آموزش پیام های آسمان اول راهنمایی درس 1 تا 10

آموزش پیام های آسمان اول راهنمایی

با تشکر از همکار محترمه سرکارخانم اعظم حسینی دبیرمدرسه راهنمائی حضرت خدیجه

( بر بال فرشتگان)

برای تدریس درسهای کتاب پیام های آسمانی بهتر این است که ابتدا دانش آموزان را به صورت گروههای 3 یا 5 نفره گروهبندی کرده و تاکید داشته باشیم حتما قبل از ورود ما به کلاس به صورت گروهی بنشینند و دفتری برای ثبت فعالیتهای کلاسی خود داشته باشند . اگر برای شروع درس بتوانیم جمله جالبی یا سئوالی یا داستان و یا شعری برای دانش آموزان مطرح کنیم ایجاد انگیزه بسیار خوبی خواهد بود چون دانش آموز را از فضای بیرون جدا کرده و به درون کلاس می آورد ودرس را راحت تر خواهد فهمید .

برای شروع درس« بر بال فرشتگان» با خطی زیبا همان سئوال کلیشه ای و همیشگی درباره علم و ثروت را روی تابلو می نویسیم « علم بهتر است یا ثروت ؟» سپس از دانش آموزان می خواهیم به نوبت درباره آن صحبت کنند و نظر خود را بیان نمایند و از آنها دلیل برتری هر کدام را می خواهیم و مسلما بحث بسیار جالبی خواهد شد و بچه ها دیدگاههای خود را زیبا بیان می کنند ... سپس داستانی که در درس آمده را به طور مفصل بیان می کنیم ... و اضافه می کنیم که پیامبر به اسیران نگفت هر کسی پول دارد آزاد خواهد شد بلکه ایشان فرمودند هر کس علم و دانش داشته باشد بتواند به دیگران سواد بیاموزد آزاد خواهد شد در اینجا علم بهتر بود یا ثروت ؟ سپس به بیان اهمیت علم و دانش در اسلام می پردازیم ...

هل یستوی الاعمی و البصیر افلا تتفکرون .( انعام آیه 50 )

آیا کور و نابینا با هم برابرند آیا فکر نمی کنید که عالم و جاهل یکسان نیستند . در اسلام یکی از برترین ارزشها کسب علم و دانش است راجع به علم و دانش بسیار سفارش شده است قرآن هم اولین مرتبه که نازل گردید سخن خود را با خواندن ، علم و کتابت آغاز کرد ...

پس از بیان مطالبی دراین باره به فعالیت کلاسی پرداخته از دانش آموزان می خواهیم به صورت گروهی پاسخ فعالیتها را بنویسند و به صورت گروهی از آنها جواب می خواهیم و در اینجا می توانیم نمره را نیز گروهی بدهیم همچنین در این درس از امام صادق (ع) صحبت شده که ایشان شاگردان زیادی را تربیت نمودند می توانیم در این باره نیز بیشتر صحبت کرده و اطلاعات بیشتر ی به دانش آموزان دهیم ... برای فعالیت خارج از کلاس از بچه ها می خواهیم درباره دکتر مصطفی چمران که یک چهره شاخص علمی است بیشتر تحقیق کنند یا درباره دیگر دانشمندان اسلامی تحقیق کرده و در کلاس ارائه دهند ...

در درسهای این کتاب بیشتر باید سعی شود خود دانش اموزان فعال بوده و در تدریس مشارکت داشته باشند و بیشتر کارها را برعهده بگیرند تا درس را بهتر بفهمند .

خودت را امتحان کن:

1-علم و دانش چه تاثیری بر موفقیت ما در کارهایمان دارد؟برنامه ریزی و موفقیت ، نتیجه ی دانش است و کسی که نسبت به مسائل مورد نیازش علم و آگاهی درستی نداشته باشد ، هیچ گاه نمی تواند برای انجام کارهایش راه درستی را انتخاب کند تا موفق شود .

2- دلیل عقب ماندگی کشورهای مسلمان از پیشرفت های علمی جهان در سال های اخیر چیست ؟موفقیت های علمی مسلمانان در زمانی اتفاق می افتاد که انان با عمل به سفارش های پیشوایان دین ، به صورت جدی به دنبال کسب علم و دانش بودند و هرگاه که آنان از این کار مهم غافل می شدند (به دنبال کسب علم و دانش نمی رفتند ) از پیشرفت های آنان نیز کاسته شود

--------------------------------------

پیام های آسمانی(من می توانم)

در این درس درباره انواع رشدها ( رشد جسمی – رشد عقلی و رشد اخلاقی ) صحبت شده است. هدف کلی این درس این است که ما باید به دانش آموزان بیاموزیم که انسان از سایر موجودات بالاتر است به دلیل قوه تعقل و تفکر و او توانایی هایی دارد که سایر موجودات ندارند و در مقابل این نعمت باید شکرگزار پروردگارش باشد .

برای اینکه کلاسمان تنوع داشته باشد اگر دسترسی به کامپیوتر و ویدئو پروژکتور داریم که چه خوب می توانیم تصاویری درباره رشد انسان چه به صورت نقاشی یا انیمیشن تهیه کرده و به صورت پاورپوینت بنویسیم و در کلاس نمایش دهیم که این برای دانش آموزان بسیار جالب خواهد بود و در صورت نبود کامپیوتر و ... می تونیم مراحل رشد را به صورت نقاشی رنگی روی مقوا تهیه کرده در کلاس نصب و توضیح دهیم یا تصاویری که رشد اخلاقی را نشان می دهد و ...

برای شروع تدریس بهتر است با سئوالاتی که خود کتاب پرسیده درس را آغاز کنیم :

آیا تاکنون به یک فیل یا شیر به دقت نگاه کرده اید ؟

و یا به کارها و توانایی های یک گربه یا مورچه فکر کردهاید ؟

به نظر شما توانایی های فیل ، اسب، گربه و مورچه بیشتر است یا ما انسان ها ؟

این حیوانات چه توانایی هایی دارند ؟

ما انسان ها چه توانایی هایی داریم ؟

هر کدام از این سئوال ها را با خط خوب و درشت روی تابلوی کلاس بنویسم و اجازه دهیم دانش اموزان نظرات خود را بیان کنند ( برای نظرات آنها ارزش قائل باشیم و آنها را با گفتن آفرین و احسنت و ... تشویق به صحبت کردن کنیم ) با این سئوال جوابها ایجاد انگیزه خوبی کرده ایم وتوانسته ایم دانش آموز را نسبت به موضوع درس کنجکاو کنیم پس از آن درس را آغاز میکنیم با توضیحاتی درباره انواع رشدها البته بیشتر همین سه موردی که کتاب ذکر کرده است.

درباره رشد جسمی برای انها صحبت میکنیم اول از خود شان می خواهیم مراحل رشد جسمی یک نوزاد و تواناییهای او را توضیح دهند در اینجا فعالیت کلاسی جالبی اورده شده که اجازه می دهیم گروه ها روی آن بحث کنند و سپس پاسخ دهند ( به نظر شما اگر انسان ها تا آخر عمر دندان در نمی آوردند چه می شد ؟...)

رشد عقلی و رشد اخلاقی شاید نیاز به توضیح بیشتری از طرف معلم داشته باشدو از اینجا به تفاوت انسان و حیوان اشاره می کنیم چیزی که در ابتدای بحث خود دانش آموزان به ان اشاره داشتند در اینجا می توانیم نکته های بسیار جالب و آموزنده ای را برای دانش آموزان مطرح کنیم :

جوهر اخلاق احترام است . احترام به خود ، احترام به دیگران ، احترام به محیطی که در آن زندگی میکنیم .

لازمه احترام به خویشتن این است که برای دیگران احترام قائل باشیم .

با دیگران چنان رفتار کن که دوست داری با تو رفتار کنند .آنچه برای خود نمی پسندی برای دیگران هم مپسند .

قبل از انجام هر عملی فکر کنیم ( استفاده از غقل نعمت خداوند )

مسئولیت پذیر باشم و در کارهابه دیگران کمک کنیم .

از نه گفتن نترسیم .

به دیگران خوبی کنیم تا خوبی ببینیم .

برای اینکه بتوانیم دیگران را دوست بداریم اول باید خودمان را دوست بداریم و به خود احترام بگذاریم .

برای اینکه با انواع رشدها بهتر آشنا شویم می توانیم به کتابهای زیر مراجعه کنیم :

کتاب روانشناسی رشد – دکتر توماس لیکونا – ترجمه مهدی قراچه داغی

روانشناسی رشد – جیمز وندر زندن – دکتر حمزه گنجی

یکی از فعالیتهای کلاسی در زیر اورده شده :

نمونه ی کارها	با این کار شکر کدام نعمت را به جا می آورد ؟	این کار چه رشدی در او ایجاد می کند ؟
نوجوانی که قرآن می خواند	چشم و زبان	رشد اخلاقی
کسی که برای نشاط و شادابی به طور منظم ورزش می کند	سلامتی	رشد جسمانی
دانش آموزی که با دقت به سخنان معلم گوش می دهد	گوش(شنوایی)	رشد علمی
کسی که به فقیران و نیازمندان کمک می کند	مال و دارایی	رشد اخلاقی
فرزندی که به پدر و مادرش احترام می گذارد	داشتن پدر و مادر	رشد اخلاقی
پزشکی که دلسوزانه به بیماران خدمت می کند	علم و دانش	رشد اخلاقی
دانش آموزی که به دوستانش در حل مشکلات درسی کمک می کند	علم و دانش	رشد اخلاقی

خودت را امتحان کن :

1-منظور از کلمه ی رشد چیست ؟ رشد در لغت به معنای تحول تکامل و بزرگ شدن است . وقتی می گوییم نوزادی رشد کرده است یعنی تواناییهای او نسبت به گذشته بیشتر شده و کارهایی را می تواند انجام دهد که در گذشته نمی توانست .

2- ما چگونه می توانیم شکر نعمتهای خداوندرا به جای آوریم ؟اینکه از نعمت هایی که خداوند به داده درست استفاده کنیم از نعمت گوش چشم عقل و ...

3- به نظر شما رشد جسمی ما چگونه می تواند به رشد عقلی ما کمک کند ؟تا زمانی که ما نوزاد هستیم قدرت خواندن و نوشتن وبه دست گرفتن مداد نداریم و لی با رشد جسمی و بزرگ شدن میتوانیم مداد در دست بگیریم بنویسیم و یاد بگیریم بنابراین از نظر عقلی رشد کرده ایم .

4- آیا رشد عقلی ما می تواند به رشد اخلاقی ما کمک کند ؟ مثالی بزنید .بله می تواند مثلا حیوانات که رشد عقلی ندارند هیچ وقت نمی توانندخوب و بد کارهایشان را تشخیص دهند ولی ما انسانها وقتی از نظر عقلی رشد می کنیم کارهای بد را ترک کرده و کارهای خوب را انجام می دهیم .

توجه : برای پاسخ دادن به پرسشها ابتدا اجازه دهیم دانش آموزان فکر کرده و خودشان در این باره صحبت کرده و پاسخ دهند سپس با یک جمع بندی خودمان پاسخ صحیح را ارائه دهیم .

از همکاران گرامی خواهشمندم چنانچه پاسخها ناقص است یا شما پاسخ بهتری دارید حتما در قسمت نظرات مرقوم بفرمایید تا ماهم استفاده کنیم .

------------------------------------------------------------------------------------------------

پیام های آسمانی (بینای مهربان)

درس سوم

برای شروع این درس بهتر این است که از روش ایفای نقش استفاده کنیم چون در روش ایفای نقش ارتباط عاطفی بین تماشاگران و ایفاکنندگان نقش صورت می گیرد دانش آموزان مفاهیم درس را بهتر و جالبتر خواهند فهمید .

برای انجام این کار در جلسه قبل چند نفر از دانش آموزان را انتخاب کرده ( افراد داوطلب) و کارهایی که باید انجام دهند یا متنی که باید حفظ کنند را به آنها می گوییم و از آنها می خواهیم برای جلسه آینده آماده باشند .

سپس در جلسه بعد و قبل از تدریس معلم افراد نمایش به جلوی کلاس آمده و نمایش را در دو قسمت پشت سر هم اجرا می کنند سپس از دانش آموزان می خواهیم به صورت گروهی درباره نمایش اجرا شده بحث و گفتگو کنند و نتیجه صحبتهای هر گروه در کلاس بیان می شود .و معلم خود توضیحات تکمیلی را بیان می کند .

از آجا که هدف کلی درس نظارت و مراقبت خداوند بر اعمال انسان است چه خوب است که آیه « هو معکم این ما کنتم »(هر کجا باشید او با شماست ) را بزرگ روی مقوایی نوشته و در کلاس نصب کنیم و در مورد این آیه شریفه بیشتر صحبت کنیم . از مورادی که باید در این درس بعد از نظارت خداوند درباره آن صحبت کرد و توضیحاتی فراتر از کتاب ارائه نمود نظارت و مراقبت فرشتگان بر انسان است که این بحثها برای دانش اموزان بسیار شنیدنی و جالب خواهد بود .در مورد نظارت فرشتگان بر انسان می تونیم از تفسیر نمونه استفاده کنیم ( تفسیر آیات نامه عمل ) چون مطالب بسیار جالبی در باره دو فرشته ی مراقب انسان ( رقیب و عتید ) داره .

فعالیت های کلاسی که در این درس آمده بسیار جالب بوده و مسلما خود دانش اموزان با اشتیاق از خاطرات یا حوادثی که شاهد آن بوده اند صحبت می کنند .( اگر خود دبیر خاطره ای و یا داستانی در این مورد سراغ دارد خوب است که در ابتدا بیان کند تا دانش آموزان هم تشویق به سخن گفتن و بیان نظرات خود گردند .)

خودت را امتحان کن

1-چرا خداوند همواره ما را می بیند و به ما توجه دارد ؟ چون ما را دوست دارد.

2- اگر خداوند لحظه ای از ما و جهان پیرامون ما مراقبت نمی کرد ، چه حوادثی ممکن بود به وجود آید ؟ جهان آفرینش از بین می رفت و ما هم بدون مراقبت خداوند قادر به زندگی کردن نخواهیم بود .

3- آیا انسان فقط در زمان خطر و مشکل به خداوند نیاز دارد ؟ خیر انسان چون آفریده و مخلوق خداست در تمام مراحل زندگی به خداوند نیاز دارد .

4- توضیح دهید چرا با وجود محافظت خداوند و فرشتگان از مردم ، باز عده ای دچار حوادث مختلف می شوند ؟ گاهی وقت ها انسان ها با بی دقتی یا سهل انگاری و یا حتی از سر نادانی ، خودشان را در برابر حوادث قرار می دهند . در حقیقت ، این افراد با اشتباهات و گناهانی که مرتکب می شوند ، خودشان را با دست خود از حمایت فرشتگان و حفاظت خداوند محروم می کنند .

درس چهارم ( شکر نعمت)

برای شروع و ایجاد انگیزه این درس روایت کوتاهی که از امام صادق و دو مرد فقیر آمده بسیار مناسب خواهد بود پس از بیان داستان همانطور که در فعالیت کلاسی نیز آمده ار دانش اموزان سئوال کنیم چرا امام صادق (ع) با این دو نیازمند دو رفتار متفاوت داشت ؟ و پس از اینکه چند دقیقه ای به گروهها فرصت تفکر و مشورت دادیم از آنها بخواهیم در این باره صحبت کنند.درباره ی آیه 7 سوره ی ابراهیم که در درس آمده در جلد 10 تفسیر نمونه توضیحات و تفسیر بسیار جالبی آمده است که مورد مطالعه قرار داده و در کلاس بیان کنیم باعث درک بهتر این مطلب خواهد شد شکر ، مایه فزونی نعمت و کفر ، موجب فناست . بدون شک خداوند در برابر نعمت هایی که به ما می بخشد ، نیازی به شکر ما ندارد ، و اگر دستور به شکر گزاری داده آن هم موجب نعمت دیگری بر ما و یک مکتب عالی تربیتی است . در این قسمت به حقیقت شکر اشاره شده و مراحل آن که شامل شکر زبانی و شکر عملی است و با بیان بسیار ساده توضیح داده شده است .

اگر نعمت های خداوند را در مسیر درست خود استفاده کنیم شکر عملی به جای آورده ایم .و اگر وسیله ای شد برای طغیان و خود پرستی و غرور و غفلت و بیگانگی و دوری از خدا این عین کفران است !

البته افزایش نعمت های خداوند که به شکرگزاران وعده داده شده ، تنها به این نیست که نعمت های مادی تازه ای به آنها ببخشد ، بلکه نفس شکرگزاری که توأم با توجه مخصوص و عشق تازه ای نسبت به ساحت مقدس او است ، خود این نعمت بزرگ روحانی است .

سپس به عنوان برترین شکر و سپاس نماز خواندن ذکر شده است زیرا که نماز انسان را به یاد خدا می دارد و یاد خدا نفس مطمئنه به او می دهد و نفس مطمئنه او را به مقام بندگان خاص و بهشت جاویدان می رساند . برای استفاده بیشتر از این مطلب می توانید به جلد 16 و 13 تفسیر نمونه مراجعه کرده و مطالب بسیار جالبی درباره اهمیت نماز مطالعه کنید .

*نماز سدی است میان انسان و گناهان هنگامی که سد شکسته شد غوطه ور شدن در شهوات نتیجه قطعی آن است .

* نماز خواندن ما چیزی بر عظمت پروردگار نمی افزاید بلکه سرمایه بزرگی برای تکامل انسان است .

* یاد خدا ، البته یادی که مقدمه فکر و فکری که انگیزه عمل باشد .

* نماز وسیله شستشوی از گناهان

* نماز غفلت زداست . دوری از کبر و خود پسندی است . وسیله پرورش فضائل اخلاقی است .

* نماز روح انظباط را در انسان تقویت می کند .

فعالیت کلاسی

برای انجام این فعالیت بسیار مناسب است اگر وقت کلاس اجازه می دهد از روش بارش فکری استفاده کنیم از تعدای از گروهها بخواهیم درباره شکر نعمت گفته و عده ای درباره ناسپاسی نعمت سپس همه پاسخها را روی تابلو نوشته و بهترینها را انتخاب کنیم .برای پاسخ به این گونه فعالیتها توجه داشته باشیم ملاک پاسخی است که دانش اموز می دهد هر چند ناقص باشد پس نظر و گفته خود را تحمیل نکنیم .

ناسپاسی نعمت	شکر نعمت	نعمت خداوند
بی اهمیتی نسبت به درس	1-احترام به او 2- درس خواندن	معلم
اسراف	صدقه دادن	دارایی و توانایی مال
خلاف دستورات آنان عمل کردن	1-عمل به دستورات آنان 2- زیارت آرامگاه ایشان	پیامبران و امامان
دروغ گفتن	راستگوئی	زبان
به غیبت گوش دادن	شنیدن تلاوت قرآن	گوش

خودت را امتحان کن

1-شکر عملی چیست ؟ وقتی از چشم خود برای مطالعه کتابهای آموزنده استفاده می کنیم ، وقتی به پدر مادر و معلم خود احترام می گذاریم ، وقتی به افراد سالخورده و ناتوان کمک می کنیم ، در تمامی این موارد شکر عملی نعمت های خداوند را به جا می آوریم .

۲-مهم ترین فایده نماز خواندن را توضیح دهید .با نماز خواندن به یاد خداوند می افتیم و با او سخن می گوییم .او نیز حرفهای ما را می شنود و به ما توجه می کند

۳-حضرت علی (ع) درباره ی دوست داشتنی ترین کارها نزد خداوند چه می فرماید ؟

دوست داشتنی ترین کارها نزد خداوند بلند مرتبه ، نماز خواندن است .

سعی کنیم دعای پایان کلاس را حتما بخوانیم و قسمت خالی را دانش اموزان کامل کنند و در صورت امکان کتاب ارزشمند صحیفه سجادیه را به کلاس آورده تا دانش آموزان هر چه بیشتر با این کتاب گرانقدر آشنا شوند .

درس پنجم (پیام های آسمان)

برای شروع و ایجاد انگیزه :

وقتي كلاس اول راهنمايي بودم معلم علومي داشتيم خيلي به نماز اهميت مي داد و هميشه با بچه ها وقت نماز در نماز خانه حاضر مي شد. يكي از روزها در حال آزمايش بود و داشت آزمايش سلول هاي بشره گياه را زير ميكروسكوپ به ما نشان مي داد ، يكي از دانش آموزاني كه خودش هم به نماز اهميت مي داد و دانش آموز درس خوان هم بود ،با ادب نزد معلم علوم رفت و گفت : معلم گرامي وقت نماز است كه ناگهان معلم علوم ضمن تشكر فراوان از اين دانش آموز عزيز فرمود: خداوند نام شما را در ليست نمازگزاران واقعي بنويسد. از اينكه ما را از آزمايش دنيا به آزمايش آخرت رهنمون كردي و پس از آن فرمودند: نتيجه آزمايش را در دفتر علوم نوشته جلسه بعد بياوريد و همه را جهت انجام وضو و خواندن نماز فراخواند و موجب شد كه آن دانش آموز را هميشه دوست داشته باشد.(اقای صفایی)

نکاتی پیرامون اهمیت نماز اول وقت :

سبک شمردن نماز، شکل‌های مختلفی دارد که یکی از مهمترین آنها، تأًخیر در خواندن آن است.
دراین مورد روایات زیادی از معصومین وارد شده است که به چند مورد از آنها اشاره می‌شود:
رسول خدا (ص) فرمود:«از من نیست کسی که نماز را سبک بشمارد. به خدا قسم هر کس نماز واجبش را از اول وقت، به تأخیر بیندازد، در حوض کوثر نزد من نخواهد آمد و شفاعت من در روز قیامت نصیب او نمی‌گردد.»

شیطان از انسانی که نمازهای پنج‌گانه را در اول وقت بخواند، می‌ترسد اما نسبت به هر کس که نمازهای خود را به تاخیر بیفکند جرأت پیدا می‌کند و او را به ارتکاب گناهان بزرگ وادار می‌نماید.
امام باقر (ع) فرمود:«اولین چیزی که از بنده حسابرسی می‌شود نماز است؛ اگر نمازش قبول شد، اعمال دیگرش قبول می‌شود.»
اگر نماز در وقت خودش به آسمان بالا رود، به صورتی درخشان به سوی صاحبش باز می‌گردد و می‌گوید:«مرا حفظ کردی، خدا تو را حفظ کند!» اما اگر در غیر وقت آن خوانده شود، به صورتی تاریک به سوی صاحبش باز می‌گردد و می‌گوید:«مرا تباه کردی. خدا تو را تباه گرداند!»

ام حمیده پس از شهادت امام صادق علیه السلام می‌فرمود:
امام در موقع جان سپردن چشم‌های مبارک خود را باز کرد و فرمود«تمام اقوام مرا نزد من جمع کنید.» پس از اینکه همه به بالینش آمدند، نگاهی به آنها کرد و فرمود:«شفاعت ما اهل بیت به کسی که نماز را سبک بشمارد، نمی‌رسد»

رسول اکرم(ص) می فرمایند:

کسی که نماز واجبی را پس از گذاشتن وقتش بخواند، آن نماز بالا می رود در حالی که تاریک و وحشت آور است. و بخواننده خود می گوید: مرا ضایع ساختی خدا تو را ضایع سازد چنانچه مرا ضایع کردی.

روایات وارده درباره لزوم مواظبت اوقات نماز و بجا آوردن در وقت، بسیار است. و زیاد سفارش شده که در اول وقت بجا آورده شود و بدون عذر از اول وقت تاخیر انداخته نشود و پیشوایان ما در سخت ترین حالات ، نماز اول وقت را ترک نمی فرمودند.

چنانچه در ارشادالقلوب آمده که حضرت امیرالمومنین (ع) در جنگ صفین، یک روز مشغول جنگ بودند و در آن حال بین دو صف به آفتاب می نگریستند ابن عباس پرسید: چرا به آفتاب می نگرید؟ فرمود: می خواهم زوال را ( که اول وقت نماز ظهر است) بشناسم تا نماز بخوانم. ابن عباس گفت: آیا در این گیرودار اشتغال به جنگ هنگام نماز خواندن است؟ آن حضرت فرمود: ما برای چه با این قوم می جنگیم؟ جنگ ما با آنها برای این است که نماز برپا شود.

نتایج اهمیت دادن به نماز:

برطرف شدن گرفتاری و ناراحتی:

پیامبر اكرم(ص) فرمودند:"بنده ای نیست كه به وقت های نماز و جاهای خورشید اهمیت بدهد، مگر این كه من سه چیز را برای او ضمانت می كنم: برطرف شدن گرفتاری ها و ناراحتی ها، آسایش و خوشی به هنگام مردن و نجات از آتش."

ورود به بهشت و دوری از جهنم:

امام محمد باقر(ع) می فرمایند:"هر كس نماز واجب را در حالی كه عارف به حق آن است در وقتش بخواند، به گونه ای كه چیزی دیگر را بر آن ترجیح ندهد، خداوند برای وی برائت از جهنم می نویسد كه او را عذاب نكند، و كسی كه درغیر وقتش به جا آورد در حالی كه چیزی دیگر را بر آن ترجیح دهد، خداوند می تواند او را ببخشد یا عذابش كند.

در امان بودن از بلاهای آسمانی:

قطب راوندی گوید: پیامبر خدا(ص) فرمود:هنگامی كه خداوند از آسمان آفتی بفرستد، سه گروه از آن، در امان می مانند: حاملان قرآن، رعایت كنندگان خورشید یعنی كسانی كه وقت های نماز را محافظت می كنند و كسانی كه مساجد را آباد می نمایند."

خشنودی خداوند:

امام صادق(ع) می فرمایند: اول وقت، خشنودی خداست و آخر آن، عفو خداست، و عفو نمی باشد مگر از جهت گناه." و در مقابل، تأخیر نماز موجب خشم خداست چرا كه پیامبر اكرم(ص) به حضرت علی(ع) فرمودند: "نماز را با وضوی كامل و شاداب در وقتش به جای آور كه تأخیر انداختن نماز بدون جهت، باعث غضب پروردگار است."

استجابت دعا و بالا رفتن اعمال:

در حدیث است كه به هنگام ظهر درهای آسمان گشوده می شود و درهای بهشت باز می گردد و دعا مستجاب می شود ؛پس خوشا به حال كسی كه در آن هنگام برای او عمل صالحی بالا رود.در حدیثی دیگر از حضرت صادق(ع) آمده است كه فرمودند:"... بهترین ساعت های شب و روز، وقت های نماز است." سپس فرمودند:"چون ظهر می شود درهای آسمان گشوده شده و بادها می وزند و خداوند به خلق خود نگاه می كند. هر آینه من بسیار دوست دارم كه در آن هنگام، عمل صالحی برای من بالا رود.

در این درس بسیار مناسب است که قسمت دوم ان به صورت ایفای نقش توسط چند نفر از دانش آموزان اجرا شود سپس دبیر محترم به بیان نکات اساسی و کلیدی درس که همان واجبات و ارکان نماز است پرداخته و سعی شود در صورت امکان به نماز خانه رفته و صحیح خواندن نماز با دانش اموزان کار شود .

خودت را امتحان کن :

1-ارکان نماز چندتاست ؟ آن ها را نام ببرید .(پنج تا ) نیّت – قیام – تکبیرة الاحرام – رکوع – سجود

2- فرق میان ارکان و غیر ارکان چیست ؟ ارکان قسمت هایی از نماز است که اگر نماز گزار آنها را فراموش کند یا به اشتباه ، اضافه انجام دهد نمازش باطل خواهد شد . ولی اگر واجبات دیگر را فراموش کند یا به اشتباه اضافه انجام دهد ، نمازش باطل نخواهد شد .

3- چگونه می توان احکام نماز را یاد گرفت ؟ با مراجعه به توضیح المسائل مرجع تقلید خود .

-------------------------------------------------------------------------------------------

درس ششوم

مرگ از منظر روایات

۱ ـ از امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) درخواست شد مرگ را وصف کند، فرمود: برای گروهی نوید به نعمت‌های همیشگی است و برای دسته‌ای وعید به عذاب ابد و برای طایفه‌ای هول و ترس است.
۲ ـ از امام مجتبی (علیه‌السلام) سؤال شد: مرگی که مردم به آن آگاهی ندارند چیست؟
فرمود: بزرگترین سروری است که بر مؤمنان وارد می‌شود؛ چرا که از سرای سختی‌ها به نعمت‌های همیشگی انتقال می‌یابند و بزرگترین درد و مصیبت است بر کافران، زیرا از دنیا که بهشتش محسوب می‌داشتند به آتشی منتقل خواهند شد که هیچ نابودی و زوال ندارد.

۳ ـ امام حسین (علیه‌السلام) در روز عاشورا چهره‌ی‌ زیبایی از مرگ ترسیم کرد، در حالی که آن به آن به مرگ نزدیک می‌شد و چهره ملکوتی او برافروخته تر و گل‌گون‌تر می‌گشت؛ در آن حال خطاب به یاران باوفا فرمود:

شکیبایی کنید ای فرزندان مردان بزرگوار، مرگ تنها پلی است که شما را از ناراحتی‌ها و رنج‌ها به باغ‌های وسیع بهشت و نعمت‌های جاودان منتقل می‌کند. کدام یک از شما از انتقال یافتن از زندان به قصر ناراحتید؟ امّا مردن نسبت به دشمنان شما مانند این است که شخصی را از قصری به زندان و عذاب منتقل کنند. پدرم از رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل فرمود: که دنیا زندان مؤمن و بهشت کافر است و مرگ، پل آنان به باغ‌های بهشت و پل اینان به جهنم خواهد بود. نه برایم دروغ گفته اند و نه من دروغ می‌گویم.
۴ ـ از امام سجّاد (علیه‌السلام)حقیقت مرگ را جویا شدند. فرمود:

مرگ برای مؤمن مانند کندن لباس چرکین و پر حشره است و گشودن غل و زنجیرهای سنگین و تبدیل آن به فاخرترین لباس‌ها و خوشبوترین عطرها و راهوارترین مرکب‌ها و مناسب ترین منزل‌ها و برای کافر مانند کندن لباس فاخر و انتقال از منزل‌های مورد علاقه و تبدیل آن به چرکترین و خشن ترین لباس‌ها و وحشتناکترین منزل‌ها و بزرگترین عذاب‌هاست.
۵ ـ به امام صادق (علیه‌السلام) عرض شد مرگ را برای ما وصف کن.
فرمود: برای مؤمن مانند بهترین بوی خوشی است که آن را ببوید و آن بوی پاکیزه سبب شود همه‌ی‌ درد و رنج از او رخت بربندد و برای کافر مانند گاز گرفتن و گزیدن افعی‌ها و کژدم‌هاست یا شدیدتر(للمؤمن کأطیب ریح یشمّه فینعس لطیبه وینقطع التّعب و الألم کلّه عنه و للکافر کلسع الأفاعى و لدغ العقارب أو أشدّ) (بنابراین، مرگ برای مؤمن به منزله بوییدن بهترین گل و عطر و برای کافر همانند گزیدن مار و عقرب است).
۶ ـ حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) بر بیماری وارد گردید که در حال بی‌هوشی مرگ بود و به کسی پاسخ نمی‌داد. اطرافیان بیمار گفتند: یابن رسول اللّه (صلی الله علیه و آله و سلم) دوست داریم حقیقت مرگ و وضع بیمار ما را شرح دهید. فرمود:

مرگ وسیله و ابزار تصفیه است که همه باید از آن بگذرند، که مؤمنان را از گناه پاک می‌کند و آخرین ناراحتی این عالم است و کفّاره آخرین گناهان آنان به شمار می‌رود. در حالی که کافران را از نعمت‌هایشان جدا می‌کند و آخرین لذّتی است که به آنان می‌رسد و آخرین پاداش کار خوبی است که احیاناً انجام داده اند. امّا این بیمار محتضر شما به طور کلّی از گناهانش پاک شد و از معاصی بیرون آمد و خالص شد؛ آن سان که لباس چرکین با شستشو پاک می‌شود. او هم اکنون این شایستگی را پیدا کرد که در سرای جاوید با ما اهل بیت باشد.
تنها برای اندکی از ابنای بشر، مرگ، آرامشی خوشتر از زندگی و سرآغاز حیاتی جاودانه است؛ اینان بر آستان مرگ راحت سر فرود می آورنند.

۷ ـ از حضرت جوادالائمه (علیه‌السلام) حقیقت مرگ را جویا شدند. فرمود:

مرگ همان خوابی است که هر شب به سراغ شما می‌آید، جز این که مدّتش طولانی است و انسان از آن تا روز قیامت بیدار نمی‌شود. هر کسی در خوابش آن اندازه از انواع خوشحالی‌ها و اقسام وحشت‌ها می‌بیند که نمی‌تواند به حساب آورد. پس حال خوشحالی و ترس در خواب چگونه است؟ این همان مرگ است. بنابراین، برای آن آماده شوید.
باری روایات فراوان دیگری در این زمینه به چشم می‌خورد که حقیقت مرگ در برخی از آنها وصف و در برخی تعریف شده است؛ چنان‌که در روایت حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) می‌بینیم همراهان بیمار خواستند مرگ را برای آنان تعریف فرماید و امام (علیه‌السلام) در پاسخ آنان فرمود: “الموت هو المصفّاة“؛ مرگ حقیقتی تصفیه کننده است. پس امری است وجودی و مخلوق؛ آن سان که در قرآن آمده است: “الّذی خلق الموت و الحیوة لِیبْلُوَکم أیّکم أحسن عملا ً؛ خدایی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما بندگان را بیازماید تا کدام نیکوکارتر و خلوص اعمالش بیشتر است. بنابراین، حیات و ممات دو نحوه‌ی‌ حرکت از حرکت‌های شی‌ی‌ متحرّک است.
پیامبر اسلام (ص)مرگ را در عبارتی شیرین و شیوا چنین وصف فرمود: “یا على… ما خلقت أنت و لا هم لدار الفناء بل خلقتم لدار البقاء و لکنّکم تنتقلون من دار إلی دار. ای علی تو و مردم برای سرای فانی آفریده نشدید، بلکه برای بقا در سرای جاودان خلق گشته و از سرایی به سرایی دگر منتقل خواهید شد.

" دنیا مزرعه آخرت است " .

در سوره مبارکه بنی اسرائیل می‏فرماید :

" اگر کسانی نظر کوتاه داشته باشند و همتکم و سعادت خود را در همین‏ امور زودگذر و موقت بدانند و تنها این امور را بخواهند، ما هم در فراهم‏ ساختن آنچه آنها می‏خواهند تعجیل می‏کنیم و به آنها می‏دهیم ، واگر کسانی‏ نظر بلند و همت عالی داشته باشند و سعادت خود را محدود نکنند و آخرت وعاقبت را نیز بخواهند و برای آن عمل کنند باز هم همان مطلوب و همان‏ مقصود را بهآنها می‏دهیم . ما همه را کمک می‏کنیم و مدد می‏رسانیم ، هم این دسته و هم آن دسته‏را ، عطا و بخشش پروردگار تو هرگز از هیچ موجودی قطع و بریده نمی‏شود ، فیضپروردگار ، عام و شامل است و هر موجودی را در راه خودش و مطابق‏ استعدادی که داردپرورش می‏دهد و تکمیل می‏کند.

پیغمبر اکرم فرمود : " دنیا مزرعه آخرت است " هر کسی آن درود عاقبت کار که کشت .

هیچ عملی‏ در این جهان گم نمی‏شود و از بین نمی‏رود ، نه تنها گم نمی‏شود و از بین‏ نمی‏رود ، بلکه آن عمل در زمین روح خود ما و در زمین اجتماع ما و بالاخره‏ در زمین مساعد جهان که محفوف به هزارها عوامل است فرو می‏رود و پس از مدتی می‏دمد و خود را بروز می‏دهد :

چون که بد کردی زید ایمن مباش
زانکه تخم است و برویاند خداش
آنچه کردی اندر این خواب جهان
گرددت هنگام بیداری عیان
ای دریده پوستین یوسفان
گرگ بر خیزی از این خواب گران
زانچه می‏بافی همه روزه بپوش
زانچه می‏کاری همه ساله بنوش
گشته گرگان یک به یک خوهای تو
می‏درانند از غضب اعضای تو

در قرآن کریم در موردی که گروهی از مسلمانان با گروهی از یهودیان‏ مجادله می‏کردند و هر دسته می‏گفتند خداوند ما را به گناهمان نمی‏گیرد ، در این مورد آیه قرآن نازل شد که خلاصه‏اش این است :

زهی تصور باطل زهی خیال‏ محال ،

فرمود : نه آن طور است که عده‏ای از شما مسلمانان کوتاه فکر و نا آشنا به حقایق اسلامی پنداشته‏اید و نه آن طوری که آن دسته دیگر پنداشته‏اند ، هر کسی تخم بد بکارد و بذر بد بیفشاند به سزای عمل خودش یعنی به ثمره‏ تخمی که کاشته لامحاله خواهد رسید ، قانون الهی تغییر پذیر نیست ،

پیغمبران آمدهاند که به بشر راه خوب عمل کردن و خوب بذر افشاندن در مزرعه جهان را بیاموزند ،آمده اند که به مردم جهان بیاموزند : " الحمد لله رب العالمین " ستایش مخصوص ذاتاقدس الهی است که مربی‏ و پرورش دهنده همه عوالم هستی است .

خدا هر ماده مستعدی را به کمال لایق‏ خودش می‏رساند ، دانه گندم را به صورت ساقه و خوشه گندم ، و دانه جو را به صورت محصول جو پرورش می‏دهد ، از هسته خرما درخت خرما و از هسته زرد آلو درخت زرد آلو به وجود می‏آورد ، مقام ربوبیت الهی اقتضا می‏کند که‏ همه موجودات را پرورش دهد و تکمیل کند ، این بشر است که باید از نظر شخص خودش و سعادت خودش به خود بپردازد ، این بشر است که باید بداند هر عملی که می‏کند بذری است که در باغ وجود می‏کارد و ثمره شیرین یا تلخش‏ به او می‏رسد ، کسی نمی‏تواند از ثمره کشت دیگری استفاده کند ، و همچنین‏ کسی نمی تواند که بد بکارد و خوب بدرود .

رسول اکرم به یگانه دختر عزیزش حضرت فاطمه زهرا علیهاسلام که فوق‏ العاده او را دوست می‏داشت و او را پاره جگر خود می‏نامید فرمود

دختر عزیزم ! خودت برای خودت عمل کن ، خودت در بوستان زندگی و سعادت خودت بذرهای نیک بیفشان که من نمی‏توانم تو را بی نیاز کنم و تو نمی‏توانی ثمره عمل مرا بچینی . دو نصیحت کنتم بشنو و صد گنج ببر
از در عیش در آو به ره عیب مپوی
شکر آن را که دگرباره رسیدی به بهار
بیخ نیکی بنشان و ره تحقیق بجوی

رسول اکرم بعد از بعثت مجلسی از بستگان نزدیک خود فراهم آورد به امر خدا که آنها را از عواقب اعمالشان بترساند و نسبت به آنها اعلام خطر کند ، فرمود :

" فرزندان عبدالمطلب ! گمان مبرید و نگویید که محمد از ماست ، ما هر چه که بخواهیم بکنیم می‏کنیم و به محمد به حکم آنکه پیغمبر است و فرستاده‏ خداست پشتگرمی داریم . در دستگاه عدالت الهی که به وزن ذره‏ای نیک و بد گم نمی‏شود کسی نمی‏تواند به پشتگرمی کس دیگر مغرور شود و او را دستاویز اعمال ناشایست خود قرار دهد " .

منبع : سایت رشد شبکه ملی مدارس

خودت را امتحان کن :

۱-چون مجازات کامل کارهای بد و پاداش کامل کارهای خوب در این دنیا ممکن نیست بنابراین مردم به نتیجه کارهای خود نمی رسیدند و زندگی دنیا بیهوده جلوه می کرد .

۲- مرگ برای مومن مانند بویی خوش است که وقتی به مشام او می رسد تمتم رنج ها و دردهایش را از بین می برد اما برای کافر از نیش مار و زهر عقرب هم دردناک تر است .

۳- یعنی اینکه هر کاری که انسان در این دنیا انجام بدهد نتیجه آن را در جهان اخرت می بیند و جهان آخرت فصل برداشت محصول است یعنی نتیجه کار خوب و بد خود را می بینیم

======================================================

پیام های آسمان ( درس هفتم ؛ شادی بی پایان )

اوايل پيروزي انقلاب اسلامي بود، دبير رياضي بسيار مؤمني داشتيم كه هر صبح قرآن مي خواند و قبل از شروع كلاس يكي از آياتي كه خوانده بود در تابلو مي نوشت و محتواي آن را براي ما توضيح مي داد ، يكي از روزها وقتي وارد كلاس شد، پس از سلام و احوال پرسي گفت: بچه ها من امروز مي خواهم براي شما يك فرمولي بنويسم و بر اساس قرآن آن را ثابت كنم اينجا بود كه نوشت 1400=1 و آيه 261 سوره بقره را خواند و فرمول 1400=2×100×7×1 را با آيه تنظيم كرد. آنگاه براي ما روشن شد ، كه اگر انسان در راه خدا نفاق كند و رضايت خدا هم در آن باشد عمل او 1400 برابر مي شود. از دبير محترم رياضي تشكر كرديم و از او خواستيم تا هميشه ما را در جريان اين مسائل از قرآن قرار دهد.

مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ﴿261﴾

آیا کسی را سراغ داری که به جای

10=1 یا

70=1 یا

700=1 یا

بی اندازه و بی پایان = 1

بده

برای دیدن مطالبی بسیار جالب درباره بهشت و جهنم ٬ بهشتیان و دوزخیان و پاسخ سئوالات « خودت را امتحان کن » به ادامه مطلب بروید

بهشت و بهشتیان

بهشتیان به دودسته تقسیم می شوند یک عده فورا پس از ورود به قیامت به طرف بهشت می روند . اینها اولیاء خدا و شهدا و صالحین و صدیقین هستند و عدهای دیگر همچون انبیاء با آنکه مقامشان از سایرین بالاتر است برای نجات امتشان در قیامت می مانند و امتشان را کمک می کنند تا از قیامت نجات پیدا کنند .

بالاخره بهشتیان پس از انجام کارهای قیامتشان با سرعت زیاد به سوی بهشت حرکت می کنند و در راه به جهنم برخورد می نمایند جهنم مدار ناری است که بر زمین احاطه کرده که اگر انسان از هر کجای زمین بخواهد به طرف بهشت برود حتما با آن برخورد می کند .و بهشتیان عذابهایی که جهنمیان به آن مبتلا هستند می بینند و مشاهده می کنند راه به سوی بهشت که به عنوان صراط یا پلی بر جهنم در لسان دین یاد شده تونل مانندی است که از وسط جهنم عبور می کند و کسی که جواز عبور نداشته باشد در جهنم می ماند و تردیدی نیست که جواز عبور همان بندگی خدا و محبت خاندان عصمت و طهارت (ع) و خلوص و سلامت نفس است .

بهشتهای خلد در هشت طبقه ساخته شده که هر طبقه ای برای جمعی از بندگان خداست ، طبقه اول ، بهشت نعیم است . طبقه دوم ، بهشت خلد است . طبقه سوم بهشت قرار دارد . طبقه چهارم بهشت عدن است . طبقه پنجم جنة الماوی است . طبقه ششم بهشت فردوس است . طبقه هفتم دارالسلام است . طبقه هشتم دارالنور است .

به دور هر بهشتی دیواری کشیده شده که یک خشت از طلا و یک خشت از نقره و یک خشت از یاقوت است و به جای گِل در میان آن مشک و زعفران خوشبو به کار برده شده است و حفاظهایی که روی دیوارها زده شده کنگره کنگره است و از یاقوت سرخ و یاقوت سبز و یاقوت زرد است . و هر بهشتی که به یک نفر داده می شود بزرگتر از زمین و آسمانهای ماست و به پست ترین اهل بهشت آنقدر داده می شود که اگر بخواهد جنّ و انس را در منزل خود اطعام کند می تواند .

بهشتیان از راههای طولانی که بین دنیا و بهشت است وقتی به درهای بهشت می رسند و چون قبلا در قیامت بوده و خسته و تشنه و بسیار گرسنه بوده اند جلوی در هر طبقه ای از بهشت حوض آب بسیار لذیذ و شیرین و سرد و گوارایی دیده می شود که علی بن ابیطالب و یازده فرزندش (ع) با جامی که در دستشان است به استقبال آنها می آیند و آنها را از تشنگی و گرسنگی و خستگی نجات می دهند .

نهر بزرگی در میان بهشتها و زیر درختان آنها جاری است و شاخه ای از نهرها رد همه بهشتها جریان دارد که از آن آبهای صاف و پاکیزه که بدبو نشده است عبور می نماید در کنار این نهرها ، نهرهای دیگری از شیر که طعم آن تغییر نمی کند و نهرهایی از شراب که لذت بخش برای آشامندگان ( بدون مست کنندگی ) و نهرهایی از عسل مصفّا است .

درخت طوبی که ریشه اش در بهشت عدن در خانه پیامبر اکرم (ص) است به قدری پر میوه و بزرگ است که در تمام خانه های بهشتیان شاخه ای از آن رفته و هر کس هر میوه ای بخواهد از آن درخت به دست می آورد . و ...

جهنّم و جهنّمیان

مجرمین سرها را به زیر انداخته و آنچنان که در دنیا هیچ گاه نمی خواستند گناهانشان را به گردن بگیرند در فکر این اند که به نحوی جواب پروردگار را بدهند ولی می بینند زبانهایشان بسته شده و دستها و پاهایشان به اعمال زشتشان شهادت می دهد . خدای متعال می فرماید : این همان جهنمی است که به شما وعده داده شده به خاطر آنچه که بدان کافر بودید .

جهنم هفت در دارد :

1-یک در فرعون و فرعونیان و متکبران و کسانی که در مقابل پروردگار ابراز خدایی کرده اند.

2- درب دیگر مال مشرکان و کافران است آنهایی که به خداوند هیچ وقت ایمان نیاوردند .

3- درب دیگر اختصاصی است و مخصوص بنی امیه است و کس دیگری را از آن در راه نمی دهند .

4- درب دیگر که اسمش هاویه است مخصوص کسانی است که باید هفتاد سال در جهنم بمانند .

5- درب دیگر مخصوص دشمنان خاندان عصمت و طهارت است و کسانی که اهل بیت را یاری نکردند و این بزرگترین و گرمترین درها ست .

6- درب دیگر که برای عموم اهل جهنم است اسمش لظی است

7- و درب آخر نیز دربی عمومی است اسمش سقر است .

درکات و طبقات جهنم :

جحیم : که جهنمیان را در میان آن در لابلای سنگهی داغ می گذارند که بدنشان می جوشد .

لظی: که دست و پا و پوست سر مشرکان را به طرف خود می کشد .

سقر : که اعضای بدن آنها به وسیله آتش از یکدیگر جدا می شود ولی نمیمیرند .

حطمه : که جهنمیان را درهم می کوبد و مانند سرمه نرم می کند .

هاویه : مس گداخته به دهانشان ریخته می شود

سعیر : در آن عذلبهایی همچون مارها و عقربها و زنجیرها و غلهایی از آتش است .

جهنّم : فلق در آنجا قرار دارد و فلق چاهی است که اگر درش را باز کنند جهنم مشعل تر می شود و این طبقه بدترین طبقات جهنم است .

مامورین جهنمکه همه از ملائکه هستند افرادی وحشتناک و بد اخلاق و بی رحمند آنها گرزهای آهنین و آتشین به نام مقمعه دارند که بر سر اهل جهنم می کوبند .

در جهنم درختی که با آتش همجنس است به نام «زقوم» وجود دارد که غذای اهل جهنم است .

به جهنمیان آشامیدنیهایی که اسمش « حمیم و غسّاق » است داده می شود که حلق و گلوی آنها را می سوزاند و باطن آنها را آب می کند .

۱-این عذابها همان کارهای زشتی است که دوزخیان از دنیا برای خودشان پیش فرستاده اند . هر یک از این اعمالب و زشت به صورت عذابی دردناک درمی آید و به نزد صاحبشان بازمی گردد.<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

2- شیطان می گوید : خداوند به شما وعده های راست داد و من وعده های دروغ . شما خودتان وعده های راست خداوند را کنار گذاشتید و وسوسه های دروغ مرا باور کردید . پس به جای سرزنش من ، خودتان را سرزنش کنید .

3- خیر زیرا هر کس مطابق با عملی که انجام داده است پاداش می بیند .

درس هشتم و نهم ( پیام های آسمان ) انواع سفر: مثال برای جذاب نمودن درس هشتم <

آموزش پیام های آسمان اول راهنمایی درس 1 تا 10

مطالب مشابه :

تشکر از همکار

تشکر از همکاران

پیام تشکر جناب آقای فردوس پناه

پیشنهاد همکار محترم دکتر بهرام نجف پور در زمینه آب وهواشناسی

آموزش پیام های آسمان اول راهنمایی درس 1 تا 10

مراسم تودیع معاون آموزشی دانشگاه پیام نور مرکز ارومیه برگزار شد

تبریک به یک همکار/تشکر دو فعال سیاسی از مردم سراب