كاني شناسي طلا :
كاني شناسي طلا :
طلا در طبقه بندي عناصر طبيعي در گروه مس قرار
مي گيرد. در سيستم كوبيك متبلور مي شود و بلورهاي آن به شكل اكتائدر و
بندرت دودكائدر، هگزائدر و تراپزوئدر با آرايش شبكه اي مكعب با سطوح مركز
دار مي باشند، ولي طلا اغلب به صورت رشته اي و شاخه شاخه از شكل افتاده
است. بلورهاي مكعبي طلا نادرند. طلا كه فلز نجيبي است (سختي 5/2 تا 3 بر
اساس مقياس موس) مي تواند در اثر آلياژ شدن با مس و ديگر فلزات سخت گردد.
بيشتر طلاها مقداري نقره دارند. طلاي خالص چگالي بالايي دارد و وزن مخصوصش
3/19 است كه وقتي نقره همراه آن بيشتر باشد به 6/15 نزول مي كند.طلا داراي
سطح شكست تيز، كدر، با جلاي فلزي به رنگ زرد و با رنگ خاكه زرد بوده و
بسيار چكش خوار و مفتول شدني است.طلا به واسطه خاصيت چكش خواري و وزن
مخصوص زياد از پيريت، كالكو پيريت و ميكاهاي تجزيه شده زرد رنگ مشخص مي
شود. طلا معمولا به صورت دانه هاي پراكنده در رگه هاي كوارتزي با پيريت و
ديگر سولفورها، يا به صورت دانه هاي گرد يا گاه تكه هاي غلنبه در رسوبات
رودخانه اي يافت مي شود. سنگهاي معدني غير از خود طلا شامل سلنورهاي طلا و
تلورهاي طلا مي باشد
طلاي کوبيک با سطوح اکتاهدري
طلاي خالص همراه کمي سيليس
كاني هاي اصلي طلا:
- كالاوريت Calaverite با فرمول Au Te2 اين كاني طلا در سيستم مونوكلينيك
متبلور شده و به صورت منشورهاي تيغه اي و شيار دار، غالبا دوقلو و توده
هاي دانه اي پيدا مي شود. رنگ اين كاني از زرد برنزي تا سفيد نقره اي
متغير است. خط اثرش خاكستري مايل به زرد تا خاكستري متمايل به سبز است.
سختي اش 5/2 تا 3 و وزن مخصوصش 31/9 مي باشد. كالاوريت فاقد رخ بوده و كدر
و شكننده است. اين كاني داراي جلا ي فلزي مي باشد. در اسيد نيتريك گرم حل
مي شود و طلاي فلزي در محلول قرمز آزاد مي سازد. اختلاف آن با پيريت، سختي
كمتر و داشتن بلورهاي طويل است. قابل ذكر است كه مقدار طلاي كالاوريت تا
44% مي رسد. اين كاني معمولا در رگه هاي هيدروترمال حرارت پائين تشكيل مي
شود. 2- سيلوانيت Sylvanite با فرمول Ag,uA ) Te2 ) اين كاني نيز همانند
كالاوريت در سيستم مونو كلينيك متبلور شده و به صورت منشورهاي كوتاه و
ضخيم، كه برخي دوقلواند و نيز به شكل ستون، چوب بست يا دانه اي پيدا مي
شوند.سيلوانيت احتمالا هم ساخت كالاوريت است ولي برخي از محلهاي فلزي توسط
نقره اشغال شده است. رنگ اين كاني از خاكستري فولادي تا سفيد نقره اي
متغير است و رنگ خاكه آن خاكستري متمايل به زرد است. سختي آن 5/1 تا 2 و
وزن مخصوصش 11/8 است. سيلوانيت داراي جلاي فلزي درخشان، كدر و شكننده است.
سطح شكست آن ناصاف بوده و داراي كليواژ كامل (010) مي باشد. سيلوانيت در
اسيد نيتريك حل مي شود و طلاي فلزي آزاد مي سازد. اختلاف آن با كالاوريت
در داشتن رخ و سختي كمتر است. ضمنا مقدار طلاي سيلوانيت 30% است.اين كاني
نيز در رگه هاي هيدروترمال حرارت پائين تشكيل مي شود.
رنريت Krennerite با فرمول Au,Ag ) Te2 ) اين كاني در سيستم ارتو رمبيك
متبلور مي شود.سختي كرنريت 5/2 وزن مخصوصش 62/8 است. مقدار طلاي كرنريت
معمولا كمتر از كالاوريت است و حداكثر به 44% مي رسد. نسبت طلا به نقره در
اين كاني 4:1 مي باشد. كرنريت گسترش زيادي دارد ولي از لحاظ استخراج طلا
اهميت زيادي ندارد. 4- پتزيت Petzite با فرمول Ag3,Au ) Te2 ) سختي اين
كاني 5/2، وزن مخصوصش 13/9 مي باشد و مقدار طلاي آن تا 25% مي رسد. رنگ
اين كاني خاكستري تا سياه است و جلا ي فلزي دارد. رخ اين كاني مكعبي و
شكست آن مختصري صدفي است. 5- مونت برايتيت Montbrayite با فرمول َAu2 Te3
اين كاني داراي سختي 5/2 و وزن مخصوص 9/9 مي باشد. مقدار طلاي مونت
برايتيت تا 50% مي رسد. اين كاني يك تلورويد كمياب است. 6- ناژياژيت
Nagyagite با فرمول Pb5 Au ( Te,Sb ) 4 S -8 سختي اين كاني 1 تا 5/1 و وزن
مخصوص آن 5/7 مي باشد. مقدار طلاي ناژياژيت تا 7/12 % مي رسد. يك كاني
نادر بوده و اكثرا در كانسارهاي ساب ولكانيك-گرمابي تشكيل مي شود. 7-
مالدونيت Maldonite با فرمول َAu2 Bi سختي اين كاني نا مشخص و وزن مخصوص
آن 7/15 مي باشد. مقدار طلاي آن 65% است.جزء كاني هاي نادر بوده و در
كانسارهاي حرارت بالا تشكيل مي شود. 8- اروشيبنيت Aurostibnite با فرمول
Au Sb2
کاني سيلوانيت
کاني پتزيت
كاني هاي فرعي طلا:
طلاي خالص در طبيعت بسيار كم است و آنچه
اصطلاحا به آن طلاي خالص يا native گفته مي شود، در واقع طلايي است كه 4
تا 15 درصد جرمي، داراي ايزومرف نقره مي باشد. 1- الكتروم Electrum با
فرمول Au,Ag اگر مقدار نقره در اختلاط كاني از 15 درصد جرمي بيشتر شود،
كاني الكتروم با رنگ زرد كم رنگ تا سفيد كه در حقيقت كاني حد واسط بين
نقره و طلاست، بوجود مي آيد. گاهي مقدار نقره تا 50% جرمي در ساختمان
الكتروم بالا مي رود. 2- كوشتليتKustelite با فرمول Ag,Au در اين كاني
نقره در اختلاط كاني بيشتر از 80% جرمي مي باشد. 3- پورپزيت Porpesite اين
كاني علاوه بر نقره و طلا همراه با پالاريوم و روديوم نيز ديده شده است.
مقدار پالاديوم بين 5 تا 11 درصد تغيير مي كند و كاني پورپزيت حاصل مي
شود. 3- بيسموتو اوريت Bismutho_aurite با فرمول Au,Bi چنانچه طلا با
بيسموت تا 4 % جرمي همراه باشد، اين كاني حاصل مي شود. 4- طلاي كوپريفر
Ore cuprifer به طلاي مس دار اطلاق مي شود. 5- روديت Rodite با فرمول( Au
( Pt.Rh.Ir,Pd و 6- كورشتيبيت Qurostibite از ديگر كانيهاي فرعي طلا به
شمار مي رود.
اکسيدهاي طلا ا
اکسيد طلاي (Au2O)(I) گفته مي شود که از ترکيب هيدروکسيد پتاسيم رقيق با
کلريد طلاي (I) به وجود مي آيد ولي کاملا ناپايدار است و در مجاورت اين
هيدروکسيد به طلا و يون اورات (AuO2) تجزيه مي شود. با اضافه کردن
هيدروکسيد به محلول هايي که ترکيب هاي طلاي (III) دارند رسوب Au(OH)3 يا
به احتمال بيشتر هيدروکسيد سس کويي اکسيد (Au2O3) تشکيل مي شود. اين ماده
آمفوتر است ولي بيشتر اسيدي است تا قليايي. اورات هاي قليايي مثل KAuO2
محلولند ولي اورات هاي قليايي خاکي نامحلولند. اکسيد طلاي (AuO)(II) نيز
تهيه شده ولي کاملا ناپايدار است
خواص فيزيكي :
برينل خواص فيزيكي طلا: طلاي خالص بدون شك زيباترين فلزات است.اين فلز
جلاي فلزي و رنگ زرد (وقتي به صورت تودهاي يافت شود) دارد.و رنگهاي سياه،
ياقوتي و زرشكي (وقتي به صورت عادي و پراكنده يافت شود) دارد. طلا چكش
خوارترين فلز و رسانا ترين فلز بعد از نقره و مس مي باشد كه فلزي نرم و
هادي بسيار خوب حرارت و الكتريسيته مي باشد. علامت اتمي طلا Au مي باشد.
جرم اتمي طلا برابر با 9665/196، عدد اتمي آن 79 و شعاع اتمي آن pm144
است. طلا به صورت يك فلز سنگين و نيز" نجيب" طبقه بندي شده و در تجارت،
مهمترين فلز در ميان فلزات گرانبها تلقي مي شود. فقط يك ايزوتوپ پايدار
طلا وجود دارد و آنهم ايزوتوپ 79 آن است. طلا داراي تقريبا 24 ايزوتوپ
راديو اكتيو است. رنگ اين فلز زرد سير مي باشد ولي وقتي از روشهاي فراريت
يا رسوبي بدست مي آيد به رنگ بنفش سير، ارغواني و يا قرمز سير ديده مي
شود. نقطه ذوب طلا 18/1064 درجه سانتيگراد و نقطه جوش آن 2856 درجه
سانتيگراد و جرم حجمي آن gr/cm3 32/19مي باشد. سختي اين فلز بر حسب مقياس
موس برابر با 3-5/2 و باطلا در مقايسه با ديگر فلزات از خاصيت ورقه و
مفتول شدن زيادتري برخوردار است. طلا را مي توان به صورت ورقه اي با ضخامت
mm00001/0و مفتولي به جرم 0005/0 گرم در هر متر در آورد. آلياژ آن با مس ،
قرمزتر، سخت تر و قابليت گداخته شدن بيشتري تا طلاي خالص را دارد. همانند
ديگر فلزات گرانبها، طلا در ايران بر حسب "مثقال" كه برابر 4/4 گرم است و
در خارج با مقياس "تروي troy " مي سنجند كه هر اونس تروي معادل با
103431/31 گرم مي باشد. از خواص منحصر به فرد طلا، قابليت چكش خواري و رنگ
زرد مايل به قرمز براق آن است. به وسيله الكتروليز، مي توان صفحاتي به
ضخامت 00001/0 ميلي متر، و با كشش مي توان مفتولي به قطر mm 0/006 از طلا
را بوجود آورد. 1 گرم طلا تا طول 3 كيلو متر قابل كشش است. مقدار ناچيزي
از فلز سرب، بيسموت، تلور، سلنيم، آنتيموان، قلع و آلومينيوم، طلا را
شكننده مي كنند. مقياس مساوي با 5/18 است
خواص شيميايي :
خواص شيميايي طلا: خواص شيميايي طلا:
از لحاظ شيميايي طلا يكي از كم فعالترين فلزات به شمار مي رود. اين فلز در
تماس به هوا كدر نمي شود. در مقابل قويترين محلولهاي قليايي پايدار است و
در تماس با تمام اسيد هاي خالص، به جز اسيد سلنيك، كاملا مقاوم است. براي
حل كردن طلا به نحو شيميايي بهترين راه اين است كه آن را در مخلوط يك مول
اسيد نيتريك و سه مول اسيد كلرئيدريك كه به نام تيز آب سلطاني مشهور است،
قرار دهيم. 3HCl + HNO3 + AU ________ AuCl3 +2H2O + NO طلا همچنين مي
تواند با برم در دماي اتاق و فلوئور، كلر، يد و تلوريوم در دماهاي بالاتر
تركيب شود، يكي از خصوصيات جالب طلا اين است كه مي تواند به صورت سولي و
يا كلوئيدي در آيد. سولي هاي آبي طلا بر حسب اندازه ذرات آن مي توانند به
رنگهاي قرمز، آبي يا ارغواني در آيند. سولي زيباي كاسيوس CASSIUS را مي
توان با اضافه كردن كلريد قلع (II) به تركيبات طلا بدست آورد. طلا در
تركيبات در تركيبات مختلف خود به صورت +1 و +3 ظرفيتي ظاهر مي شود. طلا
تمايل بسيار زيادي در تشكيل كمپلكسهايي دارد كه در آن هميشه به صورت +3
ظرفيتي مي باشد. تركيبات +1ظرفيتي طلا خيلي پايدار نيستند و عموما به
ظرفيت +3 اكسيده شده يا اينكه به صورت فلز آزاد احياء مي شوند. تمام
تركيبات طلا، اعم از 1 ظرفيتي يا 3 ظرفيتي اكسيد شده يا اينكه به طورت فلز
آزاد احياء مي شوند. البته اين يك قاعده كلي است كه تركيبات فلزات غير
فعال (نجيب) به آساني به فلز مربوطه مي توانند احياء شوند، در حاليكه در
مورد تركيبات فلزات فعال به آساني ميسر نيست.
طلا بر خلاف نقره و مس مي تواند تشكيل تركيبات آلي فلزي حقيقي دهد كه همگي
نيز پايدارند. طلا و گوگرد را اگر با هم حرارت دهيم تركيب نمي شوند، ولي
اين فلز در پلي سولفيدهاي قليايي حل شده و تيواوريت ها و احتمالا بعضي از
تيواوريت ها را بوجود مي آورند طلا 18 ايزوتوپ داشته و نيمه عمري در حدود
7/2 روز دارد. تركيبي از 1 بخش اسيد نيتريك با 3 بخش اسيد هيپو كلريك
"آكوارجيا" (aqua regia) يا به فارسي تيز آب سلطاني ناميده مي شود. كه مي
تواند طلا را در خود حل نمايد و بدين دليل به اين نام خوانده مي شود، كه
مي تواند شاه فلزات (king of metals) را در خود حل نمايد. طلايي كه در
دسترس ما مي باشد طلاي تجارتي نام دارد كه خلوص 999/99+ درصد را دارا مي
باشد. وزن مخصوص طلا بر اساس مقدار دما و عوامل ديگر متغير مي باشد.
زمان نيمه عمر :
طلاي راديواکتيو198 Au برابر با 7/2 روز است و
از اين ايزوتوپ در ردمان پزشکي بهره مي گيرند. همچنين اين ايزوتوپ مصارف
صنعتي متعددي به عنوان يک ردياب دارد و از آن در مطالعات حرکات رسوب کف
اقيانوس ها در سواحل و اطراف استفاده مي شود. طلا همچنين در فرآيندهاي
صنعتي عامل بسيار خوبي در برقراري و تمرکز انرژي حرارتي است. در بعضي از
ادارات براي ممانعت از انتقال انرژي شيشه پنجره ها را با پوششي از طلا مي
پوشانند تا بتواند به مقدار زيلدي از حرارت فصل تابستان بکاهد و برعکس
نگذارد که حرارت داخل اتاق به خارج در فصل زمستان منتقل گردد و در ضمن،
نور بسيارمطلوبي نيز بتواند وارد اتاق بشود. براي آب کردن يخ و برف روي
شيشه بعضي از هواپيماها، کشتي ها و لکوموتيوها از طلا استفاده مي شود.
بعضي از کمپلکس هاي طلا مثل فسفيت ها که معمولا داراي ترکيبات آلي گوگردي
نيز هستند توانسته اند در درمان بيماري آرتوروز مفاصل مفيد واقع شوند.
کارآيي طلا به عنوان کاتاليزور در واکنش هاي هيدروژن دهي و هيدروژن زدايي
مورد مطلعات بسيار وسيعي قرار گرفته ولي هنوز آنقدرها از اين فلز براي اين
منظور استفاده نشده است.
البته مخلوط طلا و پالاديم کارآيي بيشتري تا پالاديم تنها به عنوان
کاتاليزور در بعضي از فرآيندهاي مخصوص هيدروژن دهي و زدايي دارد ولي طلا
هنوز هم در مقايسه با فلزات گروه پلاتين در اين موارد از اهميت کمتري
برخوردار است. از طلاي با خلوص +999/99% در ساخت بعضي از استانداردهاي
شيميايي و فيزيکي استفاده مي شود.
ساير مطالب در مورد طلا
مواد جايگزين:
هيچ فلز يا آلياژ جايگزين، کليه ي خواص مطلوب طلا را، دارا نمي باشد. تنها
عاملي که مي تواند مسئله ي جايگزيني را شدت بخشد، قيمت بالاي طلا است، به
طوري که با افزايش قيمت طلا در دوره ي زماني 80-1979 چند سازمان استفاده
کننده از طلا، تشکيل کميته هايي را دادند، تا در اين رابطه تحقيق کرده و
راه هايي را براي کاهش مصرف طلا در محصولات مختلف خود، تعيين کنند.
کاربرد پالاديم و پلاتين به عنوان جانشين، نيز ارتباط نزديکي به قيمت
داشته و مصرف کننده بيشتر تمايل به طلا دارد. در صنايع الکترونيک چند ماده
ي جايگزين از قبيل آلياژ(نيکل-قلع)، پالاديم يا (پالاديم-نقره) مي توانند
به کار گرفته شوند که اغلب آنها با پوشش نازکي از طلا همراه بوده و اين
پوشش آنها را از اکسيد شدن حفظ مي کند. در حال حاضر طلا، جايگاه اصلي خود
را در زيورآلات و صنعت حفظ کرده است.
محصولات فرعي ( طلا به عنوان يک محصول فرعي ):
ببيشتر طلاي جهان از معادني تامين مي شود که در آنها طلا محصول اصلي است.
اما مقادير مهمي نيز در حين تصفيه ي فلزات ديگر به ويژه مس بازيابي مي
شوند. در ايالات متحده ي آمريکا در طول سال 1983 حدود 20% کل توليد، محصول
فرعي استخراج فلز پايه به ويژه مس بود. طلا در چندين کشور، از کاني هاي مس
بازيابي مي شود. براي مثال اين فلز از کاني هاي نيکل در کانادا، از کاني
هاي پلاتين در آفريقاي جنوبي بازيابي شده و ساير کشورهايي که در آنها طلا
به عنوان يک محصول فرعي مهم بازيابي مي شود، عبارتند از:
فيليپين، استراليا، گينه ي جديد، مکزيک و شوروي.
در ايران نيز از معدن مس سرچشمه ي کرمان طلا به عنوان يک محصول فرعي به
دست مي آيد. نقره به خاطر همراهي و ارتباط آن با طلا در کاني ها به عنوان
يک محصول، همراه تمامي عمليات استخراج طلا مي باشد. در تصفيه ي نهايي طلا
به عنوان يک محصول فرعي، در کشور ايالات متحده ، مقادير مهمي از فلزات
خانواده ي پلاتين( به ويژه پالاديم ) نيز بازيابي مي شوند. در سرتاسر
جهان، کاني هاي طلا و کانسارهاي آبرفتي محصولات فرعي ارزشمندي را فراهم مي
آورند. براي مثال مي توان به چندين معدن طلاي مهم آفريقاي جنوبي اشاره کرد
که در آنها اورانيم به عنوان محصول مهم همراه توليد مي شود
ذخاير طلا و همراهان آن
عموما طلا، با سولفيد هاي فلزي غيرآهني و کاني هاي وابسته به آن، ارتباط
بسيار نزديکي دارد و اغلب با اين سولفيدها و يا محصولات ناشي از اکسيد
شدگي آنها همراه است. اين همراهان طلا عبارتند از:
کالکوپيريت، اسفالريت، گالنيت، آرسنوپيريت، پيريت، آنتيمونيت، ليمونيت و کوارتز.
آنتيمونيت
آنتيمونيت معمولا به صورت بلورهاي ستوني(columnar) و سوزني يا اينکه به
صورت شعاعي پديدار مي شود و به ندرت به صورت آگرگات در کوارتز ديده مي
شود، ترد و شکننده بوده ، رنگ آن خاکستري سربي و داراي جلاي فلزي مي باشد.
ليمونيت ( کانه آهن قهوه اي )
انباشتگي و تراکم اين کاني در قسمت هاي آلتره شده ي کانه ي سولفيدي، از
اين جهت قابل توجه است که در بعضي مواقع داراي مقادير زيادي از طلا مي باشد
طلا همراه با مالاکيت، توربرنيت، ولفنيت و کازوريت
طلا همراه با پيريت و سيليس
کوارتز بيشتر از ديگر کاني ها، طلا را همراهي مي کند. بدين سبب اغلب در
رگه هاي کوارتزي وجود دارد. طلاي آشکار(visible gold) اغلب در کوارتزهاي
زرد – قهوه اي با ادخال هاي اخري (ochreous) ديده مي شود.
کاني هرزه سنگ طلا
کاني هرزه سنگ طلا، معمولا کوارتزاست، اما کربنات ها، تورمالين،
فلوئوراسپار ( فلوئوريد کلسيم CaF2 ) و مقدار کمي از کاني هاي غير فلزي
نيز ممکن است به عنوان هرزه سنگ (Gongue) طلا وجود داشته باشند. طلا
معمولا در سولفيدهاي فلزات پست(Basemetals) و کاني هاي وابسته ي آن، جاي
مي گيرد.
به طور کلي کانسارهاي طلا را به دو نوع تقسيم بندي مي کنند
الف- کانسارهاي برجا
در کانسارهاي برجا طلا همراه سنگ هاي آذرين اسيدي عميق و بينابين و به
ندرت در سنگ هاي آذرين خروجي پيدا مي شود. در هر صورت همراه کوارتز در رگه
هاي کوارتزي، همراه کاني هاي کلسيت، باريت، فلورين، آلاباندين(Alabandin)
و همچنين همراه کاني هاي فلزي مانند: پيريت، بلند، کالکوپيريت، کاني هاي
نقره و کاني هاي تلور(Te) و خيلي به ندرت همراه سلنيم (Se) است.
ب- کانسارهاي آبرفتي
از تخريب کانسارهاي برجا و حمل و نقل آن به وسيله ي عوامل طبيعي،
کانسارهاي آبرفتي تشکيل مي شود و تجمع طلاي ناب در اين صورت در بستر
رودخانه ها و درياچه هاي بسته، انجام مي گيرد، در آن صورت طلا همراه ساير
کاني هاي سنگين مانند کرندوم (Corundum) و زيرکن (Zircon)و منازيت
(Monazite) و کاسيتريت و نارسنگ (Garnet) و بالاخره مگنتيت (به شکل ماسه
سياه) است. در پوسته ي زمين، تخمين زده مي شود که داراي مقدار متوسط
0001/0 اونس طلا به ازاي يک تن کوچک يا 5/3 قسمت در بيليون (3/5PPB) طلا
باشد. سنگ هاي رسوبي به ويژه ماسه سنگ ها از درصد بيشتري طلا برخوردارند.
درميان سنگ هاي آذرين، مقدار متوسط طلا در سنگ هاي مافيکي (mafic) تيره
فام کمي بالاتر بوده و نسبت به سنگ هاي فلسيک (Felsic) پايين تر است. آب
دريا نوعا داراي 011/0 (PPB) طلا مي باشد، هرچند اين مقدار از لحاظ مکاني
از 44(PPB) تا 0/001(PPB) در نوسان است و مقدار طلا در آب هاي سطحي همانند
آب دريا، در همان محدوده بوده و وابستگي زيادي به منبع آن پيدا مي کند.
براي نمونه آب هايي که از معادن طلا در ياکوت جنوبي (Yakut) در شوروي جاري
مي شوند، شامل مقدار متوسط 0/7(PPB) تا 0/9(PPB) طلا مي باشند.
در ايالات کلرادو آمريکا، پساب حاصله ازمعادن طلا و نواحي ديگر شامل 0/15
pbb طلا هستند. لازم به يادآوري است که چشمه هاي آب گرم معمولا نسبت به آب
هاي ديگر از درصد بيشتر طلا برخوردارند و کانسارهاي طلا در بسياري از
انواع سنگ ها يافت مي شوند. کانسارهاي هيدروگرمايي در سنگ هاي آذرين واسطه
اي و اسيدي و آبرفت هاي رسوبي (Silty) سنگ هاي کربناته ي رگه دار و در سنگ
هاي متامرفيک (Metamorphic) يا رسوبي سيليسي يا آلوميني، به طور معمول تري
ظاهرگشته و ديده مي شود.
اصولا کانسارهاي طلا داراي منشاهاي زيرند: هيدروگرمايي(Hydrothermal) ،
هيدروگرمايي- متامرفيک (Hydrothermal Metamorphic) ، متامرفيک، آبرفتي(رگه
اي، توده اي و پراکنده) و جوش سنگ ها (Conglommerates) (لايه هاي سطحي،
شکاف هاي باريک ايجاد شده در طول زمان).
طلا اساسا، همان طوري که گفته شد، به صورت فلز طبيعي رخ داده و با نقره و
ديگر فلزات تشکيل آلياژ مي دهد و همچنين به صورت تلوريد ها (Tellurides)
ظاهر مي شود. از جمله آلياژهاي طلا مي توان به الکتروم (Electrum) آلياژ
طلا و نقره اشاره کرد و البته ساير مواد معدني طلا کمياب بوده و طلا
معمولا همراه با سولفيدهاي آهن، نقره، آرسنيک، آنتيموان و مس مي باشد.
اگرچه غني ترين کانسارهاي رگه اي از نوع رگه اي شکاف دار همراه با گانگ
کوارتزي (Quartz Gangue) مانند بونانزس (Bonanzas) مي باشند، لکن طلا
بيشتر از کانسارهاي عظيمي که عيارشان متوسط است استخراج مي شود. در
آفريقاي جنوبي براي مثال، کاني هاي طلا با 10/2 اونس طلا در تن مورد
عمليات بهره برداري قرار مي گيرند و در کنار آن معادني وجود دارند که در
آنها کاني هاي مربوطه در هر تن 69/0 اونس طلا موجود است. کاني هاي طلاي
ايالات متحده ي آمريکا، به طور متوسط 1/0 اونس يا کمتر طلا در هر تن
دارند، هر چند امروزه با بهره گيري از روش هاي جداسازي و بازيابي ويژه اي
( فرآيند جداسازي کپه اي شيميايي ) کاني هاي با کمتر از 1/0 اونس طلا در
تن را مي توان مورد بهره برداري قرار داد.
منشا طلا:
بيشتر ذخاير طلا، داراي منشا آذرين بوده و يا اينکه
از تمرکزهاي سطحي، سرچشمه مي گيرند، و تعداد کمتري از ذخاير طلا بر اثر
کنتاکت متاسوماتيسم به وجود مي آيند، اما ذخاير رگه اي اکثرا در اثر محلول
هاي هيدروترمال حاصل مي شوند. بين رگه هاي طلادار و سنگ هاي نفوذي يک
ارتباط گسترده وجود دارد که پيوند اين دو را، به وضوح مشخص مي کند. طلا در
توده هاي معدني از منشا گرمابي، همراه پيريت، ميسپيکل کوارتز و يا همراه
رودوکروزيت( Rhodochrosit ) و ساير کاني هاي منگنز و باريتين تشکيل مي شود.
رگه هاي نوع اول ( سولفيد طلا، کوارتز طلادار ) توده هاي معدني قديمي و
قاعدتا، بدون نقره بوده و با سنگ هاي آذرين دروني مربوط هستند، اين رگه ها
گاهي با پديده ي متاسوماتوز، بستگي دارند. تمرکزهاي مکانيکي، ذخايرعظيم
پلاسري را به وجود مي آورند که اين پلاسري هاي طلادار براي استخراج طلا ،
امروزه بسيار مهم هستند و در داخل ماسه ها و شن ها به همراه ساير فلزات
سنگين، طلا ديده مي شود. مقدار طلا در پلاسرها تا چند دهم گرم در تن نيز
مي تواند از نظر اقتصادي مناسب باشد.
ذخاير سوپرژن داراي مقدار ناچيزي طلا هستند
چگونگي پيدايش پلاسر طلا:
ذخاير طلاي پلاسري ، در نتيجه ي
هوازدگي و تخريب سنگ هاي طلادار، حاصل مي شوند . تغييرات دما، آب و حلال
هاي طبيعي، سنگ ها را تجزيه و تخريب کرده و طلا را آزاد مي نمايد، سپس
محصولات هوازدگي توسط آب هاي جاري حمل شده و در ضمن تا حد اندازه هاي
کوچکي خرد مي شوند بنابراين مقدار طلاي بيشتري آزاد مي شود.
طلا به خاطر داشتن جرم حجمي بالا ، در ميان توده هاي سيلت، ماسه و گراول
جايگزين شده و به وسيله ي جريان رودخانه حمل مي گردد بيشتر مواقع طلا
مانند مواد سبک تر به مناطق دورتر حرکت مي کند و در زماني که سرعت جريان
رودخانه براي حمل طلا به نقاط دورتر کافي نيست، مستقر شده و معمولا بر روي
سنگ بستر متمرکز مي شود و اصولا جرم حجمي بالاي طلا در مقابل عمل حمل و
نقل به آن مقاومتي مشابه به دانه هاي درشت تر از ماسه مي دهد.
تشکيل پلاسرهاي عظيم، با به وجود آمدن يک سطح مبناي جديد در منطقه که ناشي
از تخريب عميق و شديد سنگ هاست، همراه مي باشد.ذخاير طلاي پلاسري معمولا
در مناطقي که رگه هاي طلادار وجود دارند يافت مي شوند ولي ذخائر موجود در
رگه ها ممکن است بسيار کمتر يا ريزدانه تر از آن حدي باشند که از نظر
اقتصادي قابل توجه باشد.
پلاسرها را به اشکال متنوعي تقسيم بندي مي نمايند ولي مي توان گفت که پلاسرها، نهايتا به دو گروه تقسيم بندي مي شوند:
1- پلاسرهاي کم عمق( پلاسرهاي مدرن)
اين گونه پلاسرها معمولا در داخل رودخانه ها و يا در نزديکي آنها وجود داشته و توسط ديگر رسوبات پوشيده نشده است.
2- پلاسرهاي عميق( پلاسرهاي قديمي)
اين پلاسرها در زير انبوهي از سنگ هاي پيوسته coherent مدفون شده اند.
مطالب مشابه :
نمونه کارنامه های داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی مهندسی
نمونه کارنامه های داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی مهندسی
منابع آزمون کارشناسی ارشد - مجموعه زمین شناسی
سوالات ادوار کنکور کارشناسی ارشد زمین شناسی نمونه کارنامه های ارشد ارشد، نمونه
منابع+ سوالات+ آزمون+ کارشناسی ارشد+ زمین شناسی+
کارشناسی ارشد زمین شناسی از نمونه کارنامه های ارشد سوالات ارشد، نمونه سوال
Geology Glosary
ایران زمین**زمین شناسی نمونه کارنامه های داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی
كاني شناسي طلا :
ایران زمین**زمین شناسی نمونه کارنامه های داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی
همچنان زمين زيباست ...
ایران زمین**زمین شناسی نمونه کارنامه های داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی
'گنبد های نمکی (PDF)
ایران زمین**زمین شناسی نمونه کارنامه های داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد رشته زمین شناسی
برچسب :
نمونه کارنامه ارشد زمین شناسی