اخبار حقوق بین المللی ماه های آگوست و سپتامبر 2009

اخبار حقوق بین المللی ماه های آگوست و سپتامبر 2009 به نقل از جامعه امریکایی حقوق بین الملل

1. قطعنامه سازمان کشورهای امریکایی در خصوص شرایط دموکراسی منتخب

کمیته قضایی کشورهای امریکایی که یک نهاد مشورتی در سازمان کشورهای امریکایی در خصوص موضوعات حقوق بین المللی است در 12 آگوست 2009 قطعنامه ای با عنوان "عناصر اساسی و مبنایی دموکراسی منتخب و ارتباط این عناصر با اقدام دسته جمعی در چارچوب منشور دموکراسی کشورهای امریکایی" به تصویب رساند. این منشور تاکید می کند که "هر کشوری حق دارد که نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی خود را بدون مداخله خارجی سازمان دهد" اما کمیته بیان می کند که این حق محدود است به این تعهد که "به عناصر اساسی دموکراسی منتخب و مؤلفه های بنیادی این مفهوم مذکور در منشور دموکراسی کشورهای امریکایی احترام بگذارد". کمیته با استناد به اعلامیه ساندیه گو مصوب آگوست 1959 به این مؤلفه دموکراسی منتخب اشاره می کند که "دموکرسی صرفا به معنای برگزاری انتخابات نیست بلکه باید اقدامی مشروع از سوی قدرت [حاکم] و در چارچوب حکومت قانون باشد".

تذکره: در سطح سازمان ملل متحد نیز سابقه استناد به نامشروع بودن انتخابات وجود دارد. زمانی که پرتغال از تیمور شرقی به عنوان کشور اداره کننده تحت فصل یازدهم منشور (استعمارگر) خارج می شود نیروهای اندونزی وارد تیمور شرقی می شوند و دولت موقت تیمور شرقی را ایجاد می کنند. این دولت موقت دست به تشکیل یک مجمع می زند که این مجمع در اولین اقدام اعلام یکپارچگی و ادغام در اندونزی را می کند. سازمان ملل مشروعیت مجمع و الحاق به اندونزی را نپذیرفت و به شناسایی پرتغال به عنوان کشور اداره کننده قانونی ادامه داد. در سطح روابط میان کشورها موارد عدم شناسایی یک حکومت به استناد نامشروع بودن زیاد است. بطور مثال تغییر حکومت در بلاروس با آمدن لوکاشنکا توسط امریکا متقلبانه معرفی شد و همچنین سازمان امنیت و همکاری در اروپا (OSCE) نیز این انتخابات را ناعادلانه و مستبدانه معرفی کرد و شائبه لغو شناسایی حکومت جدید بلاروس قویاً مطرح گردید.

2. قواعد نهاد ثبت خسارات سازمان ملل متحد (UNRoD) ناظر بر ثبت دعاوی

نهاد ثبت خسارات سازمان ملل متحد که در پی ساخت دیوار حائل در سرزمین های اشغالی ایجاد شد یک نهاد فرعی مجمع عمومی سازمان ملل است که پس از صدور حکم مشورتی دیوان در سال 2004 در خصوص پیامدهای حقوقی ساخت دیوار حائل در سرزمین های اشغالی شروع به کار کرد با این وظیفه که ادعاهای "خسارات وارده بر اشخاص حقیقی و حقوقی ناشی از ساخت دیوار حائل در سرزمین های اشغالی" را جمع آوری کند. این نهاد به تازگی قواعد چگونگی ثبت این دعاوی را منتشر کرده است. UNRoD مقرر نمود که "ثبت دعاوی در این نهاد باید طبق معیارهای مورد پذیرش هیأت [که شامل سه کارشناس بین المللی منصوب از سوی دبیرکل سازمان ملل است] باشد". این مقرره یافته های نظر مشورتی دیوان، اصول کلی حقوق بین الملل و اصول آئین دادرسی حقوقی را به عنوان "اصول راهنما" برای هیأت کارشناسی معرفی می کند. طبق این مقرره "اشخاص حقیقی و حقوقی که از ساخت دیوار حائل در سرزمین های اشغالی و شرق بیت المقدس دچار خسارات مادی شده اند حق طرح دعوا دارند" همچنین "تشکیلات خودگردان به نیابت از نهادهای عمومی فلسطینی حق طرح دعوا در این موارد را دارد".

3. مرکز بین المللی برای حل و فصل اختلافات سرمایه گذاری (ایکسید)

آرژانتن از ایکسید درخواست کرده بود که رای صادره از این نهاد در قضیه شرکت آزوریکس (Azurix) علیه آرژانتین را باطل نماید به دلایلی چون تجاوز ایکسید از اختیاراتش، فقدان ارائه دلیل در حکم نهایی و تشکیل ناقص این مرجع. شرکت آزوریکس که در آرژانتین سرمایه گذاری کرده بود در سال 2001 با طرح این ادعا که آرژانتین برخی از تعهدات مذکور در موافقتنامه دوجانبه تشویق و حمایت از سرمایه گذاری با امریکا را نقض کرده است خواستار رجوع به داوری شد. این شرکت ادعا کرد آرژانتین دست به مصادره اموال این شرکت زده است. در 14 ژولای 2005 ایکسید اعلام نمود که آرژانتین تعهد به رفتار منصفانه و برابر مذکور در آن موافقتنامه را نسبت به شرکت آزوریکس نقض کرده است، تعهد خود را نسبت به حمایت از سرمایه این شرکت نقض کرده و با اتخاذ تدابیر خودسرانه (arbitrary) موافقتنامه مذکور را نقض کرده است. ایکسید با احتساب منافع از دست رفته شرکت، آرژانتین را محکوم به پرداخت 165240753 دلار نمود و طرفین را ملزم به پرداخت هزینه های رسیدگی و مشورت در ایکسید نمود. این مرجع درخواست تجدید نظر آرژانتین را مبنی بر ابطال این رای نپذیرفت.

4. رای مرجع حل و فصل اختلافات سازمان تجارت جهانی در خصوص کتان های بالادست: امریکا علیه برزیل

این دعوا در سال 2002 زمانی آغاز شد که برزیل به سازمان تجارت جهانی شکایت برد که یارانه های امریکا به کشاورزان کتان کار خود موجب نقض قواعد این سازمان شده است. مرجع حل اختلاف این سازمان رای داد که کمک های امریکا ناقض قواعد سازمان است که این رای در سال 2005 توسط نهاد تجدید نظر مرجع تایید شد و به امریکا توصیه نمود که قوانین خود را در مطابقت با قواعد سازمان اصلاح نماید. با عدم کرنش امریکا به این توصیه مجددا برزیل به مرجع رجوع می نماید که این مرجع به مغایر بودن قوانین امریکا در این زمینه مجددا صحه می گذارد. برزیل خواهان توسل به اقدام متقابل (countermesure) در این حوزه می شود. با اعتراض امریکا هر دو کشور به مرجع مجددا رجوع می کنند. امریکا هم در خصوص میزان این اقدام متقابل اعتراض داشت و هم در خصوص اینکه برزیل مقررات شکلی لازم را برای اتخاذ افدام متقابل رعایت نکرده و لذا مستحق اقدام متقابل نیست. نهاد داوری در مرجع حل اختلاف سازمان تجارت جهانی به بررسی این دو درخواست به طور موازی پرداخت. این نهاد بیان داشت که "برزیل حق دارد مجوز اقدام متقابل را از مرجع حل اختلافات اسن سازمان دریافت نماید تا امتیازات و دیگر تعدات ناشی از ضمیمه اول گات را تا میزان 147300000دلار در هر سال به حالت تعلیق در آورد". همچنین برزیل می تواند درخواست نماید تا تعهدات ناشی از گتس و تریپس را نیز به حالت تعلیق در آورد.

تذکره: تحریم های دوجانبه در چارچوب سازمان تجارت جهانی که به اقدام متقابل نامیده می شود از وظایف سازمان نیست و برخلاف صندوق بین المللی پول که سازمان اقتدار اعمال تحریم در موارد نقض قواعد سازمان را دارد در سازمان تجارت جهانی این خود کشورها هستند که پس از دریافت مجو تحریم از مرجع حل اختلاف امکان اقدام متقابل را علیه دولت خاطی دارند.

اخبار حقوق بین المللی ماه های آگوست و سپتامبر 2009

مطالب مشابه :

معرفی کتاب: حقوق بین‌الملل از نظریه تا عمل

چهارمين دوره مسابقات ملي شبيه سازي جلسات محاكمه ديوان بين المللي كيفري

سومين دوره مسابقات ملي شبيه سازي جلسات محاكمه ديوان بين المللي كيفري

مناسبات حقوقی دیوان بین المللی کیفری و سازمان ملل متحد

دوره آموزشی «مذاکرات تجاری بین المللی»

اخبار حقوق بین المللی ماه های آگوست و سپتامبر 2009

سرکوب دزدی دریایی در سومالی و حقوق بین الملل

برخی ابعاد حقوق بین المللی حوادث بالکان در سالهای 1991 تا 2009