نگاهی به آب و هوای استان همدان

نگاهی به آب و هوای استان همدان

تالیف : صحبت اله حکمتی - ۱۳۸۵

برای دریافت متن کامل پژوهش اینجا کلیک کنید

خلاصه و نتیجه پژوهش
استان همدان در غرب کشور از نظر ژئومرفولوژی بین دو واحد توپوگرافی زاگرس و ایران مرکزی واقع است . و بخش بزرگی از آن به زون سنندج سیرجان تعلق دارد ، بنابر این ارتفاع زمین در بیشتر مناطق آن زیاد بوده و همین عامل موجب شده که این استان به عنوان یک استان سرد در کشور شناخته شود. وسعت کم استان و تفاوت نامحسوس بخش های مختلف آن از نظر تیپ ناهمواری ها ، موجب شده است که اختلاف اقلیمی قابل توجهی در نواحی مختلف استان وجود نداشته باشد.آب و هوای استان همدان نیز چون سایر نواحی غرب کشور تحت کنترل عوامل بیرونی قرار دارد که در بین این عوامل نقش پرفشار جنب حاره در فصل گرم سال ، و نقش بادهای غربی در فصل سرد سال ، تعیین کننده می باشد. اما از آنجا که این دو عامل در سراسر استان تقریبا" یکسان عمل می نمایند ، تفاوتهای جزئی در آب و هوای نواحی مختلف استان ناشی از عوامل محلی است ، که در بین آنها نقش حضور کوهستان و امتداد آنها و ارتفاع از سطح دریا نقش کلیدی در چگونگی توزیع بارش و دما دارند. بطوریکه مناطق جنوبی استان به دلیل حضور رشته کوه بلند زاگرس (کوه گرو نهاوند) از مقادیر بارش نسبتا" خوبی (بیش از 400 میلی متر) برخوردار بوده و مناطق شمال استان نیز به دلیل وجود کوههای نسبتا" مرتفع تقریبا" از بارش مناسبی بهره مند هستند. درحالیکه مناطق مرکزی و شرقی استان که فاقد رشته کوههای قابل توجهی بوده و دشت های پهناوری چون , دشت رزن ، دشت فامنین ، دشت بهار عارضه غالب این نواحی بوده نمی توانند از سیستم های بارش زای وارده به منطقه بارش مناسبی دریافت نمایند.به همین دلیل بارش سالانه آنها نسبت به سایر مناطق استان از سطح پایین تری (حدود 200 میلیمتر در شرق استان) برخوردار است.در مجموع مقدار بارش در سطح استان از غرب به شرق کاهش قابل توجهی را نشان می دهد.

توزیع دما نیز در سطح استان همدان تابعی از دو عامل عرض جغرا فیایی و ارتباط با دشت های مرکزی ایران میباشد. امتداد شمالی جنوبی استان همدان موجب تفاوت موثر عرض جغرافیای در نواحی شمالی و جنوبی آن شده است به طوریکه این مسئله موجب شده است تا مناطق جنوبی استان با وجود برخورداری از ارتفاع بیشتر از معدل دمای سالانه کمترینسبت نواحی شمالی برخوردار باشد. اثر نزدیکی به دشت های داخلی ایران مرکزی نیز موجب شده است تا مقدار متوسط دمای سالانه از غرب به شرق در سطح استان افزایش داشته باشد. تفاتهای دمایی بین گرمترین ماه و سرد ترین ماه سال نیز در تمامی نواحی استان از مقدار بالایی برخوردار بوده و این مسئله ناشی ضعف پوشش گیاهی و مقادی پایین بارش در سطح استان می باشد.

نتایج حاصل از بکار گیری روشهای طبقه بندی اقلیمی حاکی از وجود دو نوع آب و هوای نسبتا" متمایز در سطح استان است. روش کوپن نوع اقلیم Bsk برای نواحی شرقی استان و اقلیم Csa برای نواحی شمالی ، جنوبی و غربی استان را نشان داد. روش پگی نیز دو نوع اقلیم n (ایرانی) برای ایستگاههای مرکزی و شرقی استان و اقلیم p (اکراینی) برای مناطق جنوبی ، شمالی و غربی استان را نشان داده است. روش طبقه بندی آمبرژه نیز دو تیپ اقلیمی متفاوت از نوع آب وهوای خشک و سرد برای اکثر مناطق داخل استان ، و نوع آب و هوای نیمه خشک و سرد برای شمال استان (ایستگاه درجزین) را نشان داده است. ترازنامه آبی تورنث ویت برای ایستگاه همدان نوع آب وهوای معتدل نیمه خشک، بدون مازاد آب( D d B2 b3) را دست داده است. این نوع اقلیم نیاز آبی شدید در بخش بزرگی از سال یعنی از اوایل آوریل تا اواسط اکتبر را نشان می دهد . در حالیکه فقط در بخش کوچکی از سال در این ایستگاه مازاد آب وجود دارد که آن هم به دلیل متوقف بودن فعالیت های کشاورزی به علت سرمای زمستانی بطور مستقیم قابل بهره برداری نیست. مقدار تبخیر و تعرق بالقوه 730 میلی متر وتبخیر و تعرق واقعی 250 میلی متر سالانه ، با وجود بارش سالانه 308 میلیمتری حکایت از محدودیت شدید در زمینه منابع آب در این منطقه دارد. نیاز آبی سالانه 480 میلی متر نیز نشان میدهد که در سطح منطقه نیاز مبرم و ضروری به برنامه ریزی جهت کنترل و مدیریت منابع آب وجود دارد.

دانلود متن کامل با فرمت پی دی اف برای دانلود نرم افزار Acrobat reader کلیک کنید

نگاهی به آب و هوای استان همدان

مطالب مشابه :

باد و پوشش گیاهی و جانوری استان کرمان

بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران

بیابان ها و کویرهای ایران و جهان

تندباد با سرعت بيش از 100 كيلومتر برساعت گرمي را در نورديد!

نگاهی به آب و هوای استان همدان

بیابانها وکویرهای ایران وجهان

✿ عنوان √ نقش بادگیر در معماری اسلامی