سّر هنر سفالگری

براي ساختن فنجان اول يك قطعه خمير را صاف كرده و بشكل مستعطيل مي بريم و كنار ميگذاريم . بعد يك قطعه خمير ديگر را پهن كرده و بشكل دايره مي بريم. اين خمير مستعطيلي شكل را روي اين خمير دايره قرار داده و بشكل يك استوانه در مي ايد . به نرمي ته اين استوانه را روي لبه خمير دايره اي مي چسبانيم و با دست مرطوب به هم جوش ميدهيم و مرتب دستها را خيس كرده وروي لبه ها مي كشيم تا همه نقاط كاملا به هم جوش بخورند. براي بلند كردن خمير از روي ميز كار از يك چاقو استفاده مي كينمي و اين كار را با احتياط انجام ميدهيم تا خمير ما صدمه نبيند. اين شي را با دست بلند مي كنيم .با يك دست نمونه كارمان را دردست گرفته و با دست مرطوب ديگر سطوح انرا مسطح مي كنيم. وقتي از كار خويش رضايت كافي را داشتيم قطعه كار را روي ميز قرار ميدهيم. براي ساختن دستگيره ، يك تكه خمير كوچك رابرداشته و بشكل گلوله اي در مياوريم . اين خمير را روي ميز كار قرار داده و با دو دست مي چرخانيد تا بشكل استوانه اي درايد. بعد سر اين استوانه را در محلي كه قرار است دسته فنجان باشد بشكل پيچي فشار ميدهيم. البته با دست ديگر بايد مراقب قطعه كارمان باشيم. بعد سر ديگر استوانه را در بخش پائين تر به همين شكل مي چسبانيم و با دست مرطوب ان را صاف مي كنيم. اگر ميخواهيم فنجانمان لبه دار شود ميتوانيم به ارامي با دست لبه فنجان را به سمت خارج برگردانيم. اگر ميخواهيم فنجانمان حالت خمره اي داشته باشد، برعكس لبه فنجان را با كمك انگشتان كمي بطرف تو مي بريم. برروي اين فنجان نيز با سكه و برگ و يا با هنر نقاشي خود ميتوانيم نقوش بسياري ترسيم كنيد.

براي تهيه كاسه نيز يك خمير دايره شكل بريده كنار ميگذاريم، بعد يك گلوله خميررا بشكل استوانه اي مثل دسته فنجان به شكل الا درست كرده و بشكل طناب دور اين دايره مي چسبانيم و با انگشت مرطوب انرا صاف ميكنيم بعد دوباره همين روش را رج به رج روي هم انجام ميدهيم و در هر دور انرا با دست مرطوب صاف ميكنيم تا ديواره كاسه درست شود. بايد دقت كرد كه رج خميرهاي استوانه اي همه بترتيب مرتب روي هم قرار گيرد. دايره اخري بايد كمي تنگ ترازدايره هاي رج هاي پائين تر باشند. بعد از اينكه شكل اوليه كاسه درست شد. سطح كار را با دست مرطوب مرتب صاف مي كنيم. بعد از اتمام شكل ساده كاسه ميتوانيم روي ان را نقاشي كنيم. يا از سطوح برجسته برگ وسكه و يا هرچيز دلخواه براي نقش زني بكار بريم.

براي ساختن سالادخوري ميتوانيم طرح مورد نظررا در روي يك مقوايي بريده كنار بگذاريم بعد خميرگلوله را روي ميز پهن نموده واين طرح مقوايي بريده شده به طور مثال طرح خورشيد، ستاره، گل، برگ ، ماهي، و يا هر شكل مورد نظر را روي اين خمير قرار داده دور ان را با چاقوي موكت بري مي بريم وخميرهاي اضافه را كنار زده و طرح مقوايي را از روي خمير برميداريم. با دست مرطوب نمونه كاررا صاف و منظم مي كنيم تا سطح سفال ما كاملا صاف صاف باشد. بعد از اتمام كار ميتواينم با دست به نمونه كارمان شكل هاي متقاوت موجي ، ورقه اي و يا حالت برخاسته و غيره بدهيم. هر قدر بيشتر تمرين كنيم، مهارت ما در شكل دادن به كارمان ساده و دلپذيرتر ميشود. ميتوانيم براي زيبا كردن كارمان از طرحهاي ابتكاري استفاده كنيم. بطور مثال گلوله هاي كوچكي را گرد كرده و دور لبه طرح كارمان مي چسبانيم و با ابزار دم دست به ان شكل هاي متفاوت مي دهيم. بعنوان مثال با استفاده از يك تور ميتوان براي ايجاد شكل هاي مشبك استفاده كرد. با استفاده از برگ و سكه ميتوانيم نقوش جديدي بيافرينيم. اگر كاغذ الگو بري داريم ميتوانيم انرا از قبل روي طرحي قرار داده و طرحي زيبا را كشيده و بعد در موقع كار با خمير ان طرح را روي خمير كارمان قرار دهيم و با چوب نك تيزي طرح روي كاغذ را روي خمير سفال فشار دهيم تا نقش هاي برجسته ايجاد شود. براي ساختن گلدان نيز از روش ساخت فنجان و يا كاسه استفاده ميكنيم. فقط ديواره گلدان بلندتر است و به گلدان در انتهاي ان ميتوانيم با دست لبه هاي موجداري بدهيم. و يا لبه انرا به شكل دلخواه درست ميكنيم. در يك نمايشگاه گلدان بسيار زيبا رسي شفافي ديدم كه مدل ان عين پاكت ميوه بود، طرح ديگر دانه اواكادو شكافته بزرگ به اندازه دو دست بود. در طرحي ديگر يك گلدان بشكل گردو شكافته ساخته شده بود. ساختن ليوان اب خوري نيز مانند فنجان ابتدايي( شكل استوانه اي) با حذف دسته است. ساختن ديس ميوه و يا جا ظرفي نيز با همين معيار مي باشد و بجاي خمير دايره اي شكل انرا بشكل بيضي مي سازيم و مي بريم. سطح ديس ميوه به نسبت بشقاب طبيعتا بايد بزرگتر گرفته شود. در مورد ساخت كاسه هاي بزرگ ميوه عين روش ساخت كاسه معمولي است كه در قبل توضيح داديم. با توجه به قوه تخيل ميتوانيم در گوشه ديس ميوه و يا كاسه بزرگ ميوه اجسامي مانند پرنده، خرگوش، يا تكه هاي برجسته ستاره، ماه و غيره بكار بريم. ابتداء اين قطعه را جدا درست كرده و با دست روي ديس ميوه مان ميچبانيم و با انگشتان مرطوب انرا صاف و براق ميكنيم.

براي ساختن كاشي كافي است كه خمير گل رس را به شكل گلوله اي دراورده و در روي ميز كار با وردنه صاف كنيم بعد انرا با چاقوي تيز موكت بري بشكل مربع ايي مي بريم و براي زيباي يكار ميتوانيم از قالب مربعي استفاده كنيم . براي اين منطور قوطي فلزي و يا پلاستيكي شيريني را دور نيانداخته و براي اين مواقع نگه ميداريم تا از ان براحتي براي قالب زني استفاده كنيم تا همه كاشي هاي ما يك شكل و منظم درايند. هر قدر لبه قوطي شما محكم و براتر باشد كاشي هاي شما نيز زيبا تر از اب در مي ايند. وقتي كه قالب را زديم دور انرا مثل كارهاي بالا با چاقوي موكت بري مي بريم تا ظريف تر و موزون تر شود. بعد روي كاشي ها را مثل سفال هاي بالا شكل هاي مورد نظر رسم مي كنيم.بعد ازخشك شدن و عبور از دور اول كوره كاشي ها را براي لعاب دادن اماده ميكنيم. انرا در لعاب هاي دلخواه فرو برده ويالعابهاي مورد نظر را روي ان مي پاشيم تا طرحهاي رنگي تخيلي با نقوش برجسته درست شوند. از اين كاشي ها براي مكانهاي مختلف منزل مانند لبه پنجره ها ، دور ديوارها، لبه طاقها ، لبه بخاري ميتوان استفاده كرد. بخشي از كاشي ها را ميتوان بشكل يك دست و ساده با رنگهاي زيبا لعاب داده و براي مكانهاي مختلف از جمله ساختن حوض و آبراه هاي ميان باغچه، لبه ديوارها، لبه ديواره باغچه در منزل استفاده كرد. اين اثار هنري را ميتوانيم بعنوان هديه به اقوام و دوستان صميمي مان كادو كنيم. البته كاشي ها بشكل بيضي ميتوان براي پلاك منزل و نوشتن ايات قراني و دعاهاي زيبا براي منزل استفاده كرد .

3. بعد از اتمام كار كارهاي اماده شده را در قفسه اي قرار ميدهيم تا خشك شوند
. بعد از چند روز كارهاي اماده شده، خشك شده را در كوره قرار ميدهيم
5. وقتي كه در كوره اين سفال ها پخته شد انها را از كوره خارج ميكنيم
6. بعد از خنك شدن با اسفنج مرطوب خاك انها را مي گيريم
7. بعد با توجه به لعابهايي كه جداگانه اماده كرده ايم، ظروف را در ان فرو برده و در روي ميز كار قرا ميدهيم تا لعالهاي اضافه خارج شوند و شكل لعابها يكنواخت باشند .
8. بعد از خشك شدن لعابها ظروف سفالي را در كوره قرار ميدهيم تا دوباره پخته شوند و شكل شيشه اي و شفاف بيايند.

9. وقتي كه سفالها پخته شدند انها را درجايي قرار ميدهيم تا خنك شوند.
با اين روش ساده ظروف دست سازبا نقوش ابتكاري و رنگ ها متنوع اماده ميشود. مزيت ظروف دست ساز با پوشش لعابي اين است كه از استحكام زيادي برخورداند و قابل شتشو هستند.اين هنر تفريحي است براي وقتهاي آزاد اعضاي خانواده ها در فصول پائيز و زمستان تا دركنار يكديگر بگويند و بخندند و كارهاي نوبراي محيط منزل خلق كنند. براي كودكان سفالگري تمريني است موثربراي تقويت سيستم حركتي دست با مغز. اين تمرينات مهارت هاي فرد را در انجام مشاغل بخصوصي مانند تعميرات ، هنر هاي دستي راحت تر مي نمايد. كودكان با فراگيري اين مهارت ها قادر خواهند بود در اينده در مشاغلي كه به انان واگذارميشود بخوبي ايفاي نقش نموده و با حوصله تمام بخصوص كارهاي فني را به انجام برسانند. ..... مولف

سّر هنر سفالگری

مطالب مشابه :

رشته سفالگری

سفالگري

نمونه سوالات مسابقات علمی و عملی رشته گرافیک مرحله کشوری

رشته هاي كاردانش

درس بيست و يکم – هنرمند – بخوانيم

نمونه سوال مکاتب نقاشی

سّر هنر سفالگری

نمونه سوالات مبانی هنرهای تجسمی