تحول و بازنگري در كوله پشتي آموزش ابتدايي
وزارت آموزش و پرورش در بيانيه اي به تبيين اهداف و مقاصد نهايي طرح مذكور پرداخته و اين طور ذكر كرده كه هدف نهايي از تعطيلي مدارس ابتدايي در روز پنج شنبه و تصويب اين طرح در شوراي عالي آموزش و پرورش نه تنها اعلام تعطيلي مدارس ابتدايي در روزهاي پنج شنبه نيست، بلكه اهدافي همچون ارتقاي انگيزه تحصيلي در دانش آموزان از طريق فراهم سازي محيطي شاداب و بانشاط در مدارس ابتدايي و دانش افزايي معلمان است و در راستاي تجربيات جهاني، بازنگري در نحوه كلاس داري، بودجه بندي دروس اين دوره را براساس پشتوانه علمي و تجربي جهاني دنبال مي كند و ظاهرا از همين روست كه اين طرح عنوان «ساماندهي ساعات آموزشي در روز هاي پنج شنبه» را به خود اختصاص داده است.
اما بدون ترديد اجراي هر طرح جديدي تا رسيدن به اهداف متعالي و بلندمدت خود نيازمند زمان است و طبيعي است در اين بين موافقان و مخالفاني را هم به همراه داشته باشد و اجراي طرح تعطيلي روز پنج شنبه در مدارس ابتدايي نيز از اين قاعده مستثني نيست. ضرورت اجراي طرح و بيان ديدگاه ها و نقطه نظرات كارشناسان و صاحب نظران موافق و مخالف طرح نيز سوژه دو شماره گزارش پيش رو است.
موافقان و مخالفان چه مي گويند؟
موافقان كمتر شدن روزهاي مدرسه رفتن ابتدايي ها معتقدند: ساعت كار آموزگاران ابتدايي زياد است. ابتدايي ها 28 ساعت در هفته به مدرسه مي روند، در حالي كه در مقاطع راهنمايي و متوسطه ساعت كار 24 ساعت در هفته است. آنها همچنين اعتقاد دارند اجراي اين طرح به رفع تبعيض ميان معلمان مقاطع تحصيلي منجر مي شود و رضايت شغلي را در ميان آموزگاران و شاغلين در دوره ابتدايي بالا مي برد و موجب مي شود تا علاقه مندي به آموزگاري و تدريس در مقطع ابتدايي بيشتر گردد.
اما مخالفان طرح با تأكيد بر اينكه برنامه ريزي هاي راهبردي آموزش و پرورش بايد به گونه اي باشد كه فكر تعطيلي و كاستن ساعات حضور دانش آموزان در مدرسه نباشند مي گويند: بدون شك طرح به سود معلمان و آموزگاران ابتدايي است و خيلي به سود نظام آموزشي و دانش آموزان نيست.
خانم فاطمه اليگودرزي كه سابقه 16 سال تدريس در مقطع ابتدايي در دبستان هاجر در يكي از مناطق تهران را دارد، در گفت وگو با گزارشگر كيهان نقطه نظرات خود را در خصوص نقاط قوت طرح مورد بحث اين طور بيان مي كند: «يكي از مهم ترين اهداف اين طرح آن است كه ما معلمان ابتدايي فرصت مطالعه بيشتر و ارتقاي سطح تحصيلات خود را پيدا مي كنيم و از اين طريق زمان مطالعه دقيق تري را در اختيار خواهيم داشت ضمن اينكه با اجراي اين طرح جايگاه تحصيلي هم ارتقا پيدا كرده و نشاط و شادابي در اين مقطع افزايش مي يابد.»
اما ح- نرگسي كه در دبستاني در منطقه 5 آموزش و پرورش تدريس مي كند، برخلاف نظر همكار خود به گزارشگر كيهان مي گويد: «ميزان تعطيلات رسمي و غيررسمي و نابهنگام در ايران في نفسه زياد است و اجراي چنين طرح هايي به دور شدن دانش آموزان از فضاي مدارس كمك مي كند.»
وي همچنين اضافه مي كند: «البته تعطيلي پنج شنبه ها به نفع معلمان است و نبايد با آن مخالفتي داشته باشيم، اما نبايد به قضايا نگاه يكسويه داشت و منافع همه بايد مدنظر قرار گيرد.»
ارتقاي سطح دانش نياز به تعطيلي ندارد
فرهاد ميرركني كه كارشناس فرهنگي است و سال هاي متمادي درخصوص مسائل فرهنگي كارهاي تحقيقاتي انجام داده است، دلايل مخالفت خود را با طرح مذكور، با اشاره به اينكه بيش از يك سوم زنان در شهرهاي بزرگ شاغل هستند و روزهاي پنج شنبه نمي توانند تمام وقت در كنار فرزندان خود باشند، اجراي اين طرح را افزودن دغدغه اي بر نگراني هاي خانواده ها مي داند و مي گويد: «عدم نظارت و همراهي اولياء و تنها ماندن كودكان در منزل موجب مي گردد تا آنان بيشتر در معرض آسيب هاي اجتماعي و رفتاري قرار بگيرند.»
وي همچنين استدلال مي كند: «15درصد مدارس كشور به صورت دونوبته اداره مي شوند و افزايش ساعت كار مدارس نوبت صبح تا ساعت دوازده ونيم مشكلاتي را براي معلمان و دانش آموزان نوبت عصر بخصوص در ايام زمستان به همراه خواهد داشت».
ميرركني اضافه مي كند: «راه سبك سازي فعاليت معلمان ابتدايي و بانشاط سازي مدارس و تقويت روحيه مطالعه و پژوهش در معلمان لزوما از مسير تعطيلي نمي گذرد بلكه نيازمند بسترسازي جهت برخورداري مدارس از برنامه هاي شاد و جذاب، توليد محتواي جديد آموزشي، توجه به ارتقاي جايگاه حرفه اي معلمان و كاستن از دغدغه هاي معيشتي و اقتصادي شان مي باشد.»
78 درصد والدين موافق اجراي طرح هستند
هر چند كه تعطيلي مدارس ابتدايي در روز پنج شنبه مزاياي زيادي دارد و از سوي ديگر برخي از كارشناسان فرهنگي هم نظرات خود را در اين خصوص مطرح كرده اند، اما شنيدن صحبت هاي خانواده هايي كه بعضا مخالف اين طرح هستند، خالي از لطف نيست و البته آنها هم دلايلي دارند كه نيازمند آسيب شناسي اين ايده ها از سوي مسئولان آموزش و پرورش است. البته ناگفته نماند كه براساس آمار رسمي اعلام شده از سوي وزارت آموزش و پرورش 78 درصد والدين موافق اجراي طرح تعطيلي پنج شنبه ها هستند و اين مسئله مويد اين نكته است كه طرح فوق پس از بررسي هاي دقيق و در مرحله اول به صورت اختياري و صرفا براي رفع نواقص و كم وكاستي ها در دو ماه باقيمانده از سال تحصيلي به مرحله اجرا درآمده است و ان شاءالله از مهرماه به صورت اجباري در مدارس سراسر كشور به منظور ارتقا سطح دانش و آگاهي معلمان و دانش آموزان اجرا مي شود.»
عباس خطيب زاده كه مهندس نقشه كشي صنعتي و پدر دو فرزند 9 و 16 ساله است و همسر وي كارمند شركت بيمه مي باشد، درخصوص معايب طرح تعطيلي مدارس ابتدايي در روز پنج شنبه به گزارشگر كيهان مي گويد: «اگر مسئولان آموزش و پرورش به فكر استراحت بيشتر بچه ها در روزهاي پنج شنبه و جمعه هستند و با تعطيلي مدارس اين فرصت را براي خانواده ها به وجود آورده اند، بايد بگويم اين طرح فقط براي خانواده هايي خوب است كه فقط يك فرزند محصل داشته باشند، اما ما كه دو فرزند دانش آموز در مقاطع مختلف تحصيلي داريم عملا از تعطيلي پنج شنبه ها نمي توانيم استفاده كنيم، ضمن اينكه اغلب خانم ها مثل همسرم در شرايط فعلي جامعه شاغل هستند و نمي توانند كنترل و نظارت دقيق و تمام وقتي بر فرزندان خود داشته باشند و اين مسئله يك نگراني ديگر بر نگراني هاي مادران شاغل اضافه مي كند.»
اين مهندس نقشه كش مي گويد: «يك مشكل ديگر اين است كه برخي از مدارس دوشيفت هستند و اگر قرار باشد بچه ها زمان بيشتري را در طول هفته در مدرسه باشند و به جاي آن پنج شنبه تعطيل شوند، در زمستان بچه ها و والدين در مدارس شيفت بعدازظهر با سختي هاي زيادي روبه رو مي شوند.»
پررنگ كردن تربيت خانوادگي، هدف اصلي تعطيلي پنج شنبه ها
اما علي رغم نظر مخالفان، اين طرح با امضاي نهايي رئيس جمهور براي اجرا و با توجه به نقاط قوت آن به مسئولان آموزش و پرورش ابلاغ شده است و اين پرسش كه به راستي هدف غايي و قابل حصول آموزش و پرورش از اين تعطيلي چيست، سؤالي است كه از خانم فاطمه قربان معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش وپرورش پرسيدم. كه وي در گفت وگو با گزارشگر كيهان اين طور پاسخ مي دهد: «پررنگ كردن تربيت خانوادگي در بين دانش آموزان ابتدايي هدف اصلي ماست. قطعاً اثرات مثبت آن هم براي خانواده ها و هم براي اولياي مدارس و نيز جامعه روشن خواهد شد، به طوري كه شايد پس از مشاهده اثرات مثبت، به پايه هاي ديگر تحصيلي نيز تسري يابد. همچنين اگر بتوانيم برنامه هايي را تدوين كنيم كه مدارس فعاليت هاي فوق برنامه نيز داشته باشند و همچون آموزشگاه هاي آزاد، كلاسهاي فوق برنامه برگزار كنند، در روزهاي پنج شنبه خانواده هايي كه هر دو والدين آنها شاغل هستند مي توانند از اين
فوق برنامه ها استفاده كنند.»
خانم قربان مي گويد: «همچنين تقويت انگيزه و نشاط دانش آموزان براي فرگيري بيشتر دروس، گسترش فعاليت هاي پرورشي و فوق برنامه براي رشد همه جانبه تربيتي دانش آموزان و انطباق بيشتر برنامه هاي آموزشي و تربيتي با شرايط سني و ويژگي هاي رواني دانش آموزان از ديگر اهداف اين طرح به شمار مي رود.»
از معاون آموزش ابتدايي وزير آموزش وپرورش سؤال مي كنم پس مديران مدارس بايد براي تعطيلي پنج شنبه ها چه مواردي را درنظر بگيرند و ساعت آموزشي نيز چه تغييراتي مي كند كه در پاسخ مي گويد: «مديراني كه مايل به اجراي طرح مذكور باشند بايد مجوز لازم را دريافت كنند، چون با اجراي اين طرح مدارس ابتدايي از شنبه تا چهارشنبه روزانه 5ساعت آموزش خواهند داشت و باتوجه به رويكرد قرآني در آموزش ابتدايي، يك ساعت در هفته به آموزش قرآن تمام پايه هاي ابتدايي افزوده مي شود و در تنظيم برنامه هفتگي بايد برنامه آموزش تربيتي مدارس در قالب 25جلسه آموزشي براي كليه پايه هاي تحصيلي و منحصراً در پنج روز هفته ساماندهي و اجرا شود و زمان هر جلسه براي پايه اول و دوم 45دقيقه و براي پايه هاي سوم- چهارم و پنجم ابتدايي 50دقيقه تعيين شده است.»
خانم قربان اضافه مي كند: «براي پايه هاي اول و دوم بعد از هر جلسه آموزشي 20دقيقه و براي پايه سوم تا پنجم نيز 15 دقيقه زمان استراحت درنظر گرفته شده است و براساس اين طرح روزانه 15دقيقه به مراسم آغازين و 20دقيقه به اقامه نماز جماعت در مدارس اختصاص مي يابد و تلفيق زمان دو جلسه آموزش و حذف زمان استراحت مجاز نيست.»
وقتي به او مي گويم، باتوجه به تمام برنامه ريزي هاي دقيق انجام شده از سوي مسئولان آموزش وپرورش، اما همچنان بسياري از والدين شاغل نگران تعطيلي پنج شنبه ها هستند، خاطرنشان مي كند: «تعطيلي پنج شنبه هاي مدارس ابتدايي اثرات بسيار مثبتي دارد و از جنبه هاي مختلف از جمله تربيت خانوادگي بسيار بااهميت است، ضمن آنكه در بررسي اين طرح وضعيت مادران شاغل درنظر گرفته شده است و براساس آمار 14درصد از مادران شاغل هستند كه فقط حدود نيمي از آنها ممكن است دانش آموز مقطع ابتدايي داشته باشند، ضمن اينكه مادران شاغل نبايد نگران تعطيل شدن روز پنج شنبه مدارس ابتدايي باشند، تعريف مدرسه به عنوان «كانون فرهنگي محله» پيش از اين در دستور كار وزارت آموزش وپرورش قرار گرفته است و مدارس در روزهاي پنج شنبه به روي دانش آموزان بسته نيست و براساس برنامه ريزي هاي انجام شده خانواده هاي شاغل كه نمي توانند فرزند خود را در خانه يا كنار اقوام خود بگذارند، بنابراين مي توانند فرزند خودرا به همان مدرسه فرستاده و از آموزش هاي غيررسمي داير در مدرسه استفاده كنند.»
از وي درخصوص مدارس دو شيفته هم كه مشكل برخي از خانواده ها است سؤال مي كنم و خانم قربان مي گويد: «از هم اكنون ساماندهي نيروي انساني و فضاي آموزشي در سال تحصيلي 91-90 در دستور كار استان و مناطق استان قرار مي گيرد و درصورتي كه قرار باشد آموزشگاهي به صورت دو نوبته با دو دوره تحصيلي متفاوت فعاليت كند، تأكيد مي شود، نوبت صبح به دوره دبستان اختصاص داده شود. چون اين مصوبه از مهرماه سال جاري به صورت سراسري در تمام مدارس ابتدايي كشور اجرا مي شود و لازم است از هم اكنون برنامه ريزي مناسب در اين خصوص انجام گيرد، ضمن اينكه وزير آموزش وپرورش هم بر اين موضوع تأكيد دارد كه به سمت يك شيفته شدن مدارس پيش برويم و ان شاءالله تمام مدارس فقط به صورت شيفت صبح كار مي كنند.»
ساماندهي زمان آموزش در اولويت است
لزوم مطرح ساختن تعطيلي پنج شنبه ها طرح ساماندهي زمان آموزش در دوره ابتدايي است، زمان آموزش به عنوان يك مؤلفه مؤثر در فرايند يادگيري و ياددهي نقش بسزايي در اثربخشي نظام آموزشي دارد و به عنوان يك مؤلفه مورد بررسي كارشناسان قرار گرفته است.
مهندس مهدي نويد ادهم دبيركل شوراي عالي آموزش وپرورش در گفت وگو با گزارشگر كيهان با بيان مقدمه فوق با اشاره به اينكه ميزان طول سال تحصيلي، زمان آموزش در طول هفته و اينكه هر هفته چند ساعت بايد به اين امر اختصاص يابد، از مهمترين محورهايي است كه تحقيقات گسترده اي روي آنها در آموزش وپرورش صورت گرفته است، خاطرنشان مي كند: «نكته مهم كه در اكثر تحقيقات به آنها اشاره شده اين است كه مديريت بهينه زمان آموزش بيش از طول زمان آموزش در ارتقا كيفيت و آموزش و تعليم و تربيت اثر دارد و از همين منظر شوراي عالي آموزش وپرورش، زمان آموزش ابتدايي را مورد بازنگري قرار داد و براساس مصوبات قبلي شورا، طول سال تحصيلي دوره ابتدايي 200روز و هر روز 4جلسه آموزشي پيش بيني شده بود كه در طول سال جمعاً 800 جلسه در پايه اول و دوم با هر جلسه اي 45 و پايه سوم تا پنجم 50دقيقه بود، اما در عمل متأسفانه تمام اين ميزان زمان به آموزش اختصاص پيدا نمي كرد.»
نويد ادهم در ادامه با بيان توضيحات بيشتري درمورد دلايل اين امر، اين طور توضيح مي دهد: «براساس مصوبه مجلس شوراي اسلامي از سال 73 تاكنون آغاز سال تحصيلي مهر و پايان آن ارديبهشت ماه منظور شده است كه در اين مدت 192 روز آموزشي در اختيار داريم و اگر در هر روز 4جلسه تشكيل شود، اين رقم در مجموع فقط 768 جلسه آموزشي مي شود كه براساس مصوبه جديد و با تعطيلي روزهاي پنج شنبه و اضافه شدن ساعات تدريس در طول هفته مقرر شده است كه در هر هفته 5روز آموزش و در هر روز 5جلسه آموزشي داشته باشيم كه درا ين صورت به آن رقم 800جلسه دست خواهيم يافت.»
دبيركل شوراي عالي آموزش وپرورش اضافه مي كند: «از طرف ديگر درا ين طرح از فرصت نيمه اول خردادماه براي مقطع آموزشي استفاده مي شود و چون ارزشيابي ها، توصيفي است 15روز نيمه اول خرداد هم جزو برنامه هاي آموزشي و تكميلي محاسبه مي شود و در نتيجه طول مدت سال به 850جلسه آموزشي افزايش مي يابد و اين شبهه كه با تعطيلي پنج شنبه ها ساعات آموزشي كاهش پيدا مي كند، كاملاً رد مي شود ضمن اينكه پنج شنبه فرصت بسيار مناسبي است كه مديران و معلمان مدارس بهتر بتوانند به فوق برنامه هايي مثل اردو، بازديدهاي علمي و فعاليتهاي ورزشي بپردازند.»
نويد ادهم به امتياز ديگر طرح فوق اشاره مي كند و مي گويد: «معلمان دوره ابتدايي كه اكثراً خانم هستند، از حضور 6روز در هفته در مدارس گله مند بودند، و اين گله مندي در دو سه دهه گذشته همواره از سوي آنها مطرح بود و اينكه اغلب از فعاليت هاي خانوادگي، فردي و آموزشي و تحقيقي باز مي مانند و نمي توانند در كلاس هاي آموزش ضمن خدمت شركت كنند، اما الان با اجراي اين طرح اين فرصت براي تمام معلمان فراهم شده تا راحت تر بتوانند دانش علمي خودرا ارتقا دهند و به فعاليت هاي جنبي بيشتري بپردازند.»
کیهان
منبع:
اخبار داخل ایران آزادی بیان و اندیشه و حقوق فرهنگی جامعه
مطالب مشابه :
عوامل بد خطی
،تجربه های ناموفق، تنبیه وفشار معلمان برای موفقیت باشد.لذا معلمان باید آموزش ابتدايي
تحول و بازنگري در كوله پشتي آموزش ابتدايي
در راستاي تجربيات جهاني معلمان ابتدايي و بانشاط و ساعت آموزشي نيز چه
عوامل ضعف آموزش رياضي و مشكلات مربوط به آن:
با توجه به تجربيات و براي معلمان ابتدايي. آموزشي كلاس معلمان فضاي
برنامه سالانه كارشناسي گروه هاي آموزش عمومي
شركت فعال اعضاي گروه درجلسات شوراي معلمان آموزشي ابتدايي تجربيات ايشان به
استانداردهای چند گانه معلمان کودکان استثنایی
استانداردهای چند گانه معلمان ي ابتدايي تجربيات آموزشي كه منجر
چگونه معاونان مدرسه مي‌توانند در ارتقاي كيفيت فعاليتهاي آموزشي و پرورشي مدرسة خود مؤثر باشند ؟ (3)
از مسئول سرگروه آموزش ابتدايي كه در سرگروه آموزشي و تبادل تجربيات معلمان پايه
نوآوري در يادگيري با تکاليف درسي خلاق
* خانم الينور ديزنبوروک، آموزگار کلاس ششم ابتدايي تجربيات مستندسازي ي آموزشي معلمان
جشنواره الگوهاي برتر تدريس
آموزشي - اين وبلاگ اين وبلاگ بيشتر براي معلمين پايه اول ابتدايي و معلمان از تجربيات
برچسب :
تجربيات آموزشي معلمان ابتدايي