نكات آغاز سخنراني
قيصر امين پور.
نكات آغاز سخنراني
59 سخنراني خود را با نام و حمد خدا و درود و سلام بر پيامبر محبوب خدا صلياللهعليهوآله و خاندان او و بويژه امام زمان عليهمالسلام و نفرين بر دشمنانِ آنان آغاز كنيد. مثلاً چنين بگوييد: «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيم، اَلحَمدُلِلّهِ رَبِّ العالَمين، ثُمَّ الصَّلوةُ وَ السَّلامُ عَلي سَيِّدِنا و نَبِيِّنا أَبِي القاسِمِ مُحَمَّد و عَلي أَهلِ بَيتِهِ الطَّيِّبينَ الطّاهِرين سِيَّما بَقِيَّةِ اللّهِ فِي الأَرَضين و لَعنَةُاللّهِ عَلي أَعدآئِهِم أَجمَعين مِنَ الـءآنَ إِلي قِيامِ يَومِ الدّين».
60 ميتوانيد پس از يادكرد نام و ستايش خدا و درود بر پيامبر صلياللهعليهوآله و خاندان او عليهمالسلام ، آيه و يا حديث و يا شعري را كه با محتواي سخن شما ارتباط و تناسب دارد، در آغاز سخنراني خود بخوانيد. مثلاً اگر موضوع و محتواي سخنتان درباره «دعا» است، ميتوانيد اين آيه را بخوانيد: «و قالَ رَبُّكُم اُدْعوني أَستَجِب لَكُم... پروردگارتان گفت: شما بخوانيد مرا، من هم اجابت ميكنم شما را».
61 شايسته است كه در آغاز سخنرانيتان، موضوع و طرح و چارچوب بحث و سخن خود را براي شنوندگان بيان كنيد. مثلاً چنين بگوييد: «بحث امروز ما درباره اخلاص است كه عنوانهاي آن عبارتند از: تعريف اخلاص، ارزش و اهميت اخلاص، آثار و فوايد اخلاص، اقسام اخلاص، مراحل اخلاص، ويژگيهاي مخلصان و...».
62 گاهي با خواندن يك يا چند بيت زيباي شعر در آغاز سخنراني تان، ميتوانيد جذابيت خاصي به سخنراني خود بدهيد. مثلاً اگر در مجلسي براي «جانبازان» و «خانواده»هاي آنان سخن ميگوييد، ميتوانيد زبان حال آنان را اين گونه بازگو كنيد:
اگر داغ دل بود ما ديدهايماگر دلْ دليل است آوردهايم
اگر خون دل بود ما خوردهايماگر داغْ شرط است ما بُردهايم1
63 براي آغاز سخنراني خود، عبارات و جملات مناسب و زيبايي انتخاب كنيد. مثلاً چنانچه موضوع سخنراني شما درباره «شهادت» است، ميتوانيد اين جمله را بگوييد: «خون جامه را ناپاك، اما جامعه را پاك ميكند.»
64 گاهي بيان يك داستان جالب و زيبا در آغاز سخنراني، بسيار مؤثر خواهد بود و جلب توجه خواهد نمود. به طور نمونه، چنانچه موضوع سخنراني شما «استفاده از روش غير مستقيم در تعليم و تربيت» است، ميتوانيد داستان وضو گرفتن امام حسن و امام حسين عليهماالسلام را، در حضور پيرمردي كه اشتباه وضو ميگرفت، بيان كنيد.
65 گاهي ميتوانيد سخنراني خود را با طرح يك سؤال آغاز نماييد تا هم توجه شنوندگان را به سخنان خود جلب كنيد و هم آنان را در سخنرانيتان شريك سازيد. مثلاً چنانچه موضوع سخنراني شما درباره «توبه» است، ميتوانيد در آغاز آن، اين سؤال را مطرح نماييد: «توبه و شرايط آن چيست و آيا توبه در آخر عمر پذيرفته ميشود يا نه؟»
66 در ابتداي سخنراني خود، ارزش و اهميت موضوع سخنرانيتان را براي شنوندگان خويش بيان كنيد تا به آن علاقهمند شوند و به سخنان شما تا پايان سخنرانيتان گوش فرا دهند. به طور مثال، چنانچه موضوع سخنراني شما درباره «تقوا» است، در آغاز سخنراني خود، به ارزش و اهميت «تقوا» از نظر قرآن، از نظر معصومان عليهمالسلام ، از ديدگاه حضرت امام خميني رحمهالله و مقام معظّم رهبري ـ مدّظلّه العالي ـ و علماء و دانشمندان بپردازيد.
67 سعي كنيد در همان آغاز، بر مجلس سخنرانيتان مسلط شويد. گاه با خواستن يك يا چند صلوات از جمعيت شنوندگان، ميتوانيد اين كار را انجام دهيد.
68 گاهي در آغاز برخي از سخنرانيها خوشامدگويي به شنوندگان لازم است. به طور نمونه، ميتوانيد چنين بگوييد: «به همه حُضاري كه به اين مجلس تشريف آوردهاند، عرض سلام و خوشامدگويي دارم. اميدوارم ثوابي از اين مجلس، در پرونده اعمال ما و شما ثبت و ضبط شود.»
69 بايد در كيفيت و كميّت مقدمه سخنراني خود دقت نماييد. مثلاً كميّت مقدمه سخنرانيتان نبايد آن قدر طولاني شود كه فرصت چنداني براي بيان اصل سخنرانيتان باقي نماند.
70 همه قواي خود را در مقدمه سخنرانيتان به كار نبريد، بلكه براي بقيه سخنراني خود نيز ذخيره نگاه داريد. از اينرو، در مقدمه سخنراني خويش بايد از حدّت و حرارت به خرج دادن خودداري كنيد تا براي ادامه سخنراني تان، با خستگي روبه رو نشويد و حنجره شما توانايي سخن گفتن را نيز داشته باشد.
71 در آغاز سخنراني، از مطالبي كه مورد قبول و توافق ميان شما و شنوندگانتان است، استفاده كنيد تا آنان، در همان آغاز، نسبت به شما و محتواي سخنرانيتان علاقهمند شوند و موضعگيريِ منفي نكنند. مثلاً اگر براي كساني سخن ميگوييد كه «ولايت فقيه» را قبول دارند، اما درباره «حدود و اختيارات وليّ فقيه» سؤالات و شبهاتي دارند، شما در آغاز سخنان خود، از «ارزش و اهميت ولايت فقيه» و سپس از «آثار و فوايد ولايت فقيه» و آن گاه از «شرايط وليّ فقيه» و در پايان سخنانتان، از «حدود و اختيارات وليّ فقيه» سخن بگوييد.
نكات هنگام سخنراني
72 در جايي بايستيد يا بنشينيد كه شنوندگان، شما را ببينند و صدايتان را بشنوند تا با استفاده از روش سمعي ـ بصري، بر شنوندگانِ خويش تأثير بگذاريد. مثلاً مواظب باشيد پشت تابلو يا نوشته و يا دسته گُلي كه روي ميز و تريبون سخنرانيتان گذاشتهاند، قرار نگيريد و پنهان نشويد.
73 در صورت امكان، ميكروفون را به دست نگيريد و آن را در جاي مناسبي ثابت نگه داريد تا با آسودگي خاطر، سخنراني كنيد.
74 مواظب باشيد كه با جيبهاي برآمده و يا پُر از كاغذهاي يادداشت، سخنراني نكنيد. اين امر ممكن است كه يا توجه شنوندگان را به سوي خود جلب نمايد و يا مورد تمسخر ذهني آنان شود.
75 ميتوانيد يادداشتهاي سخنرانيتان را همراه خود داشته باشيد، ولي آنها را به گونهاي كنار ميز يا تريبونِ سخنراني خود بگذاريد كه در معرض ديد مخاطبانتان قرار نگيرند.
76 اگر يكي از شخصيتها يا بزرگان، به مجلس سخنراني شما وارد شدند و توجه شنوندگان را به سوي خود جلب كردند، مواظب باشيد كه اختيار مديريت مجلس را از دست ندهيد و در صورت لزوم، احترام لازم را به ايشان بگذاريد. مثلاً ميتوانيد از شنوندگان خود بخواهيد كه يك صلوات بفرستند.
77 اگر در بين سخنرانيتان نوشتهاي به دست شما دادند، سعي كنيد بدون مكث و وقفه در سخن گفتن، آن را براي خود بخوانيد و چنانچه بايد درباره آن سخني بگوييد و يا توضيحي بدهيد، در همان هنگام و يا در فرصتي كه مناسبتر است، اين كار را انجام دهيد.
78 چنانچه شخصي در ميان سخنراني، از شما سؤالي كرد، در صورت امكان و ضرورت و با در اختيارگرفتن مديريت جلسه، آن سؤال را پاسخ دهيد و در غير اين صورت، به آن شخص بگوييد كه پس از سخنراني، پاسخ سؤالش را خواهيد داد.
79 اگر هنگام سخنراني، مطلب بعديِ خود را فراموش كرديد، مطلب قبلي آن را تكرار كنيد و براي شنوندگانتان شرح دهيد و ضمن اين كار، به جستجوي مطلب بعدي در ذهن خود بپردازيد تا آن را به ياد آوريد. اين امر در خواندن مصراعها و يا بيتهاي بعديِ يك شعر، فراوان پيش ميآيد.
80 اگر در محل سخنراني شما يا بيرون از آن، اتفاقي افتاد، آن را به گونهاي با سخنرانيتان ارتباط دهيد يا در حل آن بكوشيد و يا حواس شنوندگان را به سوي سخنان خود جلب كنيد. مثلاً چنانچه صداي رعد و برق، توجه شنوندگان را به سوي خود جلب كرد، ميتوانيد چنين بگوييد: «اميدواريم لطف الهي شامل حال ما شود و اين رعد و برق، به باران رحمت الهي تبديل گردد و كشاورزان ما را نيز خوشحال كند.»
81 جز در موارد ضرورت، سعي كنيد از كلمه «من» كمتر استفاده نماييد و به جاي آن، كلمه «ما» را به كار گيريد تا بر تكبر و خود بزرگ بيني شما حمل نشود و سخنانتان را كمتأثير و يا بيتأثير نكند. به طور نمونه، به جاي اينكه بگوييد: «من با فساد اخلاقي در اين منطقه مبارزه خواهم كرد»، بگوييد: «ما با فساد اخلاقي در اين منطقه مبارزه خواهيم كرد.»
82 گاهي نگاه كردن به ساعت از سوي شنوندگان و جا به جا شدن آنان در جاي خود و بستن دفتر و كتابهايشان با صداي بلند، نشان دهنده خستگي آنان است. پس، يا با ايجاد تنوع در سخنانتان، خستگيشان را برطرف نماييد و يا اصلاً بهتر است به سخنان خود ادامه ندهيد و سخنرانيتان را به پايان بريد.
مواد سخنراني
83 براي سخنراني خود، مواد و مصالح لازم را تهيه و پيريزي كنيد تا سخن شما از استحكام بيشتري برخوردار گردد. مواد مورد استفاده در سخنراني ميتواند از اين مواد باشد:
ü آيات؛
ü روايات؛
ü اصول منطقي و قواعد عقلي؛
ü قوانين علمي و تجربي؛
ü خاطرات و داستانها؛
ü اشعار؛
ü تمثيلات؛
ü ضرب المثلها؛
ü سخنان بزرگان دين و دانش؛
ü لطايف و ظرايف؛
ü آمار و اخبار.
84 دقت كنيد آيات، روايات، اصول عقلي، قوانين علمي، اشعار، داستانها و مانند آن را كه در سخنرانيتان مورد استفاده قرار ميدهيد، با موضوع و محتواي سخنراني شما موافقت داشته و متناسب باشند.
85 مواظب باشيد اشعاري را كه در سخنرانيتان ميخوانيد، از نظر محتوا، چينش، وزن، قافيه، تلفظ، سراينده و مانند آن صحيح باشند. مثلاً شعرِ:
«دلِ من در پي يك واژه بيخاتمه بود اولين واژه كه آمد به نظر، فاطمه بود» گرچه زيباست، صحيح نيست؛ زيرا «واژگان بيخاتمه»اي وجود ندارد تا نخستين آنها حضرت فاطمه عليهاالسلام باشند. يا شعرِ
«چون كه با كودك سر و كارت فُتاد
پس زبان كودكي بايد گشاد»
از «سعدي» نيست، بلكه از «مولوي» و چينش آن بدين صورت است:
(چون كه با كودك سر و كارم فُتاد
هم زبان كودكان بايد گشاد)
يا شعرِ
«رُخَش لعل باد و دلش شاد باد
هميشه جهان را جهاندار باد»
از نظر قافيه، صحيح نيست؛ زيرا پس از ناديده گرفتن «رديف» شعر كه كلمه «باد» است، دو كلمه «شاد» و «جهاندار» همقافيه نيستند. يا اگر دو كلمه «صاحبْ خبر» در شعر زيرين را به صورتِ «صاحبِ خبر» تلفظ كنيد، شعر از نظر وزن با اِشكال رو به رو خواهد شد:
«اي بيخبر بكوش كه صاحب خبر شوي تا راهرو نباشي كِي راهبر شوي؟».
86 داستانهاي مطرح شده در سخنراني بايد از نظر محتوا، درست و از نظر مدرك و مأخذ، معتبر باشند. به طور نمونه، داستان «جزيره خَضراء: محل زندگاني امام زمان عليهالسلام » به آن گونهاي كه در برخي از كتابها نقل شده، طبق نظرشماري از بزرگان و محققان، هم از نظر محتوا مخدوش است و هم از نظر مأخذ نامعتبر است.
87 بكوشيد داستاني را كه در سخنرانيتان نقل ميكنيد، آن قدر طولاني نباشد تا قسمت عمده سخنانتان را دربر گيرد؛ بلكه داستان نقل شده را به صورت مختصر و مفيد و به دور از حَشو و زوائد نقل نماييد.
88 از داستانهايي استفاده كنيد كه جالب، تازه، نكته دار و انگيزه برانگيز باشند، به گونهاي كه شنونده همواره در پي آن باشد تا دنباله داستان را بشنود و فرجام آن را بداند.
89 داستانهايي را كه در سخنراني نقل ميكنيد، گاهي از سه مرحله و قسمت «مقدمه»، «اوج» و «فرود» تشكيل ميشود. توجه به اين نكته و رعايت آن در سخنراني شايسته است.
90 اگر آمار و اخباري را در سخنراني خود مطرح ميكنيد، توجه داشته باشيد كه صحيح و دقيق و معتبر باشند. و چنانچه از لطيفهها و مطايبههايي در سخنان خويش استفاده مينماييد، مواظب باشيد كه ركيك و سخيف و مستهجن نباشند.
91 از ضرب المثلهايي استفاده نماييد كه اغلب مخاطبانتان با معنا و كاربرد آن آشنا باشند. مثلاً ميخواهيد بگوييد كه مقصود و مراد ما در كنارمان است و ما از آن بيخبريم، بگوييد: «آب در كوزه و ما تشنهلبان ميگرديم»، تا اغلب و يا همه شنوندگان شما از اين ضربالمثلي كه به كار گرفتهايد، مقصود و مراد شما را دريابند.
مطالب مشابه :
نكات آغاز سخنراني
64 گاهي بيان يك داستان جالب و زيبا در آغاز سخنراني 83 براي سخنراني خود آخرین مطالب.
چگونه يك سخنراني ماندگار ايراد كنيم؟
به خاطر داشته باشید آمادگي براي چنين سخنرانيهايي به محض شروع سخنراني به مطالب. آبان
سخنوري و آداب سخنراني
در وصف و فوايد خوب سخن گفتن و بيان كلام زيبا شروع سخنراني از براي ايراد سخنراني
فنون سخنرانی
اين نوع ساختار براي سخنراني هاي غير رسمي مناسب است و زماني بكار مي رود كه همه اعضا از موضوع
سه داستان استیو جابز در سخنرانی دانشگاه استنفورد
عکس و مطالب من بعد از شش ماه از شروع تمام پوسترهاي دانشگاه با خط بسيار زيبا
درس اصول سخنوري (جزوه نهايي)
سپس او را براي سخنراني دعوت سعي كنيد سخنراني خود را زيبا و از شروع سخنراني
متن سخنراني دکتر ادهم ضرغام :
گروه آموزش نقاشي و مجسمه سازي دانشکده هنرهاي تجسمي پرديس هنرهاي زيبا براي تحوّل شروع
داستان تکان دهنده ی نماز یک دختر بچه
اين کتاب اولين بار در سال 1365 مشتمل بر سيزده سخنراني شروع کرد وسط مطالب براي ( ايران زيبا
برچسب :
مطالب زيبا براي شروع سخنراني