رژيم درماني در جراحي هاي روده

تغذيه و رژيم درماني در جراحي هاي روده

عمده ي جراحي هاي روده شامل کولوستومي و ايلئوستومي است. کولوستومي عبارت است از عمل جراحي بر روي روده ي بزرگ که طي آن قسمتي از کولون ( روده ي بزرگ ) در جدار شکم تعبيه مي شود و ايلئوستومي نيز به اعمال جراحي جهت ايجاد استومي ( دهانه ) در قسمت ايلئوم ( انتهاي روده ي باريک ) اطلاق مي شود. در تصوير بالا قسمت زرد رنگ ايلئوم و قسمت قهوه اي کولون را نشان مي دهد.

واژه ي استوما به مفهوم دهانه است. در اصطلاح پزشکي به مفهوم دهانه اي است که در ديواره ي شکم به منظور خروج محتويات روده ي بزرگ ( کولوستومي )، روده ي کوچک ( ايلئوستومي ) و يا ادرار ( يوروستومي ) تعبيه مي شود.

از برخي از افراد به دلايل متعددي نظير تومورهاي روده ، سرطان روده بزرگ ، بيماران کُرون و کوليت زخمي شونده، جراحت هاي جنگي، سوانح و تصادفات غير مترقبه و يا ناهنجاري هاي مادرزادي اين ضرورت ايجاد مي شود که به وسيله ي جراحي ، بخشي از سطح بدن در ناحيه ي مجراي روده اي باز شده و اجازه ي خروج محتويات روده از طريق اين دهانه داده شود. حال با توجه به ناحيه اي آسيب ديده ي روه ، جراحي کولوستومي و يا ايلئوستومي انجام مي گيرد. همان گونه که در بالا اشاره شد کولوستومي ، اتصال کولون ( روده بزرگ ) به جدار شکم و ايلئوستومي اتصال ايلئوم ( انتهاي روده ي باريک ) به جدار شکم است.

اين دسته از بيماران با مشکلات مختلفي مواجه مي شوند ؛ عوارض پوستي، زخم و عفونت ، بوي مدفوع ، نفخ شکم و توليد گازهاي بد بو، مشکلات تغذيه اي ، هزينه هاي درماني ، تغييرات اجابت مزاج و ... از جمله ي مشکلات متعددي است که براي اين بيماران به وجود مي آيد؛ اما بديهي است که مشاوره با متخصصان مربوط و پذيرش اين واقعيت به مراتب مي تواند بيماران را در حل اين مشکلات ياري رساند.

با توجه به اين نکته که جراحي هاي روده در افراد مبتلا به سرطان روده بزرگ بسيار شايع است ، لذا بايد با استفاده از مواد غذايي خاصي که نقش محافظتي در برابر سرطان روده بزرگ دارند، از بروز اين بيماري پيشگيري کنيم.

از جمله اقدامات موثر براي پيشگيري انجام فعاليت فيزيکي ، مصرف ميوه جات و سبزيجاتي نظير ( پرتقال ، اسفناج ، شلغم ، گل کلم ، گوجه فرنگي و هويج ) ، سويا ، گياهان خوراکي ، حبوبات و آجيل ( بادام ، لوبيا سبز و نخود سبز) ، سير و پياز ، روغن زيتون و روغن ماهي ، دانه برزک ، غذاهاي لبني ، مايعات فراوان و چاي است که خطر بروز سرطان هاي روده بزرگ را به مراتب کاهش مي دهد. از سوي ديگر چاقي ( به خصوص چاقي بالا تنه )، مصرف زياد گوشت قرمز، الکل، قندهاي ساده و چربي ها از جمله مواردي هستند که اين خطر را افزايش مي دهند .

نکته ي قابل توجه ديگر، پرهيز اين گونه بيماران از مصرف برخي مواد غذايي است که در روده توليد گاز کرده و بوي بد ايجاد مي کنند. اين مواد غذايي عبارتند از : حبوبات، تخم مرغ ، پنير، خيار ، پياز، سير، ماهي ، لبنيات، قهوه ، کلم ، کرفس ، بروکلي ، ذرت ، نوشابه هاي گازدار، خربزه ، هندوانه ، فندق ، گردو ، تربچه، ريواس ، مخمرها، نان جو و بالاخره غذاهاي پرادويه .

عوامل ديگري نيز نظير صحبت کردن سريع و باهيجان، نوشيدن مايعات با نِي، خوردن يخ، به يک باره نوشيدن مايعات، جويدن آدامس و سيگار کشيدن باعث ايجاد گاز مي شود.

توصيه ي ما به اين بيماران آن است که غذا را آهسته و به طور کامل بجوند و پس از صرف غذا کمي پياده روي داشته باشند. براي رفع بوي بد نيز غذاهايي مانند ماست، جعفري، آب زغال اخته ، آب پرتقال، آب گوجه فرنگي و اسفناج تازه موثرند.

از نکات مهم ديگر در اين بيماران، حجم و قوام مدفوع است. اين بيماران بايد با مصرف مواد غذايي بخصوص، حجم مدفوع خود را کاهش داده و قوام آن را نرم کنند؛ هر چند بسياري از داروها نيز در اين ميان موثرند. آنتي بيوتيک ها موجب اسهال شده و بر عکس اکثر داروهاي مسکن باعث يبوست مي شوند. براي اين بيماران مصرف مايعات فراوان توصيه مي شود. همچنين به دليل دفع پتاسيم در اسهال مصرف سيب ، موز و چاي توصيه مي شود.

بيماران بايد به اين مورد توجه کنند که اگر مواد دفعي ناگهان آبکي شد و يا حجم آن شديداً افزايش يافت، هرگز براي جبران آن مصرف مايعات را محدود نکنند؛ چرا که در اين صورت آب بدن خود را از دست مي دهند. بهتر است با انتخاب غذاهايي نظير موز ، برنج کته شده ، کره ، بادام زميني ، پالوده سيب و نان سوخاري غذاي خود را کم باقي مانده کرده و از مصرف حبوبات، کلم، بروکلي، اسفناج، ميوه هاي خام و غذاهاي تند و پر ادويه پرهيز کنند.

به طور کلي در دو هفته ي اول پس از عمل جراحي روده :

- مصرف ميوه و سبزيجات چه به شکل خام و چه پخته مجاز نيست.

- غذاها بايد نرم، کم فيبر و بدون ادويه باشد.

- تعداد وعده هاي غذايي افزايش و حجم غذا کاهش يابد.

- برنج، ماکاروني، سيب زميني، مرغ و ماهي کاملاً پخته شده، آب ميوه جات و سبزيجات مفيد است.

- شير معمولاً غير مجاز است.

- پس از دو هفته مي توان به تدريج از ميوه و سبزي پخته و پوره شده استفاده کرد.

اين بيماران به مايعات فراوان همراه با غذاهاي حاوي سديم و پتاسيم نياز دارند. آب پرتقال و سيب، موز، سيب زميني و گوجه فرنگي پتاسيم بالايي دارند. در برخي موارد تجويز مکمل ويتامين هاي E ، B12 و C ضرورت پيدا مي کند. مبناي توصيه ها پيروي از يک رژيم غذايي طبيعي و پرهيز از غذاهاي غير مجاز دراين موارد است.

در ضمن مي توان ملاقات هايي بين بيماران جديد و افرادي که سابقه ي طولاني در بيماري هاي روده اي داشته اند ترتيب داد تا بيماران جديد بهتر بتوانند خود را با مشکلات تطبيق دهند.

هم چنين احتمالاً از بيمار خواسته مي شود که يادداشتي از مواد غذايي دريافتي و عوارض جانبي تهيه کند تا مواد غذايي آزار دهنده شناسايي شوند.

مراقبت هاي تغذيه بايد بر التيام زخم و جلوگيري از عفونت معطوف گردد. با استفاده از مواد غذايي کم باقيمانده مي توان دفعات اجابت مزاج را کاهش داد؛ ضمن آن که اجتناب از يبوست نيز حائز اهميت است.

رژيم درماني در جراحي هاي روده

تغذيه و رژيم درماني در جراحي هاي روده

به طور کلي در دو هفته ي اول پس از عمل جراحي روده :

مطالب مشابه :

بازی و جراحی

رژيم درماني در جراحي هاي روده

سوزن های جراحی . نخ های بخیه . اتاق عمل

پوزیشن های جراحی

روده کوچک و بزرگ

سرطان روده بزرگ

انسداد روده ی بزرگ و کوچک

علل برگشت غذا و استفراغ در پرندگان