصاويري از پادشاهان قاجار در تابلوهايي ديواري خودنمايي ميکند. نقاشيهاي اين بنا در شيوه هاي متنوع و با رنگ و روغن و آبرنگ و زير نظر هنرمند نامدار نقاشي ايران در دوره قاجاريه مرحوم ميرزا محمدخان غفاري کاشاني ملقب به " کمال الملک " ترسيم گرديده است و طرحهاي گچبري اين خانه نيز با نظارت اين استاد بزرگ تهيه و به انجام رسيده است. باتوجه به گچبريهاي قسمتهاي مختلف اين خانه، به خصوص پنجرههاي مشبک گچي داخل اطاق بزرگ که از کمال ظرافت به پارچه توري شباهت دارد به مرتبه ذوق و هنر اين هنرمند ايراني و ديگر استادکاران و معمار اين خانه واقف ميگرديم.

جالب است بدانيم که مرحوم حاج آقا حسن بروجردي براي فرزندش سيدمهدي از دختر مرحوم حاج سيدجعفر طباطبائي خواستگاري مينمايد و خانواده طباطبائي شرط موافقت با ازدواج را ساخت خانهاي آبرومند و درخور شأن عروس خانم قرار ميدهند و به همين خاطر حاج آقا حسن از همان معماري که خانه طباطبايي را ساخته است دعوت ميکند که اين خانه را بسازد.

تجزيه و تحليل نماي اصلي خانه بروجردي ها

مطالب مشابه :

تغييرات در معماري و تزئينات تكيه معاون الملك كرمانشاه

مطالعه وبررسي ايلات وعشاير (گروههاي انساني كوچ رو ) ايل قشقايي1

تکیه زاغرم

خانه بروجردیها

نگاهي به آداب و رسوم مردم آيسك در محرم

شش مورد از نمادهايي كه در سوگواري حادثه عاشورا جلوه كرده اند

تاریخچه علم و علامت کشی در محرم

تجزيه و تحليل نماي اصلي خانه بروجردي ها

آداب و رسوم محرم در آیسک

تصاویر شام غریبان، گالری عکس های شب شام غریبان و عزاداری بر سرور آزادگان حسین (ع) در قم