درباره ی کلات نادری بیشتر بدانیم

با سلام مجدد، از زمانی که تصمیم به ایجاد وبلاگ گرفتم بنا را بر این گذاشتم تا در رابطه با شهر و دیارم کلات نادری کمتر مطلب بنویسم؛ به دلیل این که سرزمینی تاریخی است اهل فن و سایر هم ولایتی ها زیاد در این باب زحمت می کشند و تلاششان به جهت شناساندن این دیار ستودنی است. لذا من شخصا به خاطر ناقص بودن دانسته هایم نیازی به تکرار مکررات نمی بینم.

سال ها از این اتفاق (ایجاد وبلاگ) می گذرد و من هر بار که به آن سر میزنم حس می کنم چیزی کم دارد. حداقل باید اندک اطلاعاتی به کسانی که به وبلاگم مراجعه می کنند ارائه دهم، بدین سان نه از سر اکراه و اجبار؛ بلکه از سر شوق و علاقه مصمم شدم مطالبی را جسته و گریخته تقدیم کنم.

درباره ی کلات نادری و آثار تاریخی آن در اواخر سال 1373 مقاله ی مفصلی نوشتم که به صورت سری در چند نوبت در روزنامه ی قدس در اسفند 73 و فروردین 74به چاپ رسید، با این که متاسفانه نسخه ای از آن نشریه در دست ندارم ولی پاره ای از اطلاعات آن را در ذهن دارم که گاهی راهگشا بوده اند.

هر چند که در سال های اخیر میزان گردشگرانی که کلات نادری را به عنوان هدف و مقصد خود انتخاب می کنند افزایش چشمگیری یافته ولی هنوز هم فضا برای معرفی بیشتر کلات به ایرانیان و جهانیان فراهم است و ما باید تلاش کنیم تا درصد بیشتری از زائرینی که به مشهد مشرف می شوند را حداقل برای یک روز جذب کلات کنیم.

اغلب گردشگرانی که به کلات می آیند یا مشهدیند و یا ساکن استان های خراسانند یعنی کلات فقط برای خراسانی ها نامی آشناست و هنوز به خوبی طرقبه، شاندیز و... به سایر نقاط ایران عزیز شناسانده نشده است. به نظر شما کلات نادری چه کم از این شهرک ها دارد؟ چه افراد و سازمان هایی در معرفی نام کلات نادری نقش خود را به درستی ایفا نکرده اند؟ علاوه بر اینها چه عواملی در مهجور ماندن شک برانگیز و بیش از اندازه ی این سرزمین دخیل بوده اند؟

با افزایش کمی و کیفی رسانه های ارتباط جمعی و افزایش سطح سواد افراد جامعه؛ جوانان باسواد و میهن پرست کلاتی و علاقمند به کلات رسالت و دین خود را به این دیار بکر در شاخه های متعدد تاریخی، جغرافیایی، اقتصادی، فرهنگی، مردم شناسی و ... در حد توانشان ادا کرده اند. ولی آیا نهادها و سازمان های دولتی از قبیل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری، فرمانداری، راه و ترابری، صدا و سیما و ... همراه و همگام با مردم حرکت کرده اند؟ آیا این ادارات زیرساخت های لازم برای توسعه ی حرکت های فرهنگی را فراهم نموده اند؟

یقینا پاسخ این سوالات منفی است! چرا که ما هنوز بعد از سی و سه سال از پیروزی انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی هنوز از امکانات ترابری ای استفاده می کنیم که پیشینه ی برخی از آنان به قبل از انقلاب می رسد! خیابان های کلات بافت قدیمی خود را حفظ کرده اند، هتل و مهمان سراهای شهر محدود به دو مهمان سرای شهرداری و مرزنشینان است که ظرفیت پذیرش این دو به پنجاه نفر هم نمی رسد! پارکینگ هم که_ قربونش برم_، اصلا نداریم و در ایام تعطیل تفرجگاه قره سو و اطراف قصر خورشید واقعا تماشایی است! پمپ بنزین هم که تا دو سال پیش افتضاح بود و اخیرا فقط دو عدد پمپ بنزین در یک جایگاه خدمات عرضه می کنند.

مشکلات مربوط به گردشگران زیاد است به طوری که رفتن به کلات نادری و طی مسیر مشهد به آن جا و تماشای نقاط ییلاقی و تاریخی آن بسیار دلچسب و به یاد ماندنی است ولی یک شب بیتوته در آن جا و فراهم نمودن امکانات ماندن از قبیل جای خواب، پارکینگ، بنزین و غذا و اقلام خوراکی زهره ی هر مردی را پیشاپیش آب می کند. به همین خاطر بسیاری از گردشگرانی که قبلا خطرات این مسیر را به خاطرات تبدیل کرده اند قید سفر به این دیار را می زنند و یا برنامه ی سفرشان را یک روزه تنظیم می کنند.

نیازهای بهداشتی و درمانی بسیار محدود است به طوری که بومیان هم از کمبود این نیازها در رنج اند. بیمارستان 64 تخت خوابی که کلنگ! آن در سال 1369 به زمین زده شد تا سال 84 در حد کلنگ و بیل و فرغون باقی ماند تا این که در این سال تخت های آن به یک سوم کاهش و اینک ساختمان آن تقریبا در شرف اتمام است.

گمان نمی رود این بیمارستان به این زودی ها راه اندازی_ نه افتتاح!_ شود چرا که می شنویم تجهیزاتی که برای این پروژه خریداری شده اند نه تنها تاریخ ضمانت آن ها منقضی شده بلکه در شرف فرسودگی و اسقاط هستند! چه بسا بعضی از این تجهیزات بدلیل پیشرفت تکنولوژی ... بگذریم! داستان این بیمارستان از داستان قطار شهری مشهد هم خواندنی تر شده است!

یک ضرب المثلی در کلات رایج است که می گویند: «گون باتده، کورت یاتده!» یعنی به محض این که خورشید غروب می کند، کرد ها هم می خوابند. این مثل مصداق مردم کلات است؛ نه به این معنی که آنان زود می خوابند؛ خیابان ها و بازار کلات این گونه است. حداکثر تا اذان و اندکی بعد از اذان مغرب بازار و خرید و فروش رونق دارد و به محض تاریک شدن هوا همه جا خاموشی مطلق است. با این شرایط برای غریبه ها زندگی به سختی جریان می یابد!

جمعه های این شهر داستان دیگری دارد؛ همچون داستان بازار کلات در شب است! در گذشته در این شهر تاکسی وجود نداشت، فکر می کنم اولین تاکسی ها که تعداد آن ها به انگشتان یک دست هم نمی رسید در سال 1380 وارد شهر شدند که البته شباهتی هم به تاکسی نداشتند. پیکان های سفید رنگی بودند که روی کاپوتشان نوار قرمزی چسبانده شده بود و به دلیل عدم استقبال مردم خیلی زود فراموش شدند.

سری دوم تاکسی ها که تعداد آن ها اندکی بیشتر بود _ فکر می کنم بین هشت تا دوازده دستگاه_ و نیز شکیل تر، در سال های 84 و پنج (تاریخ دقیقش را نمی دانم) وارد شهر شدند و خدمت رسانی به مردم محروم و مهمان نواز این خطه را آغاز کردند. داشتم می گفتم از جمعه های کلات! روز قشنگی است این روز، چه خوب است که در کلات باشی و صبح جمعه هم باشد و داخل شهر کار هم داشته باشی و وسیله ی نقلیه هم نداشته باشی! اگر این پارامترها در کنار تو جمع شوند و از رختخواب گرم و نرم بیای بیرون و کنار خیابان منتظر یک تاکسی خوشگل زرد رنگ باشی، آن وقت است که _تازه اگر بچه مثبت باشی_ اول زمین و زمان را به باد ناسزا می گیری و در نهایت به خودت فحش می دهی که چه غلطی کردم آمدم کلات! و از آن بدتر چه ... خوردم صبح به این قشنگیم را خراب کردم ... بماند، ته قضیه را که گرفتید ان شاء الله!

این است دیگر برادر! هر کی خربزه می خورد پای لرزش هم می نشیند. کلات آمدن به این آسانی ها هم که میگویند نیست! هر چی لازم دارید از مشهد تهیه کنید که یحتمل در کلات نادری یافت می نشود. کجایی نادر که اگه زنده بودی بازم مدیران محترم شهر به خودشان اجازه می دادند روز جمعه برای خواندن نماز جمعه از مشهد به کلات مشرف شوند یا نه؟!

بگذریم، مثلا من می خواستم شما عزیزانی که فقط نام کلات نادری را شنیده اید و اطلاعات چندانی درباره ی آن ندارید آگاه کنم! چه گفتم و چه شنیدید!

دیر وقت است و فردا (امروز) هم جمعه است. مثلا ساعت دو و نیم صبح است. ان شاء الله اگر عمری بود در فرصتی بهتر به متن_ که همانا معرفی کلات نادری است_ خواهم پرداخت.

«یا حق»

درباره ی کلات نادری بیشتر بدانیم

مطالب مشابه :

واقعیت های دره های عمیق قله زو

آشنائی با عمارت خورشید (کلات نادری-مشهد)

گزارشی کوتاه از طبیعت زیبای قره سو و کلات نادری

گنج ها و دفینه های ایران

درباره ی کلات نادری بیشتر بدانیم

گزارشی کوتاه از طبیعت زیبای قره سو و کلات نادری

سفر به سرزمین نادرشاه - نادر جهانگشا