فصل نهم: سنگ

كتاب علوم تجربی پایه اول دبستان

فصل نهم:  سنگ

درس در یك نگاه:

          در این درس دانش آموزان با انواع متفاوتی از سنگ ها آشنا می شوند و با مقایسه ی سنگ ها، آن ها را به طرق مختلف طبقه بندی می كنند و با مشاهده ی موارد مختلف استفاده از سنگ، با كاربردهای آن ها نیز آشنا می شوند.

هدف های این درس:

دانستنی ها و مهارت ها:

- به جمع آوری سنگ های مختلف بپردازد.

- سنگ ها را از روی شكل ، اندازه ، رنگ و ... طبقه بندی كند.

- برای موارد مختلف استفاده از سنگ ها، مثال هایی بیاورد.

نگرش ها:

- كنجكاو شود.

- به كار گروهی علاقه مند شود.

- نكات ایمنی را رعایت كند.

*زمین شناسان به تمام مواد سازنده پوسته ی زمین سنگ می گویند. بنابراین طبق این تعریف موادی چون نفت و گار هم سنگ محسوب می شوند.

          هر سنگ از یك یا چند نوع كانی درست شده است. مثلاً سنگ نمك فقط از یك نوع كانی و سنگ گرانیت از چند نوع كانی ساخته شده است. 

                سنگ ها را از نظر راه های تشكیل شدن به سه گروه بزرگ طبقه بندی می كنند:

- سنگ های آذرین: این سنگ ها از انجماد مواد مذاب به وجود می آیند. گاهی در اثر حررات زیاد یا عوامل دیگر مقداری از سنگ های اعماق زمین ذوب می شوند، این مواد ذوب شده به علت سبكی به سمت سطح زمین حركت می كنند. اگر این مواد مذاب بتوانند راهی تا سطح زمین پیدا كنند به صورت فوران های آتشفشانی از زمین خارج می شوند و پس از سرد شدن سنگ هایی را می سازند كه به آن ها سنگ های آذرین بیرونی می گویند. سنگ پا یك سنگ آذرین بیرونی است .

گاهی ماده مذاب تشكیل شده نمی تواند خود را به سطح زمین برساند و در نزدیكی های سطح زمین باقی می ماند و سنگ هایی را به وجود می آورد كه به آن ها سنگ های آذرین درونی می گویند. سنگ خارا (گرانیت) یك سنگ آذرین درونی است.

- سنگ های رسوبی: این سنگ ها بر اثر اتصال ذرات جدا از هم به وسیله فشار یا مواد چسبنده ای كه ذرات را به هم می چسباند در دریاها و دریاچه ها به وجود می آیند. سنگ جوش و ماسه سنگ به این طریق به وجود می آیند. سنگ جوش و ماسه سنگ به این طریق به وجود آمده اند. گاهی هم مواد محلول داخل آب ها بر اثر به حد اشباع رسیدن و یا بر اثر تبخیر ته نشین می شوند و عده ای دیگر از سنگ های رسوبی را به وجود می آورند. سنگ آهك ، سنگ نمك و سنگ گچ به این طریق به وجود آمده اند.

          سنگ های رسوبی لایه لایه اند و آثار و بقایای موجودات زنده یعنی فسیل در آن ها یافت می شود. اغلب سنگ های چین خوردگی ها از سنگ های رسوبی اند.

- سنگ های دگرگونی: هر سنگی اگر مدتی در مجاورت یك توده مذاب قرار گیرد و یا تحت تاثیر فشار خیلی زیاد قرار گیرد تغییر شكل و تركیب می دهد و به سنگ دگرگون شده تبدیل می شود.سنگ های دگرگون شده پس از برش به عنوان سنگ های روكار ساختمان ها استفاده می شوند. مثلاً سنگ مرمر از دگرگون شدن سنگ های آهكی به وجود می آید.

          *سنگ ها دائم در حال تغییراند، عوامل فیزیكی مانند تغییرات دما، یخ بستن آب و عوامل شیمیایی مانند اكسید شدن و تجزیه طی فرایندی كه به طور كلی به آن هوازدگی می گویند سنگ ها را خرد و تركیب شیمیایی آن ها را تغییر می دهد. نتیجه عمل هوازدگی بر روی سنگ عاقبت، تشكیل خاك است.

          * قطعات خرد شده سنگ ها، هنگامی كه درون آب های جاری مانند رودها قرار می گیرند، بر اثر برخورد با یكدیگر و برخورد با بستر رود زاویه های تیز آن ها از بین می رود و رفته رفته صاف و صیقلی و شكل كروی ، بیضوی و یا استوانه ای به خود می گیرند. این سنگ كه توسط رود به مسافت زیادی حمل شده و عاقبت در بستر و كنار رود ته نشین می شوند، آبرفت نامیده می شوند.

          * سنگ ها به علت گوناگونی بسیار ‌، زیبایی و از همه مهم تر كاربردهایی كه دارند،‌از زمان های گذشته مورد علاقه و كنجكاوی آدمی بوده اند، سنگ ها در ابتدا در ساختن وسایل زندگی و جان پناه و بعدها برای ساختن ساختمان های بزرگ و كاخ ها و استخراج فلزات و به دست آوردن زیور آلات مورد استفاده قرار گرفته اند.

          امروزه كم تر فعالیت انسانی را می توان یافت كه ارتباط مستقیم یا غیر مستقیمی با سنگ ها نداشته باشد. حدود 95درصد انرژی مورد نیاز آدمی از سنگ های سوختنی چون نفت و گاز و زغال سنگ به دست می آید.

          از این مواد علاوه بر انرژی مواد دیگری چون پلاستیك، الیاف پارچه ، رنگ ، دارو و ... تهیه می شود. مواد اولیه بیش تر صنایع از سنگ ها به دست می آید. صنایع ساختمانی، صنایع ذوب فلزات ، صنایع شیمیایی ، صنایع الكتریكی و الكترونیكی، صنایع غذایی، جواهر سازی و ... از جمله صنایعی هستند كه به مقدار زیادی از سنگ ها یا مواد مختلفی كه از سنگ ها به دست می آید استفاده می كنند.

منبع: كتاب معلم (راهنمای تدریس) علوم تجربی پایه اول ابتدایی     

 


مطالب مشابه :


علوم

آموزش کلاس پنجم دبستان اداره کل آموزش وپرورش استان اصفهان. جواهر سازی :




کاربرد کانی ها

به این کانی‌ها، سنگ‌های قیمتی یا جواهر لاستیک‌سازی اصفهان هستم این




موزه های استان تهران

معلم کلاس سوم می چوبی، عاج، جواهر، گچبری، کاشی و کاشان، اصفهان، لرستان




فصل نهم: سنگ

، صنایع شیمیایی ، صنایع الكتریكی و الكترونیكی، صنایع غذایی، جواهر سازی کلاس اول نشانه




یادی از استاد فرزانه دکتر محمد جواد شریعت

را سبب شد به طوری که از کلاس هشتم در سرودن جمله سازی ، اصفهان: جواهر الاسرار و




رشته های هنرستان در یک نگاه

بحث ساختمان سازی، کیفیت مصالح پارک ها و کلاس دانشگاه اصفهان و




پژوهش کنید صفحه ی 55 علوم ششم دبستان

کلاس ششم دبستان کک در اصفهان و کاهش مستقیم توسط گاز دندان پزشکی ها و جواهر سازی نیز




پاسخ فعالیت های علوم هشتم-فصل11

گروه علوم تجربی استان اصفهان. فیروزه دارای رنگ زیبا که در جواهر سازی فنون مدیریت کلاس




مجله تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان(مجلهRPS)

مجله تحقیقات علوم دارویی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان کلاس زبان موسسه سرم سازی




آزمون علمی پایه پنجم دی ماه 92

معلم کلاس پنجم دبستان تصاویر زیبا سازی. شاه عباس پایتخت صفویه را به اصفهان




برچسب :