دشواری‌های تحصيل و اشتغال زنان در يك شهر كوچك/ داستان دختران سرعين

۳۲ ساله است و اهل توريستی‌ترين شهر شمال‌غرب ايران، سرعين. او و دو دختر سرعينی ديگر، اولين دختران اين شهر هستند كه موفق شده‌اند در اواخر دهه ۶۰ امكان تحصيل در دوره دبيرستان را به دست بياورند و او اولين زن سرعينی‌ای است كه توانسته با ورود به دانشگاه مدرک تحصيلی كارشناسی بگيرد. بنا به گفته خودش، دخترانی كه فقط يك سال از آن‌ها بزرگ‌تر بودند امكان تحصيل در دوره راهنمايی را هم به دست نياوردند.

"هاجر وصالی" در لابی هتلی كه به همراه همسرش مديريت آن را بر عهده دارد، از مشكلات زنان سرعينی و از مسايلی سخن می‌گويد كه مانع ادامه تحصيل زنان اين شهر می‌شد: «من و دو دوست ديگرم اولين دختران سرعينی‌ای هستيم كه ديپلم گرفته‌ايم؛ سال ۷۳. اصلاً دختران بزرگ‌تر از ما امكان تحصيل در دوره راهنمايی را هم نداشتند. ما اولين نسل دختران سرعينی بوديم كه وارد دوره راهنمايی شديم. آن موقع در سرعين برای دخترها فقط يک مدرسه ابتدايی وجود داشت و هيچ كس هم لزوم ادامه تحصيل دخترها را احساس نمی‌كرد. هرچند حالا شرايط تغيير كرده و تعداد دختران تحصيل‌كرده رو به افزايش گذاشته است. دخترها به محض اتمام دوره ابتدايی بايد ازدواج می‌كردند. ما داشتيم اواسط دهه ۶۰ تحصيل در دوره ابتدايی را به پايان می‌رسانديم كه معلممان به اداره آموزش و پرورش اردبيل رفت و درخواست تاسيس مدرسه راهنمايی برای دختران سرعينی را مطرح كرد. در آموزش و پرورش هم به او گفته بودند اداره توانايی تامين هزينه ساختمان مدرسه را ندارد، اگر اهالی منزلی را به عنوان مدرسه در اختيار آموزش و پرورش قرار بدهند، اداره هم كادر آموزشی مورد نياز مدرسه را تامين خواهد كرد. والدينی هم كه ذهن روشن‌تری داشتند اقدام به اجاره يك خانه به عنوان مدرسه كردند و هر ماه نيز اجاره بهای ساختمان را به موقع پرداخت می‌كردند. با پايان دوره راهنمايی غير از من و دو دوست ديگرم بقيه دخترهای شهر امكان ادامه تحصيل را به دست نياوردند. آن موقع در سرعين دبيرستان دخترانه وجود نداشت. ما هم مجبور بوديم هر روز مسافت ۳۰ كيلومتری سرعين - اردبيل را طی كنيم و دوباره به سرعين برگرديم. سال ۷۳ هر سه نفر ديپلم گرفتيم، اما فقط من امكان ادامه تحصيل در دانشگاه را پيدا كردم. بايد بگويم در مورد ادامه تحصيل از دو طرف شانس آورده‌ام.در دوره راهنمايی و دبيرستان پدرم از من حمايت كرد؛ او ادامه تحصيل دخترها را مهم‌تر از ادامه تحصيل پسرها می‌دانست در طول دوران دانشگاه هم همسرم خيلي به من كمك كرد.».

اولين زن ليسانسيه سرعينی كه در دانشگاه آزاد اردبيل موفق به اخذ مدرک كارشناسی رشته زبان و ادبيات فارسی شده، درباره مشكلات تحصيل در دانشگاه می‌گويد: «بر خلاف دبيرستان، كلاس‌های دانشگاه‌ ترتيب خاصی ندارد و اين امر برای من كه هر روز بايد مسافت رفت و برگشت سرعين به اردبيل را طی می‌كردم بسيار سخت بود. به‌ويژه اين كه بعضی كلاس‌ها ديروقت برگزار می‌شد و زمستان‌های سرد و پربرف اردبيل و كمبود وسايل نقليه نيز رفت و آمد را با مشكل مواجه می‌كرد. اما به هر حال اين دوران به سر رسيد و من در سال 80 اولين زن سرعينی‌ای شدم كه مدرك ليسانس گرفته.»

هاجر بعد از اتمام دانشگاه هم مدتی در شهرداری سرعين به عنوان نماينده شهرداری در «امور بانوان فرمانداری اردبيل» مشغول به كار شد. در همين مقطع براي ايجاد تحرك در دختربچه‌های سرعينی، اقدام به برگزاری كلاس كاراته كرد. او آن روزها به در تك - تك خانه‌های شهر مراجعه می‌كرد و از والدين می‌خواست تا به دختربچه‌هايشان اجازه ثبت نام در اين كلاس‌ها را بدهند»، او در اینباره می‌گويد: «ولی فقط توانستم تعدادی از خانواده‌ها را برای انجام اين كار قانع كنم. البته حالا سالن ورزشی زنان سرعين كمی ‌رونق گرفته و دختربچه‌های بيش‌تری در كلاس كاراته شركت می‌كنند؛ تعدادی از زنان بزرگسال شهر هم به كلاس‌های آمادگی جسمانی می‌روند.»

وصالی در ادامه تاكيد می‌كند: «برخی والدين سرعينی بيش‌تر از هر چيز ديگر به فكر اين هستند كه هر چه زودتر دختران شان را شوهر بدهند. ما برای حل اين مساله به گذشت زمان احتياج داريم. هر چه تعداد زنان تحصيل‌كرده سرعينی افزايش پيدا بكند، شرايط اجتماعی حاكم بر شهر نيز تغيير خواهد كرد.»

وصالی در مورد مقوله اشتغال زنان سرعينی حادثه‌ای از دوران دانشگاهش را به ياد می‌آورد: «در دانشگاه قرار بود تحقيقی درباره زنان شاغل انجام دهيم و استادمان به من گفت كه تحقيقم را در مورد زنان شاغل سرعينی بنويسم. اما شگفت‌زده شد وقتی گفتم زنان سرعینی شاغل نيستند. پرسيد پس معلمين و كاركنان اداره بهداشت سرعين اهل كجا هستند و من پاسخ دادم: اهل اردبيل. البته حالا چند معلم زن سرعینی در آموزش و پرورش سرعين مشغول به كار شده‌اند و اميدوارم به زودی اولين پزشک زن سرعينی نيز كارش را در شهر شروع كند. سرعين شهری توريستی است و هتل‌های زيادی دارد. برای كار در اين هتل‌ها ما به فارغ‌التحصيلان رشته‌های هتلداری و كامپيوتر احتياج زيادی داريم و دختران سرعينی می‌توانند در اين عرصه موفق شوند.»

اولين زن ليسانسيه سرعينی كه حين تحصيل در دانشگاه مدرک درجه سه مربيگری هلال احمر را هم اخذ و اقدام به آموزش اصول امداد و نجات به زنان سرعينی كرده، در دومين دوره انتخابات شوراهای شهر و روستا تصميم می‌گيرد به عنوان كانديدا وارد رقابت انتخاباتی شود. خودش در اينباره می‌گويد: «من و همسرم هميشه تصميم‌های‌مان را به صورت مشترك می‌گيريم. وقتی قرار شد من كانديدای انتخابات شورای شهر شوم، هر دو می‌دانستيم كه احتمال رای آوردن من خيلی اندک است؛ اما برای مطرح كردن مشكلات زنان و دختران سرعينی بايد وارد عرصه می‌شدم. من تلاش برای افزايش امكانات تحصيلی و مقابله با ازدواج زودهنگام دختران را در برنامه‌های انتخاباتی خود قرار دادم. درست است كه نتوانستم وارد ساختار شورای شهر شوم، اما ما توانستيم با تلاش در كميته بانوان شورای شهر كه آن موقع رياستش را بر عهده داشتم، و با همكاری اداره آموزش و پرورش استان، دوره پيش‌دانشگاهی را نيز برای دختران شهر ایجاد كنيم.»

اما «محمد صبوری»، همسر ‌هاجر وصالی، كه هم اكنون آخرين ‌ترم دوره تحصيلات كارشناسی خود را می‌گذراند، ضمن اشاره به فضای خاص شهر، خاطره‌ای را از روزهای تبليغات انتخاباتی شورای شهر نقل می‌كند: «آن روزها من خبر داشتم كه مردان بسياری فقط براي شنيدن سخنان همسرم در محل سخنرانی‌های او حاضر نمی‌شوند، بلكه می‌آيند تا ببينند آيا يک زن می‌تواند برای جمع سخنرانی بكند يا نه. حتی می‌دانستم كسانی بر سر اين‌كه يک زن نمی‌تواند برای عموم سخنرانی بكند، شرط‌بندی هم كرده بودند. عده‌ای هم مدعی شده بودند يک زن حتی جرات حضور در محل سخنرانی را هم نمی‌تواند داشته باشد. خيلی‌ها در آن مقطع به من طعنه زدند كه جای زن در خانه است، اما من به هيچ يک از آن حرف‌ها توجهی نكردم. من به همسرم حق می‌دهم كه وارد فعاليت‌های اجتماعی شود و هميشه هم او را همراهی خواهم كرد. او هم با حضور موفقش در عرصه اجتماعی نشان داده كه طعنه‌های مخالفان درست نيست.»

این گزارش نهم مهر ۸۵ در شماره ۲۸۸ روزنامه سرمایه منتشر شد.

دشواری‌های تحصيل و اشتغال زنان در يك شهر كوچك/ داستان دختران سرعين

مطالب مشابه :

مجتمع آموزشی و رفاهی خانه معلم شهرستان سرعین

در خانه معلم سرعين

1391/2/26 ... سرعين ... خانه معلم

آدرس و شماره تلفن خانه های معلم سراسر کشور

نشانی خانه های معلم و مراکز اسکان

قديمي ترين عكسهاي چشمه ها و آبگرمهاي اردبيل و سرعين

نشانی خانه های معلم و مراکز اسکان

پنج راهبرد تکلیف شب برای آموزش دانش آموزان دارای ناتوانی های یادگیری

سفرنامه گناوه

رزرو اینترنتی فرهنگیان در خانه معلم استانهای سراسر کشور