بافت در هنر تجسمی
بافت:
بافت یکی دیگر از عناصر هنرهای تجسمی است که معمولا آن را تنها با حس لامسه در ارتباط می دانند، در حالیکه اهمیت آن، بیشتر در ارتباط با نیروی خاص و استعداد اکتسابی قوه ی بینایی است که در اثر تجربه به دست می آید.
اگر این عنصر از طریق هر دو حس یعنی لامسه و بینایی تواما تجربه و شناخته شود، ابعاد وسیع تری از مفاهیم را قابل درک می کند.مواد صاف و نرم، زبر و خشن، براق و کدر، مانند چوب، شیشه، پنبه، سنگ، کاغذ و...
چیزی که ما از دوران کودکی بوسیله ی حس لامسه درک می کنیم برای ما ایجاد سابقه ی ذهنی در مورد بافت های گوناگون می کند، به طوری که با نگاه به بافت فورا زبری و نرمی آن را حس می کنیم! عنصری که به کار گیری آن در یک ترکیب بندی می تواند تاثیرات بی نظیری بر دید مخاطب داشته باشد.
انواع بافت
الف) بافت لامسه‌اي
چگونگي روية سطحي پديده‌هاي سه‌بعدي، به وسيله حس لامسه، دريافت مي‌شود. بافت لامسه‌اي، بستگي به ساختمان دروني اجسام و چگونگي به وجود آمدن آنها دارد. حس لامسه، تفاوت بافت كاغذ سمباده و سطح شيشه را، با دست كشيدن بر آنها، معين مي‌كند؛ اگرچه از لحاظ بصري نيز تفاوت اين دو بافت قابل تشخيص است زيرا تجربة قبلي از طريق حسّ لامسه، به چشم ما امكان مي‌دهد تا بافتها را از يكديگر تمييز دهيم.
ب) بافت بصري
بافت بصري، ويژة سطوح دوبعدي است و فقط از طريق چشم، مي‌توان آنها را شناخت، اگرچه گاهي نيز با حس لامسه مي‌توان آنها را از يكديگر تمييز داد. هنرمندان نقاش با كاربرد رنگهاي مختلف در سطح بوم و ايجاد سايه‌روشن و كاربرد تكنيكهاي ويژه، بافتهايي را مي‌آفرينند كه از لحاظ بصري طبيعي، جلوه مي‌كنند و اين واقعي بودن بافتها، فقط از طريق ديدن، نه لمس كردن، قابل درك است و يا هنرمندان گرافيست از طريق طراحي و روشهاي گوناگون چاپ، بر روي كاغذ، پارچه و… بافتهاي بصري متنوعي ايجاد مي‌كنند. 1
روشهاي ايجاد بافتهاي بصري
هنرمندان هنرهاي تجسمي، با كمك از تكنيكهاي گوناگون، بافتهاي بصري مختلفي مي‌آفرينند. ويژگيهاي اين بافتها، به چگونگي ذهن و انديشه و تجربيات بصري هنرمند، ارتباط دارد. ايجاد بافتهاي بصري، روشهاي مختلفي دارد كه به مهم‌ترين آنها اشاره مي‌كنيم:
1. طراحي و نقاشي: ساده‌ترين روش ايجاد بافتهاي بصري، طراحي خطهاي ريتميك در حركتهاي مختلف و نقشهاي متفاوت است. بافتهاي اتفاقي را مي‌توان از طريق كشيدن خطهاي آزاد و سريع و نيز، ضربه‌هاي قلم‌مو به صورت آزاد روي بوم نقاشي، به وجود آورد.
2. چاپ اشياء (مونو پرينت ـ Mono Print) و برگردان بافت: بعضي اشياء، داراي سطوحي زبر و خشن و يا بافتهاي ديگري هستند كه مي‌توان آنها را با مركب آغشت و بر سطح كاغذ، چاپ كرد و از اين راه به بافتهاي بصري اتفاقي و تصادفي جالبي، دست يافت.
3. خراشيدن: صفحه‌اي از مقواي گلاسه را با مركب سياه و يا هر رنگ ديگري، مي‌پوشانيم، سپس با وسايل نوك‌تيزي بر سطح آن خراشهايي به وجود مي‌آوريم. در اين مورد، ايجاد بافتهاي بصري زيبا، بستگي به نوع اجرا و كيفيت طرح ذهني هنرمند دارد.»2
4. پاستل روغني و اُتو: پاستل روغني را با رنگهاي مختلف دلخواه، با تيغ مي‌تراشيم و روي صفحه‌اي از كاغذ سفيد مي‌ريزيم، سپس كاغذ سفيد ديگري را روي آن قرار مي‌دهيم و اتوي گرم را چند ثانيه، روي آن مي‌كشيم. بر اثر آب شدن و مخلوط شدن پاستلهاي روغني، بافتهاي بصري بسيار زيباي اتفاقي به وجود مي‌آيد.
5. رنگ روغني و آب: در يك سطح كوچك، مقداري آب مي‌ريزيم و روي آن رنگهاي روغني گوناگوني (رنگهاي قوطي، ويژه رنگ‌كاري در و پنجره ساختمانها) اضافه مي‌كنيم و با وسيله‌اي، آب را خوب به هم مي‌زنيم. سپس كاغذهاي مختلف را داخل آب مي‌كنيم و به سرعت، بيرون مي‌كشيم. با اين روش بافتها و نقشهاي چشم‌نواز و زيبايي ايجاد مي‌شود.
6. آبرنگ و آب مركب: سطح كاغذ مخصوص آبرنگ و يا كاغذهاي طراحي ضخيم را با قلم‌مو و يا قطعه‌اي اسفنج، خيس مي‌كنيم، سپس مركب سياه يا هر رنگ دلخواه ديگري را، با قلم‌مو و بر سطح كاغذ مرطوب مي‌كشيم. رنگها به طور زيبايي بر سطح كاغذ پخش و بافتهاي بصري خوبي ايجاد مي‌شود. موفقيت در ايجاد اين بافتها، بستگي به مداومت و تمرين دارد.»3
روشهاي مذكور گرچه هر كدام در خصوص هنر به خصوصي به كار مي‌رود، اما بايد دانست از آنجا كه تئاتر ما در هنرهاست طراحي و صحنه تئاتر نيز، با بهره‌گيري از كلية هنرهاي تجسمي نمود پيدا مي‌كند. مثلاً در مورد ايجاد بافت بصري در طراحي صحنه، بيشتر بافتها ساختگي و از نوع بصري است چون آسان‌تر و در زمان كمتري به دست مي‌آيد و هم مقرون به صرفه است. يك طراح مي‌تواند با استفاده از م‍ِل و چسب چوب روي يك تكه فيبر، با ايجاد بافتهاي مورد نظر خود، با اشياء نوك‌تيز (چاقو، چنگال و…) و اسپري مسي، بافت مس را، براي مخاطب نمودار كند در صورتي كه اگر مي‌خواست همان نقشهاي مورد نظر را روي ورق مسي ايجاد كند نه تنها متحمل وقت و هزينه بالايي مي‌شد بلكه كار او نيز مشكل‌تر انجام مي‌شد. بنابراين يكي از عمده‌ترين مسائلي كه يك طراح بايد بر آن اشراف داشته باشد شناخت موادي است كه بافتهاي مختلف را مي‌توان با آنها به وجود آورد، چرا كه بافت، آن هم از نوع بصري، همان حالت را در مخاطب ايجاد مي‌كند. به طور مثال؛ بافتهاي خشن و زبر، حس خشونت را در تماشاگر تقويت و يا بافتهاي نرم و لطيف، حس بسيار ملايم و نرمي را در مخاطب ايجاد مي‌كند. او اين احساس را پيدا مي‌كند بدون آنكه بداند اين حس از كجا ناشي شده است. او با احساس رضايت از ديدن اين نوع بافتها، لذت مي‌برد؛ اما نمي‌داند چرا. در واقع اين طراح است كه مي‌داند چگونه با بافتهاي مختلف، تأثيرات مختلفي را در تماشاگر به وجود آورده است.
مطالب مشابه :
تکنیک های تصویر سازی
مونو پرينت . مواد و ابزار لازم:شيشه، رنگ، كاغذ كاهي، پارچه، مداد و قلم مو، كاغذچاپ، شيشه يا
بافت در هنر تجسمی
(مونو پرينت ـ Mono Print) و برگردان بافت: بعضي اشياء، داراي سطوحي زبر و خشن و يا بافتهاي
انواع بافت
(مونو پرينت ـ Mono Print) و برگردان بافت: بعضي اشياء، داراي سطوحي زبر و خشن و يا بافتهاي
چاپ دستی مهجور مانده است
وقتی نمايشگاه پرينت و چاپ دستی می‌گذاريد، بايد كليشه اصلا كارهاي مونو پرينت نبايد به
معرفي، شاخت و نحوه كار با وسائل و مواد مورد نياز تصوير‌سازي
4- 1- مونو پرينت مواد و ابزار لازم:شيشه، رنگ، كاغذ كاهي، پارچه، مداد و قلم مو، كاغذ چاپ، شيشه
اموزشی چند از تكنيك هاي تصوير سازي
4- 1- مونو پرينت مواد و ابزار لازم:شيشه، رنگ، كاغذ كاهي، پارچه، مداد و قلم مو، كاغذ چاپ، شيشه
تصویر سازی
4- 1- مونو پرينت مواد و ابزار لازم:شيشه، رنگ، كاغذ كاهي، پارچه، مداد و قلم مو، كاغذچاپ، شيشه
طراح صحنه، تئاتر، تماشاگر
(مونو پرينت ـ Mono Print) و برگردان بافت: بعضي اشياء، داراي سطوحي زبر و خشن و يا بافتهاي
برچسب :
مونو پرينت