سقف تیرچه بلوک

تیرچه ها در دو نوع خرمایی و پیش تنیده تولید می شوند .در کارگاه پس از قرار دادن آنها در فواصل معین وشمع بندی زیر تیرچه ها . بلوکها بین تیرچه های مجاور فرار داده میشوند و سپس آر ماتور های حرارتی نصب وبتن ریزی انجام می شود، به طوری که حداقل ضخامت بتن روی بلوکها ، از 5 سانتی متر یا 12/1 فاصله ی قالب بندی ، بتن ریزی و کارهای وقت گیر کارگاهی . به حداقل ممکن تقلیل مییابد . مراحل اجرای سقف تیرچه وبلوک به شرح زیر است :1-حمل و انبار کردن مصالح تشکیل دهنده سقف . 2-نصب تیرچه ها -3 نصب تکیه گاهای موقت شمع بندی 4 نصب بلوکها 5 آرماتور بندی .6 تکمیل قالب بندی . 7بازدید سقف و آماده سازی آن برای بتن ریزی.8 ساخت بتن .9 انتقال بتن . 10 بتن ریزی و متراکم کردن آن . 11 پرداخت سطح بتن . 12 عمل آوردن بتن . 13 بازکردن قالب ها و جمع آ وری تکیه گاهای موقتروش وانبار کردن حمل مصالح تشکیل دهنده سقف روش وانبار کردن حمل بلوکها این عمل صوری باید انجام شود که از شکسته شدن آنها زیر فشار نیروهای غیر متعارف و در اثر ضربه جلوگیری شود. در صورتی که تجهیزات کافی برای حمل بلوکهای بتنی در دسترس باشد ، ابتدا بلوکها به وسیله ماشینهای مخصوص روی پالتهای چوبی ویا فلزی به ابعاد 1/20 *1/20متر مربع چیده میشوند . در هر پالت بسته به ابعاد بلوکها می توان 5 یا 6 ردیف 12 تا 18 تایی بلوک چید تا سطح پالت کاملا پر از بلوک ، به وسیله ی بالا بر از محل تولید به محل انبار کارخانه حمل میگردند و از آنجا توسط کامیون کفی به محل مصرف ارسال میشوند . در صورتی که بالا برهای مناسب در کارگاه موجود باشند ، پالتهای پر از بلوک تا روی سقف نیز قابل حمل خواهند بوددر کار گاه ، بلوکهای سفالی و بتنی معمولا به وسیله ی زنبه های مخصوص و فرغونهای مناسب ، به محل نصب حمل می شوند.چیدن بلوکها روی زمین صاف ، چنان انجام می شود که تیغه های انها در امتداد قائم قرار گرفته و به طور مرتب کنار هم انبار می شوند . پس از انجام هر ردیف ، بلوک های ردیف بالاتر در جهت عمود بر ردیف قبل چیده میشوند تا قفل و بست مناسب بین ردیفهای متوالی ایجاد گردد .تعداد ردیفها طوری باید باشد که بلوکهای زیرین در اثر فشار وزن بلوکهای بالاتر از خود ، خرد نشوند و همچنین چیدن وبرداشتن بلوکها به سادگی میسر باشد.حمل وانبار کردن تیرچه ها به دلیل تاثیر نیروهای دینامیکی به هنگام حمل و نقل و اجرا ، ضریب اطمینان محاسبات برای کنترل میزان باروری قطعات پیش ساخته در این مرحله، بر ابر 3 ، فرض میشود . همچنین به منظور کاهش هر چه بیشتر هزینه های حمل ونقل واحتراز از اثر نیروهای دینامیکی بر قطعات پیش ساخته ، حمل و نقل آنها به حداقل ممکن تقلیل داده می شود واز حمل ونقل توام با تکانهای شدید ، ضربه و سقوط جلوگیری میگردددر مورد قطعات پیش ساخته خر پایی ، عدم دقت و مراقبت هنگام حمل ونقل ، باعث شکستن جوشها و خم شدن اعضای خر پا و شکستن پاشنه ی بتنی میشود . در مورد قطعات پیش تنیده ، حمل ونقل نا صحیح ممکن است به شکستن کل قطعه بیانجامد . توضیح اینکه ، قطعات پیش تنیده نباید هنگام حمل ونقل به پهلو ویا در جهت عکس بر گردانده شود ، در غیر این صورت،به علت خارج از مرکز بودن نیروی پیش تنیدگی ، امکان شکستن آنها وجود خواهد داشت .حمل ونقل تیرچه های خر پایی و پیش تنیده ، توسط دو نفر و در حالی که هر کدام از20 تا 50 سانتیمتری دو انتهای تیرچه را گرفته اند انجام میشود . در مود تیرچه های بلند تر و سنگین تر ، تعداد نفرات به نسبت افزایش می یابد . نفرات بعدی ، تیرچه را طوری میگیرند که فاصله نفرات از یکدیگر تقریبا مساوی باشد . تیرچه های خرپایی کوتاه تر از 3 متر را یک کارگر ، در حالی که از وسط تیرچه گرفته است ، به سادگی میتواند حمل کند . اگر در بالا بود ، قطعات از جرثقیل و یا سایر دستگاه های بالا بر استفاده میشود ، قلابهای جرثقیل باید در فاصله 20 تا 50 سانتیمتری دو انتهای قطعه ی پیش ساخته وصل شود و تیر چه ها و دالها با کمال مراقبت به طبقه ی مورد نظر حمل شوند. برای انبار کردن تیرچه ها و دالها ، ابتدا تخته هایی به ضخامت 5/2سانتیمتری و به عرض حدود10 سانتیمتر روی مسطح مقابل هم گذاشته می شوند ، سپس یک یا چند ردیف از قطعات پیش ساخته کنار هم روی تخته ها چنان قرار داده می شوند که فاصلهی انتهای قطعات از محل اتکای آنها روی تخته ، در حدود20 تا 50 سانتیمتر باشد . بعد از پر شدن هر ردیف ، دو عدد تخته در امتداد تخته های قبل و در امتداد شاغولی آنها گذاشته شده و مجددا عمل تکرار می شود . تعداد ردیفهای روی هم چیده شده ، به حدی باید باشد که قطعات زیرین صدمه نبیند و جابجا کردن آنها نیز مشکل نباشد. تیرچه های خرپایی به طولهای مساوی را می توان مطابق شکل 12 روی یک سطح صاف ، طوری روی هم قرار داد که تیرچه های هر ردیف عمود بر ردیف قبل از خود باشند و به این ترتیب نیازی به تخته های جدا کننده نبود. تیرچه ها ویا قبل ازآن صورت گیرد.همچنین قبل ازنصب هر تیرچه روی تکیه گاه مربوط،باید سلامت آن تیرچه ازنظر ظاهری مورد بازدید مجدد قرارگیرد،تا تیرچه های معیوب کنار گذاشته شده وقبل ازاصلاح مصرف نشوند.درصورتی که طول تیرچه ها بزرگترازاندازه لازم باشد،برش پاشنه بتنی تیرچه باید به وسیله ی قلم تیز ویا با دستگاه فرز انجام شودواز ایراد ضربه باچکش برای شکستن بتن پاشنه ،باید خودداری گردد. طول اضافی میلگردها نیز باقیچی ،دستگاه برش آهن ویا دستگاه جوشکاری بریده می شود. تیرچه های خرپایی وپیش تنیده باید به دقت در فواصل مساوی ودرامتداد تعیین شده روی دیوار باربر یا تیر آهن یاقالب تیر بتنی ،قرارداده شوند.حداقل طولاتکای پاشنه ی بتنی تیرچه های خرپایی روی دیوارهای بابر5سانتیمتر ودرمورد تیرچه های پیش تنیده 5/2 سانتیمتراست. اگرحداقل طول اتکا برای نصب تیرچه ها تامین نشده باشد،باید با اجرای شمع بندی وقالب بندی مناسب، تکیه گاه لازم رابرای نصب تیرچه ها فراهم نمود.البته فولاد کششی تیرچه ها باید دست کم به اندازه 12 سانتیمتر به داخل تکیه گاه ادامه داشته باشد.درغیر این صورت میلگرد اتصال با سطح مقطع معادل میلگردهای کششی وباطول پوشش کافی درانتهای تیرچه نصب می شود. درمورد تیرچه های فلزی، فولاد تیرچه تاجان تیرچه ادامه می یابدوبااجرای قالب بندی مناسبتکیه گاه لازم برای نصب تیرچه ها وبتن ریزی کلاف لبه تیرآهن ،فراهم می شود.ازجوشکاری فولاد تیرچه به تیرآهن ،باید اکیدا خودداری شود.زیرا دراین صورت ،ناحیه کششی تیر آهن دراثر جوش آسیب دیده وضعیف خواهد شد. تنظیم فواصل تیرچه ها از یکدیگر ،بانصب 2بلوک انتهایی در دوسرتیرچه انجام می شودوبایددقتشود تا بلوکهای انتهایی روی تکیه گاه قرارنگیرند. توصیه می شود برای بلوکهای مجاور تیرها وکلافهای بتنی از بلوکهای ته بسته که به همین منظور تولید می شوند،استفاده شودتا هنگام بتن ریزی از پرشدن قسمتهای خالی بلوک که موجب مصرف بیهوده بتن وسنگین شدن وزن سقف می شود،جلوگیری گردد.در صورت وجود تجهیزات مناسب در کارگاه ،می توان تیرچه ها رادرتراز زمین تنظیم وچیده شده رابه کمک جرثقیل وگیره های مخصوص ،درمحل اصلی نصب کرد.دربعضی موارد،می توان حتی کل بلوکها رادرتراز زمین نصب کردوسپس مجموعه تیرچه وبلوکها رابه وسیله جرثقیل وگیره های مخصوص در محل اصلی خود نصب کرد..نصب تکیه گاههای موقتبرای قالب بندی سقف تیرچه وبلوک،از یک روش یکنواخت ومشخص استفاده می شود که بر اساس آن دروقت وهزینه قالب بندی به مقدار زیادی صرفه جویی شده ،مشکلات اجرایی کاهش یافته وکار با سرعت بیشتری اجرا می شود.به طور کلی ، قالب سازه ای است که برای نگهداری بتن تازه وخمیری اجرا می شود تا پس از بتن ریزی ،سخت شدن ومقاوم شدن بتن به حد کافی ،ساختمان بتنی به فرم قالب وبه صورت یکپارچه ای در آید.تحمل نیروهایناشی از وزن خودقالب ،بتن ،آرماتور وهمچنین نیروهای دینامیکی حاصل از عبور ومرور عملیات بتن ریزی وغیره ،به عهده سازه ی قالب است.به طوری که در قسمتهای گذشته دیدیم ،در مورد سقف تیرچه وبلوک ،قسمت اعظم سازه ی قالب را خودتیرچه هاوبلوکها تشکیل می دهند.به عبارت دیگر ،تیرچه ها نقش پشت بندهای چوبی قالب کف ،وبلوکهاینقش تخته های قالب بندی کف راایفا می کنند.قالب بندی سقف فقط به نصب چهار تراشهایی به ابعاد مقطع ،دست کم5*10 سانتیمتر وشمع هایی(تکیه گاه های موقت)به قطر دست کم 10سانتیمتر خلاصه شود.به طور کلی، چهار تراشها وشمعها باید طوری نصب شوند که بتوانند درمقابل نیروهای وارده مقاومت نمایند.آنها راباید طبق اصول وقواعد مربوط به خود،به یکدیگر متصل کرد. در عمل ،شمعها باید به طور محکم وثابتنصب شده وتوسط گوه در جای خود محکم شوندو بادبندهای مناسب برای جذب نیروهای افقی پیش بینی واجراگردند.نصب تکیه گاههای موقت ،بلافاصله بعد ازنصب تیرچه ها صورت می گیرد.فاصله چهار تراشها وشمعهایمتوالی از یکدیگر ،به استقامت تیرچه ها وچهار تراشها بستگی داردو معمولا فاصله چهار تراشها از همدیگر ،درمورد تیرچه های خرپایی حدود 20/1 متر ودر مورد تیرچه های پیش تنیده حدود 3متر است. هنگامشمع بندی،خیز مناسبی برابر 300/1دهانه به طرف بالا برای تیرچه ها در نظر گرفته می شود تا پس از بارگذاری،خیز درنظر گرفته شده ،حذف وسقف مسطح گردد.هنگام شمع بندی ،زیر تیرچه های خرپایی ،در صورتی که شرایط نشان داده شده در شکل 19 تامین نشده باشد ،باید مطابق شکل 20،تکیه گاه موقت در کنار تکیه گاه اصلی اجرا شود.درصورتی که شمعها روی زمین تکیه داشته باشند ،باید مطمئن بود که زمین زیر شمع ،به علت دستی بودن خاک،با جذب رطوبت بعدی نشست نکند. به طور کلی ،در صورت سست بودن زمین ،باید با افزایش سطح تکیه گاه شمعهاوجلوگیری از نمناک شدن زمین ،از نشست جلوگیری شود.چنانچه تکیه گاه شمعها سقف طبقه زیرین باید وزن شمع بندی و سقف مورد احداث ،به منزله سر بار سقف زیرین در نظر گرفته شده وبا توجه به عمر بتن سقف زیرین ،تقویت لازم برای آن پیش بینی گردد.درغیر این صورت ،احتمالا سقف زیرین تحمل سر بار وارده را نمی کندواین امر باعث آسیب دیدن آن خواهد شد. نصب بلوکها بعد ازاجرای شمع بندی زیر تیرچه هاوقالب بندی کلاف ها وبازشوها ،نصب بلوکها آغاز می شود وهنگاه نصب باید کمال مراقبت به عمل آید تا بلوکهای انتهایی بر روی تکیه گاه ها قرار نگیرند وفاصله آنها از قسمت های انتهایی وکناری، بر اساس جزییات نشان داده شده در شکل 22 باشداز به کار بردن بلوکهای شکسته ونامنظم در سقف باید خودداری شود. توصیه می شود،در محلهایی که حفره های بلوک درمجاورت بتن در جای تیرها و کلافها قرار می گیرد، ازبلوکهای ته بسته استفاده شود؛در غیر این صورت ،مصرف بتن به طور قابل ملاحظه ای افزایش خواهد یافت ووزن سقف سنگین ترخواهد شد.برای جلوگیری از ورود بتن در جا به داخل بلوک،می توان از قطعات بتنی پیش ساخته به ضخامت دوسانتیمتر وبه ابعاد مقطع بلوک استفاده کرد وآنها را همزمان با نصب بلوکها در محل های مربوط نصب نمود.استفاده از بلوکهای با ارتفاع کم برای قالب بندی کلاف میانی ،موجب صرفه جویی بیشتر در هزینه ی اجرای قالب بندی خواهد شد.آرماتور بندی سقف آرماتوربندی سقف تیرچه وبلوک ، بعد از نصب بلوک انجام می شود. بدیهی است که آرماتوربندی تیرهای بتنی وکلافهای روی دیوارهای بار بر،قبل از نصب تیرچه ها باید اجرا شده باشد.آرماتور بندی سقف تیرچه وبلوک ،شامل کلافهای میانی وتکیه گاهی ،میلگرد منفی ،میلگرد افت وحرارت،آرماتور محل باز شوها وطره ها ومیلگردهای آویز سقف کاذب است. نحوه محاسبه وتعیین طول وسطح مقطع میلگردها ،در نشریه شماره 94 درج شده است.کلاف میانی برای تقویت دیافراگم افقی ساختمان در امتداد عمود بر امتداد تیرچه ها ،وبرای توزیع یکنواخت بار روی سقف تیرچه وبلوک وهمچنین در محلهایی که بارمنفرد موجود باشد.کلاف میانی بتنی که جهت آن عمود برجهت تیرچه هاست ،در سقف تعبیه می شود.حداقل عرض کلاف میانی ،برابرعرض بتن پاشنه تیرچه،وارتفاع ان برابرارتفاع سقف خواهد بود.در صورتی که بار زنده سقف کمتر از 350کیلوگرم بر مترمربع ،و طول دهانه بیشتر از 4متر باشد،،یک کلاف میانی در سقف تعبیه می شود.حداقل سطح مقطع آهنهای طولی آن باید برابر نصف مقادیر میلگردکششی تیرچه ها باشد.برای دهانه کمتر از 4متر وبارزنده سقف کمتر از 350کیلوگرم برمترمربع ،به کلاف میانی نیازی نیست.درمورد بارزنده بیشتر از350کیلوگرم برمترمربع ودهانه4تا7متر،دوکلاف میانی ،وبرای دهانه بیشتر از 7متر ،سه کلاف میانی اجرا می شوند.حداقل سطح مقطع میلگردهای طولی آن برابر سطح مقطع میلگردهای کششی تیرچه خواهد بود.میلگردهای کلاف میانی،در دوطرف کلاف تعبیه می شوندوحداقل قطر میلگرد ،در مورد میلگرد آجدار 6میلیمتر ودرمورد میلگرد ساده 8میلیمتر است.درصورتی که بار منفرد سبک روی سقف موجود باشد،باید توسط کلافهای میانی مناسب،بارمنفرد وارده راروی سقف پخش کرد.کلاف روی دیوارهای باربر ولبه تیرآهن برای ایجاد اتصال کافی بین سقف تیرچه وبلوک وتکیه گاه باربر ،کلافهایی در محل تکیه گاه باربراجرامی شود.درمورد دیوارهای باربر ،آرماتوربندی کلاف قبل از نصب تیرچه ها انجام می شود.عرض کلاف بتنی درمورد تکیه گاه کناری به حداقل20سانتیمتر محدود می شود.میلگرد این کلافها بر اساس محاسبات یا ضوابط آیین نامه ای تعیین می شوند.درمورد تیرهای فلزی ،درصورتی که بال فوقانی آن در داخل بتن پوششی قرارگیرد،تیر آهن دروسط کلاف قرار گرفته وعرض حداقل کلاف به 20سانتیمترمحدود می شود.درصورتی که تیرآهن دریک طرف کلاف واقع شود،عرض حداقل کلاف به 15سانتیمترمحدود می شود میلگردمنفی روی تکیه گاه میلگردهای منفی روی تکیه گاه ها نصب می شوند.با وجود آنکه طرح سقفهای تیرچه وبلوک بافرض تکیه گاه ساده انجام می شود،ولی درعمل ،میلگردهای منفی براساس 15%لنگر خمشی وسط دهانه محاسبه ودرمحل تکیه گاه تعبیه می شوندودرصورتی که تکیه گاه میانی باشد،بیشترین لنگر خمشی دهانه های طرفین ،ملاک محاسبه قرارمی گیرد.این میلگردها طوری نصب می شوند که تافاصله 5/1 دهانه ی آزاد ،تکیه گاه به طرف داخل دهانه،ادامه داشته باشند.میلگردمحل بازشودرصورتی که عرض سوراخ ازفاصله بین دوتیرچه مجاور کوچکتر باشد،کافی است که پیش از بتن ریزی،دال بالایی ،درمحل سوراخ جعبه ای چوبی قرار داده ودور آن بتن ریخته شودوپس ازگرفتن بتن ،قالب راخارج کنند.اگر عرض باز شود وامتداد عمود برمحور تیرچه ها از سه برابر فاصله محور به محور تیرچه ها بیشتر نباشد،نیازی به اجرای تیرهای باربر کمکی درحدفاصل 2تیرباربرنخواهد بود.دراین حالت ،ارماتور بندی ونصب تیرچه ها درمحل بازشو،مطابق شکلهای 28و29 انجام می شود. بدیهی است در این حالت باید تیرچه های مجاور بازشو براساس وضع موجود محاسبه وتقویت شوند.معمولا برای این منظور ،استفاده ازتیرچه های مضاعف درطرفین محل بازشوها(گاه سه تیرچه درهر طرف)کفایت می کند. سرانجام ،درصورتی که مقطع مرکب تیرچه های مضاعف برای تحمل بارگذاری مربوط ضعیف باشد،به وسیلهتیرهای کمکی که به تیرهای اصلی تکیه داشته باشند،محل بازشومطابق شکل 29 اجرامی شود.نحوه محاسبه سطح مقطع میلگردهای محل بازشو،درنشریه شماره94درج شده است.آویزهای سقف کاذب این آویزهامعمولابه قطر 6تا8میلیمتروبه طولهای مورد لزوم،درفواصل تعیین شده مابین بلوکها نصب می شوند.آرماتور بندی سقف طره ایدرصورتی که تیرهای اصلی (بتنی یافلزی )،به صورت طره باشندودوانتهای تیرچه ها روی این تیرهای طره ای نصب شوند،این نوع سقف طره ای ازنظر محاسبه واجرا ،نسبت به سقف های تیرچه وبلوک معمولی ،وجه تمایزی نخواهد داشت.اگر امتداد تیرچه ها در امتداد طره باشند ، در این صورت آن قسمت از سقف که در خارج از تکیه گاه واقع است ، به شکل طره عمل میکند . در این حالت ، اولا لازم است که کلاف لبه در انتهای سقف طره ای اجرا شود ، ثانیا ، بر خلاف سقف معمولی ، در این نوع ، لنگر وارده منفی است و در نتیجه باید آرمانورهای کششی در قسمت بالای مقطع قرار داده شوند . همچنین ، کنترل شود که تنش فشاری بتن پشت بندها ، بیشتر از تنش مجاز آن نباشد . چنانچه این تنش بیشتر از مقدار مجاز باشد ، می توان برحسب مورد ، یک یا چند بلوک مجاور تکیه گاه را حذف کرد و پس از قالب بندی لازم بتن ریزی نمود .سطح مقطع میلگرد های طره باشد ، بر اساس محاسبه تعیین می شود موجود در سقف کافی نباشد ، می توان تیرچه ها را با میلگردهای کششی خارج از پاشنه تیرچه تقویت کرد . طول و قطر میلگردهای تقویتی ،بر اساس محاسبه تعیین میشود ودر محاسبه این نوع میلگرد های تقویتی ، باید ارتفاع موثر واقعی که کمتر از ارتفاع موثر میلگردهای کششی داخل پاشنه تیرچه است ، ملاک محاسبه قرار گیرد . نحوه ی محاسبه فولاد کششی در نشریه شماره 94 درج شده است .در صورتی که میلگردکششی تیرچه به مقدار کافی در تکیه گاه ادامه نیافته باشد ، لازم است میلگرد اتصال ، به شرح بند 2 این قسمت استفاده شود. تقویت فولاد عرضی تیرچه در صورتی که میلگردعرضی تیرچه خریداری شده ، به مقدار کافی در تکیه گاه ادامه نیافته باشد ، لازم است از میلگرد عرضی برای تقویت تیرچه استفاده شود .در صورتی که میلگردعرضی تیرچه خریداری شده، از مقدار لازم برای تحمل نیروی برشی محاسباتی کمتر باشد ، لازم است ، برای تقویت تیرچه، از میلگرد های عرضی استفاده شود . طول و سطح مقطع این میلگرد ها ، با محاسبه تعیین می شود .میلگرد های جمع شدگی و حرارتی بعد از نصب آرماتورکلاف های میانی در محل باز شوها و کار گذاشتن میلگرد های منفی و طره میلگرد های جمع شدگی و حرارتی ، در دو جهت عمود بر هم ف در قسمت بالای سقف اجرا می شوند . محدودیتهای فنی مربوط به قطر و فاصله این میلگرد ها ف در بند 3 قسمت 6 این نشریه آورده شده است. تکمیل قالب بندی بعد از تکمیل کارهای مربوط به نصب بلوکها واجرای آرماتوربندی ، محلهای باقی مانده سقف قالب بندی می شوند ، که شامل قالب بندی قایم دور سقفها و دور باز شوها و حد فاصل تکیه گاهها از سقف مورد اجراست . برای قالب بندی از قالب چوبی و فلزی استفاده می شود که با اجرا ی پشت بندها و پایه ها و اتصالات کافی ، در جای خود محکم می شوند تا قادر به تحمل نیروهای ناشی از وزن ، ضربه و لرزش های ناشی از بتن ریزی و متراکم کردن بتن باشد و در مرحله بتن ریزی تغییر شکل ندهند . وجود درز در قالب ، موجب خروج دوغاب سیمان از وسط درزها وکرمو شدن بتن ودر نتبجه کاهش مقاومت آن می شود .کنترل و آماده سازی سقف برای بتن ریزی باید قبل از اجرای بتن ریزی ، ابتدا کلیه مواد و مصالح زائد از لابلای تیرچه ها ، بلوک ها ، سطوح میلگرد و داخل قالب ها پاک شوند ، سپس باید کل سقف از نظر ابعاد ، محل باز شو ها ، سقف کاذب و مجاری داخل بتن ، مورد ملاحظه دقیق قرار گرفته و با نقشه های اجرایی و معماری مطابق داده شوند همچنین کنترل یکنواختی سقف ، چگونگی اتصال تیرچه ها به تکیه گاه ها و استحکام شمع ها و قالب بندی ، از دیگر مراحل مهم این مرحله هستند .بعد از بازدید سقف نواقص موجود رفع می شوند و قبل از بتن ریزی ، سطح کار بوسیله آب کاملا شستشو می شود تا گرد و خاک احتمالی روی آن پاک گردد و بلوک ها از آب سیراب شوند .کنترل کیفیت تیرچه وبلوک هدف از کنترل کیفیت قطعات پیش ساخته و بتن آماده ، اصول اطمینان است طبیق مشخصات فنی این محصولات با مشخصات طرح و استاندارد های مربوط است .کنترل کیفیت این محصولات ، در سه مرحله متمایز انجام می گیرد :الف ) کنترل کیفیت مصالح تشکیل دهنده ، شامل بررسی مدارک فنی کارخانه تولید کننده ی این مصالح بویژه فولاد ، بازدید ظاهری مصالح تحویل شده و بررسی آنها از لحاظ آسیب دید گی احتمالی ناشی از حمل و نقل ، و نمونه گیری از مصالح تحویل شده و انجام ازمایشات لازم روی این نمونه ها است .ب) کنترل حین تولید ج)کنترل کیفیت قطعه ساخته شده هر سه مرحله کنترل یاد شده در بالا ، باید به طور منظم در کارخانه سازنده قطعات انجام گیرند و کیفیت محصولات به تایید مراجع فنی برسد .تیرچه خرپایی :در واقع نوعی شبکه های فولادی جوش شده هستند و به دلیل کنترل کیفیت آنها شامل کنترل ابعاد و سلامت ظاهری ، کنترل کیفیت فولاد و ارزیابی تاثیر جوش در خواص مکانیکی فولاد و اندازگیری مقاومت جوش در اتصلات خواهد بود .کنترل ابعاد و سلامت ظاهری تیرچه ها :در این مرحله کیفیت ظاهری فولاد و بتن مصرف شده ، تعداد میلگرد های کششی تقویتی ، شکل میلگرد های عرضی ، سلامت ظاهری قطعه از نظر شکستگی و خورد شدگی بتن پاشنه و خرپای تیرچه ، انحنای غیر عادی تیرچه ، کیفیت ظاهری جوش ، سلامت میلگرد در محل اتصالات ، یکنواخت بودن شبکه خرپا و بتن پاشنه ، مورد ملاحظه قرار می گیرند .کنترل مکانیکی فولاد و اتصالات تیرچه ها :این کنترل برای تعیین خواص مکانیکی فولاد مصرف شده در خرپا ، تعیین مقاومت اتصالات و همچنین تاثیر عمل جوشکاری بر خواص مکانیکی فولاد انجام می شود .کنترل مکانیکی فولاد و اتصالات تیرچه ها ، شامل آزمایشات آزمایشگاهی زیر است :الف : آزمایش روی کشش روی نمونه میلگردهاب: آزمایش خم و باز کردن میلگرد ج: آزمایش تعیین مقاومت برشی جوش نمونه برداری :کنترل ابعاد و سلامت ظاهری تیرچه ها و نیز کنترل مکانیکی فولاد و جوش روی نمونه های انتخابی تیرچه ها انجام می گیرد و با توجه به توضیح درج شده در بند بالا منظور از انواع ، تنوع تیرچه ها از نظر شکل و ابعاد خرپا ، قطر و نوع میلگرد کششی ، شرایط تولید محموله های مختلف است .چگونگی نمونه برداری و حداقل تعداد نمونه های لازم ، در شرایط مختلف ، به شرح زیر خواهد بود .نمونه برداری قبل از خرید تیرچه ها ( کنترل اولیه ) :در صورتیکه تیرچه های خرپایی به طور خرپایی به طور اماده خریداری شوند ، توصیه می شود قبل از انجام سفارش ، کنترل اولیه روی تیرچه های تولیدی در محل کارخانه سازنده ، صورت گیرد . نمونه برداری از تیرچه های خرپایی تحویل شده به کارگاه ، در صورتی که کنترل اولیه موضوع بند در مورد آنها انجام گرفته باشد. نمونه برداری از تیرچه های خرپایی تحویل شده به کار گاه ، درصورتی که کنترل اولیه موضوع بند در مورد آنها انجام نگرفته باشد تضمین استاندارد محموله ، از طرف سازنده همراه با محموله به خریدار داده شود . نمونه برداری از تیرچه هایی که در کارگاه محل مصرف ، تولید می شوند نحوه اجرای آزمایش های مکانیکی و تفسیر نتایج آنها :در آزمایشگاه ، از میلگردهای کششی هر دوره سه تایی نمونه های خرپای ارسال شده ، یک نمونه دارای حداقل یک گروه جوشکاری در وسط نمونه برای ازمایشگا کشش میلگرد ، دو نمونه برای آزمایش خم و باز کردن فولاد و یک نمونه برای آزمایش برش جوش تهیه می شود . آزمایش کشش میلگرد در آزمایشگاه های مجاز انجام می گیرد و تفسیر نتایج آن به عهده دستگاه نظارت است. آزمایش خم و باز کردن میلگرد :این آزمایش ، برای ارزیابی میزان شکل پذیری میلگرد های کششی ، در محل جوشکاری شده و نیز در طول های بدون اثر جوش انجام می گیرد . روش انجام این آزمایش در دو حالت بدون اثر جوش و فولاد دارای یک گره جوش ، به شرح زیر است . این آزمایش در محل کارگاه نیز قابل اجراست . آزمایش و کنترل مقاومت جوش :این آزمایش فقط در مواردی که تلاش برشی سقف قابل ملاحظه باشد ، بنا به تشخیص دستگاه نظارت انجام می شود و هدف از آن ، تعیین مقاومت جوش و مقایسه آن با ضوابط طرح است .آزمایش با اضافه کردن تجهیزات مناسب در دستگاه کشش فولاد قابل اجراست و این تجهیزات باید ازادی حرکت میلگرد اصلی را تامین کند . روش آزمایش تیرچه های پیش تنیده :به طور کلی هدف از آزمایش ، کنترل ابعاد و نیز تعیین میزان تنش فشاری موجود در بتن پیش تنیده است . که شامل کنترل ابعاد ، سلامت ظاهری و نیز کنترل مکانیکی آنهاست .نمونه برداری کنترل باید کلیه انواع تیرچه های ممنوع را در برگیرد ، منظور از انواع ، تنوع آنها از نظر ابعاد ، مقطع ، نوع بتن و فولاد مصرف شده و تعداد ، قطر محل استقرار سیمها و شرایط تولید محموله های مختلف است .طول تیرچه عامل تنوع محسوب نمی شود . کنترل ابعاد و سلامت ظاهری تیرچه ها نخست ، قطعات به منظور بررسی سلامت ظاهری ، از نظر شکستگی و خرد شدگی بتن ، انحنای غیر عادی طولی و عرضی یکنواخت بودن ابعاد مقطع ، مورد ملاحظه ی دقیق قرار می گیرند و سپس با استفاده از وسایل اندازگیری کارگاهی مانند متروکولیس ، طول و ابعاد مقطع ، فاصله سیمها از یکدیگر ، محل آنها ، پوشش بتنی روی سیمها ، محل استقرار آنها ، همچنین خیز و انحنای افقی تیرچه ، اندازگیری می شود .خیز تیرچه های پیش تنیده ، بستگی به ابعاد ، مقاومت بتن ، جدول ارتجاعی بتن ، اندازه و محل اثر نیروی پیش تنیدگی داشته و برای هر نوع تیرچه ، مقدار معینی دارد . تفاضل خیز اندازگیری شده در وسط تیرچه باید کمتر از 500/1 طول تیرچه باشد .آزمایش مکانیکی تیرچه های پیش تنیده میزان تنش فشاری موجود در تیرچه پیش تنیده ، مورد آزمایش قرار می گیرد و برای تعیین آن ، به علت ثابت بودن سطح مقطع عرضی تیرچه های پیش تنیده ، تیرچه ها مانند یک تیر پیش ساخته بتنی مورد آزمایش خمشی قرار می گیرد .برای آزمایش از دستگاه خمش چهار نقطه ، یا هر دستگاه مشابهی که برای بارگذاری این قطعات پیش ساخته مناسب باشد ، استفاده می شود .روش آزمایش بلوک هدف از ازمایش بلوک ، کنترل میزان باربری و حصول اطمینان از مقاومت کافی بلوک در برابر نیروها وارده در زمان اجرای سقف است . کنترل کیفیت ، باید انواع بلوک ها را در برگیرد . منظور از انواع ، تنوع آنها از نظر شکل ، ابعاد ، روش و شرایط تولید محموله های مختلف است .این آزمایش تنها در صورتی انجام می گیرد که به دلیل مشکوک بودن کیفیت ظاهری بلوک ها ، دستگاه نظارت آزمایش را ضروری تشخیص دهد .برای این منظور ، به ازای هر 1000 عدد بلوک همنوع مورد مصرف ، یک نمونه ، و حداقل 4 نمونه ، به طور تصادفی انتخاب شده و مورد آزمایش بارگذاری قرار می گیرد .آزمایش بلوک توسط دستگاه اندازگیری مقاومت خمشی انجام می گیرد . این دستگاه باید بتواند بار متمرکزی را به میزان حداقل 500 کیلوگرم ، اعمال کند . پس از جاگذاری بلوک ، بار با سرعت یکنواخت حدود 10 کیلوگرم در ثانیه ، بر بلوک وارد می شود و بلوک مورد آزمایش ، باید قادر به تحمل نیرویی معادل 200 کیلوگرم باشد .نتیجه کنترل بلوک های مورد نمونه گیری ،وقتی رضایتبخش تلقی می شود که حداقل 4/3 نمونه های مورد ازمایش در اثر بارگذاری نشکنند . مختصری درباره تولید بلوک بتنی و جوشکاری خرپا در کارگاه تولید بلوک بتنی در کارگاه بلوکهای بتنی ، معمولاً در کارخانه های مجهز تولید می شوند ؛ ولی در صورت وجود ماشین آلات مناسب ، در کارگاه های کوچک نیز قابل تولید هستند . به طور کلی ، تولید بلوک شامل 6 مرحله اساسی به شرح زیر است :الف) انتخاب مصالح اولیه مناسب از نظر نوع ، کیفیت و دانه بندی ب) توزین صحیح مواد اولیه ، برای ساخت بتن طبق مشخصات طرح شده ج) مخلوط کردن بتن به حد کافی ، تا کسب کارآرایی مناسب و یکنواختد) قالب گیری بلوک در ماشین بلوک زنه) عمل آوردن در شرایط مناسب و با تجهیزات کافیو) انبار کردن بلوک های ساخته شده و تامین شرایط مناسب برای کسب مقاومت بیشتردر ساخت بلوک ، معمولا از سیمان پرتلند نوع یک استفاده می شود ؛ ولی در مواقعی که کسب مقاومت سریعتر مورد نظر باشد ، می توان برای کاهش زمان سخت شدن ، از سیمان پرتلند نوع 3 نیز استفاده کرد ماسه مورد استفاده برای ساختن بلوک ، علاوه بر تمیز بودن ، باید دارای مقاومت و پایایی کافی بوده ، دانه بندی پیوسته و مناسبی داشته باشد .آب مورد مصرف برای ساختن بتن بلوک ، باید مطابق مشخصات شرح داده شده در فصل پنجم باشد . معمولا هر نوع آب که قابل آشامیدن باشد ، برای تولید بتن بلوک نیز مناسب است . بتن مورد استفاده برای تولید بلوک ، باید از نوع سفت باشد . مصالح سنگی بتن بلوک ، باید کلا از الک 5/9 میلیمتر رد شوند و دانه های مواد سنگی طوری باشد که مقدار ماسه بیشتر یا کمتر از حد لازم نباشد . مطمئن ترین و بهترین روش برای تعیین مقادیر مناسب شن ، ماسه ، سیمان و آب ، ساختن نمونه های آزمایشی و مقایسه نتایج آنهاست که با تغییر نسبت ماسه به کل مصالح سنگی و مقادیر مختلف سیمان ، انجام می شود .بلوک تولید شده ، بلافاصله بعد از گیرش اولیه بتن و قبل از آنکه سطح آنها کاملا خشک شود ، توسط اب پاش های مخصوص که آب را به صورت پودری روی بلوک ها به طور یکنواخت می پاشند ، مرطوب می شوند .این کار در دمای حدود 15 درجه سانتیگراد به مدت 3 شبانه روز ، به طور دائم ادامه می یابد ، به طوری که در روز دست کم هر 3 ساعت یکبار و در شب یکبار ، آب پاشی انجام می گیرد . جوشکاری اعضای خرپای تیرچه اتصال اعضای خرپای تیرچه ، اغلب توسط جوش تامین می شود و برای این منظور از دو روش جوش مقاومتی و جوش با قوس الکتریکی استفاده می گردد .جوش مقاومتی بهترین و مناسبترین روش برای اتصال اعضای تیرچه خرپایی است ، همانگونه که در شکل 69 مشاهده می شود ، در این روش ، جریان برق از یک الکترود وارد و از الکترود دیگر خارج می شود ، اختلاف پتانسیل و جریان برق ، سبب ذوب شدن محل اتصال می گردد و تحت فشار فکهای الکترود که از دو طرف به اعضای مورد جوشکاری وارد می آید ، این اعضا به همدیگر جوش می شوند .از روش جوش مقاومتی ، برای اتصال آرماتور های گرم نورد شده به شرط جوش پذیر بودن آنها ، می توان استفاده کرد ، بدون آنکه محدودیتی از نظر قطر مطرح باشد .ولی در مورد میلگرد های اصلاح شده ، علاوه بر شرایط بالا ، دست کم یکی از دو میلگرد مورد اتصال ، باید دارای قطری کمتر از 10 میلیمتر باشد . در روش جوشکاری با قوس الکتریکی ، محل اتصال دو عضو جوشکاری ، توسط یک ماده اضافی (الکترود فلزی) که در اثر اختلاف پتانسیل و جریان برق به حالت مذاب درمی آید ، پر شده و دو قطعه به هم دیگر متصل می شوند . برای ایجاد قوس الکتریکی ، یک سر جریان برق ، از منبع انرژی به قسمت ابتدای قطعه ی مورد جوشکاری ( خرپا) ، وصل می شود و اتصال دوم توسط گیره به الکترودی که برای پر کردن لابلای محل جوشکاری مصرف خواهد شد ، قوس الکتریکی با حرارت بسیار زیاد تشکیل می شود و موضوع جوشکاری را گداخته و الکترود ذوب شده را در لابلای آن پر می کند ، به طوری که الکترود مذاب کاملا محل اتصال را بپوشاند و حدود 1 تا 2 میلیمتر در میلگردها نفوذ کند . میله الکترودی که در جوشکاری از آن استفاده می شود ، یک میله فلزی است که سطح آن از ماده مخصوصی پوشیده شده است . مرغوبیت جوش ، تابع جوش پذیری فولاد ، ابعاد قطعات قابل اتصال ، شدت جریان ، اختلاف پتانسیل ، نوع ماشین جوشکاری ، نوع میله الکترود جوش ، تمیز بودن قطعه ، حرارت و رطوبت محیط و مهمتر از همه ، تجربه و مهارت جوشکار است .تولید خرپا با ماشین های اتوماتیک ، هزینه ساخت و مراقبت و بازرسی در مرحله تولید را بسیار کاهش می دهد و باید در حد ممکن از جوشکاری خرپا با دست خوددادری شود ؛ ولی در صورتی که در جوشکاری با دست ، نکات فنی مربوط رعایت شود ، خرپای تولید شده از نظر فنی قابل قبول خواهد بود .برای جوشکاری با دست ، باید قبلا امکانات و تجهیزات مناسب تهیه شده باشد و پس از حصول اطمینان از جوش پذیر بودن آرماتورها و سازگار بودن الکترودها با آنها ، توسط افراد با تجربه اقدام به جوشکاری شود و از دخالت سایر کارگران در عمل جوشکاری جلوگیری شود .در بعضی از انواع خرپا ها ، از روش اتصال مکانیکی برای متصل کردن اعضای خرپا استفاده می شود . محدودیتها و مشخصات فنی سقف تیرچه وبلوک و اجزای تشکیل دهنده آن محدودیتهای فنی سقف تیرچه و بلوک به شرح زیر است :الف) فاصله محور به محور تیرچه ها ، نباید از 70 سانتیمتر بیشتر باشد .ب) بتن پوششی قسمت بالای سقف ، نباید از 5 سانتی متر و همچنین از 12/1 فاصله ی محور به محور تیرچه های مجاور ، کمتر باشد .ج) عرض تیرچه ها نباید از 10 سانتی متر کوچک تر و همچنین از 3.5/1 برابر ضخامت کل سقف کمتر باشد .د) حداقل فاصله دو بلوک دو طرف یک تیرچه ، پس از نصب ، نباید از 5/6 سانتی متر کمتر باشد .ه) ضخامت سقف برای تیرهای با تکیه گاه ساده ، نباید از 20/1 دهانه کمتر باشد .و) حداکثر دهانه مورد پوشش با تیرچه های منفرد ، نباید از 8 متر بیشتر شود . توصیه می شود برای اطمینان بیشتر ، دهانه ی مورد پوشش از 7 متر نباشد .سقف های تیرچه و بلوک ، از اجزای اصلی به شرح زیر تشکیل می شوند :1. تیرچه2. بلوک3. میلگرد حرارتی و افت و میلگرد منفی و کلاف4. بتن پوشی در جامشخصات فنی اجزای بالا ، در زیر شرح داده می شود :تیرچهتیرچه عضو پیش ساخته ای است متشکل از بتن و فولاد که در دو نوع تیرچه پیش تنیده خرپایی تولید می شود . تیرچه ها در دو مرحله تحت اثر نیرو قرار می گیرند یرچه پیش ساخته خرپایی از خرپای فولادی و پاشنه بتنی تشکیل می شود و در صورتیکه از قالب دایمی برای بتن ریزی پاشنه استفاده شود ، آن را تیرچه خرپایی کفشدار می نامند .خرپای تیرچه ، شبکه پیش ساخته ای از ارموتورهای کششی و عرضی و میلگرد اتصال بالایی است که به شکل خرپا به همدیگر جوش شده و ایستایی لازم را برای حمل و اجرا تامین می کند .فولاد مورد استفاده برای ساخت خرپا ، علاوه بر دارا بودن مدول ارتجاعی کافی ، باید جوش پذیر بوده و حداقل مجاز تنجش در مرحله گسیختگی را دارا باشد . فولاد کششی سطح مقطع آن از طریق محاسبه تعیین می شود و در هر صورت ،برای فولاد ،از 0025/0 و برای فولاد نیم سخت از 0015/0 برابر سطح مقطع جان تیر، نباید کمتر باشد .توصیه می شود برای به حداقل رساندن تاثیر جوش در مقاومت فولاد کششی ، فولاد کششی خرپا از میلگردهایی با سطح مقطع کوچکتر انتخاب شود و بقیه فولادهای کششی مورد نیاز تیرچه ، بصورت میلگردهای تقویتی نصب گردند . فولاد عرضی در مرحله ی اول باربری همانند عضو مورب خرپا عمل می کند و به کمک اعضای طولی پایینی و بالایی ، ایستایی لازم را برای تحمل وزن خود تیرچه هنگام حمل و نقل و نصب ، و وزن مرده سقف در حد فاصل تکیه گاههای موقت را هنگام اجرا ، تامین می نماید . در مرحله ی دوم باربری ، پیوستگی لازم بین آرماتورهای کششی و بتن درجا توسط آرماتورهای عرضی خرپا تامین می شود . تحمل نیروهای برشی سقف نیز ، به وسیله آرماتورهای عرضی خرپا انجام می گیرد .عضو بالایی تیرچه این عضو در مرحله ی باربری به عنوان عضو فشاری خرپا عمل می کند و کمک سایر اعضای خرپا نیروهای وارده در مرحله ی حمل ، نصب و اجرا را تحمل می کند . در مرحله ی دوم باربری ، اگر عضو بالایی خرپا ، داخل ضخامت بتن پوششی و بالاتر از سطح بلوکها قرار گیرد ، به عنوان قسمتی از فولاد جمع شدگی و حرارتی محسوب می شود . سطح مقطع عضو بالای تیرچه ، با تغییر نوع میلگرد ، طول تیرچه و ارتفاع خرپا تغییر می کند . در صورتیکه این فولاد در داخل بتن پوششی قرار گیرد ، کنترل محدودیتهای مربوط به فولاد جمع شدگی و حرارتی ، در مورد آن ضروری است .بتن پاشنه برای تامین تکیه گاه برای بلوکها و نیز برای پرهیز از قالب بندی قسمت زیرین سقف ، پاشنه تیرچه خرپایی ، قبل از نصب بتن ریزی می شود .پوشش بتنی روی میلگردها ، مربوط به تیرچه های مورد استفاده در فضای داخلی ساختمانهاست و مقاومت کافی در برابر آتش سوزی را برای حدود یک ساعت ، تامین می کند . در صورتیکه مقاومت بیشتری در برابر اتش سوزی در نظر باشد ، یا تیرچه ها در محیط های باز، مانند بالکنها یا فضاهایی که دارای اثر زیان آور برای فولاد باشد قرار گیرند ، اجرای یک لایه اندود ماسه سیمان پر مایه به ضخامت حداقل 15 میلی متر ، در زیر سقف ضروری است . حداقل پاشنه 10 سانتی متر است و معمولاً آن را به عرض 12 سانتی متر ، اجرا می کنند . حداقل ضخامت بتن پاشنه 4 سانتی متر است و نباید از قطر بزرگترین میلگرد کششی باضافه 30 میلیمتر ، کمتر باشد .در صورتیکه بتن پاشنه تیرچه معیوب و شکسته باشد ، باید آن تیرچه از محل عیب به دو تیرچه کوتاه تر تقسیم شود و یا پس از خرد کردن بتن پاشنه ، نسبت به بتن ریزی مجدد اقدام گردد . خرد کردن بتن پاشنه ، به وسیله ی قلم تیز و فرز بدون وارد کردن ضربه انجام می گیرد . تیرچه پیش تنیده در واقع قسمتی از سطح مقطع سقف نواری است که در اثر بار بهره برداری ، تحت تنش کششی قرار می گیرد و مقدار پیش تنیدگی ان ، باید به حدی باشد که تیرچه هنگام حمل و نقل ، نصب ، بتن ریزی و همچنین تحت اثر بارهای بهرهبرداری ، ترک نخورد .سطح مقطع تیرچه پیش تنیده ، برای تامین محل مناسب نصب بلوکهای دوطرف آن ، به شکل سپری ساخته می شوند . سطح بالایی تیرچه ، برای ایجاد پیوستگی کافی ، با بتن پوششی به طور زبر و برجسته بتن ریزی می شود .معمولاً فاقد آرماتورهای عرضی هستند ولی در بعضی از انواع ان ، برای تقویت مقاومت برشی دو انتهای تیر ، در داخل بتن تیرچه کار گذاشته می شوند ، تا علاوه بر تقویت برشی تیرچه ، گیره های لازم را برای حمل و نقل تیرچه ها تامین کنند .

سقف تیرچه بلوک

مطالب مشابه :