كشت و صنعنت امام خميني شعيبيه

     

           مقدمه و تاریخچه

از آنجا که گیاه نیشکر به عنوان ماده خام تولید شکر، تنها در اقلیم و شرایط آب و هوایی خاصی قابل کشت می باشد (نیشکر تنها در مناطق خاصی که رطوبت بالایی داشته باشند و حداقل میانگین درجه حرارت سالیانه آن ۲۰ درجه باشد، قابل کشت است) و استان خوزستان تنها ناحیه ای در کشور است که چنین قابلیت هایی دارد، پس از تشکیل شورای شکر در سال ۱۳۶۲ و مطالعاتی که از سال ۱۳۶۵-۱۳۶۳ توسط صندوق مطالعات نیشکر صورت گرفت ، ضرورت اجرای آن در سال ۱۳۶۶ به تصویب دولت رسید و در سال ۱۳۶۸ در قانون اول توسعه اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی براساس مفاد بند " ه" تبصره ۲۹ این قانون در سال ۱۳۶۹ تاسیس و اجرای طرح مطالعاتی توسعه کشت نیشکر در استان خوزستان و پیاده کردن نتایج مطالعات مذکور را برعهده گرفت که عملیات اجرایی آن نیز در اواخر سال ۱۳۷۰ آغاز گردید.
در کل۱۰ مجموعه کشت و صنعت نیشکر، در قالب ۷ واحد در خوزستان وجود دارد که عبارتند از: کشت و صنعت فارابی، دعبل خزائی، سلمان فارسی ، امیرکبیرو میرزاکوچک خان در جنوب اهواز و کشت و صنعت دهخدا و امام خمینی در جنوب شوشتر و کشت و صنعت میان آب و هفت تپه و کارون بین شوشتر و شوش.
کشت و صنعت امام خمینی یکی از واحد های هفت گانه شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی می باشد که مورد بازدید قرار گرفت. برداشت سبز نیشکر، مبارزه بیولوژیک با آفات، تصفیه پساب صنعتی و تولید سالانه یک صد هزار تن شکر، از ویژگی های این مجتمع به شمار می رود. لازم به ذکر است که این واحد، اولین دریافت کننده گواهینامه سیستم مدیریت یکپارچه IMS، در میان تولید کنند گان شکر می باشد.
میزان اراضی قابل کشت در کشت و صنعت امام خمینی، حدود ۱۲۸۰۰ هکتار می باشد، که پس از مراحل اولیه نقشه برداری، تسطیح اراضی، ایجاد زهکش های زیرزمینی( لترال)به طول بیش از ۲۰۰۰ کیلومتر، جمع کننده زه آب های زیرزمینی ( کلکتور ) به طول ۵۶ کیلومتر، در مورخ ۲۰/۲/۷۳ اولین مزرعه وارد مرحله آبشویی گردید و در تاریخ ۲۹/۵/۷۳ مزارع B-۱۳۲ و B-۱۳۴ با EC کمتر از ۳۰۰۰ شیرین شده و آماده کشت شدند. در شهریور ماه ۱۳۷۳ با تهیه قلمه از شرکت های کشت وصنعت نیشکر هفت تپه و میان آب، مزارع این شرکت نیز به زیر کشت نیشکر رفتند.

مشخصات کلی این واحد :

موقعیت : کشت و صنعت امام خمینی در اراضی شعیبیه، بین رودخانه های شطیط و دز، در۳۰ کیلومتری جنوب شهر شوشتر واقع شده است. محدوده طرح بخشی از دشت شعیبیه واقع در دهستان شعیبیه از توابع شهرستان شوشتر به مساحت تقریبی ۱۵۳۰۰ هکتار است که از شمال به تپه های شمالی دشت شعیبیه و از غرب به رودخانه دز و از شرق به رودخانه شطیط ( کارون ) و از جنوب به واحد دهخدا محدود است. در واقع شرکت، به شکل مثلث می باشد که سمت راست آن رودخانه کارون و سمت چپ آن رودخانه دز است. این دو رودخانه در انتها به هم وصل می شوند و کارون بزرگ را تشکیل می دهند که به سمت اهواز به جریان خود ادامه می دهد.
پیش از ایجاد این واحد، اراضی کشت و صنعت امام خمینی اراضی بکر و بایری بودند ودر منطقه، تقریبا بدون استفاده بودند.
طول ابعادی واحد کشت و صنعت امام خمینی حدود ۳۴ کیلومتر و عرض آن حداقل ۵ و حداکثر ۱۵ کیلومتر است .
از آن جایی که کارخانه شکر این واحد در سال امام خمینی به بهره برداری رسید، با نام ایشان مزین گشت.
در شرکت کشت و صنعت امام خمینی واحد های صنعتی از قبیل کارخانه شکر، کارخانه خوراک دام و کارخانه تخته نیمه سنگین (MDF) پیش بینی شده است.
در این واحد، مزارع در قالب های ۲۵ هکتاری تقسیم شده اند. (۲۵۰ متر در ۱۰۰۰ متر)
کارفرمای شرکت به صورت مدیریت ترکیبی، وزارت جهاد، بانک های ملی و صادرات می باشند.
به غیر از نیشکر در مزارع آیش، گندم نیز کشت می شود. در مزارعی که از نظر نفوذپذیری مشکل داشته باشند، گاهی اوقات یونجه هم کشت می شود که در واقع، همه محصولات جنبی و فرعی محسوب می شوند.

آب و کاربرد های آن در واحد کشت و صنعت امام خمینی (ره)شعيبيه
در این واحد، با توجه به منطقه ای که در آن قرار گرفته، محدودیتی از حیث میزان آب وجود ندارد و آب کارون و دز( با ظرفیت ورودی ماکزیمم ۳۵ متر مکعب بر ثانیه) برای آبیاری و آبشویی مجتمع به کار می رود. در نهایت زه آب های واحد، به کارون ریخته می شود. بحث آب در واحد را در سه عنوان می توان خلاصه نمود :
۱. شبکه تامین و توزیع آب (شامل ایستگاه های پمپاژ و کانال های آبرسانی )
۲. آبیاری مزارع ( که با استفاده از هیدروفلوم است )
۳. زهکشی مزارع

۱. شبکه تامین و توزیع آب کشت و صنعت امام خمینی (ره ) شعيبيه
ایستگاه پمپاژ آب :
کشت و صنعت امام خمینی دارای ۴ ایستگاه پمپاژ می باشد که تلمبه خانه شماره یک از رودخانه شطیط و تلمبه خانه شماره دو از رودخانه دز، آبگیری و تامین آب مورد نیاز شرکت را انجام می دهند. همچنین تلمبه خانه شماره ۳ بعنوان مکمل بوده و آب را به اراضی که سطح کانال آنها بالاتر می باشد انتقال می دهد و در نهایت تلمبه خانه شماره ۴ کار پمپاژ آب های زهکشی شده را به رودخانه برعهده دارد.
حدود ۳۷ کیلومتر کانال اصلی، ۱۰۰ کیلومتر کانال فرعی و آبرسان درجه ۲ و ۱۱۴ کیلومتر زهکش روباز، در این واحد ساخته شده است.
این کشت و صنعت جهت تامین آب از دو ایستگاه استفاده می کند :
ایستگاه شماره ۱ : برای تامین آب به میزان ۲۵ متر مکعب در ثانیه از رودخانه کارون یا شطیط ( با پمپاژ سالانه بالغ بر ۲۳۰ میلیون مترمکعب حدود ۹۷۰۰ هکتار از اراضی واحد را سیراب می نماید)
ایستگاه شماره ۲ : برای تامین آب به میزان ۱۰ مترمکعب در ثانیه از رودخانه دز (با پمپاژ سالانه بالغ بر ۱۰۰ میلیون مترمکعب آب، حدود ۳۱۰۰ هکتار از اراضی واحد را سیراب می نماید).
ایستگاه شماره ۳ : ایستگاه پمپاژ ثانویه به ظرفیت حدود ۸ متر مکعب در ثانیه( این ایستگاه در جایی واقع شده که ارتفاع کانال کمی بالا رفته و این ایستگاه اختلاف مذکور ارتفاع را جبران می کند.)
جهت پمپاژ و تخلیه زه آب از ایستگاه شماره ۴ به ظرفیت ۱۵ مترمکعب در ثانیه استفاده می شود.( این ایستگاه که در فاصله ۴۰ کیلومتری ایستگاه شماره ۱ قرار دارد ، و در انتهای مجتمع واقع شده، با پمپاژ بالغ بر ۲۰۰ میلیون متر مکعب زه آب در سال، شرایط مطلوب را برای رشد گیاه نیشکر مهیا می نماید. این ایستگاه،به دلیل پایین تربودن کانال زهکش از سطح رودخانه احداث شده است.
خصوصیات بیشتر مربوط به ایستگاه های پمپاژ را می توانید در جدول زیر مشاهده کنید.
شماره ایستگاه تعداد الکترپمپ های هر ایستگاه دبی هر پمپ
(متر مکعب بر ثانیه) ارتفاع پمپاژ
(m) توان مصرفی
Kwh))
۱ ۱۰ ۲.۵ ۱۸.۵ ۵۸۰
۲ ۱۰ ۱ ۹ ۱۳۲
۳ ۴ ۰.۹ ۱۸ ۲۲۰
* ۴ ۰.۹ ۴.۹ ۶۴
۴ ۶ ۲.۵ ۶.۵ ۲۷۰
*( توضیح : در ایستگاه پمپاژ شماره ۳، دو نوع الکترو پمپ وجود دارد.)
در این کشت و صنعت، آبرسانی توسط دو کانال اصلی به طولی بالغ بر ۳۷ کیلومتر، سه کانال درجه یک به طول حدود ۳۱ کیلومتر، ۱۷ کانال درجه دو به طول حدود ۶۵.۸ کیلومتر و ۶ کانال درجه ۳ بطول حدود ۹ کیلومتر صورت می پذیرد. کانال اصلی در ابتدای مسیر دارای عرض کف، عرض بالا، عمق به ترتیب ۶ و ۱۵ و ۳ متر و در انتهای مسیر به ابعاد ۲ و ۵ و ۱ متر می رسد. این واحد دارای ۵۳۲ مزرعه است که آبگیرهای آنها مجهز به دریچه های مدل نیرپیک xx۲ و L۲ می باشند.
کل آب مورد نیاز واحد بالغ بر ۳۰۰ میلیون متر مکعب در سال بوده که عمده مصرف آن جهت آبیاری نیشکر می باشد.
لازم به ذکر است که آب شرب مجموعه، تصفیه خانه و شبکه توزیع جداگانه دارد.
در میان ایستگاه های پمپاژ، ایستگاه شماره ۱ و ایستگاه شماره ۴ مورد بازدید قرار گرفت.
ایستگاه پمپاژ شماره ۱ : این ایستگاه، بخش اعظم آب مورد نیاز کشت و صنعت را تامین می نماید. مابقی آب مورد نیاز از ایستگاه شماره دو و از رودخانه دز تامین می شود.
عمق کف رودخانه در این بخش از ارتفاع سطح کانال ۱۵ متر پایین تر است که ایستگاه پمپاژ این هد را تامین می کند. با تامین این هد، آب به صورت ثقلی تا پایان واحد خواهد رفت.
برای تامین آب ایستگاه پمپاژ شماره ۱، یک کانال انحرافی ۳۰۰ متری از کارون احداث شده است. این کانال حالت موج شکن و فشارشکن دارد و در عین حال به گونه ای است که به طور دائمی آب را در اختیار ایستگاه قرار دهد. بر روی این کانال ۱۰ عدد پمپ ۲.۵ مترمکعب بر ثانیه قرار داده شده که در مجموع با ۲۵ متر مکعب بر ثانیه، ظرفیت نهایی ایستگاه را ایجاد می نمایند. ۱۰ ورودی از کانال به ایستگاه داریم ولی به هنگام خروجی هر دو خروجی از دو پمپ یکی می شود و این ۵ خروجی به سمت کانال اصلی برای انتقال آب به سمت مزارع و کارخانه می رود. لازم به ذکر است که انتقال آب در کانال اصلی به صورت ثقلی صورت می پذیرد.
ظرفیت نهایی ورودی مجتمع ۳۵ متر مکعب بر ثانیه می باشد. این در حالیست که به هنگام بازدید (اسفندماه) در ایستگاه شماره ۱ تنها یک پمپ از ده پمپ روشن بود ولی در اوج مصرف (تابستان) حداکثر ۸ پمپ نیاز است و دو پمپ دیگر به حالت ذخیره قرار می گیرند. پمپ ها از نوع زیمنس و ساخت کشور آلمان هستند.
یکی از پمپ ها در زمان بازدید برای نمایش استارت خورد. تخلیه هوا در ابتدای روشن کردن پمپ و برگشت آب و مکش هوا به هنگام خاموش کردن پمپ، با توجه به صدای بسیار زیاد آن کاملا محسوس بود.
هنگامی که پمپ خاموش می شود، آب مسیری به طول حدود ۲۵۰ متر را برمی گردد که نتیجه آن خلائی است که در لوله بوجود می آید. برای جلوگیری از مچاله شدن لوله ها، زانو هایی به عنوان هواکش قرار داده می شود.
آب کارون یا دز با EC متوسط ۱ میلی موهس، آب شیرین محسوب می شود.البته در ورودی ایستگاه به دلیل کم عمق بودن کانال از یک سو و سرعت بالای آب به دلیل مکش پمپ ها، گل آلود بودن آب کاملا محسوس است و علیرغم آسیبی که می تواند به پمپ ها برساند (خوردگی پره ها) بدلیل بالا بودن دبی، امکان تصفیه آب وجود ندارد (البته از نگاه دیگر، این گل و لایی که وارد می شود برای مزارع مفید است).
در سمت راست کانال و قبل از ورود به ایستگاه، محلی تحت عنوان محل جمع آوری رسوب به چشم می خورد. هر چند سال یک بار این کانال توسط بیل مکانیکی لای روبی می شود. رسوبات به صورت پلکانی در محل جمع آوری رسوب ریخته می شود. این لای روبی معمولا هر سه الی چهار سال انجام می شود و آخرین بار در سال گذشته انجام گرفته است.
در حاشیه ایستگاه مناطق مسکونی به چشم می خورد که از پیش از ایجاد مجتمع وجود داشته است.
یکی از نکات جالب توجه در این واحد این است که ۷۰% پرسنل مجموعه بومی منطقه هستند و به همین دلیل به نوعی، حفاظت از شرکت و منافع آنرا، حفاظت از منافع خود می دانند.

۲. آبیاری مزارع

بر اساس نیاز آبی گیاه نیشکر و با توجه به قسمت های مختلف مزرعه، مقدار آب ورودی به مزرعه توسط دریچه هایی با دبی متغیّر (۱۵۰- ۲۵ لیتر در ثانیه) که بر روی کانال فرعی نصب شده اند، تنظیم می شود. در مرحله بعد آب وارد لوله های هیدروفلوم می شود. جنس این لوله ها پلی اتیلن ( قطر ۱۵ اینچ ) که با رول های صد متری و به وسیله رابط های فلزی به هم وصل می شوند و در طول مزرعه ( حدود یک کیلومتر) کشیده می شوند. در مقابل هر فارو یک روزنه توسط پانچ در لوله ایجاد می شود. با نصب دریچه های پلاستیکی بر روی لوله هیدروفلوم (با آبدهی حداکثر ۳ لیتر در ثانیه) می توانیم دبی ورودی هر فارو را تنظیم کنیم. به این ترتیب ،آبیاری مزرعه با سهولت و راندمان بالاتری صورت می پذیرد، به طوری که میزان آب مصرفی مورد نیاز در یک دور آبیاری برای گیاه نیشکر با روش آبیاری هیدروفلوم در این کشت و صنعت، حدود یک سوم در مقایسه با نمودار کلی و همچنین شرکت های مشابه کمتر شده است.
در این واحد دور از پیش تعیین شده ای برای آبیاری وجود ندارد. برای تعیین دور آبیاری از اندازه گیری رطوبت غلاف برگ استفاده می شود. بدین ترتیب که از هر ۴ مزرعه یک مزرعه به عنوان نمونه انتخاب گردیده و در این مزارع منتخب نیز ۵ ایستگاه مشخص شده است.
هر هفته نمونه ای برای اندازه گیری میزان رطوبت غلاف برگ برداشت می شود و با استفاده از جدولی که نشان دهنده میزان رطوبت در هر زمان است میزان کمبود رطوبت مشخص شده تا از طریق آبیاری کمبود رطوبت را جبران کنند.
به طور کلی نیشکر در طول دوره کاشت ۲۰- ۱۸ دور آبیاری می خواهد. عمق ریشه آن، حداکثر۴۰ سانتیمتر است ولی گاه تا ۱ متر هم می رسد.
لازم به ذکر است که سیستم آبیاری تحت فشار برای این منطقه و این الگوی کشت مناسب نیست چرا که تردد ماشین آلات زیاد است، به علاوه تراکم و ارتفاع نیشکر هم بالاست.

۳. زهکشی مزارع

اراضی کشت و صنعت امام خمینی تقریبا همه شورهستند، در نتیجه علاوه بر آبشویی اولیه، در حال حاضر تمام اراضی دارای زه کش در عمق ۲- ۵/۱ متری می باشند. هدف از آبشویی یا خاکشویی که پس از نمونه برداری از خاک انجام می شود، اینست که میزان EC را به زیر ۳ میلی موهس برسانند.
در مزارع واحد دو نوع سیستم زه کش وجود دارد :
در نوع اول، در هر ۶۰- ۵۰ متر، بسته به سطح آب زیرزمینی و بافت خاک، زه کش هایی در طول مزرعه قرار می گیرند؛ که در پایان مزرعه همه آنها به زه کش های فرعی ریخته شده (حرکت زهاب در طول مزرعه به دلیل شیب زمین رخ می دهد) و زه کش های فرعی نیز در نهایت به زه کش اصلی می ریزند. در این روش زه کش های اصلی و فرعی روباز هستند.
در نوع دوم، زه کش ها به صورت کلکتور هستند، یعنی یک کلکتور از وسط مزرعه می گذرد و زه کش ها از دو طرف مزرعه به دلیل شیب، زه آب ها را به آن می ریزند و این کلکتورها در نهایت به زه کش اصلی ختم می شوند. در این روش کلکتور زیر خاک است. به همین دلیل نوع اول زهکش، به دلیل روباز بودن بخشی از آن جهت کنترل آسانتر بهتر است. زه آب این مزارع، در انتها و از ایستگاه شماره ۴ به کارون ریخته می شوند.
اختلاف EC ورودی و خرجی از مجتمع به خوبی بیانگر میزان شوری اراضی است :
EC ورودی از کارون به واحد : ۱ میلی موهس
EC خرجی از مجتمع که به کارون می ریزد : ۱۲ میلی موهس
این اختلاف بالا، موجب می شود تا این واحد به عنوان یکی از آلوده کننده و شورکنندگان کارون محسوب شود.
در نهایت لازم به ذکر است که این شرکت یک کارخانه پشتیبانی در داخل خود استان دارد که لوله های هیدروفلوم و زه کشی مورد نیاز آنرا تولید می کند.

تسطیح زمین

در این مجتمع برای تسطیح زمین، از سیستم خاصی استفاده می شود. پس از یک تسطیح اولیه، نقشه برداران، نقشه برداری را انجام می دهند ، سپس مختصات برداشت شده و شیب مورد نظر به دستگاه مرکزی که دکل مانند است و فرستنده محسوب می شود داده می شود. این دستگاه براساس ورودی ها، صفحه ای مجازی که زمین باید در پایان عملیات به آن برسد بر روی سطح زمین ایجاد می کند. دستگاهی که به یک اپراتور نیاز دارد و در واقع ماشین را هدایت می کند، اطلاعات را از فرستنده به صورت لیزری دریافت می کند و آن قدر بر روی زمین حرکت می کند و تیغ های زیرین آن (باکت ها)،خاک برداری یا خاک ریزی می کنند تا به صفحه مورد نظر ما برسند.
در این مجموعه معمولا شیب را ۱۰۰۰/۵ در نظر می گیرند ( البته بافت خاک هم در میزان شیب مطلوب موثر است ).علاوه بر شیب طولی که موجب می شود آب از کانال تا انتهای مزرعه بیاید، یک شیب عرضی که موجب شود که آب از ابتدای فارو تا انتها برود هم لازم است.
قبل از هر سری کشت لازم است که تسطیح مجددا انجام شود.( هر ۵ سال یکبار ) چراکه هنگامی که مزرعه از دور بهره برداری خارج می شود، پر از جوی و فارو بوده و در مجموع شیب کلی زمین به هم خورده است.

کشت مزارع

کشت نیشکر در فصل گرم سال، معمولا از اواسط مرداد ماه تا اواسط مهرماه به صورت کشت دو ردیفه روی پشته (پایین اپل مستقیم) و کشت داخل فارو (پایین اپل معکوس) انجام می گیرد (البته مسئول این بخش توضیح می دادند که در عمل از اسفندماه تا شهریور ماه کشت صورت می گیرد). واریته های کشت با توجه به طول زمان برداشت از انواع نی های کشت شده با مشخصات CP۵۷ (زودرس)،CP۶۹ (میان رس)، CP۴۸ و NCO (دیررس) می باشد.
کشت در مزارع به دو صورت دستی و ماشینی انجام می شود. در روش مکانیزه، دستگاهی موسوم به پلنتر، فارو را ایجاد می کند و در داخل فارو در دو ردیف، به فواصل ۴۰ سانتی متری، قلمه های نی را قرار می دهد و روی آن را می پوشاند.

داشت

عمده فعالیت هایی که در مرحله داشت صورت می گیرد شامل آبیاری، کود دهی، دفع آفات و هلینگ آپ می باشند.
پس از رشد نی ها (ارتفاع حدودا ۲۰ سانتی متر بشود )، عملیات هلینگ آپ انجام می شود. در این عملیات ابتدا یک خراش روی پشته ها انجام می دهند ، سپس با استفاده از دیسک، خاک را در پای نی می ریزند و در واقع جای پشته و فارو را عوض می کند.
علت این امر این است که نیشکر نسبت به شوری خیلی حساس بوده و اگر از ابتدا روی پشته کشت شود چون شوری به طور طبیعی به سمت پشته حرکت می کند، روی جوانه زدن و سبز شدن آن اثر می گذارد. در نتیجه اول آن را داخل جوی می کارند و سپس محل ریشه
را تبدیل به پشته می کنند این امر موجب سهولت در آبیاری و حرکت مناسب آب در فارو شده و عملیات آبیاری نیز با بازده بالاتری صورت می گیرد. البته در زمان برداشت نیشکر، کف بری بهتری توسط ماشین های برداشت ( هاروستر) انجام می گیرد.
آفت نیشکر، کرمی موسوم به سزامیاس است که داخل ساقه قرار گرفته و نی را می خورد و باعث قرمز شده رنگ نی می شود. برای مبارزه با این کرم، به عنوان یک روش بیولوژیکی، زنبوری به نام قلنیوس که تخم کرمها را می خورد را در این واحد پرورش می دهند.
کود در این مجتمع در دو مرحله داده می شود. یکی قبل از کشت (فسفات در عمق ۱۵ سانتیمتری زمین) و دیگری سالیانه است که بیشتر شامل کود ازته و به میزان ۴۰۰ تن در هکتار می باشد.

برداشت نیشکر

با کاهش دما، رشد نی ها نیز کاهش می یابد. اوج رشد نیشکر در شهریور ماه که اوج گرماست صورت می گیرد. از آغاز مهرماه همزمان با کاهش دما، برداشت نیز آغاز می شود.
برداشت نیشکر در این واحد به صورت مکانیکی است. عملیات برداشت توسط دستگاه اختصاصی نیشکر موسوم به هاروستر انجام می شود. اگر شرایط جوی اجازه دهد از مهرماه طی یک دوره ۱۰۰ روزه، روزانه ۱۰۰۰۰ تن نی برداشت و تحویل کارخانه می شود. اما درعمل در آبان و آذر بدلیل بارندگی کار متوقف می شود. ۳۰% برداشت نی، قبل از فصل بارندگی و مابقی آن پس از فصل بارندگی انجام می شود.
هر چه از قسمت ساقه نیشکر به سمت پایین برویم درجه عصاره آن بیشتر می شود، بنابراین جوانه ها یا سرنی برای کارخانه ارزشی ندارد و در نتیجه سرزنی انجام می شود. سرزنی توسط تیغ هایی که در بالای هاروستر قرار دارد؛ صورت می گیرد.
در پایان عملیات برداشت ماشینی، عملیاتی موسوم به " لی لی کو " انجام می شود. در این عملیات توسط نیروی کارگری جایی که نی ریخته شده یا کف بری انجام نشده برداشت می شود.
برداشت در این جا به صورت سبز انجام می شود؛ ولی گاهی هم به هنگام برداشت بدلیل بارندگی دستگاه ها نمی توانند وارد زمین شوند و در نتیجه برای کاهش رطوبت زمین، مزارع را آتش زده تا خشک شده و ماشین آلات بتوانند وارد شوند.این آتش زدن بر روی شکر داخلی نیشکرها تاثیر منفی ندارد و حتی می توان گفت هر چه برگ سبز بیشتری وارد کارخانه شود، درجه استحصال قند کاهش می یابد.
لازم به ذکر است که برای آتش زدن لازم است از شرکت صادر کننده ایزو " مودی " مجوز گرفته شود و همچنین لازم است معادل خسارتی که به محیط زیست زده می شود، شرکت غرامت پرداخت نماید.
در برداشت سوخته نیازی به سر زنی نیست، چرا که این بخش ها خود به خود از بین رفته است. عمل کف بری توسط تیغه های دوار در جلوی ماشین انجام می شود، سپس توسط مکنده ها به داخل کشیده می شود و در داخل دستگاه به قطعات ۴۰-۳۰ سانتی متری تبدیل می شود و در نهایت توسط تسمه پروانه به سمت سبد های حمل نی در عقب دستگاه منتقل می شود. استوانه هایی در جلوی دستگاه وجود دارد که عمل جداسازی نی هایی که به هم چسبیده اند را انجام می دهند؛ به این صورت که یکی را به سمت داخل و دیگری را به سمت بیرون کج می کند. بالای دستگاه، دو فن مکنده وجود دارد که کار جداسازی پوشال از ساقه را انجام می دهند. پوشال ها به خاطر سبک بودنشان از عقب دستگاه به بیرون پرتاب می شوند. این دستگاه تمام هیدرولیکی است و در سیستم هیدرولیک آن از حدود ۴۰۰ لیتر روغن استفاده می شود سرعت کار دستگاه برداشت ۶۰۰ تن نی در یک شیفت کاری از صبح تا ظهر است.( هر سه دقیقه یک فارو )
کلیه تجهیزات این دستگاه از استرالیا وارد و در هپکو اراک مونتاژ شده است.
هر گاه برداشت یک مزرعه از ۶۰ تن پایین بیاید؛ برای واحد مقرون به صرفه نیست و آن مزرعه را از سیستم کشت خارج می کنند . در حالت آیش از کشت های جنبی نظیر گندم و جو و یونجه استفاده می شود.

کارخانه نیشکر :

عملیات ساختمانی کارخانه شکر با زیر بنای ۶۰۰۰۰ متر مربع در سال ۱۳۷۵ آغاز و با یک خط تولید، شامل ۵ سری آسیاب ۶ غلطکی به ابعاد ۲۰۰۰*۱۰۸۰ میلی متر به ظرفیت دریافت ۱۰۰۰۰ تن نیشکر در روز ، در بهمن ماه ۱۳۷۸ افتتاح گردید.
سالن آسیاب : نیشکر به منظور عصاره گیری پس از تخلیه به درون نقاله مخصوص در صورت نیاز شسته شده و سپس بوسیله چاقو های بسیار قوی به صورت الیاف ریزی درآمده و پس از آن وارد آسیاب ها شده و از بین یک سری غلطک های بزرگ چدنی عبور داده می شود. در اثر فشار غلطک ها عصاره از الیاف نیشکر جدا شده و تفاله باقیمانده که باگاس نامیده می شود، جهت استفاده در صنایع جانبی (کاغذ سازی- نئوپان و MDF) به خارج از کارخانه ارسال می گردد.
سالن تولید : عصاره نیشکری که در سالن آسیاب بدست می آید، ابتدا وزن شده و به آن شیره آهک و فسفات اضافه می نمایند، پس از گرم نمودن، به منظور تصفیه مقدماتی مجددا به آن آهک و فسفات اضافه می گردد. پس از گذشتن از تبخیرکننده ها به صورت شربت غلیظ ( سیروپ) در می آید. شربت تغلیظ شده در دیگ های پخت تحت خلاء، غلیظ تر شده که با افزودن ترکیبی از الکل ایزوپروپلیک و شکر، کریستال های شکر شروع به ظاهر شدن می نمایند. پس از مرحله پخت بوسیله دستگاه سانتریفیوژ شکر از مایع پیرامون آن که ملاس نام دارد، جدا شده و توزین می گردد و در نهایت بوسیله نوار نقاله به انبارهای شکر ارسال می شود.
کارخانه مزبور دارای دو کوره تولید بخار از نوع SD هر کدام با ظرفیت ۱۶۵ تن در ساعت بخار جمعا ۳۳۰ تن با فشار ۳۰ بار و دمای ۳۸۰ درجه سانتی گراد می باشد. ظرفیت اسمی کارخانه سالانه تولید ۱۰۰۰۰۰ تن شکر خام، ۳۰۰۰۰۰ تن باگاس با رطوبت ۵۰ درصد، حدود ۳۸۰۰۰ تن ملاس با رطوبت ۲۰ در صد و ۴۰۰۰۰ تن گل صافی با رطوبت ۶۳ در صد می باشد.