خشونت علیه زنان

مقدمه

پیامبر گرامی اسلام حضرت محمد (ص) در خصوص خشونت علیه زنان می فرماید: کاملترین مومنان از حیث ایمان خوش اخلاق ترین آنهاست و شایسته ترین شما آنهایی هستند که با زنهایشان خوش رفتارند(نهج الفصاحه، شماره 1477)

خشونت علیه زنان به هیچ وجه خاص جوامع عقب افتاده یا جوامع مسلمان نیست در پیشرفته ترین کشورهای جهان زنان و کودکان از تبعات و عوارض ناشی از خشونت، به خصوص در زندگی خانوادگی رنج می برند و آزارهای جسمی و جنسی و روانی نه تنها تندرستی ، سلامت عقل، تعادل عاطفی و روانی آنها را به خطر می اندازد بلکه جامعه را نیز متنفر می سازد. بهایی که بابت این صدمات پرداخت می شود دولتها را با مشکلات گوناگون اقتصادی، فرهنگی و خدماتی درگیر می کند و در بسیاری موارد دولتها قادر نیستنداین بهای سنگین را بپردازند در نتیجه دور باطل ادامه می یابد و پدیده خشونت تشدید و تقویت می شود.

خشونت علیه زنان امری جهانی است ، زیرا:

30 تا 35 درصد زنان آفریقایی مورد آزار جسمی شوهران خود قرار می گیرند

41 درصد از زنان هند بر اثر آزار جسمی همسران خود دست به خودکشی می زنند.

و...

خشونت علیه زنان در ایران امری پنهانی است زنان تا کارد به استخوانشان نرسد از زندگی خشونت آمیز خود حرفی نمی زنند این پرهیز در هر جامعه دلایل خاص خود را دارد و متناسب است با شرایط زندگی فردی و اجتماعی زنان در هر جامعه.

در ایران زنان در اثر فشارهای هزاران ساله ، که دامنه ای وسیع دارد خو گرفته اند که بخش عده ای از وضعیت خشونت بار زندگی خود را از دیگران بپوشانند آنها به خصوص از مراجعه به مراکز قضایی و خدمات رسانی خودداری می کنند و هنگامی لب به شکایت می گشایند و کمک می طلبند که تمام امیدهای خود را از دست داده باشند این است که مبارزه با خشونت علیه زنان در ایران نیز مانند سایر کشورها آسان نیست زنان ایرانی در فضای زندگی پدری زیر سلطه پدر، برادر، شوهر خواهر و ... به سرمی برند در فضای زندگی زناشویی زیر سلطه شوهر و اقوام او هستند و در فضای زندگی اجتماعی زیر سلطه سنت های زن ستیز احساس ناامنی می کنند و ... با این حال چنان در بافت ذهنی و رفتاری خود به خشونت تعلیم شده اند که کمتر واکنش نشان می دهند.

طرح موضوع و تعریف آن

خانواده در حوزه مطالعه و پژوهش واقعیت چند بعدی شناخته می شود که از ابعاد مختلف موضوعات آن قابل بررسی و تحقیق هستند یکی از پدیده های خانوادگی که امروز مورد توجه محققان و جامعه شناسان و روان شناسان قرار گرفته اعمال خشونت در خانواده و وجه غالب آن نیز همسر آزاری و یا اعمال خشونت علیه زنان در خانواده است.

خشونت در محیطهای خانوادگی اساساً یک قلمرو مردانه است می توانیم خشونت خانوادگی را تجاوز فیزیکی که توسط یک عضو خانواده علیه عضو یا اعضای دیگر صورت می گیرد تعریف کنیم مطالعات نشان می دهد که هدفهای اصلی تجاوز فیزیکی به کودکان به ویژه کودکان خردسال زیر سن شش سال هستند دومین نوع خشونت معمول در خانواده خشونت توسط شوهران علیه زنان است اما زنان نیز ممکن است مرتکب خشونت فیزیکی در خانواده شوند خشونتی که علیه کودکان خردسال و شوهران صورت می گیرد(گیرنز: 1373:438)

چرا خشونت خانوادگی تا این اندازه متداول است؟ چندین دسته عوامل در این امر دخالت دارند یکی از آنها ترکیب عواطف شدید و نزدیکی و صمیمیت شخصی است که ویژگی زندگی خانوادگی را تشکیل می دهد پیوندهای خانوادگی درمی گیرند می توانند خصوصیتهایی را پدید آورند که در زمینه های اجتماعی دیگر به همان ترتیب احساس نمی شوند آن چه تنها حادثه کوچکی به نظر می رسد می تواند تخاصمات پردامنه ای میان زن و شوهر یا والدین و کودکان رو برانگیزد مردی که نسبت به رفتارهای غیرعادی زنان دیگر شکیباست ممکن است چنانچه همسرش در یک مهمانی شام زاد حرف بزند یا ممطالب خصوصی را که او مایل است پنهان نگه دارد فاش سازد سخت آشفته و خشمگین شود. عامل دوم این واقعیت این است که عملاً خشونت در خانواده به میزان زیادی تحمل می شود و یا تأیید می گردد اگر چه خشونت خانوادگی که در نظر اجتماعی مجاز شمرده می شود نسبتاً ماهیت محدودی دارد اما می تواند به صورتهای جدی که خشونت تبدیل می شود این گونه اعمال اغلب یا تأیید عمومی از سوی دیگران روبه رو می شوند و احتمالاً حتی به عنوان خشونت هم قلمداد نمی شود اگر غریبه ای در یک مغازه به صورت کودکی سیلی بزند به علت اینکه از حرفی که او زده یا کاری که انجام داده بدش آمده است مسأله کاملاً فرق می کند با وجود این در تعرضی که صورت گرفته است هیچ فرقی نیست(گیرنز 1373:439)

اما خشونت در درون خانواده نیز بازتاب الگوهای کلی تر رفتار خشن است بسیاری از شوهرانی که زنان و کودکانشان را از نظر فیزیکی مورد تعرض قرار می دهند و زمینه های دیگر سابقه خشونت دارند مطالعه ای که توسط خبری خاگان و همکارانش (1983) در مورد یک نمونه سرتاسری از زمان کتک خورده نشان داد که با بیش از نیمی از شوهرانشان با دیگران نیز مانند همسرانشان رفتاری خشن داشته اند.(گیرنز 44:1373)

با توجه به ابعاد پدیده مورد نظر میزان و انواع خشونت بر علیه زنان در خانواده های اردبیل مورد بررسی قرار گرفته و به این سوال پاسخ داده می شود:

عوامل مؤثر و تأثیرگذار در اعمال خشونت علیه زنان در خانواده کدامها هستند؟

ضرورت و اهمیت نظری یا علمی موضوع

با توجه به اهمیت موضوع نیاز به تحقیق بیشتر در مورد ارتباط بین حقوق انسانی ، قانونی و امور اقتصادی افراد و ابعاد بهداشت همگانی خشونت، واضح و آشکار است مستندات و مدارک روبه افزایش نشان می دهد که تجربه خشونت توسط زنان علاوه بر تأثیر مستقیم بر سلامتشان نتایج دیگری بر خانوارها و جوامع قربانیان دارد سوء استفاده علاوه بر استخوان های شکسته، سوختگی های درجه سه و سایر آسیب های جسمی ، موجب عواقب بهداشت روانی پدیدار مانند افسردگی ، اقدام به خودکشی و بروز آسیب استرس پس از حادثه می شود خشونت های نظیر تهاجم جنسی ممکن است موجب بیماری های مقاربتی ،حاملگی های ناخواسته و سایر مشکلات جنسی و سلامت باروری شود در مورد دختران عواقب مربوط به خشونت تا دوران بزرگسالی ، ادامه خواهد یافت.

سیستم مراقبت بهداشتی در همکاری نزدیک با سایر بخشها مانند سیستم قضایی، پلیسی و سرویس های اجتماعی، نقش مهمی را بازی می کند با این وجود سیستم های مذکور برای مقابله با نتایج خشونت یا حتی شناسایی علایم آن آمادگی چندانی ندارند کارکنان مراقبت بهداشتی باید برای شناسایی علایم آشکار و دقیق تر خشونت و رفع نیازهای سلامت زنان در این خصوص آموزش ببیند از نقطه نظر بهداشت عمومی، برنامه های قوی پیشگیری و خدمات حمایت اجتماعی کاملاً هماهنگ از نظر قانونی باید ارائه شوند.

ضرورت و اهمیت عملی (اجتماعی)موضوع

نظر به اینکه خشونت علیه زنان در خانواده مساله ای است جهانی بازتاب آزار زنان در جامعه بین المللی نیز وسیع بوده است در چهارمین کنفرانس حقوق بشر در وین در سال(1997) خشونت علیه زنان یکی از سوژه های دارای الویت برای بررسی در کنفرانس تشخیص داده شد این نکته مورد تأکید قرار گرفت که خشونت جسم و روان و آزادی زنان را تهدید می کند زیرا مردان در اعمال خشونت نقشی اصلی را دارند(پژوهش درباره خشونت علیه زنان در ایران 1381)

منصوره خاتم فارغ التحصیل کارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی از دانشگاه تورنتو می گوید خشونت در خانواده غیر از آسیب های روحی تأثیرات عمیقی در اقتصاد و سلامت اجتماعی می گذارد و به همین دلیل رسیدگی و کاهش آن اهمیت اساسی برای دولت دارد(مجله جامعه شناسی ایران)

آنچه که ضرورت توجه به این مسأله را جدی تر می نماید آنست که اعمال خشونت علیه زنان علاوه بر تأثیرات منفی در زندگی فردی دارای پی آمدهای بسیار منفی برای جامعه بشری می باشد عدم احساس امنیت اجتماعی، اختلال در روابط اجتماعی، بی اعتمادی اجتماعی از بین رفتن ارزشیابی ثبت و بهینه اعضای درگیر در خشونت به جای صرف آن در جهت رشد و توسعه جامعه از جمله پیامدهای مذکور هستند انجام این پژوهش در خصوص شناخت وضعیت موجود و استفاده از آن جهت کاهش خشونت ضروری است بدیهی است برای داشتن جامعه سالم و افراد متعادل در جامعه نمی توان نسبت به روابط خشونت آمیز خانوادگی سرپوش نهاد و هیچ کشوری نمی تواند بدون توجه به زنان و مشکلات آنها که نیمی از جامعه را تشکیل می دهند در راه رسیدن به توسعه پایدار قدم بردارد(خشونت خانگی علیه زنان 1380)

سازمان جهانی بهداشت، نقش حیاتی و مهم در کمک به کشورهای علاقه مند به سلامت و تندرستی تمام مردم دارد دولتهای عضو این سازمان عهده دار مسئولیت اساسی برای تضمین حمایت و بهبود سلامت زنان هستند آنها شدیداً نیاز به ابراز تعهد در جهت برنامه های حمایتی از مدیریت نتایج بهداشتی در مورد خشونت علیه زنان دارند آنها باید همچنین را همکاری های کلی را اجرا کنند که موجب حذف و توقف چنان خشونتی شود ما با یکدیگر باید در ارتباط و همکاری نزدیک با سازمان ها در سطوح ملی و محلی باشیم سازمان جهانی بهداشت از طریق تحقیق، وضع استانداردها و فعالیتهای حمایتی کلی به کشورهای عضو خود کمک می کند تا پاسخ های کامل و هم جانبه و چندبخشی را در سطوح ملی و محلی توسعه داده و تقویت کنند.

فهرست منابع

کار،مهرانگیز، پژوهشی درباره خشونت علیه زنان در ایران، انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، 1379، ص (13 تا 20)

گیدتر، آنتونی، جامعه شناسی ترجمه منوچهر صبوری، نشرنی، تهران 1373 صفحات(439،438، 44)

رفیعی فر، دکتر شهرام، پارسی نیا، مهندس سعید، خشونت علیه زنان، نشر تندیس 26،1380

اعزازی شهلا، خشونت خانگی، تهران نشر سالی 1380

خشونت علیه زنان

مقدمه

طرح موضوع و تعریف آن

ضرورت و اهمیت نظری یا علمی موضوع

ضرورت و اهمیت عملی (اجتماعی)موضوع

فهرست منابع

مطالب مشابه :

بافته‌های کوبا: قالیچه‌هایی آفریقایی از برگ درخت

طرح خاورمیانه بزرگ

خشونت علیه زنان

توافقنامه 200 آمریکا: طرح‌ "عقیم‌سازی" مردان و زنان در کشورهای درحال توسعه

وضعیت سلامت روان در کشورهای افریقایی که در بحران قرار دارند

قصابی بدن زنان در رویای میل جنسی مردان

آمار جدید HIV