پارچه های قلم کار
برای مشاهده اندازه بزرگتر روی عکس زیر کلیک کنید
برای مشاهده اندازه بزرگتر روی عکس زیر کلیک کنید
پارچه قلمكار
پارچه قلمكار ( چاپ سنتی در ایران )
سابقه ی تولید پارچه قلمكار به زمان های دور برمی گردد، هر چند كه نقطه ی آغازین این هنر هم چنان ناشناخته است. لیكن این هنر در شهر اصفهان از روزگار صفویه رواج داشته و هم اكنون بارزترین نقطهی تولید این صنعت (دستی) در جهان به شمار می رود. این هنر امروزه تفاوت هایی را با گذشته پیدا كرده است كه این تفاوت ها در شیوه ی تولید آن می باشد. در گذشته نقش ها با قلم نقاشی بر روی پارچه های كتانی نقش میبسته، در حالی كه به دلیل وقت گیری بیش از اندازه هنرمندان قالبهای چوبی را كه از چوب درخت گلابی ساخته میشوند و طرح هایی را چون اسلیمی ، ختایی، نقش های هندسی، نقشهای شكارگاهی، بازی چوگان، نقش های تخت جمشید و ... همراه دارند به كار میگیرند.
پس از گزینش پارچه، نخست پارچه را در اندازه های گوناگون ( رومیزی ، روتختی، روبالشی، پرده ، دستمال سفره و ...) برش داده ، آنها را به خانه ها میفرستند تا توسط زنان ریشه تابی شود. سپس آنها را می شویند تا آب برود و كوچك شود، آن گاه به كارگاه میبرند و كار هنری بر روی پارچه از این مرحله آغاز میگردد. رنگ نخستین مشكی است كه از پوست گردو و كتیرا ساخته می- شود و رنگ زمینه را شامل می شود. رنگ دوم قرمز میباشد كه از زاج سفید (نوعی سنگ) و روناس ( نوعی گیاه) است و آن را با كتیرا می جوشانند تا رنگ قرمز به دست آید. بدین ترتیب رنگ سوم آبی كه از لاجورد و شیره ی انگور و كتیرا، رنگ چهارم زرد از پوست انارشیرین و كتیرا ، رنگ سبز از پوست انار شیرین، لاجورد ، شیره ی انگور و كتیرا تهیه می گردد.
پس از رنگ مشكی كه شامل طرح میشود شروع به ساخت رنگهای دیگر از قبیل قرمز، آبی، سبز و زرد تیره میكنند و رنگها با قالبهای مورد نظر، ویژهی آن رنگ ، بر روی پارچه نقش میبندند. پس از پایان رنگآمیزی آن ها را به رود فرستاده تا مرحلهی صحراكاری انجام شود. در مرحلهی صحراكاری، نخست پارچه را در رود میشویند تا رنگهای اضافی از روی پارچه رفته و تمیز شود، سپس چون رنگ قرمز ابتدا صورتی میباشد پارچه ها را داخل پاتیلهای بزرگی كه درون آن پوست انار و روناس میباشد، میجوشانند تا رنگ صورتی تبدیل به قرمز شود. سپس پارچه ها را از درون پاتیل نخست به درون پاتیل دوم كه مخلوط آب سرد و پوست انار میباشد میریزند تا زمینهی كار كرم شود و زمینه شفاف شود آن گاه پارچه ها را در رود میشویند تا رنگهای اضافی پاك گردد و هیچ گونه مادهی اضافی روی پارچه باقی نماند. سپس روی ماسه های كنار رود پهن میكنند تا بخشكند و آمادهی مصرف می شوند . برخی از نقشهای مهم و قدیمی پارچه قلمكار عبارتند از: بُته جقه ، بُته ترمه، دالبر، درهم ریزه، بند اسلیم ، حاشیه پهلوی، گلدان ، سرامیكی ، حلقهای ، سلطنتی، چهار بُته امیری ، سروی و برخی نقوش حیوانی مانند طاووس ، شیر و پرنده .
منبع: noorportal.netمطالب مشابه :
رنگرزی در پارچه
ترمه - رنگرزی در پارچه - هنر برتر از گوهر آمد پدید - ترمه
پارچه های قلم کار
ترمه - پارچه های قلم کار - هنر برتر از گوهر آمد پدید - ترمه
پادری با پارچه و طناب
مواد لازم برای کاردستی با پارچه و طناب پادری. طناب کنفی. تکه پارچه های تریکو. چسب حرارتی
ملیله دوزی یا سرمه دوزی
پارچه ترمه یا پارچه های بته و جقه ای از تنوع طرح و نقش بسیاری برخوردار است . این پارچه زیبا .
نمونه دوخته شده
سُرمِه‌دوزی دوخت انواع ملیله فلزی روی پارچه‌های نفیس محکم از جمله ترمه است، که به همین
تابلوی سرمه دوزی
سُرمِه‌دوزی دوخت انواع ملیله فلزی روی پارچه‌های نفیس محکم از جمله ترمه است، که به همین
برچسب :
پارچه ترمه