بیست و سوم فروردین ماه و روز دندانپزشکی در ایران مبارک...

پوسیدگی دندان، شایع ترین بیماری دهان و دندان در دنیاست، به طوری که بیش از ۸۵ درصد مردم در دهه های پنجم و ششم زندگی حداقل یک یا چند دندان خود را از دست داده اند و دچار اختلال در ناحیه دهان و دندان هستند، اما در کشور ما وضعیت بدتر است. آمارها می گویند وجود دندان پر شده یا پوسیده در ایران بیش از ٢ برابر متوسط جهانی است.

در واقع این آمار در ایران بیش از ٤ درصد و در کشورهای پیشرفته کمتر از ٢ درصد است. در حال حاضر پوسیدگی دندان دوازدهمین بیماری در رده سنی ۵ تا ۱۴ سال کشور است و در رده سنی ۴۵ تا ۵۰ سال بیماری بی دندانی در بین بیماری های شایع این سنین در رتبه ۱۳ قرار دارد. برای هر ۱۰۰ هزار نفر ایرانی، تعداد سال های ناتوانی به علت از دست دادن دندان ها برابر ۲۱ هزار و ۵۸۰ سال می باشد که این میزان در کشورهای توسعه یافته برابر ۱۲ هزار و ۴۶۸ سال است.

از سوی دیگر، بیماری لثه نیز دومین عارضه شایع دهان است که بخصوص از سن بلوغ به بعد آشکار می شود به طوری که در ۵۰ سالگی به بعد بیش از ۷۰ درصد جمعیت سالم کشور دچار نوعی از بیماری یا ناراحتی لثه هستند. علت اساسی ناراحتی های لثه، پلاک های دندانی است که در آن میکروب ها به صورت جرم دندان تجمع می کنند و به مرور لثه و استخوان فک را از بین می برند. تحقیقات هم نشان می دهد ٩٥ درصد ایرانیان به دلایل مختلف به بهداشت دهان و دندان اهمیت نمی دهند.

از دید کارشناسان سلامت، بهداشت سلامت دهان و دندان، سلامت یک عضو نیست بلکه سلامت کل بدن است. طبیعی است در چنین شرایطی انتظار برود خدمات دندانپزشکی تحت پوشش بیمه قرار گیرد، اما سازمان های بیمه گر و وزارت رفاه بارها اعلام کرده اند منابع کافی برای تحت پوشش گرفتن خدمات دندانپزشکی را ندارند.

● دندان پوسیده

دندان خراب را باید کشید و دور انداخت این عبارت سال هاست که از سوی مردم به عنوان یک ضرب المثل به کار می رود. هنوز هم به این ضرب المثل عمل می شود و روزانه بسیاری از دندان های قابل ترمیم در ایران به دلیل گرانی تعرفه ها، وضعیت بد اقتصادی خانواده ها و چند نرخی بودن هزینه های ترمیم کشیده می شوند.

هزینه های بالای دندانپزشکی موجب شده بسیاری از مردم نسبت به نگهداری دندان ها و ترمیم ریشه ای آن توجهی نکنند و با اوج گرفتن درد ناشی از پوسیدگی دندان با پاک کردن صورت مساله یعنی درد، برای کشیدن دندان های خود اقدام کنند. بسیاری از شهروندان به دندانپزشکی نمی روند، چون اگر بخواهند دندان های خود را ترمیم کنند باید کل درآمد یک ماه خود را تقدیم کنند. شاید ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان برای هر دندان کمتر از زحمتی که دندانپزشک برای دندان می کشد باشد، اما همین پرداخت نیز خارج از توان بسیاری از خانواده هاست.

● از دانشگاه تا سلامت

سال ۱۳۰۷ نخستین مدرسه دندانسازی در دارالفنون تاسیس شد. در سال ۱۳۱۶ با تاسیس دانشگاه تهران در محل فعلی، مدرسه طب و شعب مربوط به آن به این مکان نقل مکان کردند. در ادامه شکل گیری دندانپزشکی کشور، در سال ۱۳۲۲ شورای دانشگاه تهران اطلاق کلمه دندانپزشک را به جای طبیب دندانساز و دندانساز را به جای مکانیسین دندان پذیرفت و از سال ۱۳۲۴ گواهینامه رسمی و پروانه اشتغال به کار فارغ التحصیلان دندانپزشکی با عنوان دندانپزشک صادر شد. دوره دانشکده دانشگاه تهران تا سال ۱۳۳۰، ۴ سال و تا سال ۱۳۴۸، ۵ سال و از آن پس تاکنون ۶ سال بوده است.

در سال ۱۳۳۵ دو رشته داروسازی و دندانپزشکی که از شعب دانشکده پزشکی دانشگاه تهران بود به صورت مستقل در آمد. از سال ۱۳۳۹ عضویت پزشکان و دندانپزشکان در سازمان نظام پزشکی اجباری شد و این سازمان مرجع رسیدگی به تخلفات و شکایات درباره امور پزشکی و دندانپزشکی قرار گرفت.

سال ۱۳۴۴ در پی احداث دانشگاه ملی ایران (دانشگاه شهید بهشتی فعلی)، دانشکده دندانپزشکی این دانشگاه به عنوان دومین دانشکده دندانپزشکی کشور کار خود را با ۱۲۰ دانشجو آغاز کرد. پس از تاسیس این دانشکده دندانپزشکی به ترتیب در شهرهای مشهد، شیراز و اصفهان نیز دانشکده های دندانپزشکی دایر شد.

تا قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، تنها همین ۲ دانشکده دندانپزشکی آن هم فقط در ۵ رشته تخصصی دندانپزشکی فعال بودند. پس از انقلاب تعداد رشته های تخصصی به ۱۱ رشته رسید که هر ساله از طریق آزمون پذیرش دستیاری، تعدادی دستیار تخصصی می پذیرند. متاسفانه علی رغم این فعالیت های مثبت و با این که طی ۱۰ سال اخیر تعداد دندانپزشکان کشور به ۲ برابر افزایش یافته است، اما شاخص های بهداشت دهان و دندان تغییری نیافته و ارتقایی در آن دیده نمی شود. این امر نشان می دهد در این خصوص باید در زمینه پیشگیری، فعالیت های گسترده ای انجام شود.

نکته: سیاستگذاران باید تاملی دوباره درباره دغدغه ها و دلمشغولی های صاحبان حرف دندانپزشکی و نارضایتی مردم از بالا بودن هزینه های خدمات دندانپزشکی و پایین بودن تعهدات و حمایت های بیمه ای در قبال بیماری های دهان و دندان داشته باشند.

دکتر حصاری، دبیر اجرایی دومین کنگره اپیدمولوژی دندانپزشکی در این خصوص می گوید: علم دندانپزشکی با تاسیس نخستین مدرسه دندانسازی در ۸۳ سال قبل در کشور ایجاد شد و ما در این زمینه سابقه بسیار طولانی داریم به طوری که در ۵ سال گذشته از ۱۸ دانشکده دندانپزشکی به ۴۰ دانشکده دندانپزشکی برای آموزش دندانپزشکان رسیده ایم، ولی متاسفانه تاسیس این دانشکده ها و افزایش آنها باعث افزایش ارتقای سلامت بهداشت دهان و دندان در افراد جامعه نشده است. او تصریح می کند: در حال حاضر گسترش و افزایش دانشکده های دندانپزشکی در مقایسه با خدمات ارائه شده به آحاد افراد جامعه در حوزه سلامت بهداشت دهان و دندان همخوانی ندارد و در این خصوص باید رشته سلامت دهان و دندانپزشکی اجتماعی که نقش کلیدی در این زمینه دارد رشد و ارتقاء یابد.

● روز دندانپزشکان

تا سال ۱۳۶۲ روز ۲۴ دی یعنی سالروز تاسیس جامعه دندانپزشکی به نام روز دندانپزشکی نامگذاری شده بود. علتش نیز این بود که جامعه دندانپزشکی در چنین روزی در سال۱۳۴۱ تاسیس شد. به منظور گسترش و پیشرفت خدمات درمانی و بهداشتی دهان و دندان در مناطق محروم کشور و روستاها، مجلس شورای اسلامی در ۲۳ فروردین ۱۳۶۰ قانون تربیت بهداشت کاران دهان و دندان را تصویب کرد.

در این قانون مجلس، وزارت بهداشت و درمان را موظف کرد که داوطلبانی را برای تربیت در این دوره جذب کند و پس از دادن آموزش های لازم با مدرک فوق دیپلم، آنان را در مناطق محروم به خدمت گمارد تا از این طریق، ضمن ارائه خدمات اولیه از شیوع بیماری های دهان و دندان جلوگیری کند و اصل پیشگیری را موردنظر قرار دهند.

از آن پس و به پیشنهاد جامعه اسلامی دندانپزشکان، روز ۲۳ فروردین به عنوان روز دندانپزشکی نامگذاری شد. ۲ سال بعد یعنی در سال ۱۳۶۲، هیات دولت سالروز تصویب قانون مذکور یعنی ۲۳ فروردین ماه را به عنوان روز دندانپزشکی برگزید. هر چند همزمانی با تعطیلات نوروز و هفته سلامت باعث می شود تا حدودی این روز کمرنگ دیده شود.

این روز فرصت مناسبی است تا سیاستگذاران تاملی دوباره بر دغدغه ها و دلمشغولی های صاحبان حرف دندانپزشکی و نارضایتی مردم از بالا بودن هزینه های خدمات دندانپزشکی و پایین بودن تعهدات و حمایت های بیمه ای در قبال بیماری های دهان و دندان داشته باشند.

● شغل و دندان

حتی نوع شغل نیز در میزان سلامت دندان ها موثر است. در برخی کارخانجات که کارگران با مواد شیمیایی خاص سر و کار دارند، این مواد شیمیایی می توانند روی بافت دندان ها تاثیر بگذارند. در این شرایط استفاده از ماسک های ایمنی و پوشاندن دهان و بینی با این ماسک ها می تواند از تماس مداوم مواد با بافت دندان ها پیشگیری کند.

برخی از این مواد شیمیایی و بخارات آنها، حالت اسیدی دارند که تنفس مداوم این بخارات و تماس آنها با دندان ها می تواند باعث پوسیدگی دندان ها شود. خیاطان و نجارها نیز به نوع دیگری در معرض آسیب هستند. بسیاری از خیاط ها عادت دارند هنگام کار، سوزن ته گرد را بین دندان های جلویی فک بالا و پایین خود قرار دهند یا عادت دارند نخ را با دندان های جلویی خود ببرند نجاران نیز میخ را در بین دندان های خود قرار می دهند. این عادت شغلی ممکن است در کوتاه مدت اثری روی ساختمان دندان های افراد نداشته باشد. ولی وقتی این کار هر سال تکرار شود، آثار خود را روی بافت سخت دندان بر جای می گذارد.

کارگران شیرینی پزی ها و شکلات سازی ها نیز به شکل دیگری در معرض خطر هستند. این افراد در محیط کار خود مرتب مواد قندی که یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندانی هستند را می خورند. حتی اگر این خوراکی های شیرین را در محل کارشان بچشند، محیط دهان آنها مدام اسیدی خواهد بود. در محیط اسیدی، ساختمان معدنی دندان حل می شود، بنابراین پوسیدگی های دندانی خیلی زود در این افراد رخ می دهد.

● جای خالی آموزش

هزینه بالا یکی از علل اصلی آمار بالای پوسیدگی دندان است، اما تمام آن نیست. خرابی دندان از دیگر سو به علت فقدان اطلاعات درست در مورد بهداشت دهان و دندان در بین خانواده هاست. دیده شده که خیلی از خانواده ها درآمد مناسب و خوبی دارند و هزینه های پزشکی برای آنها مهم نیست ولی آگاهی کافی در این زمینه ندارند. در واقع هنوز فرهنگ دندانپزشکی و لزوم رعایت بهداشت دهان و دندان در جامعه جا نی .btnhtml {height:22px;background-color: #E8F1F4;background-repeat:no-repeat;background-position:center center;border: 1px solid #E8F1F4; margin: 0; padding:0px; } .btnOver {height:22px;background-color: #FFFFFF;background-repeat:no-repeat;background-position:center center; border: 1px solid #FFFFFF;margin: 0; padding:0px; } .btnDown { height: 22px; border: 1px solid buttonhighlight;background-repeat:no-repeat;margin: 0; padding:0px; background-color: buttonhighlight; } .btnNA { height: 22px; border: 1px solid buttonface;margin: 0; padding:0px; filter: alpha(opacity=25); } .cMenu { background-color: threedface; color: menutext; cursor: Default; font-family: MS Sans Serif; font-size: 8pt; padding: 2 12 2 16; }.cMenuOver { background-color: highlight; color: highlighttext; cursor: Default; font-family: MS Sans Serif; font-size: 8pt; padding: 2 12 2 16; }.cMenuDivOuter { background-color: threedface; height: 9 }.cMenuDivInner { margin: 0 4 0 4; border-width: 1; border-style: solid; border-color: threedshadow threedhighlight threedhighlight threedshadow; } فتاده است.

فقر فرهنگی و اقتصادی دو عامل مهم و اصلی تعلل و عدم مراجعه بموقع مردم به مراکز دندانپزشکی بوده که حل آن در مرحله اول مستلزم فرهنگ سازی و آموزش در سنین اولیه است. در واقع عدم توان پرداخت هزینه های دندانپزشکی از سوی شهروندان دومین علت تعلل مردم در مراجعه به مطب دندانپزشکان است.

مردم هنگامی که در سلامت به سر می برند انگیزه چندانی برای کنترل وضعیت دهان و دندان خود ندارند و فقط هنگام بیماری به این گونه مراکز مراجعه می کنند. به اعتقاد بسیار از دندانپزشکان اکثر ایرانیان بدرستی مسواک زدن را بلد نیستند. در واقع مردم ما در مسواک زدن، هم تنبلی دارند و هم ناآگاهی. تحقیقات جهانی نشان داده است که افراد جامعه در بالا بردن سلامت دهان و دندان و کنترل عوامل موثر بر آن، نقش بسزایی دارند. به همین علت است که آموزش های اجتماعی و نظارت و مراقبت از برنامه های پیشگیری می تواند در بهبود شاخص های سلامت دهان و دندان موثر باشد.

بیست و سوم فروردین ماه و روز دندانپزشکی در ایران مبارک...

مطالب مشابه :

لیست دندانپزشکان اراک

لزوم تجهیز دندانپزشکان عمومی به دانش روز

بیست و سوم فروردین ماه و روز دندانپزشکی در ایران مبارک...

پزشکان فوق تخصص خون وسرطان

در رابطه با پر کردن PASS یا CAAPID توضیحی اگه هست بدهید

شرایط و ضوابط تاسیس داروخانه ومسئول فنی بودن

معرفی یک HIS با زیر سیستم های موجود