گزارش تصویری/نخستین همایش ملی دماوند کوه در دانشگاه شمال آمل

گزارش: محمد موسوی

نخستین همایش ملی دماوندکوه (گذشته، حال و آینده) روز 9 تیر1391 در سالن زیبای دانشگاه شمال برگزار شد.

انجمن دوستداران دماوندکوه، دانشگاه ها، ادارات و سازمان های دولتی و گروه های مردم نهاد که نامشان در پوستر همایش درج شده، برگزارکنندگان این همایش علمی بودند. کتاب چکیده مقالات، لوح فشردۀ کامل مقالات و بروشور انجمن دوستداران دماوند در یک بسته به حاضران اهدا شد. به دارندگان مقالات و پوسترها در حرکتی ابتکاری کوله پشتی داده شد.

برنامه ساعت 9 صبح با خواندن سرود ملی، قرآن و با مجری گری سرکار خانم معصومی آغاز شد.

دکتر صفاییان، رییس همایش، با سلام بر دماوند و دوستداران و دیده بانان دماوند، این همایش و برنامه هایی مانند آن را ریشه در دغدغۀ فکری کوهنوردان و علاقه مندان به زیست بوم دانست. ایشان فقدان یک دانشنامۀ معتبر در بارۀ دماوند را بسیار محسوس خواندند و آرزو کردند با راه اندازی پژوهشکدۀ دماوند شناسی این کار عملی شود.

دکتر رستمی، رییس دانشگاه شمال، با قدردانی از برگزارکنندگان همایش که به سهم خود کوشیدند محیط زیست و آثار ملی را بهتر بشناسانند، گفت: «کوه، خانه نیست که اگر تخریب شود، دوباره بشود ساخت.»

دکتر کاویان دبیر علمی همایش گزارشی از کارهای انجام شده در راه برگزاری همایش به حاضران ارایه داد و ایدۀ نخست همایش را گردآوری آثار پژوهشی در خصوص اکوسیستم کوهستان دماوند، در راستای ایجاد دانشنامۀ دماوندکوه دانست. وی مسیر راه اندازی سایت، فراخوان مقالات، تهیۀ مجموعۀ خلاصه مقالات و لوح فشردۀ مجموعه مقالات را برشمرد و این که ازمیان 191 مقالۀ رسیده به دبیرخانۀ همایش 115 مقاله پذیرفته شد.

محورهای همایش برابر درج شده در پوستر به این شرح اعلام شد:

ا – بوم شناسی گیاهی و جانوری، 2– محیط زیست و گردشگری، 3 – اقتصادی – اجتماعی و توسعۀ پایدار، 4 – زمین شناسی و معادن، 5 – آب، خاک و اقلیم، 6 – فرهنگ، تاریخ و هنر، 7 – کوهنوردی.

آقای اکبر زاده، فرماندار آمل، در سخنرانی اش گفت: «امسال به شهرداری رینه بودجه ابلاغ کردیم و همه نوع همکاری می کنیم. او افزود جمعیت رینه شناور است و از 6000 نفر به 70000 نفر می رسد. برای دماوند باید بودجه و اعتبار در ردۀ ملی منظور گردد.»

ارایه مقاله با سخنرانی استاد اسدالله عمادی آغاز شد. عنوان مقالۀ ایشان البرزکوه و دماوند در بازخوانی اسطوره های جمشید، فریدون و ضحاک بود. معنی واژۀ دنباوند و دماوند را کوهی که از کرانه های آن رودها و جویبارها و چشمه ها جاری است دانست. وی با بیان این که ورنه به معنی منطقه ای که در حصار کوه ها قرار دارد، این پرسش را طرح کرد که آیا ورنه با رینه مطابقت ندارد؟

هنرمند مستندساز، فرهاد ورهرام، دومین سخنران همایش بود و از کارهای بزرگی گفت که در اروپا به ویژه پژوهش های 150 سالۀ اتریش برای شناسایی دماوند انجام گرفته است.

پس از او دکتر اسماعیل کهرم در سخنانش گفت: «من به دماوند با شکوه به صورت یک بانوی تمام عیار ایرانی سفیدپوش با سنگینی و وقار، با شخصیت و با وفا نگاه می کنم. دماوند نماد پایدار ایرانیت و ایرانی است. او افزود اگر کوه ها نبودند، برخی از زیستگاه ها و شاید 30% جانورانی که در کوه ها زندگی می کنند، نبودند. ما با کوه هایمان چگونه رفتار کردیم؟ دامنش و حرمتش را نگه داشتیم؟ دامن دماوند مدت هاست به دست انسان و با بهره برداری های بی رویه تحت فشار است.»

دکتر باقری خلیلی از نمادآفرینی در رابطه با دماوند در ادبیات ایران با نام هایی چون بام ایران، بهشت نیکان و زندان بدان سخن گفت. او البرز را از دیدگاه تاریخ مقدس و در متون عرفانی، با کوه قاف یکی دانست.

مهندس خیراللهی در سخنرانیش از به صرفه نبودن پوکه معدنی و ضرورت حذف آن در صنعت ساختمان سخن گفت و پیشنهاد جایگزینی فوم بتن با آن را دادند که دارای وزن کمتری است. او از برداشت بی رویۀ پوکه معدنی از دل دماوند انتقاد کرد.

مهندس عباس محمدی در سخنرانیش از ضرورت تشکیلاتی بین دولت و مردم گفت، که باید از سازمان جنگل ها و مراتع، سازمان حفاظت محیط زیست، شوراها، سازمان های مردم نهاد، مانند انجمن کوهنوردان ایران و انجمن دوستداران دماوندکوه و مردم بومی که منافعی در دماوند دارند، تشکیل شود.

پس از آن، قطعنامۀ همایش در12 بند، با رویکردهای حمایتی و جلوگیری از آسیب ها، توسط دکتر صفاییان خوانده شد.

گروه موسیقی درویش خان بزرگ، به سرپرستی خانم محمدی عمران به اجرای موسیقی سنتی پرداخت. آغازگر موسیقی تصنیف داروگ نیما بود: قاصد روزان ابری، داروگ، کی می رسد باران ...

در پایان به دست اندرکاران این همایش لوح سپاس اهدا شد.

قطعنامه

بر اساس دستاوردهای همایش دماوندکوه که با شرکت محققان، دانشگاهیان، مسئولین، دانشجویان و علاقه مندان کوهستان ها در تاریخ 9 تیر ماه 1391 در دانشگاه شمال (آمل) با شرکت بیش از 300 نفر برگزار گردید، بر اساس نتایج حاصله، رهنمودها و اجرای موارد زیر مورد تائید قرار گرفت:

اکوسیستم های کوهستانی به عنوان پشتیبان زندگی با تامین آب، انرژی، کانی ها، مراتع، جنگل ها و ایجاد چشم اندازهای زیبا در جهت رفاه جامعۀ بشری هستند. این اکوسیستم ها علی رغم توانمندی و شکوهشان بسیار آسیب پذیر می باشند. مشخص گردید دماوند به عنوان نماد کوهستان های البرز، در زمان کنونی تحت تاثیر توسعۀ صنعت، تغییر کاربری های نادرست، تخریب مراتع، جاده سازی، معدن کاوی، بوته کنی، لگدکوبی و رهاسازی زباله در معرض خطر است.

بروز سیل، تشدید فرسایش خاک، نابودی مراتع و کاهش تنوع گونه های گیاهی و جانوری، اختلال در امر کارایی و عملکرد مطلوب این اکوسیستم را نشان می دهد. بر اساس جمعبندی کارشناسانۀ شرکت کنندگان همایش ملی دماوندکوه، رعایت قاطعانۀ موارد زیر قبل از وقوع فاجعه های جبران ناپذیر اکولوژیک از مسئولین، برنامه ریزان، مجریان، بهره برداران، کوهنوردان، گردشگران و همۀ دوستداران این مرز و بوم درخواست می شود:

1- ثبت جهانی دماوندکوه.

2- تهیه و اجرای طرح های مرتعداری، آبخیزداری، جنگل داری، زیست محیطی و گردشگری علمی به منظور بهره برداری خردمندانه و پایدار از منابع طبیعی دماوند و جلوگیری از تخریب آن.

3- شناسایی وحفاظت از رویشگاه های مهم گونه های گیاهان دماوند در جهت بهره برداری اصولی و پایدار و حفاظت از گونه های آسیب پذیر.

4- شناسایی زیستگاه های مهم و معرفی حیات وحش دماوند، تعیین مناطق چرای حیات وحش بر اساس اصول علمی بوم شناسی و تعیین مناطق امن به منظور حمایت از حیات وحش.

5- جلوگیری از بوته کنی و تخریب پوشش گیاهی (جنگل و مرتع)

6- ممانعت از معدن کاوی و جاده سازی در دماوند.

7- جلوگیری از تغییر کاربری اراضی، کنترل و مدیریت ساخت و سازهای مخرب

8- مطالعه و معرفی رویشگاه های مهم گیاهان دارویی،اعتبار بخشیدن به دانش بومی گیاه داروئی (اتنوبتانی)، جلوگیری از برداشت بی رویه و غیر قانونی گیاهان.

9- تعیین مناطق گردشگری بر اساس ارزیابی توان اکولوژیک و ظرفیت مناطق با رعایت اصول علمی و زیست محیطی

10- برنامه ریزی و تهیۀ طرح های جامع در جهت حفاظت از آب، خاک و پوشش گیاهی، شناسایی و کاهش عوامل فرسایش خاک و هدر رفتن آب.

11- چاره جویی در جهت افزایش درآمد مردمان وابسته به منطقه، در چارچوب برنامه ریزی استفادۀ چندمنظوره از مراتع.

12- رونق بخشیدن، توسعه و حمایت دولت از فعالیت های اقتصادی سازگار با شرایط محیطی.

مقالات ارایه شده در نخستین همایش ملی دماوندکوه – 9 تیرماه 1391

- کوه ها و آدم ها، دکتر اسماعیل کهرم

- حفظ کوهستان از منظر حقوقی و اجتماعی، دکتر علی اکبر محرابی

- دماوند در اسطوره و ادب فارسی، دکتر علی اکبر باقری خلیلی

- درآمدی بر حریمگذاری وحفاظت از چشم اندازهای طبیعی کوه دماوند، دکتر احمد پیرزاد

- بحران در مدیریت دماوند، مهندس عباس محمدی

- ضرورت ژرفنگری در مدیریت منابع آب و خاک حوزۀ آبخیز هراز، دکتر سید حمیدرضا صادقی

- صنعت ساختمان و چالش های زیست محیطی، مهندس خیرالله خیراللهی

- بررسی تاثیر عوامل محیطی بر پراکنش گونه های گیاهی در قسمتی از مراتع کوهستانی البرز، دکتر زینب جعفریان

- مطالعات کیفی آب به منظور پهنه بندی خطر آلودگی آب رودخانۀ هراز، دکتر وحید غلامی

- تغییرات پوشش گیاهی و تولید در مراتع دامنۀ جنوبی کوه دماوند، دکتر حسین قلیچ نیا

- بررسی پرندگان مناطق مرتفع البرز با تاکید بر دامنه های کوه دماوند، مهندس محمدرضا بطحایی

- معرفی برخی از قارچ های خوراکی جنگل های دامنه های شمالی البرز مرکزی، دکتر علی برهانی

گزارش تصویری/نخستین همایش ملی دماوند کوه در دانشگاه شمال آمل

مطالب مشابه :

نفرات برتر جشنواره قرآني دانشجويان مازندران معرفي شدند

‌اطلاعيه ‌سازمان‌ سنجش‌ آموزش‌ كشور

گزارش تصویری/نخستین همایش ملی دماوند کوه در دانشگاه شمال آمل

رونمایی کتاب شناخت نامه ی مازندران

گروههای آموزشی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاههای استان مازندران (1)

انتقاد آيت‌الله جوادي آملي از نبود دانشگاه دولتي در آمل