اصلاح سبک زندگی به روش اهل بیت(علیهم السلام- اولین مقاله که درسبک زندگی ارائه شد

یکی از روشها ی مهم اصلاح سبک زندگی که در اقتصاد مقاومتی نیز می تواند نظریه موثر باشد الگوگیری از زندگی پیامبر(ص) واهل بیت طاهرین(ع) اوست :« لقدکان لکم فی رسول الله اسوه حسنه...» مردم اگر می خواهید زندگی شما با معیارهای الهی هماهنگ شود زندگی این پیامبر برای شما سرمشق باشد او پیشرو زندگی برتر است از او پیروی کنید، وقتی امیر مومنان در نهایت خضوع با دراختیار داشتن منابع مالی سرشار به پاییین ترین حد برای زندگی خود پرداخته وساده ترین خوراک هارا می خورد، علت اصلی وحکمت این روش را ایجاد امنیت روحی درمردم وفقرا ومحرومین بیان می فرماید، وبه فرزندانش توصیه می کند لباسهای تجملی وگران بهاء درشرایط زندگی آنروز نپوشند، نان خشک را با زانو می شکست ومی خورد دو خورشت همزمان نخورد، اینها همه در زمان حکومت حضرت است، این رویکرد نشان می دهد حاکم به نسبت باید زندگی ساده وسبک اداره ی زندگی ساده را به مردم نشان دهد، این تمرین ریاضت اطمینان بخش است برای مردم، اما اگر مسئولان به دنبال جمع مال باشند این مسئله فرهنگ شده وآشفتگی اقتصادی را درپی خواهد داشت، با این شیوه اقتصاد مقاومتی نیز تحقق می یابد چون مسئولین بهترین عضو جامعه هستند که در حفظ تعادل اقتصادی با روش میانه روی در مصرف وسبک زندگی می توانند موثر باشند، پرهیز از اصراف وتبذیر اگر درزندگی نخبگان عملی شود به راحتی در جامعه تسری شده وبه فرهنگ تبدیل خواهد شد،

تغییر سبک زندگی در تغذیه وزمینه سازی اقتصاد مقاومتی با الهام از اندیشه های ناب امام رضا (ع) :
امام رضا (ع) در دوره ای می زیست که محدودیت های سختی برای حضرت وجود داشت بیشتر امامان اینگونه بودند از اینروی بسیاری از محورهای سبک زندگی آنان برای ما پوشیده است، فرض کنید دانشمندی در یک شهر زندگی می کند که در محاصره ماموران حکومت است، ارتباط او با مردم محدود است در این فضا زندگی او برای مردم ناشناخته خواهد بود، رفتار و سیره ی او گفتارش به گوش مردم نخواهد رسید و در این غربت به درود حیات خواهد گفت، ائمه، اینگونه بوده اند اندک روایات و گزارشات که از سیره ی آنان دردست است که باید غنیمت شمرده شده و برای اصلاح سبک زندگی و نجات از سبک زندگی بیگانگان به این معادن علم روی آورده و سبک زندگی خود را از تغذیه و پوشش و مسکن و رفتار باهمسا یگان و همنوعان و سبک و تجارت، و رفتار با خانواده و سبک تعلیم وتعلم و ارائه خدمات علمی و دینی به جهت سبک زندگی اهل بیت تغییر دهیم

.
امام رضا (ع)درباره ی تغذیه و بهداشت به اصولی تاکید دارد که اگر ملتزم و عامل وپای بند به آنها باشیم سبک زندگیمان بی گمان هویتی الهی خواهد یافت، از طرفی برای تحقق آرمان بزرگ اقتصاد مقاومتی کمک شایانی خواهد بود، چون مهمترین انگیزه انسان در تمام معادلات روزانه تامین خوراک ومعاش زندگی است از طرفی مصرف پرحجم مواد غذایی ومسائل مربوط به آن نیز می تواند در تولید وتوزیع که دو عنصر ورکن مهم اقتصاد است اثر گذار باشد.

یکی از اصول مسلم اصل تغذیه حلال و غذای حلال وداشتن راههای کسب حلال است، که از سفارشات اکید اهل بیت است می باشد، این مسئله دستور تربیتی مهم و بنیانی است که می تواند در تعادل روح وجسم وسعادت انسان از طرفی در سلامت اقتصاد جامعه وخودکفایی تاثیر گذار باشد، وقتی خوراک انسان حلال بود مغز وفکر واندیشه ی درپی راههای نامشروع کسب اقتصادی نخواهد بود، رفتارهای نا مشروعی مانند تورم احتکار وتقلب در تولید وخیلنت در تولید در منظومه ی فکری او نخواهد بود، اگر همه تولید کنندگان کشور پای بند به اصول اسلام در تولید وتوزیع باشند، امنیت در قیمت کالاها وامنیت در بازار برقرار خواهد شد، نمونه های تاریخی از تاثیر تغذیه حرام در روح انسان وجود دارد که نشان می دهد انسان با مصرف غذای حرام علاوه بر خیانت در اقتصاد و...به خون ریزی کشیده می شود وراضی می شود برای رسیدن به پول وثروت خون بهترین انسان هارا بریزد، وقتی سالار شهیدان در مقابل دشمن برای هدایت آنها سخنرانی می کرد، هیاهو به راه انداختند تا صدای موعظه امام به گوش آنها نرسد، امام فرمود شکم های شما با غذاهای حرام پر شده دیگر موعظه برای شما فایده بخش نیست، از اینرو همه حکمای اسلامی براساس دست آوردهای تجربی بر این نظرند که تغذیه در روح انسان و رفتارهای او تأثیر آنی دارد، لذا می بینیم خداوند در قرآن خوردن برخی از خوراکی ها مانند خون وگوشت خوک را برای انسان و مومنان منع فرموده است و اهل بیت بویژه امام رضا (ع) درباره ی خواص خوراکیها اصولی بیان فرموده است درباره خوردن خون فرموده چون قساوت دل می آورد وگوشت خوک رگ غیرت وعرق غیرت را سست می کند، همه ی اهل بیت (ع)بویژه امام رضا (ع) درباره ی خواص خوراکیها اصولی زیبا بیان فرموده اند، عصر امام عصر خیزش و رشد نهضت علمی از جمله عموم عقلانی و پزشکی است در این حوزه پزشکان حاذقی در درباره خلفا برای کسب درآمد، طبابت می کنند و در آشپزخانه های درباریان دستور طبخ غذاهای رنگارنگ با خواص درمانی و تقویتی به آشپزها نسخه می پیچند، رازی بزرگترین پزشک در درمان بیماریها با تغذیه و خواص غذاها تاکید دارد، درمان طبیعی بیماریها را مقدم بر درمان از طریق داروهای غیر طبیعی و غیر خوراکی می داند، با این همه چیره دستی که از ملیتهای مختلف در پیرامون خلفا هستند،وآنان را با پول جذب کرده اند تا در خدمت شبانه روزی باشند، با این وجود مامون جهت حفظ الصحه و بهداشت تغذیه از امام درخواست راهنمایی می کند با وجود اینکه حاذق ترین پزشک زمان در سفر و حضر همراه اوست مانند ابن جبرئیل فرزند بختیشوع و یوحنا فرزند ماسویه و....
اما مامون که در ذکاوت و هوش فراتر از همه خلفای عباسی و اموی است به خوبی دریافته است که سرچشمه های فیض و علوم، اهل بیت(ع) هستند.لذا از امام درخواست راهنمایی در باره تغذیه وحفظ الصحه کرد، امام (ع) درنهایت لطف ومهربانی رساله ی به او فرستاد مامون پس از مطالعه وتامل دریافت که این نامه بسیار ارجمند است، دستور داد این رساله را با طلا نوشتند لذا به رساله ی ذهبیه معروف شد،

اصولی چون توجه رعایت فصول ومزاج در تغذیه هر فصلی خوراکی های خود را دارد وخداوند در این فصلها میوه های خاصی آنرا برای انسان موهبت فرموده است، اصل دیگر توجه به تامین غذای فقرا و فرودستان جامعه است که به اندک خوراک دسترسی ندارند، و اصل رعایت آداب اسلامی غذا خوردن و بهداشت و تعادل در مصرف غذا و پرهیز از افراط وتفریط و پرخوری، و تاکید بر مراقبت از منبع درآمد تغذیه و حلال بودن کسب، توجه به خواص درمانی غذاها و آگاهی از غذاهایی که باید در هر فصل و با رعایت مراج جسمی مورد استفاده شود.

امروزه شیوع بیماریهای بی درمان وصعب العلاج و شیوع مرگ و میرهای ناگهانی وسکته همه نتیجه دوری از اصول تغذیه اسلامی وسبک زندگی دینی است بسیاری از انحرافات اخلاقی غیر قابل کنترل نیز می تواند حاصل دوری از اصول اساسی تغذیه درمکتب اسلام و سیره ی اهل بیت(ع) باشد ،که باید هزینه های سنگین آنرا بپردازیم ،پرداخت این هزینه ها بی تردید به اقتصاد عمومی زیان بار است، همین هزینه را می توان در راه توسعه رفاه عمومی وفرهنگی با برنامه ریزی واولویت بخشی مصرف کرد، دراقتصاد مقاومتی این مسئله این نوع نگاه مهم است که برای کاستن از هزینه های زاید باید دنبال راه کار هایی بود، یکی از بهترین راه کارها توجه به اصول تغذیه است که می تواند در بالا بردن ضریب سلامت وکاهش بیماریها کارساز باشد، با این روش می توان جلو ورود کالاها وخروج ارز را برای دارو ونیازهای دیگرکه دراین راستا قراتر دارد تعدیل کرد.

سزاوار است ما نیز از منزلت علمی اهل بیت(ع) آگاه شده وسبک زندگی خودرا براساس این مکتب وموازین نورانی اصلاح نموده وبرای اقتصاد مقاومتی که تامین کننده ی خود کفایی وعزت وسربلندی کشور است اثر گذار باشیم، با این شیوه های اصولی وقتی خانواده ها اصلاح شد، با لطبع جوامع از خانواده ها شکل گرفته اصلاح خواهد شد، وقتی سبک زندگی خانواده تغییر یافت سبک زندگی جوامع دگرگون می شود،واقتصاد نیز اصلاح می گردد.

امیرمومنان (ع) فرمود: نشانه های مومن چهار تا است: یکی ازنشانه های مهم این است که خوردنش مانند خوردن مریض است، با پرهیز غذا می خورد براساس مزاج وکشش وتوانایی بدن خوراکش را تنظیم می کند حلال حرام خوراکی ها را می شناسد از حلال می خورد طبیبی آمد به مدینه برای مداوای بیماران در زمان پیامبر اکرم (ص) مدینه آمد برای مداوای بیماران مدتی پس از مدتی درنگ دید هیچ کس به او مراجعه نکرد رفت پیش پیامبراکرم (ص) ازاین وضع گلایه کرد، پیامبر(ص) فرمود : چون در غذا خوردن به دستورات دین عمل می کنند اینها مریض نمی شوند، اگردر جامعه ی ما مردم به سبک زندگی اسلامی وبه دستورات حیات بخش قرآن و اهل بیت عمل کنند کسی مریض نخواهد شد ونیازمند این همه هزینه های درمان نخواهیم شد، آیا این شیوه ها در زمینه سازی اقتصاد مقاومتی موثر نخواهند بود؟ مسلما یکی از روشهای رسیدن به خود کفایی ومصون ماندن از خطرات تحریم عمل به دستورات دینی واصلاح سبک زندگی است.

امام علی بن موسی الرضا (ع) فرمود:

«الفقیه من افاض علی الناس خیره وانقذهم من اعدائهم ...» فقیه کسی است که مردم را از دشمنان نجات دهد، بزرگترین دشمن مردم در حال حاضر فرهنگ غرب و سبک زندگی غربی است که جوامع اسلامی را مورد هجوم قرار داده است، رواج سبک زندگی غربی وبیگانگان ودشمنان اسلام خطری است که نگران کننده است، فقها در مقابله با این بحران فرهنگی نقش مهم واثر گذار دارند، ومی توانند در اقتصاد مقاومتی برای برون رفت از بحران فرهنگ سازی ودر استقلال وحفظ هویت کشور نقش برجسته ایفا کنند به حسب روایت امام رضا(ع) پیشگامی فقها ضروری است.

ازاین روی ضروری است پالایش فرهنگی در تمام امور صورت گیرد تا مردم از سبک زندگی غربی فاصله بگیرند.
سبک زندگی در کشور با جهاد فرهنگی علمای شیعه بر اساس فرهنگ اهل بیت(ع) بود ودر مظاهری مانند:
1- پوشش و لباس و تغذیه، در حالیکه امروز به تقلید از فرهنگ غرب لباسهای تولید بیگانه در کشور مصرف شده وکارخانه های داخلی قادر به تولید نیستند، این روند می تواند اقتصاد کشور را دچار چالش جدی کند، اقتصاد مقاومتی اقتضا می کند که به تولید داخلی بها داده شده واز پوشیدن لباس بیگانگان خود داری وحتی ورود این نوع محصولات از طریق دولت منع شود.

2- معماری و خانه سازی ـ خانه هایی که در کشور رواج یافته به سبک غربی است آپارتمان سازی وزندگی آپارتمانی شیوه ی غربی وسرمایه داری است که امنیت فرهنگی واقثتصادی را به مخاطره کشیده است.

3- معاشرت های خانوادگی ،همسایه داری نیز که پیش تر براساس فرهنگ اسلامی بود تغییر یافته وفرهنگ غرب جایگزین می گردد، همسایه روابط کمتر واز حال همدیگر بی خبر شده اند.

4- تعلیم وتربیت آموزش و پرورش ـ شیوه آموزش دراسلام براساس رهنمود اهل بیت براساس قرآن وبا آموزش قرآن شروع می گردید، امیرمومنان به فرزندش امام حسن می فرماید آموزش وتربیت تورا را با قرآن شروع کردم وحلال وحرام را به تو آموزش دادم این روش در عصر پهلوی با دسیسه ی استعمارگران وعوامل آنان دگرگون شد وقرآن از آموزش کنار زده شد، ازاینروی فرزندان ما از جهت فکری آسیب پذیر شدند، واز فرهنگ دینی فاصله گرفته وذهن آنان با آموزشهای غیر دینی انس گرفت، تعلیم و تربیت اسلامی با قرآن شروع می شد، در این مدل فرزندان مان را مکتبی به باری آوردیم، لذا در هر کشور بیگانه ای که قدم می گذاشتند از اصول خود دست بردار نبودند فرزندانمان در غرب تحصیل می کردند اما پای بند به اصول دینی و ارزشهای فرهنگ اسلام بودند، یکی از دانشمندان معاصر گفته است، شاگردان استاد رضا روزبه در هر نقطه از جهان که زندگی کرده و فعالیت دارند مکتبی هستند، برخی پزشک ساکن آمریکا و برخی در ایران استاد دانشگاه هستند بدون استثنا مکتبی به بار آمده اند؟ سر این مسئله این بود که آن مرحوم جوانان را از کودکی که آینه ی دل آنان صاف وبدون زنگار است، با شیوه ی قرآن وبه سبک قرآن آموزش می داد، با این روش جوان از تمام خطرها واکسینه می شود.

5- نهاد خانواده درفرهنگ اسلامی مقدس ونهادی اصیل وبستر رشد معنوی وشکوفایی استعداد ها بوده است، مادر در خانواده وحضور او در خانه وسرپرستی ومدیریت واداره منزل کانون خانواده را گرم وامنیت خاص به آن می داد، اکنون با رسوخ فرهنگ غرب وسرمایه داری که از قرن 19 م خانواده را در غرب فرو پاشید، به تدریج این فرهنگ به کشورهای اسلامی از جمله ایران رسوخ وبا تبلیغ جایگزین فرهنگ اسلامی شد، این روند با تخریب نقش مادری درخانواده ها تمام پایه ها ی خانواده را به چالش کشیده است، از جمله آسیب های خطر ساز این روند این است که : تمام ادارات ونهادها اولویت گزینش خودرا به زنان داده ودختران جوان ومادران را به پشت میز ادارات کشیده وبا این شیوه بنیان خانواده ها متزلزل گردیده و تربیت فرزند ونقش های دیگر در خانواده که با محوریت مادر بود به چالش کشیده شده است، از جمله عوارض آسیب زای این روند این است که پسران جوان در جامعه بیکار وگرفتار دام اعتیاد گشته وادارات وارگانها ومشاغل به دختران جوان واگذار شده مقررات شرعی وضوابط دینی که در جامعه اسلامی ارزش بود، تبدیل به فرهنگ شده وقبح هنجار های ضد دینی کاسته شده ورعایت روابط محرم ونامحرم که از ضوابط مهم اسلامی وفرهنگ اسلامی بود به کلی فراموش شده وبیکاری 70 در صد جوانان دنبال شغل از معضلات لا ینحل امروز ما محسوب وحریم خانواده ها وعفت وحجاب به یغما رفته است.

6- احترام به پدر و مادر که از سفارشات اکید قرآن است به فراموشی سپرده وسالمندان را به مرکزی بیرون از خانه منتقل وعواطف اسلامی وفرهنگ قرآن وسبک زندگی دینی جای خود را به سبک زندگی غربی داده است، مرکزی به نام خانه ی سالمندان که کاملا از فرهنگ خشن غرب گرفته شده است جایگزین دستورات قرآن گردیده است، دوری از فرهنگ قرآن دراین امور تاثیرات وضعی برزندگی ها گذاشته است!
بر این اساس امیرمؤمنان به مسلمانان هشدار می‌دهد تا گاهی که زی وفرهنگ خود در خوراک و پوشاک ودیگر مسائل فرهنگی را ازدست ندهید و لباس بیگانه بر تن نکنید، سعادت وعزت شما تضمین شده، وگرنه روزهای ذلت و خواری و استثمار و اسارت و گرفتاری ها، شما را در بند خواهد کشید، از دست رفتن فرهنگ اسلام به معنای نابودی عزت اسلامی وگرفتاری به دام ذلت غرب وبیگانگان ودشمنان اسلام است، لذا فرمود: تا زمانی امت اسلام عزیز است و روی ذلت نخواهد دید که از فرهنگ بیگانه تقلید نکند و سبک زندگی و معاش خود را براساس تقلید از بیگانگان تغییر ندهد، ولباسی مانند دشمنان اسلام بپوشد، امام با آینده نگری به پیامد های پیروی از آداب وفرهنگ غیر مسلمانان آگاه و قبول آداب آنان را وابستگی اقتصادی و فرهنگی جامعه به آنان می داند که منجر به مصرف تولیدات آنان خواهد شد، تدبیری که مقام معظم رهبری (مدظله العالی ) ارائه فرمود با عنوان « اقتصاد مقاومتی» براساس مکتب اهل بیت است.
راهکارهای قرآنی جهت رسیدن به شیوه سبک زندگی اهل بیت واقتصاد مقاومتی :

جهت رسیدن به اقتصاد مقاومتی رهایی از مظاهر ومصادیق فرهنگ غرب مهمترین زمینه ی این مسئله است.

1- راه کار اول نجات از سبک زندگی غرب :

قرآن کریم برای سعادت انسان سبک زندگی عالی را به انسان نشان داده و فرموده است برای نجات از دام دشمنان به سیره ی پیامبر(ص) پناه ببرید « لقد کان لکم فی رسول الله اسوه حسنه » سرمشق و الگو و سبک زندگی و برنامه های خود را با پیامبر(ص) هماهنگ بسازید و از آن حضرت الگو گیری کنید، فاصله گرفتن از اصول مکتبی برای جوامع اسلامی زیان بار است که نتیجه ی آن بحران هویت است در برحان هویت فرد تابع فرهنگ وارداتی و بیگانه است، در این فضای بحران و شبهه آلود فرهنگی باید جامعه را به منابع سرشار علوم الهی راهنمایی کرد، اگر جامعه اسلامی پس از پیامبر(ص) گرفتار فترت و فقر فرهنگی شد یک مشکل بزرگ داشت که دوری از اهل بیت (ع) پس از پیامبر (ص) بوده است،
2- راه کار دوم نجات از سبک زندگی غرب :

خداوند متعال به پیامبر(ص) دستور می دهد جهت تغییر سبک زندگی پیرامون خود بهترین روش در کنار مواعظ و دستورات عملگرایی است، اصلاح خانواده وعملگرایی در خانواده روش مهم در اصلاح سبک زندگی است، دراین راستا خداوند به پیامبر(ص) می فرماید دستور حجاب از پیرامون و خودت خودت شروع کن « یا ایها النبی قل لازواجک و نباتک و نساء المومنین یدنین علیهن من جلاببیهن » ـ ای پیامبر تغییر در سبک پوشش را از زنان و دختران خود و زنان در مرحله دوم از زنان مومنان شروع کن، این بهترین روش است برای حفظ شان و جایگاه زنان مومن و بهترین سبک برای عفاف است.
در راستای حفظ خانواده از فرهنگ بیگانه آیه کریمه می فرماید : «یا ایها الذین آمنوا قوا انفسکم و اهلیکم نارا » ـ ای مومنان ابتدا خود و خانواده های تان را از آتش جهنم نگهدارید.

دستور دیگری که خداوند در این راستا به پیامبر فرمود: «و امر اهلک بالصلواه و اصطبر علیها ـ خانواده ات را در مرحله اول به نماز دستور بده واین دستور را تکرار کن، بنابراین اگر مسئولین فرهنگی ما قصد دارند در سبک زندگی مردم تغییری به سوی اصول و ارزشهای دینی ایجاد کنند و فرهنگ کشور را به سویی ببرند که مستعد آخر الزمان وظهور حضرت مهدی (عج) باشد باید از دستورات قرآن پیروی کنند،
قرآن می فرماید: باید متولیان امر جامعه از خودشان آغاز کنند، سبک زندگی خود خانواده را تغییر دهند . این روش بسیار منطقی در تربیت است چون تا انسان خود تربیت نشده باشد به آداب و تربیت الهی محال است که دیگران را تربیت کند، اگر امیرمومنان (ع) نان خشک را بازنوای خود شکسته می خورد، و کسی به این خوراک اعتراض می کند، حضرت می فرماید، ساده زیستی حاکم در سبک زندگی مایه امنیت روحی مردم است و به این روش در جامعه امنیت و امید در دل فقرا ایجادی شود، این نوع سبک زندگی مانع از بحران اقتصادی است، وقتی در جامعه ناامنی غذایی پیدا شود و تعادل جامعه بهم بخورد انصاف و مروت که اساس دین ماست از دلها بیرون شده و قساوت و اخلاق غیر دینی جایگزین خواهد شد، سر اینکه قرآن و اهل بیت در تغییر سبک زندگی از خانواده شروع کرد و امیرمومنان در حاکمیت خود از حکمران وحاکم شروع کرد این است که محور وبستر رشد وترقی وصلاح هر جامعه دو چیز است : 1ـ خانواده 2ـ حاکمیت،

اصلاح سبک زندگی به روش اهل بیت(علیهم السلام- اولین مقاله که درسبک زندگی ارائه شد

مطالب مشابه :

تغذیه درسیره ی نبوی

بهداشت فردی در سیره ی نبوی

نخستین همایش بین المللی سیره نبوی در طب

تعلیم و تربیت در سیره نبوی

حجت الاسلام ضیایی - درمان تیک عصبی درطب سنتی

نخستین همایش بین المللی سیره نبوی در طب - ۲ تا ۳ بهمن ۹۲ - شیراز

اهمیت پیشگیری نسبت به درمان

اصلاح سبک زندگی به روش اهل بیت(علیهم السلام- اولین مقاله که درسبک زندگی ارائه شد

ورزش در اسلام-فعاليت جسماني