آیین کار سیستم تاسیسات مکانیکی و گندزدایی آب استخرهای شنای سرپوشیده

کنترل کیفی کالاهای صادراتی مشمول استانداردهای اجباری و جلوگیری از صدور کالاهای نامرغوب به منظور فراهم نمودن امکانات رقابت با کالاهای مشابه خارجی و حفظ بازارهای بین المللی کنترل کیفی کالاهای وارداتی مشمول استاندارد اجباری به منظور حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان داخلی و جلوگیری از ورود کالاهای نامرغوب خارجی راهنمائی علمی و فنی تولیدکنندگان، توزیع کنندگان و مصرف کنندگان

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تنها سازمانی است در ایران که بر طبق قانون میتواند استاندارد رسمی فرآورده ها را تعیین و تدوین و اجرای آنها را با کسب موافقت شورای عالی استاندارد اجباری اعلام نماید. وظایف و هدفهای موسسه عبارتست از:

تعیین، تدوین و نشر استانداردهای ملی

انجام تحقیقات به منظور تدوین استاندارد بالا بردن کیفیت کالاهای داخلی، کمک به بهبود روشهای تولید و افزایش کارائی صنایع در جهت خودکفائی کشور

ترویج استانداردهای ملی

نظارت بر اجرای استانداردهای اجباری

مطالعه و تحقیق درباره روشهای تولید، نگهداری، بسته بندی و ترابری کالاهای مختلف

ترویج سیستم متریک و کالیبراسیون وسایل سنجش

آزمایش و تطبیق نمونه کالاها با استانداردهای مربوط ، اعلام مشخصات و اظهار نظر مقایسه ای و صدور گواهینامه های لازم.

موسسه استاندارد از اعضاء سازمان بین المللی استاندارد می باشد و لذا در اجرای وظایف خود هم از آخرین پیشرفتهای علمی و فنی و صنعتی جهان استفاده می نماید و هم شرایط کلی و نیازمندیهای خاص کشور را مورد توجه قرار می دهد.

اجرای استانداردهای ملی ایران به نفع تمام مردم و اقتصاد کشور است و باعث افزایش صادرات و فروش داخلی و تأمین ایمنی و بهداشت مصرف کنندگان و صرفه جوئی در وقت و هزینه ها و در نتیجه موجب افزایش درآمد ملی و رفاه عمومی و کاهش قیمتها می شود.

استاندارد آئین کار سیستم تأسیسات مکانیکی و گندزدائی آب استخرهای شنای سرپوشیده بوسیله کمیسیون فنی مربوطه تهیه و تدوین شده و در پنجاه و چهارمین کمیته ملی استاندارد صنایع و ساختمان مورخ ۷۶/۱۲/۱۱ مورد تأیید قرار گرفته .

اینک به استناد بند ۱ ماده ۳ قانون اصلاحی قوانین و مقررات موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران مصوب بهمن ماه ۱۳۷۱ بعنوان استاندارد رسمی ایران منتشر می گردد .

برای حفظ همگامی و هماهنگی با پیشرفت های ملی و جهانی در زمینه صنایع و علوم , استانداردهای ایران در مواقع لزوم مورد تجدیدنظر قرار خواهند گرفت و هرگونه پیشنهادی که برای اصلاح یا تکمیل این استانداردها برسد , در هنگام تجدید نظر در کمیسیون فنی مربوط مورد توجه واقع خواهد شد .

بنابراین برای مراجعه به استانداردهای ایران باید همواره از آخرین چاپ و تجدید نظر آنها استفاده نمود .

در تهیه و تدوین این استاندارد سعی شده است که ضمن توجه به شرایط موجود و نیازهای جامعه حتی المقدور بین این استاندارد و استاندارد کشورهای صنعتی و پیشرفته هماهنگی ایجاد شود .

لذا با بررسی امکانات و مهارتهای موجود این استاندارد با استفاده از منابع زیر تهیه گردیده است :

۱) بهسازی

۲) اهلر و استیل , بهسازی شهر و روستا ترجمه دکتر رزاقی ناصر جلد اول , چاپ ششم انتشارات جهاد دانشگاهی

۳) Satvato joseph A. Environmental engineening& samitation , fourth edition.

Newuork , london Toronto ۱۹۹۲

۴) Kebabjian, R.S(۱۹۹۵) Disinfection of public pools and Mangement of fecal Accidants, Joornal environmental Health Vol ۵۸ NO۱

مقدمه

معیارهای پاکیزگی آب استخرهای سرپوشیده شنا نزدیک به استاندارد آب آشامیدنی می باشد . آب استخر در صورت عدم رعایت استانداردهای بهداشتی می تواند بیماریهای حصبه , شبه حصبه , اسهال , ناراحتیهای دستگاه گوارشی , عفونت چشم , گوش , حلق و بینی , بیماریهای دستگاه تنفسی , بیماریهای پوستی مانند بیماریهای قارچی , زرده زخم , خارش پوست و حتی بیماریهای مقاربتی را به شخص استفاده کننده از آب آلوده استخر منتقل نماید . مهم ترین عوامل آلوده کننده آب استخر افزایش بار ( تعداد شناگر ) بیش از تعداد محاسبه شده در طراحی استخر , عدم کنترل صحیح کلر باقیمانده استخر و عدم کنترل بهداشتی شناگران قبل از ورود به استخر می باشد . لذا به منظور حفظ سلامت استفاده کنندگان قبل از بهره برداری از استخر شنا می باید استخر مجهز به تأسیسات تصفیه فیزیکی برای زلال سازی آب و گندزدائی به روش شیمیائی شده باشد .

۱) هدف و دامنه کاربرد

هدف از تدوین این آئین کار تعیین ضوابط مربوط به سیستم مکانیکی و گندزدائی آب استخرهای سرپوشیده شنا است .

این آئین کار را می توان در مورد استخرهای سرپوشیده شنا بکار برد .

۲) تصفیه فیزیکی برای زلال سازی آب استخرهای سرپوشیده

۲ ۱) صاف کردن یا زلال سازی آب روشی است که بوسیله آن عملیات جداسازی , ته نشینی و تماس بین آب و سطوح صافی باعث می شود که مواد معلق موجود در آب در داخل بستری از ماسه , کک و دیگر مواد از آب جدا می شود .

انتخاب نوع صافی برای تصفیه فیزیکی آب استخر بستگی به منشأ آب مورد استفاده دارد . صاف کردن آب در کاهش ناخالصی های معلق آب از قبیل تیرگی , باکتریها , جلبک ها دارای سودمندی بالائی است .

۲ ۲) صافی های تحت فشار

۲ ۲ ۱) اصول کار صافی های تحت فشار همانند کار صافی های ماسه ای تند و کند است که در تصفیه فیزیکی و زلال سازی آب بکار برده می شود با این تفاوت که شن و ماسه و شبکه زهکشی آن در داخل یک استوانه قرار دارد که تحت فشار آب می باشد شکل ۱

۲ ۲ ۲) میزان صافی یا زلال بودن آب استخر

میزان صافی و زلال بودن آب استخر در طول تمام ساعات استفاده از آب استخر می باید به گونه ای باشد که یک صفحه سیاه به قطر ۱۵ سانتی متر در زمینه سفید کف استخر در نقطه عمیق از فاصله ۹ متر از اطراف استخر به وضوح دیده شود .

۲ ۲ ۳) اندازه و ظرفیت صافی های ماسه ای تحت فشار

ابعاد و ظرفیت صافی های تحت فشار بستگی به میزان آب استخر و میزان صافی کردن آب بر حسب m۳/m۲/day ( مترمکعب بر متر مربع در روز ) دارد که محاسبه و طراحی و تهیه می گردد .

۲ ۲ ۴) نحوه استقرار

صافی استوانه ای تحت فشار می تواند به صورت افقی یا عمودی قرار گیرد . بطور کلی صافی های با ظرفیت بالا ترجیحا به صورت افقی استقرار داده می شود .

۳) گندزدائی شیمیائی آب استخرهای سرپوشیده

۳ ۱) تصفیه شیمیائی

۳ ۱ ۱) تصفیه شیمیائی عبارت از استفاده از مواد شیمیائی برای گندزدائی آب می باشد .

از بین مواد گندزدای شیمیائی کلر و مشتقات آن بیشترین کاربرد را در استخرهای شنا دارند . باید توجه داشت که کلرزنی نمی تواند جایگزین واحدهای زلال سازی ( صافی تحت فشار ) گردد بلکه عمل نهائی تصفیه آب استخر می باشد .

۳ ۲) شیمی کلر زنی

۳ ۲ ۱) کلر وقتی به آب افزوده می شود با آن ترکیب شده و اسیدهای هیپوکلر (Hocl) هیپوکلریت به (Ocl) که به آن کلر آزاد گفته می شود تولید می نماید که این واکنش دو طرفه می باشد .

۳ ۳) دستگاه های تزریق کلر

۳ ۳ ۱) کلر زنی به دو روش انجام می گیرد :

۳ ۳ ۱ ۱) تزریق کلر مایع که بیشتر مورد استفاده است

۳ ۳ ۱ ۲) کلر زنی گازی Gas cholorintion

برای اطمینان از کلر زنی دائم آب استخر , باید ۲ واحد کلر زنی در سیستم تصفیه پیش بینی گردد تا در صورت بروز اشکال و نیاز به تعمیر واحد دوم وارد عمل گردد .

۳ ۳ ۲) میزان کلر آزاد باقیمانده

به منظور پیش گیری از آلودگی های ثانویه آب استخر مقدار کلر آزاد باقیمانده آب براساس استاندارد می باید ۰/۴ تا ۱ قسمت در میلیون در تمام مدت استفاده از استخر باشد . در مواقع بروز اپیدمی ها مقدار کلر آزاد باقیمانده می تواند تا ۳ قسمت در میلیون افزایش داده شود .

برای اطمینان از وجود کلر باقیمانده در حد استاندارد در کلیه ساعات استفاده از استخر لازم است دستگاه کلر زنی مجهز به یک دستگاه نمونه گیری و اندازه گیری کلر باقیمانده خودکار باشد تا غلظت کلر باقیمانده در آب خروجی از استخر به سیستم تصفیه بطور دائم تحت کنترل باشد و در صورت کاهش میزان کلر باقیمانده مورد نظر , به طور خودکار میزان کلر تزریقی افزایش می یابد تا کلر باقیمانده لازم را تأمین نماید .

دستگاه اندازه گیری کننده کلر باقیمانده , فرامین خود را از طریق فرامین الکتریکی یا هوای تحت فشار به روزنه قابل تنظیم کلر زن می رساند .

شکل شماره ۴ شمای دستگاه مذکور را نشان می دهد . استفاده از دستگاه ایجاد اختلاف فشار ( مانند و تنوری متر ) نیز روش دیگری است برای تنظیم خودکار میزان کلر باقیمانده که از راه های متداول می باشد . ( شکل ۵)

مقدار کلر باقیمانده بستگی به PH دارد با تغییر PH آب میزان کلر آزاد باقیمانده نیز تغییر می نماید شکل ۶ منحنی رابطه کلر آزاد و PH را نشان می دهد که می باید در کلر زنی و تعیین میزان کلر باقیمانده در نظر داشت و به آن عمل نمود .

۳ ۳ ۳) میزان کلر مورد نیاز گندزدائی آب استخر :

کلر مورد نیاز آب عبارت است از اختلاف بین کلر افزوده شده به آب با کلر موجود یا باقیمانده در آب ( بصورت کلر آزاد یا مرکب ) پس از حداقل ۲۰ دقیقه زمان تماس , برای هر آبی مقدار کلر مورد نیاز آن بستگی دارد به مقدار کلر افزوده شده تا زمان تماس درجه حرارت و pH آب و باید در حدی کلر به آب افزوده شود که پس از پایان زمان تماس ( حداقل ۲۰ دقیقه ) هنوز در آب کلر باقیمانده باشد ( در حدود ۰/۴ تا یک قسمت در میلیون ).

میزان کلر مصرفی نباید از حد لازم بیشتر به آب زده شود زیرا باعث تولید طعم و بوی نامطبوع آب شده و سوزش چشم شناگران را به دنبال خواهد داشت و اگر کمتر از حد به آب زده شود اثر گندزدائی آن کافی نخواهد بود .

۳ ۳ ۴) عمل میکروبکشی کلر :

قدرت میکروبکشی کلر و ترکیبات آن بستگی به زمان تماس , درجه حرارت , PH و غلظت ترکیبات احیاءکننده آب دارد .

۳ ۳ ۴) ازن (O۳)

۳ ۳ ۴ ۱) گاز اوزون اکسید کننده قوی و گندزدای بسیار خوبی است ولیکن ترکیبی ناپایدار است و به سرعت تجزیه می شود .

تغییرات pH آب روی میزان لازم این گاز تأثیر ندارد و مهم این که روی اسپر باکتریها ( حالت مقاوم باکتریها ) نیز اثر تخریبی دارد ولی به دلیل اثر ابقائی کم ازن و گران بودن سیستم و بالا بودن هزینه های نصب و نگهداری توصیه نمی شود .

۳ ۳ ۵) ید

۳ ۳ ۵ ۱) قدرت میکروبکشی ید نیز کمتر از قدرت کلر نیست و می تواند به عنوان گندزدا برای استخرهای شنا مصرف شود .

۳ ۳ ۶) برم

۳ ۳ ۶ ۱) برم می تواند به عنوان ماده گندزدا برای استخرهای شنا بکار رود لیکن هزینه تهیه آن زیاد است و بنابراین در صورت عدم دسترسی به کلر می تواند جایگزین خوبی برای آن باشد .

استفاده از اشعه ماوراءبنفش

گندزدائی با اشعه ماوراءبنفش که می توان آن را در یک لامپ جیوه ای با فشار کم ایجاد نمود , خاصیت میکروبکشی دارد .

طول موج اشعه بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ آنگسترم سریعا توسط آب جذب می شود.

بنابراین لازم است که آب در لایه های نازک از نزدیک لامپ عبور کند . ضخامت لایه آب بین ۱۵ تا ۲۰ سانتیمتر مناسب است .

لامپی با قدرت ۲۵ وات می تواند حدود ۲ مترمکعب آب را در هر ساعت ضدعفونی کند .

چاپ اول

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

رئیس

بازرگان - ناصر/مهندس محیط زیست

اعضاء

آقابیگی - آذرمیدخت/مهندس معمار/دفتر فنی مهندسی سازمان تربیت بدنی

جزایری‏الموسی - علی/دکتر آرشیتکت/سازمان نوسازی و تجهیز مدارس

حناچی - سیمین/مهندس/شهرسازی دفتر فنی وزارت کشور

عرب‏زاده - حمید/مهندسی ایمنی/سازمان آتش‏نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران

کارونی - رضا مهندسی مکانیک/کارشناس آزاد

کریم‏دادی - مهوش/لیسانس بهداشت وزارت آموزش و پرورش

لک‏مظاهری - حسام‏الدین مهندسی معمار/مشاور موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

دبیر

صدرائی شاملو - حسن مهندسی معمار/موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران

ISLAMIC REPUBLIC OF IRAN

Institute of Standards and Industrial Research of Iran

ISIRI NUMBER

۴۵۷۵

Code of practice for mechanical and disinfection equipment

Systems for roofed swimming pools water

منابع : موسسه استاندارد ایران

ویرایش : گروه فن و هنر ایران زمین

لینک منبع : افتاب

آیین کار سیستم تاسیسات مکانیکی و گندزدایی آب استخرهای شنای سرپوشیده

مطالب مشابه :

بازرگانی کیان

تالار شهر لندن (2002_1998) معمار طراح : سر لرد نورمن فاستر

مهندسین ٰ تاسیسات ٰ مکانیک سیالات

آیین کار سیستم تاسیسات مکانیکی و گندزدایی آب استخرهای شنای سرپوشیده

دکتر محمود حسابی پدر فیزیک ایران