بورس و سهام :: بخش دوم ::

اصطلاحات بورس :

شاخص

h اعدادي كه وضعيت بازار را طي دوره هاي قبل نشان ميدهد هرگروه در بورس براي خود شاخصي دارند كه سهامداران مي توانند با پيگيري اين شاخص ها،چشم انداز آن بازار و يا صنعت را تبيين نمايد بازارهاي مالي اساسا شاخص يك پرتفوي فرضي از اوراق بهادار است كه شامل كل بازارمربوطه يا بخشي از آن است .شاخص كل بورس تهران كه به آن "تپيكس " مي گويند، شامل پرتفوي فرضي از كل سهام پذيرفته شده در بورس است.اين شاخص، همانند شاخص هاي مالي و صنعت تنها بيانگر تغييرات قيمت سهام طي يك دوره زماني است.

سود تقسيميDPS

سود پس از كسر ماليات به ازا هر سهم كه توسط شركت پرداخت ميگردد

اندوخته

رقم اختلاف بين اي پي اس و آخرين دي پي اس

EPS

Earning per share

سود شركت به ازاي هر سهم در يك سال مالي مي باشد كه بصورت پيشبيني است.زماني كه گفته مي شود يك شركت در صدد است كه تعديل دهد به اين معنا است كه شركت تصميم دارد سودش را تغيير دهد.چنانچه اين پيشبيني بيشتر از پيشبيني قبلي باشد، يعني تعديل مثبت است و اگر كمتر از قبل شود گفته مي شود تعديل منفي است.تعديل مثبت معمولا منجر به افزايش قيمتي يك سهم مي شود

P/E

نسبت قيمت به درآمد كه نشانگر اقبال بازار نسبت به سهم مورد نظرشان مي باشداگر يك شركت پي به اي 1 داشته باشد يعني سود سرمايه گذاري شما بعد از 1سال برابر خود سرمايه گذاريتان مي شود.بسياري از افراد با پي به اي در مورد خريد وفروش تصميم مي گيرند. در محاوره عمومي گفته مي شود كه پي به اي پايين نشان دهنده ريسك كمتر و در عوض سود كمتر( از لحاظ افزايش قيمت سهم) است و پي به اي بيشتر نشان دهنده ريسك بيشتر ولي سود بيشتر است

برگه سهام

بعد از اينكه شما تقاضاي خريد يك سهم را به كارگزار ارايه داديد و كارگزار آن سهم راخريد، حداقل 7 روز كاري طول مي كشد تا برگه سهام شما آماده شود.اين برگه سهام به منزله سند مالكيت سهام براي شما است كه در آن ميزان سرمايه شركت و مقدار مشاركت شما در سرمايه شركت(تعداد سهام) درآن قيد شده است.چنانچه شما مجددا به خريد سهام ازشركتي كه قبلا سهامدار آن بوديد ، اقدام كنيد.ميزان جديد سهام خريداري شده به ميزان قبليش اضافه مي شود و داخل سند جديد قيد مي شود.بنابراين برگه قبلي سهام ديگر ارزشي ندارد.

دريافت چك

براي فروش سهام لازم نيست تمام سهام از يك شركت را به فروشيد.در قبال فروش سهام خود ،چكي به مبلغ سهام شما صدور خواهد شد.صدور چك 4 روز كاري طول مي كشد

حق تقدم خريد

اگر شركتي براي سرمايه گذاري هاي جديد نياز به افزايش سرمايه داشته باشد و بخواهد اين افزايش سرمايه را از طريق انتشار سهام عادي جديد انجام دهد ،بر اساس اساسنامه بايد مبادرت به عرضه " برگ حق تقدم خريد " نمايدف بدين مفهوم است كه شركت حق تقدم سهام عادي جديد را به سهامداران قبلي ، منظور سهامداراني است كه در زمان تصويب افزايش سرمايه، سهامدار شركت بوده اند و الان نيز سهامدار شركت هستند

آخرين قيمت

قيمتي كه پس از اعمال حجم مبنا از طرف سازمان بورس اعلام مي شود(اين قيمت لزوما آخرين قيمت مورد معامله نيست)

درصد پوشش EPS

ميزان سود تحقق يافته هر سهم از مبلغ پيش بيني شده براي يك دوره زماني

تاريخ گزارش

ارائه ترازنامه شركت به بورس وبيان عملكرد شركت كه به صورت دوره اي به بورس گزارش داده ميشود

درصد تقسيم سود

نسبت سود نقدي تقسيم شده بين سهامداران در تاريخ مجمع عمومي عادي ساليانه به سود اعلام شده شركت.كه مشخص مي كند چند در صد از سود اعلام شده از طرف شركت تحقق يافته است.با بررسي درصد سود تقسيم شده دوره هاي قبلي شركت مزبور ، تصميم گيري مناسبي در مورد سرمايه گذاري در آن شركت خواهيم گرفت.

درصد نوسان

مقدار تغييرات قيمت هر سهم در جهت مثبت يا منفي

بهترين عرضه

كمترين قيمت پيشنهادي براي فروش سهم هر شركت

بهترين تقاضا

عبارت است از بيشترين قيمت پيشنهادي براي خريد سهم هر شركت

خالص تقاضا

تفاضل بين ارزش ريالي بهترين تقاضا و بهترين عرضه

حجم مبنا

تعداد سهامي است كه هر روز بايد مورد داد وستد قرار گيرد،تا قيمت سهم معادل 5 درصد براي آغاز معاملات روز بعد تغيير يابد.اين معادل هشت ده هزارم تعداد كل سهام هر شركت است.

اصطلاحات آمار روزانه

نوسان:

ميزان تغييرات ريالي قيمت هر سهم در جهت مثبت يا منفي

نفر:

تعداد اشخاص حقيقي يا حقوقي كه مبادرت به داد و ستد سهم هر شركت در طول معاملات روزانه كرده اند.

جمع معامله:

ارزش كل داد و ستد سهام هر شركت در طول معاملات روزانه بورس

تعداد:

تعداد سهام معامله شده هر شركت در طول معاملات روزانه بورس

پايين ترين:

عبارت است از پايين ترين قيمت معامله شده سهم در طول معاملات روزانه بورس (سهام هر شركت در طول معاملات روزانه بورس به قيمت هاي متفاوت مورد معامله قرار مي گيرد)

بالاترين:

عبارت است از بالاترين قيمت معامله شده در طول معاملات روزانه بورس.

قبلي:

قيمت سهم در معاملات روز قبل.

دفعه:

تعداد داد و ستد سهم هر شركت در طول معاملات روزانه بورس.

تشكيلات بورس

براي سازمان بورس 4 ركن اصلي در نظر گرفته شده است كه عبارت اند از :

شوراي بورس
هيات داوري
هيات پذيرش اوراق بهادار
كارگزاران سازمان بورس

شوراي بورس:

نمايندگان شوراي بورس براي مدت چهار سال انتخاب مي شوند شوراي بورس به رياست رئيس بانك مركزي وبه منظور تصويب آيين نامه هاي جديد و نظارت بر حسن اجراي آنها تشكيل مي شود. از سال 1380 وزير اقتصاد و دارايي نيز به عضو پنجم اين شورا پيوست.

وظايف شوراي بورس:

-- تعيين يك نماينده اصلي و يك نماينده عل البدل براي عضويت در هيات داوري

-- تجديد نظر نسبت به تصميم هاي هيات مديره

-- تصويب آيين نامه ها و مقررات

-- نظارت در اجراي قانون و اعزام نماينده ناظر در هيات مديره و هيات پذيرش

هيات داوري:

رياست اين هيئت هم بر عهده نماينده وزارت دادگستري مي باشد در صورت به وجود آمدن اختلاف در معاملات بورس هيئت داوري وظيفه حل اختلاف كارگزاران با يكديگر يا با مشتريان شان را بر عهده دارد.

هيات پذيرش اوراق بهادار:

كارشناسان اين هيات ، زير نظر قائم مقام بانك مركزي،وضعيت شركت مورد نظر را با شرايط وظوابط بازار سنجيده و براي متقاضيان ورود به بورس،جواز پذيرش صادر مي كنندهر شركتي جهت ورود به بازار بورس بايد مورد تصويب اين هيئت قرار گيرد وظيفه اين نهاد پذيرش يا حذف اوراق شركتها در بورس است.

كارگزاران سازمان بورس:

اين گروه از تشكيلات سازمان بورس به شمارنمي آيند. خريد و فروش سهام ،توسط كارگزاران انجام مي گيرد. كارگزاران به جهت ماهيت فعاليت شان شخصيت مستقلي دارند و داراي ضوابط و تشكيلات مخصوص خود است

مولفه هاي اصلي

تالار بورس
فهرست رسمي بورس
تابلوي قيمتها

تالار بورس:

معاملات بورس تا چند سال پيش دريك تالار همان تالار اصلي بود انجام مي شد ولي به دليل حجم بالاي شركت هاي خواستار پذيرش از چندي پيش تالار فرعي افتتاح گشت تالار بورس شامل سه مرحله و طبقه مي باشد.هر بخش از تالارها داراي قوانين و مشخصات تدوين شده اي است كه شركت ها باداشتن شرايط و رعايت قوانين به هر تالار وارد مي شوند.خريد و فروش اوراق بهادار ثبت شده در بورس در تالار بورس انجام ميشود خريد و فروش در ساعات مشخصي9 الي 12:30 صورت ميگيرد.امكانات مورد نياز نيز در اين تالار از قبيل تلفن و كامپيوتر و ميز براي كارگزاران آماده شده است. لازم به ذكر فرق هايي بين دو تالار وجود دارد.

تالار بورس شامل سه تابلو مي باشد:

1- تابلو اول تالار اصلي

2- تابلودوم تالار اصلي

3- تابلو تالار فرعي

.در تالار فرعي شركتها پذيرش مشروط مي شوند تا بتوانند شرايط مورد نظر را كسب كنند و به تالار اصلي وارد شوند .در تالارفرعي نوسان قيمتها كمتر از 100 تومان اجازه داده مي شود ولي در تالار اصلي معامله چنين سهامي اجازه داده نمي شود.

فهرست رسمي بورس:

در بورس اوراق بهادار تنها اوراقي قابل معامله هستند كه نام آنها در فهرست رسمي بورس درج شده باشد.سهام هر شركت ابتدا بايد مورد تاييد سازمان بورس باشد تا بتواند در تالار بورس مورد معامله قرار گيرد و اين ظوابط هم جهت اطمينان بيشتر خريدار به وضعيت شركت در بلندمدت است.

تابلوي قيمتها:

تابلوي قيمتها تمامي معاملات را در معرض ديد و آگاهي وقضاوت عموم مي گذارد.در پايان هر روز اين اطلاعات براي درج در روزنامه هاي رسمي كشور ، به دفتر آنها ارسال مي شود تابلوي قيمتها در تالار بورس زينت بخش ديوار شده است تا خريداران بدانند ، مجموعه سهام در هر لحظه از نظر قيمت وتعداد سهام قابل عرضه يا مورد تقاضا در چه وضعيتي قرار دارند.

سهام

نكات قابل توجه سهامداران :

برنامه ريزي بلندمدت تنش هاي ناشي از كاهش ارزش سرمايه در كوتاه مدت را نخواهد داشت و فرد سرمايه گذار با آسودگي منتظر آينده خواهد ماند و در مقاطع كوتاه مدت ضرورتي براي نقد كردن سرمايه خود نمي بيند.

ممكن است قيمت سهم خريداري شده افت كند و يا ازارزش آن كاسته شود.بنابراين اگر فرد سرمايه گذار كوتاه مدت برنامه ريزي كرده باشد ممكن است در چنين شرايطي منجربه خروج از بازار شود و اين يعني بدترين ضربه به بازار بورس و حتي خود شخص چه از نظر مسائل مالي و چه از نظررواني، در اين شرايط فرد سرمايه گذار به دليل اثرات مخرب رواني ، تصميماتي عجولانه و نادرست خواهد گرفت و نهايتا نتيجه مطلوبي به همراه نخواهد داشت.

در بين شركت هايى كه در كوتاه مدت بازدهى خوبى دارند قطعاً شركت هاى با ارزشى نيز وجود دارد كه در هر صورت انتخاب آنها براى بلند مدت نيز سودآور است.

وقتي تصميم بلندمدت اتخاذ مي شود، سهام با ارزش افزوده مناسبي كه در گذشته كسب كرده اند انتخاب مي شود و معمولا تغييرات احتمالي و موقتي در بورس بر اينگونه شركت ها اثر مخربي نخواهد داشت و به راحتي آسيب پذير نيستند و دربلندمدت مجددا شرايط بهبود را حتي اگر صدمه ديده باشند خواهيم ديد.

وقتي شركت هايي با ديد بلندمدت انتخاب مي كنيد يعني قبول داريد كه تصميم ديگري براي پولتان نداريد.حال شرايط فراهم مي شود كه در ميان مدت و يا كوتاه مدت مي توانيد با سود مناسبي از بازار خارج شويد و با آرامش خاطر اقدام به فروش مي كنيد.بنابراين مي توان برنامه ريزي درازمدت داشت و با اطمينان خاطر و ريسك كمتر حتي در كوتاه مدت ازبازار خارج شد.

در هر خريد و فروشي مبلغي به عنوان ماليات،سازمان و كارگزار( در ايران 2 درصد) كسر مي شود، اگر فكر مي كنيدبرنامه ريزي كوتاه مدت سود بيشتري دارد مي توانيد تعداد معاملات و درصدهاي پرداختي را جمع بزنيد و با شرايط نگهداشتن سهمي در بلندمدت مقايسه كنيد.البته در كوتاه مدت درگيري هاي روزانه بيشتر است، ريسك هاي خاص خود را دارد وآرامش در اين شرايط كمتر است

جهت گيرى بازار به سمت سرمايه هاى كوتاه مدت سبب مى شود تا توجه به شركت هاى معتبر كه پشتوانه مالى قابل قبولى دارند كمتر شود و شركت هايى كه حرفى براى گفتن ندارند به صورت مقطعى سودى حاصل كنند و بزرگ جلوه داده شوند و از طرفى شركت هاى معتبر علاوه بر اينكه مجبور مى شوند وقت و سرمايه بيشترى براى حمايت در اين بازار قراردهند و از هدف اصلى خود يعنى تامين نيازهاى مردم در بازار كالا و خدمات دور شوند و در نتيجه به صورت ناخواسته سهام شان ارزش واقعى خود را از دست دهد و نهايتاً به دليل جذب نقدينگى در بازار بورس، بازارهاى ديگر نيز تحت تاثير قرار گرفته و اينگونه شركت ها دو بازار خود را از دست مى دهند و مديريت دو بازار اصولاً كارى است بسيار مشكل وجهت هاى بازار در هر يك از اين دو بر ديگرى تاثير گذار است .

سرمايه‌گذاري با ديدگاه طولاني مدت كه وجوه جاري خود را صرف خريدسهام كرده و در طولاني‌ترين زمان ممكن به انتظار بازده مي‌نشيند، نفع بسيار مي‌برند و اين يك قانون است.

‌ بايد اهداف موردنظر خودرادرسرمايه‌گذاري مشخص نماييد. اين اهداف شامل ريسك و بازده مورد قبول شما، مدت زمان مورد نظر، بودجه و نوع بازده مورد نظرتان و موارد ديگر مي‌گردد. انتخاب شما از سهام بستگي مستقيم به اهداف شما دارد. بسياري از سهام داراي ريسك‌هاي بالايي هستند و به همين خاطر سود پيشنهادي آنها بسيار بالاست و در مقابل بسياري از سهام از حالت پايدارتري برخوردار بوده و سود پيشنهادي پايين‌تري دارند.

چگونگی انجام معامله - نحوه خرید سهام

سرمایه‌گذاران برای خرید سهام در بورس تهران باید به یک شرکت کارگزاری رسمی عضو بورس اوراق بهادار تهران مراجعه کنند. مهمترین وظیفه کارگزاران دریافت سفارش خرید و فروش از سرمایه‌گذاران و انجام معامله برای آنان است. بر اساس مقررات، انجام معامله سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس در خارج از سیستم معاملات بورس ممنوع است. بنابراین در حال حاضر در بورس اوراق بهادار تهران مسیر اصلی سرمایه‌گذاری از طریق کارگزاران است.

روشهای ارتباط سرمایه‌گذاران با شرکتهای کارگزاری بر حسب موقعیت آنها عبارتند از:

1. مراجعه حضوری به دفاتر شرکتهای کارگزاری و یا شعبه های آنها در نقاط مختلف کشور

2. مراجعه به سایت شرکت کارگزاری

3. سیستم پیام کوتاه شرکتهای کارگزاری

در این قسمت نحوه خرید سهام با توجه به روش مراجعه حضوری شرح داده میشود. سرمایه‌گذارانی که تمایل دارند از روش اینترنتی یا از طریق ارسال پیام کوتاه در بورس سرمایه‌گذاری نمایند میتوانند به سایت اینترنتی شرکت‌های کارگزاری مراجعه کنند.

چگونگی خرید سهام

همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایه‌گذار می‌تواند برای خرید اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل انجام به موقع سفارش، دادوستد سهام با مناسب‌ترین قیمت و ارائه خدمات جانبي کارگزار انتخاب کند. سرمایه‌گذاران در شرکت‌های کارگزاری باید اقدامات زیر را انجام دهند:

افتتاح حساب يا دريافت كد معاملاتي

از آن‌جا که دادوستد اوراق بهادار با استفاده از سامانه معاملات الکترونیکی انجام مي‌شود، لازم است همه خریداران و فروشند‌گان دارای کد منحصر به خود باشند تا کارگزار بتواند براساس آن به خرید و فروش اوراق بهادار بپردازد. بنابراین هر سرمایه‌گذاری باید یک بار اقدام به دریافت کد سهامداری نماید. کد معاملاتی، شناسه‌ای 8 کاراکتری است که براساس مشخصات و اطلاعات فردی سرمایه‌گذار – از جمله کد ملی وی – و به صورت ترکیبی از حرف و عدد تعیین می‌شود. این کد در واقع از سه حرف اول نام خانوادگی و یک عددی تصادفی پنج رقمی، تشکیل شده است. کد معاملاتی سرمایه‌گذار منحصر به فرد است و هر سرمایه‌گذار یک کد معاملاتی دارد. دريافت كد معاملاتي از طريق كارگزار و با ارائه مدارك شناسايي(كپي شناسنامه و شماره ملي) امکان پذیر است. آن چنانکه اشاره شد دریافت کد سهامداری یکبار بصورت رایگان و حداکثر 48 ساعت توسط کارگزار صورت می گیرد.

واریز وجه به حساب کارگزار

پس از آنکه کارگزار برای سرمایه‌گذار کد سهامداری ایجاد کرد سرمایه‌گذار باید وجهی را که تمایل به سرمایه‌گذاری دارد به حساب بانکی شرکت کارگزاری واریز کند.

حقوق سهامدار

هر فردي با خريد يك يا چند سهم از سهام يك شركت سهامي داراي حقوقي مي شود ، كه تا زمان داشتن آن سهام ، امكان نقض آن حقوق وجود ندارد. سهامدار به خاطر مالكيت سهم داراي حقوق متعددي خواهد بود.به طور كلي اين حقوق به دو دسته تقسيم مي شود:

1- حقوق مالي

2- حقوق غير مالي

حقوق مالي :

حق سهيم شدن درسود
حق سهيم شدن در دارائي شركت
حق تقدم در خريد

حقوق غير مالي :

حق راي
حق انتقال سهام
حق اطلاع

حق سهيم شدن در سود شركت:

سهيم شدن در سود هر شركت از اهداف اصلي يك سرمايه گذاري است.ميزان سود هر سهامدار در مجمع عمومي عادي سالانه شركت تعيين مي شود.منظور از سود، سود قابل تقسيم است كه شامل موارد زير مي شود:سود خالص سال مالي شركت منهاي زيان هاي سال هاي مالي قبل و اندوخته قانوني و ساير اندوخته هاي اختياري سود قابل تقسيم سال هاي قبل كه تقسيم نشده است نحوه پرداخت سود قابل تقسيم را نيز، مجمع عمومي تعيين مي كند. اگر مجمع عمومي در اين خصوص، تصميمي نگرفته باشد،هيات مديره شركت نحوه پرداخت را تعيين خواهد كرد.ولي در هر حال پرداخت سود به صاحبان سهام بايد ظرف هشت ماه پس از تصميم مجمع عمومي راجع به تقسيم سود انجام شود.

حق تقدم در خريد سهام جديد شركت:

از آنجا كه سهامداران يك شركت خواهان حفظ حقوق و موقعيت خود در شركت هستند، انتظار دارند در هنگام افزايش سرمايه و انتشار سهام جديد از سوي شركت،نسبت به ساير خريداران اولويت داشته باشند. به همين دليل، ابتدا شركت به سهامداران قبلي خود پيشنهاد فروش سهام مي كند. آنها نيز در استفاده و يا صرف نظر كردن از اين حق ،مختارند.اما از آنجا كه قيمت پيشنهادي فروش سهام شركت، با قيمت بازار سهام متفاوت است، سهامداران معمولا ازاين حق استفاده مي كنند.

حق راي :

حق راي سهامدار نسبي است و هر كسي تعداد سهام بيشتر داشته باشد، حق راي بيشتري نيز خواهد داشت.حقراي سهامدار مي تواند از طريق وكالت نيز اعمال شود بديهي ترين حقي كه سهامدار در شركت دارد، حق راي است. سهامدار با استفاده از حق راي خود در مجامع عمومي، در امور شركت،همچون انتخاب اعضاء هيات مديره و بازرسان شركت،تغييرات سرمايه،تقسيم سود،تغييرات اساسنامه،انحلال شركت و ساير موارد،مشاركت مي كند. .حق راي به دو صورت ساده و تجمعي اعمال مي شود.در حق راي ساده هر سهم يك راي دارد.در اين نوع راي گيري،سهامداران اقليت نمي توانند حتي يك عضو هيات مديره را انتخاب كنند و كليه اعضاي هيات مديره را سهامداران اكثريت بر مي گزينند.براي حل اين معضل از روش حق راي تجمعي استفاده مي شود.در اين نوع راي گيري،تعداد آراي هر راي دهنده در تعداد مديراني كه بايد انتخاب شوند،ضرب شده و حق راي براي هر راي دهنده،برابر با حاصل ضرب مذكور خواهد بود، در نتيجه راي دهنده مي تواند راي خود را به يك نفر بدهد يا آن را بين چند نفر تقسيم كند.بدين ترتيب سهامداران اقليت نيز مي توانند در چنين هيات مديره اي تاثير گذار باشند و نماينده اي در هيات مديره داشته باشند.

حق انتقال سهام:

هر سهامداري،حق انتقال سهام خود را به ديگري دارد.انتقال سهام با نام از طريق امضاي دفتر ثبت سهام شركت از سوي سهامدار يا نماينده قانوني وي انجام مي شود.انتقال سهام از يك سهامدار به فرد ديگر در شركت هاي سهامي عام،نيازي به موافقت هيات مديره يا مجمع عمومي ندارد.

حق اطلاع:

حق اطلاع سهامدار از وضعيت شركت، وسيله اي براي اجراي درست حق راي است. هر سهامدار مي تواند از پانزده روز قبل از انعقاد مجمع عمومي در مركز شركت،به صورتحساب ها مراجعه كند و از ترازنامه و حساب سود و زيان و گزارش عمليات مديران و گزارش بازرسان رونوشت بگيرد.همچنين با توجه به اينكه اساسنامه نوعي قرارداد بين موسسين و سهامداران است، هريك حق دارند نسخه اي از اساسنامه را دريافت نمايند.در برخي مواقع شركت ها از طريق پست يا انتشار اطلاعيه يادعوت نامه در روزنامه هاي كثيرالانتشار، از سهامداران خود براي تشكيل مجامع عمومي عادي دعوت به عمل مي آورند.

اما سهامدار نيز يك تعهد در قبال شركت سهامي خود دارد و آن هم پرداخت مبلغ سهم است.اگر به تعهد خود عمل كند، به عنوان صاحب سهم تعهد ديگري ندارد.سهامدارهيچگونه تعهد شخصي نسبت به طلبكاران شركت ندارد و اگر شركت بنا به دلايلي قادر به پرداخت ديون خود نباشد، نمي توان به سهامداران رجوع كرد. همچنين تعهد سهامداران همان است كه قبول كرده اند و نمي توان با تغيير اساسنامه تعهد جديدي بر عهده آنان گذاشت يا تعهدات فعلي آنان را افزايش داد. در اين زمينه قانون نيز به صراحت عنوان كرده است كه هيچ مجمع عمومي نمي تواند تابعيت شركت را تغيير دهد و يا هيچ اكثريتي نمي تواند بر تعهدات صاحبان سهم بيفزايد.

نكات مهم براي يك سهامدار (اصول مهم و پايه اي سرمايه گذاري)

1- انتخاب صنعت برتر:

در ميان صنايع مختلف صنايعي هستند كه ميانگين بازده آنها از ميانگين بازده بازار بيشتر است.

بازده : كليه سودهاي منتفع از شركت اعم از EPS ، اختلاف قيمت و ... دريك مدت معين مي باشد.

2- انتخاب شركت برتر:

پس از گزينش صنعت برتر به سراغ شركت هايي برويد كه بازده آنها از ميانگين بازده صنعت بالاتر است.

3- ميزان نقدشوندگي:

هيچگاه سهمي نخريد كه در فروش آن دچار مشكل شويد. نقد شوندگي عامل بسيار مهمي است كه هرگز نبايد مورد غفلت قرار گيرد. اين فاكتور متاثر از پارامتر هايي مثل حجم معاملات شركت، تعداد سهام معامله شده، دفعات معامله،تعدادخريدار و ... مي باشد. نقد شوندگي به صورت رتبه اي مطرح مي شود و رتبه 1 به معناي بالاترين ميزان نقد شوندگي است و رتبه هاي 2و3و4و.... به ترتيب نقدشوندگي كمتري دارند. بسته به استراتژي و هدف سرمايه گذاري تان، ملاكي را براي خودتان قرار دهيد.رتبه نقدشوندگي دريك محدوده زماني قابل محاسبه است مثلايك ساله، شش ماهه،يك ماهه و... اما در بيشتر موارد از نقدشوندگي 3 ماهه استفاده مي شود.

4- ميزان سهام در دست سهامداران عمده:

هر چه اين ميزان كمتر باشد و سهميك شركت بيشتر در دست مردم و سهامداران جزء باشد،بهتر است. چرا كه در اينجا عرضه و تقاضاي واقعي است كه ميزان قيمت را تعيين مي كند.آنها مي توانند كنترل بيشتري را براي سهم اعمال كنند. و در اين بين سهامدار جزء است كه ضرر مي كند.

5 - اخبار اقتصادي - سياسي:

همواره به اخبار داخلي و خارجي توجه داشته باشيد.روزانه30دقيقه گوش دادنيا خواندن اخبار مي تواند كمك زيادي به شما كند تا بتوانيد در برخي موارد روند بازار را پيش بيني كنيد و همينطور صنايع خاصي را مورد توجه قرار دهيد.

P/E -6 :

اين شاخص نشان مي دهد كه جو بازار ازيك سهم بخصوص چه انتظاري دارد.ميزان اين شاخص مي تواند نشان دهنده اين واقعيت باشد كه سهامداران چشم اميد به آن سهم بسته اند و باور دارند كه پيشرفت قابل ملاحظه اي خواهد داشت. ميزان رشد P/E را نيز فراموش نكنيد، سال هاي مختلف را با هم مقايسه كنيد، شركت هاييك صنعت را نيز بايكديگر مقايسه كنيد.

7 - اخبار طرح و توسعه شركت:

اخبار و اطلاعات شركت مورد نظرتان را پيگيري كنيد. آيا شركت طرح توسعه،افزايش سرمايه،پروژه هاي آتي دارديا خير؟ مسلما انتخاب شركتي كه موارد مذكور را دارد به جاي شركتي كه مدت هاست افزايش سرمايه نداده است، پروژه جديدي اجرا نكرده و طرحي براي آينده ندارد عاقلانه تر است.

8 - ميزان رشد EPS:

كدام شركت ها رشد EPS بيشتري داشته اند؟ كدام شركت ها معمولا در اول سال مالي EPS پايين تري اعلام كرده و در طول سال مرتبا آنرا تعديل مثبت مي كنند؟ آنها را از نظر دور نرانيد.

9 - سبد سهام:

هميشه سبد سهام درست كنيد.با اين كار ريسك تان را پايين مي آوريد. به قوليك مثل قديمي " همه تخم مرغ ها را دريك سبد نگذاريد" در تشكيل سبد ،تعدد و تنوع شركت و صنعت را فراموش نكنيد.

10 - استراتژي:

هموارهيك استراتژي داشته باشيد.و خود را مقيد به پيروي از آن بدانيد.متاسفانه اغلب ما دنباله رو ديگران هستيم بدون اينكه خودمان برنامه مشخصي داشته باشيم و فقط با تقليد از ديگران پي آنها مي رويم چون اطلاعات كافي نداريم و بطور تخصصي به سهامداري كه در خيلي از كشورهايك شغل است ويك تخصص پيچيده( و البته پر سود) نپرداخته ايم.

سبد سهام

اگر صرفا تنها تعدادي از سهام يک شرکت را بخريم سرمايه گذاري فردي انجام دادهايم و تنوعي درآن نداشته ايم اما با سرمايه گذاري بر روي چند ين سهم و خريد انها ما را به نوعي پرگونه گري سهام ميل مي دهد اين مجموعه متنوع را همان سبد سهام يا بدره يا پرتفوي گوييم .در اصل پورتفوي همان سبد سهام است که سهامداران براي اينکه ريسک سرمايه گذاري شان کمتر شود سبد تشکيل مي دهند البته پورتفوي بطور عام سبدهاي غير بورسي را نيز در بر مي گيرد ، ولي سبد سهام فقط براي شرکتهاي بورسي بکار مي رود.

مجموعه کامل دارايهاي مالي ( نقدينگي ، سهام ، اوراق مشارکت) يک سرمايه گذار مي باشد . انتخابي از سهام گوناگون يا دارايي هاي گوناگون در يک سبد.انتخاب هاي گوناگون يا تمام تخم مرغ ها را در يک سبد نريختن ، به شما کمک مي کند که ريسک کمتري در سرمايه گذاري متحمل شويد.به اين ترتيب که شماعملکردهاي متفاوت در پاسخ گويي به پيشامدهاي گوناگون از خود نشان خواهيد داد. سبد سرمايه گذاري به طور عام و سبد سهام بطور خاص به اين معني است که همه سهامي که شما انتخاب نموديد، با همديگر افزايش يا کاهش نمي يابند.

از آنجايي که شرکتهاي بورسي ، براي ادامه بقاي خويش و سودآوري و دلايل ديگر، فعاليتهاي منحصر به فرد ويژه اي دارند و در زمان هاي گوناگون نيز تغيير مي يابد، شما با خريداري سهام شرکتهاي متفاوت ريسک خود را کاهش خواهيد داد.زيرا اگر در يک سهام خريداري شده دچار زيان شويد، با سود ساير شرکتها اين زيان جبران خواهد شد .در صورتي که پول شما اجازه نمي دهد که به اين صورت انتخاب سهام داشته باشيد، بهترين توصيه خريد سهام شرکتهاي سرمايه گذاري است.شرکتهاي سرمايه گذلري اکثرا داراي سبد سهام هستند و اگر به روند ارائه صورتهاي مالي آنها نگاه کنيد، همواره ارقام قابل اعتمادي را ارائه مي دهند

سازمان بورس در تيرماه سال 1383 طرح سبد سهام را که متشکل از سهام شرکت هاي مختلف است براي جذب نقدينگي بيشتر و کاهش ريسک سرمايه گذاري به اجرا درآورد.هدف از اجراي اين طرح جلب سرمايه گذاراني است که اطلاعاتي کافي درباره بورس ندارند تا بتوانند با خريد سبدي متشکل از سهام شرکت هاي مختلف سرمايه خود را در مقابل خطرات ناشي از کاهش قيمت ايمن سازند.براي افرادي که اطلاعات کافي در مورد بورس ندارند و حاضر به پذيرش ريسک هاي بالا نيستند ،سبد سهام بهترين گزينه موجود است.براي جلب سرمايه گذاران بيشتر ،بورس در اکثر استان هاي کشور تالارهايي را تاسيس نموده است.اما بزرگ شدن بورس نيازبه جذب نقدينگي بيشتر را افزايش داده است و سبد سهام مي تواند اين کمبود نقدينگي را جبران کند.هدف دولت از گسترش بازار بورس به سراسر کشور، جذب نقدينگي سرگردان و هدايت آن به سمت سرمايه گذاري و افزايش رونق اقتصادي است.دولت براي رها شدن از اقتصاد متمرکز درصدد است با واگذاري دارايي ها امکان حضور بخش خصوصي را در اين عرصه فراهم کند

براي ورود به بازار بورس جهت فعاليت عملي دو انتخاب وجود دارداين دو انتخاب به قرار زير مي باشد

انتخاب و خريد يک يا دو سهم به صورت جداگانه
انتخاب و تشکيل سبد سهام

اصول کلي براي تشکيل يک سبد بهينه :

انتخاب صنايع برتر
انتخاب شرکت برتر
تعيين درصد مربوط به هر صنعت درسبد
نتخاب سهام برتر در هر صنعت
زمان خريد و فروش سهام در سبد

انتخاب صنایع برتر :

صنايع مختلف فعال در بورس را به دقت مطالعه نماييد و با توجه به مطالب زير صنايع اصلي دربورس را انتخاب کنيد
روند شاخص و رشد و توسعه در آن صنعت طي چند سال گذشته را مطالعه نمايد.
طرح ها و پروژهاي آينده صنعت مورد نظر را بررسي نماييد
سرمايه گذاري ها و طرح هاي بخش خصوصي و دولتي در آن صنعت را مورد مطالعه قرار دهيد
روند عرضه و تقاضا در صنعت - رقابت داخلي و خارجي - قيمت محصولات نسبت به بازارهاي بين المللي
پنج صنعت اول را با توجه به موارد ذکر شده مشخص نماييد.
ارزش کل هر کدام از پنج صنعت انتخابي را با پيگيري از طريق روزنامه هاي اقتصادي و سايتها و منابع ديگر براورد نماييد.
بعد از مراحل فوق يک يا دو صنعت را جهت سرمايه گذاري انتخاب نماييد.

انتخاب شرکت برتر :

بعد از انتخاب صنايع برتر و با توجه به موارد زير شرکت برتر در صنعت برتر را انتخاب نماييد.( اکثر افراد حاضر در بورس خود را درگير سرمايه گذاري هاي کوتاه مدت و در نتيجه استرس و هيجانات نموده اند و با بهره نگرفتن از اطلاعات علمي قادر به تصميم گيري درست نيستند) بنابراين با رعايت اين مراحل و اضافه نمودن اطلاعات خود به آن از فعاليت در بورس لذت ببريد.

تعیین درصد مربوط به هر صنعت در سبد :

براساس مطالعه مشخصه هاي فوق ، يک يا چند صنعت براي سرمايه گذاري در آنها انتخاب ميشود.تعداد صنايع بستگي به مبلغ موجود براي سرمايه گذاري و اينکه درزمان مطالعه چند صنعت با مشخصه هاي مورد قبول وجود داشته باشد،دارد.اکنون با توجه به مطلوبيت هر صنعت براساس نتايج بررسي شاخص هاي ذکر شده ، درصد تخصيص سرمايه به هر کدام تعيين مي شود.

انتخاب سهام برتر در هر صنعت :

با توجه به درصد در نظر گرفته شده براي هر صنعت منتخب،يک يا دو يا سه سهم يا شرکت در هر صنعت انتخاب مي شود و در صد مربوط به صنعت بين آنها تقسيم مي گردد.سهام برتر در هر صنعت علاوه بر مشخصه هاي بالا با مطالعه موارد زير انتخاب مي شود:

1 - ترکيب سهامداران شرکت

2 - ارزش بازار شرکت

3 - ميزان نقدشوندگي شرکت

زمان خرید و فروش سهام در سبد :

يک سرمايه گذار جدي در بازار سهام همواره تحولات بازار را دنبال مي کند و هرگاه اطلاعات جديد مشخصه هاي صنعت و شرکت هاي سرمايه گذاري شده را به حدي تغيير داد که جابه جايي و تعويض صنايع و شرکت ها لازم شد،اين کار را انجام مي دهد.اما براي يک سبد درست مطالعه شده اين جابه جايي ها هفتگي نخواهد بود.به عنوان مثال کساني که در سبد سهام خود از پنج سال قبل به طور مستمر يک يا چند شرکت عمده سيماني را داشته اند اکنون از اينکه ارزش سرمايه گذاري آنها بين پنجاه تا هشتاد برابر شده است، بارضايت و خوشحالي ديدگاه و روش بالا را تائيد مي کنند.

انتخاب سهام

در انتخاب سهام بايدخصوصيات فردي، بازه زماني مورد انتظار،درجه ريسك پذيري فرد را در نظر گرفت اما پارامترها و فاكتورهايي هستند كه يك فرد را در انتخاب بهترين سهام ياري مي كند.

يكي از اين فاكتورها سود سهام است.گروهي معتقد اند كه ارزش واقعي سهم يك شركت بسته به سودهاي پيش بيني شده آن شركت دارد، كه خود اين سود به عوامل مختلفي از جمله : اوضاع جاري اقتصادي، نرخ تورم و سياست پرداخت سود ازطرف شركت ها بستگي دارد.البته سودآوري شركت هايي كه بدهي ماليشان بيش از ديگر شركت ها است به اوضاع اقتصادي حساسيت دارد.با وجود محدوديت هاي زيادش ، سود سهام يكي از عمده معيارهايي است كه افراد و شركت ها در انتخاب سهام به كار مي گيرند

پارامترهايي كه در انتخاب يك سهم كاربرد دارد:

سود سهام
توجه به EPS در دوره هاي گذشته
انتخاب صنايع برتر
انتخاب شركت هاي برتر
توجه به P/E دوره هاي گذشته و پيش بيني آينده
بررسي مديران شركت و تصميمات آنها
توجه به افزايش سرمايه و طرح ها و سرمايه گذاري هاي جديد
توجه به شرايط بازار

از دو روش براي ارزش گذاري سهام استفاده مي شود :

1 - روش تحليل بنيادي ( fundamental Analysis)

2 - روش تحليل تكنيكي (Technical Analysis)

يكي از مهمترين ابزار در بورس اين دو تحليل مي باشد، كه تقريبا تمام افرادي كه بصورت علمي سرمايه گذاري مي كنند الزاما از يكي از اين دوروش يا استفاده تلفيقي از آنها مبادرت مي كنند.

در روش تحليل بنيادي ، براي ارزشيابي يك سهم ، سرمايه گذاران با بهره گيري از وضعيت كلان اقتصادي و اطلاعات پايه اي و بنيادي سهم و تحليل شرايط اقتصادي ومالي صنعتي كه شركت در آن رشته فعاليت دارد، تصميم گيري مي كنند.البته اين دو تحليل نه فقط جهت ارزش يابي يك سهم ، بلكه در ترسيم دورنماي نوسانات سهم نيزنقش اساسي دارد تا از اين طريق سرمايه گذاران تصميم به سرمايه گذاري بلندمدت بگيرند.

در روش تكنيكي ، براي ارزشيابي يك سهم سرمايه گذاران با تحليل قيمت و حجم معاملات روزانه و روند حاكم بر تغييرات قيمت، زمان مناسب براي سرمايه گذاري وانتخاب سهام را تعيين مي كنند.در اكثر موارد اين سرمايه گذاري كوتاه مدت و با تصوير روشن از قيمت كف ( پايين ترين قيمت سهم يك شركت در آن روز) و قيمت سقف( بالاترين قيمت معامله شده سهم شركت در آن روز) سهم صورت مي گيرد.تحليل تكنيكي برخلاف تحليل بنيادي در بورس ايران نوپاست و عملا مدت زيادي ازطرح عمومي آن نمي گذرد.

صورت هاي مالي

اطلاعات مالي شركت ها اعم از تراز نامه، صورت سود و زيان، گردش وجوه نقد و... كه توسط شركت ها ارائه مي شو يك سهامدار بايد اطلاعات مفيد و شناخت كافي از اين صورت ها داشته باشد.هر يك از صورت هاي مال يك شركت اطلاعات متفاوتي را ارايه مي دهند و نمي توان انتظار داشت كه هر يك از آنها اطلاعات لازم براي تصميم گيري هاي استفاده كنندگان ر يكجا فراهم كنند

صورت هاي مالي اساسي

ترازنامه
صورت حساب سود و زيان
صورت جریان وجوه نقد
صورتحساب سود و زيان انباشته

ترازنامه

جواب اين سوال كه منابع شركت صرف چه مصارفي مي شود اطلاعات ترازنامه را در بر مي گيرد . ارزيابي قدرت مالي و نقدينگي هر شركت از طريق اندازه گيري دارايي ، بدهي و حقوق صاحبان سهام صورت مي گيرد ترازنامه صورتي است كه اطلاعات مزبور را از طريق گزارش داراييها،بدهيها و حقوق صاحبان سهام موئسسه در پايان هر دوره مالي فراهم مي كند.ترازنامه يك گزارشي است كه موقعيت مالي يك موئسسه را در يك زمان معين، كه شامل منابع اقتصادي موئسسه( داراييها)، تعهدات اقتصادي موئسسه(بدهيها)، و علايق صاحبان ومالكين يا سهامداران موئسسه( حقوق صاحبان سرمايه) را نشان مي دهد.

ارزش داراييهاي متعلق به موئسسه
قابليت تبديل داراييهاي به نقد
شرايط و مبلغ بدهيها و تعدات موجود موئسسه
حقوق بستانكاران نسبت به داراييهاي موجود موئسسه

ترازنامه ها جهت ارايه بيشتر اطلاعات به سرمايه گذاران و سهامداران به صورت مقايسه اي تهيه و گزارش مي شوند. صورت هاي مالي مقايسه اي ، شامل صورت هاي مالي سال جاري و صورت هاي مالي چند سال گذشته مي باشد. سهامداران مي توانند بر مبناي اطلاعات ترازنامه ها ، اطلاعات بسيار با ارزشي در مورد توانايي شركت در تصفيه بدهيهاي كوتاه مدت، روندهاي مساعد و نامساعد نقدينگي مالي شركت و وضعيت نسبي سرمايه گذاران به دست آورند.

ترازنامه از سه بخش تشكيل شده است:

داراييها

بدهيها

حقوق صاحبان سهام

حساب T : داراييها = بدهيها + حقوق صاحبان سهام

گزارش: داراييها - بدهيها = حقوق صاحبان سهام

قسمت هاي تشكيل دهنده يك ترازنامه

داراييها

داراييها منابع اقتصادي هستند كه در نتيجه فعاليتها و و رويدادهاي گذشته توسط يك موئسسه بدست آمده است

داراييهاي جاري( مانند وجوه نقد،،،موجودي هاي كالا و پيش پرداختها)

- داراييهاي ثابت ( اموال،ماشين آلات و تجهيزات)

داراييهاي نامشهود (حق اختراع،حق تاليف،سرقفلي)

بدهيها

بدهيهاي جاري( مانند حسابهاي پرداختني،اسناد پرداختني،حقوق و دستمزد پرداختني،بدهيهاي معوق)

بدهيهاي بلندمدت( مانند اوراق مشاركت،وامهاي بلندمدت)

حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام، حقوق صاحبان سهام پس از كسر بدهيها از داراييها بدست مي آيد.

سرمايه سهام عادي
افزايش سرمايه پرداخت شده
صرف سهام عادي
اندوخته ها
سود(زيان) انباشته

صورتحساب سود و زيان

- شكل چند مرحلي اي:

- شكل يك مرحله اي:

در صورتحساب سود و زيان كليه درآمدها، هزينه ها و سود و زيانهاي غير عملياتي براي يك دوره زماني مشخص گزارش شود.

صورتحساب سود و زيان را به دو شكل ارايه ميشود

1 - شكل چند مرحلي اي:

اين روش از صورتحساب سود وزيان ، اطلاعات مفيد و با ارز ش در اختيار استفاده كنندگان از صورتها و گزارشات مالي ارايه مي دهد.در شكل چند مرحله اي صورتحساب سود و زيان، مانده هاي مياني نظير سود ناخالص، سود عملياتي، سود قبل از كسر ماليات و غيره بطور مشخص نشان داده مي شود.صورتحساب چند مرحله اي بيشتر براي شركت هاي توليدي استفاده مي شود.

2- شكل يك مرحله اي:

در اين شكل ، كليه درآمدها ودر يك گروه و كليه هزينه ها در گروه ديگر طبقه بندي مي شوند و سود خالص از تفاوت اين دو گروه نشان داده مي شود.صورتحساب سود و زيان بيشتر براي شركت هاي خدماتي به كار مي رود.

بورس و سهام :: بخش دوم ::

مطالب مشابه :

نحوه خريد سهام

تحلیل بنیادی فولاد مبارکه

تحلیل بنیادی فولادخوزستان(قسمت اول)

بورس و سهام :: بخش دوم ::

شركت ملي صنايع مس ايران

گزارشگري اطلاعات مالي آتي

دو قدم به صبح ۲۶ هزار …

بررسی گزارش افزایش سرمایه رایان سایپا