اضطراب و پیشرفت تحصیلی بین دانش آموزان

چكيده

يكي ازشايع ترين مشكلات عاطفي وهيجاني كه دانش اموزان نوجوان با آن مواجه اند اضطراب است اضطراب حاصل خطاهاي شناختي وباورهاي غيرمنطقي است دانش اموزان مضطرب بيشتردرانتظارشكست هستندتا موفقيت.اين گونه افراد خودراعامل شكست ميدانند اين نوع خطاهاي فكري اسيب پذيري واضطراب را افزايش ميدهد وانگيزه هاي مربوط به تحصيل راتحت تاثيرقرار ميدهد كه مهم ترين انها انگيزه پيشرفت است.درنهايت اين مشكلات موجب افت تحصيلي ميشوند دقت دريافته هاي تحقيقات در مجموع بروجود رابطه منفي بين اضطراب دختران بيشترازپسران است تقريبا نتايج تحقيقاتي كه ابطه بين مشكلات عاطفي وپيشرفت تحصيلي رانفي كرده مربوط به دانش اموزان مقاطع غير دبيرستاني يا سالهاي اول دبيرستان مي باشد.

مقدمه

در چگونگی موفقیت تحصیلی كودكان عوامل بسیار زیادی دخالت دارند . یك دسته از این عوامل را تحت عنوان عوامل عاطفی روانی می توان نام برد .

بیماریهای عاطفی از جمله اضطراب در نزد همه افراد و ترس یا اضطراب از امتحان در نزد دانش آموزان از موضوعاتی است كه به دلیل وجود آن در جوامع شدیداً مورد توجه و مداقه قرار گرفته است و به ندرت می توان باور كرد كه كسی هیچ وقت دچار اضطراب نشود زیرا زندگی در هر مرحله و دوره و مكان سرشار از انواع فراز و نشیب و مملو از تجربیات تلخ و شیرین و انتظارات مطلوب و دل واپسی های متعدد است كه هر كدام به دلیلی یا به طریقی می تواند اضطراب آور باشد .

اضطراب یكی از حالتهای هیجانی یا عاطفی است كه با عناوین دلهره ، تشویش ، نگرانی و مانند آنها نیز از آن نام می برند .

روانشناسان اضطراب و سایر حالات عاطفی را به دو نوع خفیف و شدید یا طبیعی و بیمار گونه تقسیم می كنند . همچنین متخصصان معتقدند كه حالت خفیف هر یك از هیجانها ی انسان نه فقط الزاماً مخرب نیست بلكه وظیفه اصلی پرورشكاران آموختن واكنشهای هیجانی به یاد گیرندگان است .

بنابر این آنچه مسئله ساز برای دانش آموزان است نوع شدید و دیر پای اضطراب امتحان است و گرنه حالت خفیف آن تقریباً برای حیات و بهزیستی انسان ضرورت دارد . با این حال چنانچه اضطراب شدید باشد و تا مدتها ادامه پیدا كند به طور معمول حالت خاص عصبی ایجاد می كند و در فعالیت طبیعی و روز مره زندگی اخلال می كند زیرا افراد مضطرب خطاهای بیشتری مرتكب می شوند .اضطراب هم جسم و هم ذهن انسان را تحت تاثیر قرار می دهد . در واقع اعم از اینكه اضطراب به كودك یا بزرگسال ، مرد یا زن ، انسان شاغل یا بیكار مربوط باشد ، آثار و علائم آن تقریباً در نزد همه یكسان است . با این تفاوت كه هر كس با توجه به ویژگی های شخصیتی خود درابراز این علائم با دیگری تفاوت دارد . به عبارت دیگر یك كودك كم تجربه خیلی ساده تر از یك بزرگسال با تجربه اضطراب خود را آشكار می كند . به این دلیل معلم خیلی زود تر متوجه اضطراب شاگردش تا همكارش می شود .

بيان مسئله :

هدف اين تحقيق بررسي رابطه اضطراب دانش آموزان سال سوم مقطعه متوسطه با پيشرفت تحصيلي آنان در شهرستان جيرفت در سال تحصيلي 89-88

روشهاي بكار گرفته شده براي بررسي 574 دانش آموز ( 264 دختر ، 310 پسر )به روش نمونه گيري طبقه اي انتخاب شدند و با استفاده از آزمون اضطراب كتل و آزمون محقق ساخته داده هاي مود نياز جمع آوري و اجراي آزمونهاي آماري في دوره تست همگي فرضيه هاي تحقيق آزمون و نتايج زير بدست آمد

الف : ميزان اضطراب بدست آمده نشان مي دهد 14% دانش آموزان طبيعي 53 % اضطراب كم 27 % اضطراب متوسط و 6 % اضطراب شديد داشته كه درصد دانش آموزان دختر داراي اضطراب شديد (9%) بيشتر از پسران مي باشد ميزان اضطراب (6% ) تقريباً در حد نرمال است .

ب: ميزان اضطراب دانش آموزان و پيشرفت تحصيلي آنان رابطه منفي وجود دارد ( تاييد فرضيه )

نتيجه بدست آمده نشان مي دهد كه با افزايش اضطراب عملكرد تحصيلي كاهش پيدا مي كند و بيانگر اين نكته است كه اضطراب موجب ناتواني كه اضطراب موجب ناتواني دانش آموزان در انجام تكاليف و كاهش كارايي آنان مي شود و با نتيجه تحقيقات انجام شده هم چون تحقيقات رحيمي 1379 ، عبادي 1357 ، عباس آبادي 1372 و ... هماهنگ مي باشد .

نتيجه بدست آمده با يافته هاي تحقيقات انجام شده در داخل و خارج هم خوان است ، جدا از توصيه زيستي مي توان در تبين اين يافته به تحول خواسته هاي زنان در كسب مناسب و نقش هاي اجتماعي اشاره كرد .

در دستيابي به اين خواسته ها آنان بيشتر در معرض تنش و تعارض قرار مي گيرند و ميزان حمايت اجتماعي از آنان كمتر از مردان مي باشد اين امر موجب آسيب پذيري آنان مي شود . بخصوص كه نظام اجتماعي و ساختا فرهنگي عليه زنان مي باشد.

نظريه هاي رفتاري

طبق نظريه هاي رفتاري اضطراب پاسخ شرطي به يك محرك معين است بنا به توصيف رفتارگرايان هراس مي تواند از طريق فرآيند شرطي سازي كلاسيك و شرطي سازي كنش فراگرفته شود . ( كاپلان (1) ترجمه رفيعي و رضايي 1387 ص 200)

نظريه هاي شناختي

نظريه هاي شناختي بر نقش تعبير و تفسير حوادث نه خود حوادث در رويداد ها تأكيد دارد . نظر شناختي عمداً اظهار مي دارند كه اضطراب از طريق ارزيابي نادرست يا ناسازگارانه يك موقعيت كه به ادراك خطر مي انجامد ايجاد مي شود ( بك ) (2) اظهار مي دارد كه اضطراب بيمار گونه بيش از حد خطر آفرين تلقي كردند يك موقعيت همراه با يك بعد از چهار بعد زير ناشي مي شود .

الف ) تخمين بيش از حد احتمال روي دادن حادثه ترسناك

ب ) تخمين بيش از حد ترسناك

ج ) بي اعتمادي به توانايي خود در مقابل كردن

د ) احتمال كمي دادن به اين كه فرد ديگري مي تواند به او كمك كند

بك ) معتقد است كه اشتغال ذهني فرد مضطربخطر به صورت خطور كردن غير ارادي و مداوم افكار خود كار به شكل تجسم يا خود گويي هاي كلامي ظاهر مي شود ، فرد احتمالاً هر نشانه جسماني را هم كه رخ مي دهد به شيوه هاي شديداً اغراق آميز تغيير مي كند . بك اظهار مي دارد كه افكار برانگيزنده اضطراب تقريباً با يك تركيبي از چها رنوع خطاي عمومي تفكر همراه است .

1)فاجعه آميز سازي 1- اغراق آميز سازي 3 – تقسيم بيش از حد 4- ناديده گرفتن امور مثبت

بك معتقد است كه ادراك شخص از آميزش آسيب پذيري در اختلالات اضطراب تأثير محسوس دارد . آسيب پذيري اين گونه تعريف مي شود برآورد يا پيش بيني اضطراب دروني و بيروني كه ما نمي توانيم كنترلشان كنيم يا كنترل آنها براي تأمين و استمرار سلامت ناكافي است . شخص توانايي يا منابع اتكايي خود را ناچيز تلقي مي كند توجهش قبل از همه به نقاط منفي خود متمركز مي شود و نقاط منفي خود را برجسته مي كند ، اين نوع خطاهاي فكري آسيب پذير و اضطراب را افزايش مي دهد . اطمينان را ذايل و اجتناب را به دنبال مي آورد .

تفكر فاجعه آميز هم بر اثر سوء تعبير نشانه ها و هم پيش بيني فاجعه مي تواند در ايجاد و تشديد نشانه هاي اضطراب نقش محوي ايفا كند .

چهار نوع افكار هراس انگيز وجود دارد:

1-افكار پيش بينيس : پيش بيني حوادث يا رويدادهاي ناگوار

2-ناتواني در مقابله با افكار منفي

3-افكا ناشي از سوءتعبير احساس بدبيني ، اين افكار نتيجه سوء فهم ما از احساسات بدني است .

4-افكار گريز :افكاري كه منجر به اجتناب از موقعيت هاي ترسناك مي شود .

چنين افكاري موجب كاهش اعتماد به نفس مي شود و افكار خود ترديدي و خود تضبيحي جانشين مي شود و اين خود اضطراب را افزايش مي دهد .

اضطراب و نوجواني

به ندرت اتفاق مي افتد كه در طول فرايند نوجواني بحرانهاي اضطراب مشاهده نشوند . گاهي اين اضطراب به طور ناگهاني و زماني به صورت تدريجي ظاهر مي شود و گاهي در طول چند ساعت پايان مي پذيرد . صرف نظر از چگونگي بروز و شدت و مدت اضطراب يك احساس بنيادي است كه كمتر نوجواني با آن بيگانه است . بنابراين اضطراب منزله بخشي از زندگي كودكان و نوجوانان يكي از مؤلفه ساختار شخصيت آنها را تشكيل مي دهد . اما در بسياري از موارد بحران اضطراب محدود باقي مي ماند اما غالباً به منزله گشايش دريچه اي به اين يا آن سازمان يافتگي منطقي است يا قبل از اسقرار نشانه هاي منفي دوام دار ظاهر مي شود . در نوجواني ترسها و اضطراب ها با بي تناسبي ها نارساييهاي عقلي وكنش فردي جنسي مرتبط اند و يكي از راههاي اصلي بروز اضطراب بوجود آمدن تظاهرات متعدد هراسي است و جسم ذهني ساختي اضطراب به ايجاد هراس عجيب و فراگير فلج مي شود و در موردهراسهاي نوروزي شاهد سركوب گر و جابه جايي و جز آن هستيم ، يكي از اين موارد مدرسه هراس ، اضطراب امتحان و گاه منجر به امتناع از مدرسه مي شود ( دادستان 1376 ص 77 ، 78 )

در تشديد و پايداري اضطراب نوجواني عوامل متعددي مؤثر ند كه مهم ترين آنها عبارتند از ناتواني در كسب هويتي مستقل و ناپايداري عاطفي نسبت به اطرافيان ، مشكلات خانوادگي

اضطراب و پيشرفت تحصيلي

عوامل ، متعددي چون هوش ، معلومات ، انگيزش و وضعيت عاطفي و هيجاني ، محيط مدرسه ، روش تدريس و ... در پيشرفت تحصيلي مؤثر يا مرتبط اند مدلهاي متفاوتي جهت تبين فرآيند آموزش و يادگيري با اسناد و با اثرات و نتايج همزمان چندين متغيير ارائه شده است كه مي توان به مدل يادگيري كارول (1) و كولن (2) ولين هارت (3) هارتل (4) والبرگ (5) وانيشتاين (6) را نام برد كه به نقش قاطع عواملي نظير توانايي ، انگيزش ، كميت و كيفيت تدريس ، محيط دروني كلاس درس ، محيط خانه ، گروه همگنان خارج از مدرسه و رسانه هاي گروهي اشاره كرده اند . عوامل مذكور در زمره علت ها يا همبسته هاي ثابت يادگيري در كلاس به شمار مي روند كه در اينجا با تأكيد بر مدل مركز به تبين تأثير عوامل مربوط مي پردازيم .

ابتدا هارتل و ديگران مدل نزديك به مركز را مطرح كردند كه مبتني بر اين فرض اساسي است . توانايي يا معلومات كه نماينده توانايي است ، انگيزه ، كميت و كيفيت تدريس عوامل اساسي مكاني براي توجيه پيشرفت تحصيلي محسوب مي شود زيرا اين عوامل از لحاظ روان شناسي به يادگيري كلامي نزديك ترند و عوامل ديگر محيطي ديدني محيط هاي رواني كلاس ، خانه ، گروه همگنان رسانه هاي گروهي دور از مركز مي باشند زيرا براي يادگيري صرفاً شرايط پشتيباني تأييد كننده را فراهم مي آورند نه آنكه علت مستقيم يادگيري باشند ، اما مدل دور راز مركز نزديك مركز مشخص مي كنند كه سازه هاي دور از مركز در هر يك از سازه هاي نزديك مركز نفوذ مي كند و اين سازه ها 1) earrooll 2) cooley 3) leinhad 4) laser 5) harrischfejer در نتيجه بر عملكرد تحصيلي مؤثر و افت تحصيلي از پيامد هاي آن خواهد بود همچنين محيط رواني كلاس و خانه را هم متأثر مي سازد زيرا افرادي كه مضطرب هستند در رابطه اجتماعي هم دچار اختلال مي شوند و عملكرد فرد را تحت تأثير قرار مي دهند

پشينه تحقيقات :

تحقيقات انجام شده در داخل

رحيمي 1379 در تحقيق خود به نام بررسي علل اضطراب دانش آموزان دوره متوسطه و پيش دانشگاهي به نتايج زير رسيده است . 09/36 % آزمودنيهاي اضطراب كلي ومتوسط و شديد داشته اند بين پيشرفت تحصيلي و ميزان اضطراب رابطه منفي وجود دارد و اضطراب كلي دانش آموزان دختر بيش از پسران بوده . همچنين بين نگراني هاي شغلي و تحصيلي ، فقر تحصيلي با ميزان اضطراب رابطه معني دار گزارش شده است . پيروزي (1379 ) در تحقيق خود به نام بررسي شكل گيري منابع اضطرابي از تحول رواني اجتماعي در دختران سال سوم متوسطه شهر تهران به اين نتيجه رسيده اند كه بين سطح تحول رواني – اجتماعي دانش آموزان با ميزان اضطراب آنان رابطه معكوس بوده و بين ميزان اضطراب دانش آموزان با سطح اجتماعي – اقتصادي آنان رابطه معني دار نبوده است . رنجبر زاده ( 1377 ) در تحقيقي تحت عنوان تعيين عوامل مؤثر در ايجاد اضطراب و ميزان شيوع آن در بين دانش آموزان دبيرستان هاي شهر همدان نتايج را گزارش كرده اند 5/80 % جمعيت مورد مطالعه داراي درجاتي از اضطراب بوده اند ، به عبارتي 5/19 % فاقد اضطراب 9/54 % اضطراب خفيف ، 4/18 % اضطراب متوسط 2/7 % اضطراب شديد داشته اند . فراواني نسبي اضطراب متعلق به دانش آموزان با معدل 14-11 بوده و اضطراب شديد مربوط به دانش آموزاني بوده كه معدل زير 11 داشته اند ، اما بين ميزان اضطراب و پيشرفت تحصيلي رابطه معني دار نبوده و بين وضعيت اقتصادي و ميزان اضطراب رابطه معني دارد و ميزان اضطراب دانش آموزاني كه درآمد خانوادگي آنها بالا بوده كمتر از دانش آموزان با درآمد خانوادگي پايين بوده است . يافته هاي تحقيق ضعيفي 1376 دلالت به اين نكته دارند كه بين جنسيت و اضطراب رابطه معني دار و اضطراب كلي دختران بيشتر از پسران مي باشد و ميزان اضطراب دانش آموزان مناطق بالاي شهر كمتر از مناطق پايين شهر بوده است عباسي 1375 در تحقيقي خود به نام ساخت و اعتبار يابي پرسش نامه اضطراب امتحان و بررسي آن با اضطراب عمومي ، عزت نفس ، عملكرد تحصيلي به اين نكته اشاره كرده است كه بين ميزان اضطراب عمومي و اضطراب امتحان همبستگي معني دارد بين اضطراب عمومي و عملكرد تحصيلي رابطه منفي وجود داشته است . نكته قابل توجه در اين تحقيق اين مطلب است كه اضطراب عمومي به طور معني دار قدرت پيش بيني اضطراب امتحان را دارد و بهترين متغيير پيش بيني براي اضطراب امتحان – اضطراب عمومي مي باشد كه با يافته هاي نجاريان و ابوالقاسمي1376 هماهنگ است

ميثاقي 1374 به اين نتيجه رسيده است كه بين موفقيت تحصيلي دانش آموزان و ميزان اضطراب رابطه منفي وجود دارد . عباس آبادي 1372 در بررسي بين اضطراب و پيشرفت تحصيلي به اين نتيجه رسيده كه رابطه معني دار و معكوس بين سطح اضطراب و ميزان پيشرفت تحصيلي وجود دارد . همچنين با تفكيك دانش آموزان به دو گروه قوي و ضعيف بر اساس معدل به اين نتيجه رسيده اند كه ميزان سطح اضطراب آشكار بيشتر از اضطراب پنهان بوده است .

در تحقيق سهرابي 1372 هم رابطه معكوس بين اضطراب و پيشرفت تحصيلي تأكيد شده است .

تحقيقات انجام شده در خارج از كشور

دانش آموزان پر اضطراب در انجام تكاليف به خوبي دانش آموزان كم اضطراب عمل نمي كنند . وايت (1) 1960 كوين و همكاران 1983 با مرور پيشينه تحقيقات انجام شده در ارتباط با اضطراب دانش آموزان به اين نتيجه رسيده اند كه اضطراب بر سطح يادگيري مؤثر مي باشد و اضطراب با عملكرد ، توانايي ذهني ، تكاليف دشوار و جنسيت مرتبط است . همچنين يافته هاي تويباس (2) 1979 دلالت بر اين مطلب دارد كه اضطراب مي تواند بر چگونگي پردازش اطلاعات و بازيافت اطلاعات پردازش شده تأثير بگذارد .

جوزف 1985 در برسي مطالعات انجام شده 17 ساله در مورد عوامل مؤثر عاطفي بر پيشرفت تحصيلي در درس علوم انگيزش ، اضطراب و همايت معلم مهم ترين عوامل گزارش شده اند .

هگ هاوزن (3) 1985 در تلخيص مطالعه20ساله در مورد انگيزش گزارش داده كه اضطراب در افزايش اميد به موقعيت واعتماد به شايستگي خود م‍وثربوده وافزايش ميزان اضطراب درتغيير انگيزش بسيار موثر ميباشد.

كيورا(4)1989 به اين نتيجه رسيده است كه دانش آموزان داراي وضعيت اقتصادي – اجتماعي پايين نمره هاي بالايي از اضطراب داشته اند دانست وافت تحصيلي بيشتري رانشان ميدهند .

طرح كلي تحقیق :

هدف پ‍‍‍ژوهش حاضر آن است كه رابطه ميزان اضطراب با پيشرفت تحصيلي دانش آموزان سال سوم متوسطه سال تحصيلي 89-88

جامعه آماري

جامعه آماري پ‍ژوهش حاضر كليه دانش آموزان سال آخر مقطعه متوسطه شهرستان جيرفت در سال تحصيلي 89-88 مي باشد كه جمعاً 21179 دانش آموزان را شامل مي شود .

حجم نمونه و روش نمونه گيري

با استفاده از فرمول كوكران 574 دانش آموز ( 264 دانش آموز دختر و 310 دانش آموزپسر )

با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي به عنوان نمونه انتخاب شده اند براي انجام اين كار ابتدا با توجه به جمعيت دانش آموزان شهرستان نسبت ( سهم ) نمونه ( با توجه به جنسيت ) بر آورد و سپس با عنايت به حجم نمونه مد نظر به روش تصادفي ساده نمونه مورد نياز برگزار شدند .

روش تحقیق :

اين پ‍ژوهش از نوع توصيفي – تحليلي بوده كه علاوه بر اين كه به توصيف متغيير هاي مورد مطالعه مي پردازد به علل و پيش بيني روابط بين متغيير ها هم نظر دارد

ابزار تحقيق:

آزمون اضطراب كتل

اين آزمون شامل 40 پرسش است كه به طور كلي از اجزاي آن 3 نمره به دست آمده است.

نمره كلي اضطراب كه جمع امتيازاتي است كه از 40 ما ه تست بدست مي آيد .

اضطراب پنهان كه جمع امتيازات مواد 1 تا 20 آزمون مي باشند .

اضطراب آشكار كه جمع امتيازات مواد 21 تا 40 آزمون است .

در اين پ‍ژوهش از نمره كلي به عنوان اضطراب كلي استفاده مي شود ، نمره طراز شده اي كه بين 0 تا 3 باشد نشان دهنده عدم اضطراب يا اضطراب طبيعي 4 تا 6 اضطراب متوسط 7 تا 10 اضطراب شديد است . روايي و پايايي اين آزمون در حد قابل قبول است و ضريب همبستگي اين پرسش نامه با پرسش نامه اضطراب اسپيلبرگ 86 % مي باشد ( توكلي 1378 ) در تحقيقات انجام شده از آن كرار استفاده شده است كه مي توان به هنجار يابي دادستان و منصوري ( 1367 ) ، تموري (1376) آشتياني (1375) و ...اشاره كرد.

پرسش نامه محقق ساخته

اين پرسش نامه جهت گرد آوري اطلاعات فردي و وي‍‍ژگي هاي خانوادگي و ميزان رضايت از آموزشگاه كه پس از مشورت با معلمين با تجربه و مديران با سابقه مدارس تنظيم و پس از اجراي آزمايشي نواقص آن بر طرف و پرسش نامه نهايي تدوين گرديد .

روش جمع آوري اطلاعات و روشهاي آماري

جهت گرد آوري داده ها با مراجعه به مدارس آزموني ها انتخاب شده را توجيه و با ايجاد آمادگي عاطفي آزمونها توزيع و اجرا گرديد و سپس با استفاده از برنامه كامپيوتري SPSS داده ها استخراج شد و با استفاده از روش هاي آماري داده ها خلاصه و با استفاده از روش هاي آما استنباطي ضريب همبستگي پيرسون و t تست ، فرضيه هاآزمون گرديد

تجزيه تحليل داده ها ( ارائه نتايج تجزيه و تحليل آماري اين پژوهش در دو بخش توصيفي و استنباطي تنظيم شده است . در بخش اول ابتدا متغيير هاي اصلي كه با توجه به آنها فرضيه هاي تحقيق آزمون مي شود و مورد بررسي گرفته و سپس توصيف آماري داده هاي ديگر كه اساس نتايج ضمني تحقيق مي باشد ارائه شده است .

بخش دوم به آزمون فرضيه ها اختصاص يافته است .

اضطراب كلي

جدول (1)

	فراواني	ميانگين	انحراف استاندارد
دختران	267	93 ، 42	1 ، 9
پسران	285	5 ، 39	5 ، 8
جمع	552	15 ، 41	1 ، 9

ميزان اضطراب كلي دانش آموزان ( 5 ، 41 ) با انحراف استاندارد ( 9 ، 8 ) مي باشد كه ميزان متوسط اضطراب دختران ( 93 ، 42 ) بيشتر از پسران ( 5 ، 39 ) است .

نمودار مقايسه ميزان اضطراب دختران و پسران

2-سطوح اضطراب

جدول (2)

	دختران		پسران	جمع
فراواني	درصد	فراواني	درصد	جمع فراواني	درصد
طبيعي	30	11	45	16	75	14
اضطراب كم	120	45	171	60	291	53
اضطراب متوسط	92	35	59	21	151	27
اضطراب شديد	25	9	10	3	35	6

جدول (2) نشان مي دهد 14 درصد دانش آموزان طبيعي 53 درصد اضطراب كم 27 درصد اضطراب متوسط و 6 درصد اضطراب شديد كه درصد دانش آموزان دختر داراي اضطراب شديد 9 درصد بيشتر از پسران مي باشد .

نمودار مقايسه سطوح اضطراب دختران و پسران

ستون كم رنگ دختران ...... ستون پررنگ پسران

اضطراب كلي شامل اضطراب پنهان و آشكار است كه در جدول زير وضعيت دانش آموزان مشخص شده است :

اضطراب پنهان :

جدول (3)

انحراف استاندارد	ميانگين	فراواني
8 ، 4	7 ،20	267	دختران
4 ، 4	4 ، 19	285	پسران
65 ،4	05 ،20	552	جمع

جدول فوق نشان مي دهد كه ميانگين اضطراب پنهان دانش آموزان ( 05 ، 20 ) كه ميزان متوسط اضطراب دختران ( 7 ، 20 ) بيشر از پسران ( 4 ، 19 ) است .

اضطراب آشكار

( جدول4)

انحراف استاندارد	ميانگين	فراواني
9/4	3/22	267	دختران
6/5	13/20	285	پسران
4/5	2/21	552	جمع

ميزان متوسط اضطراب آشكار دانش آموزان (2/21 ) است كه ميزان متوسط اضطراب آشكاردختران (3/22 )بيشتر از پسران (13/20 ) مي باشد .

پيشرفت تحصيلي

( جدول 5)

انحراف استاندارد	ميانگين	فراواني
2/2	6/14	267	دختران
4/2	6/13	285	پسران
3/2	1/14	552	جمع

ميانگين پيشرفت تحصيلي دانش آموزان (1/41 ) با انحراف استاندارد (3/2 ) مي باشد كه ميزان متوسط پيشرفت تحصيلي دختران (6/14 ) بيشتر از پسران (6/13) است

نمودارمقايسه ميزان پيشرفت تحصيلي دختران و پسران

سطوح پيشرفت تحصيلي

( جدول 6)

جمع	دختران	پسران
درصد	فرواني	درصد	فرواني	درصد	فراواني
5/4	25	5/1	4	4/7	21	خيلي ضعيف (0-9)
4/38	2/2	7/33	90	8/42	122	ضعيف(10-13 )
9/44	248	1/49	131	41	117	متوسط ( 14-16)
1/12	67	7/15	42	8/8	25	خوب ( 17-20)
552	267	285	جمع

جدول فوق نشان مي دهد معدل5/4% دانش آموزان كمتر از 10 مي باشد كه درصد پسران 4/7 % بيشتر از دختران مي باشد ، معدل 4/38 % بين 10-99/13 و 44/9 % بين 14-99/16 و معدل 1/12 % دانش آموزان 17 و بالاتر مي باشد و درصد دانش آموزان دختر كه سطح پيشرفت تحصيلي آنان خوب بوده 7/15 % بيشتر از پسران 8/8 % است .

2-4-رضايت از امكانات آموزشگاه

( جدول 7)

	پسران	دختران
درصد	جمع	درصد	فرواني	درصد	فرواني
22	123	28	75	18	48	كاملاً ناراضي
31	171	28	78	35	93	ناراضي
35	191	35	99	34	92	راضي
12	65	10	31	13	34	كاملاً راضي
550		283		267	جمع

در مجموع ( 47%) درصد از امكانات آموزشگاه اظهار رضايت كرده اند . درصد رضايت دختران (47% ) بيشتر از پسران (45% ) مي باشد .

نمودار ميزان رضايت دانش آموزان از آموزشگاه

رضايت از آموزشگاه شامل رضايت از امكانات آموزشگاه ، روش برخورد و تدريس دبيران، و روش برخورد رئيس و معاون مدرسه مي شودكه هر كدام جداگانه طرح و برسي مي شود .

3-4- رضايت از روش تدريس دبيران

جدول ( 8)

	پسران	دختران
درصد	جمع	درصد	فرواني	درصد	فرواني
2	17	4	12	2	5	كاملاًناراضي
8	41	7	19	8	22	ناراضي
38	209	35	100	41	109	راضي
51	282	54	152	49	130	كاملاً راضي
549			283		266	جمع

در مجموع( 89 % ) درصد دانش آموزان از روش تدريس دبيران اظهار رضايت كرده اند . و درصد رضايت دختران (90 % ) بيشتر از پسران ( 89 % ) مي باشد .

اميد به ادامه تحصيل در دانشگاه

جدول (9)

جمع	پسران	دختران
درصد	جمع	درصد	فرواني	درصد	فرواني
5	26	6	18	30	8	خيلي كم
10	56	8	21	13	35	كم
16	85	17	48	14	37	متوسط
69	376	69	192	7	184	زياد
543	279	264	جمع

جدول نشان مي دهد در مجموع 69 % دانش آموزان اظهار نموده اند كه اميد زيادي به ادامه تحصيل در دانشگاه در آينده داند كه 15 % اظهار نااميدي كرده اند درصد اظهار نااميدي پسران 14 % كمتر از دختران 16 % مي باشد .

رضايت از جذابيت ظاهري خود

جدول( 10 )

پسران	دختران
درصد	فراواني	درصد	فراواني
4	10	1	3	كاملاً ناراضي
6	17	6	6	ناراضي
35	101	35	92	راضي
55	156	58	155	كاملاً راضي
	248		266	جمع

در مجموع 91 % دانش آموزان از جذابيت ظاهري خود اظهار رضايت نموده اند و 9 % اظهار نارضايتي نموده اند درصد پسران راضي 90 % كمتر از دختران 93 % است .

بخش دوم : آزمون فرضيه ها

1-بين ميزان اضطراب دانش آموزان و پيشرفت تحصيلي آنان رابطه منفي وجود دارد

جدولR

سطح معني دار

تعداد نمونه

88%

552

بدست آمده 68 % بزرگتر از جدول مي باشد بنابراين فرضيه تحقيق تأييد مي گردد و نتيجه گرفته مي شود كه بين اضطراب و پيشرفت تحصيلي دانش آموزان رابطه وجود دارد .

2-ميزان اضطراب دانش آموزان دختران بيشتر از پسران است .

+جدول

درجه آزادي

+محاسبه

انحراف استاندارد

7/8

ميانگين

1/43

تعدادنمونه

267

دانش آموزان دختر

64/1

550

89/4

5/8

5/39

285

دانش آموزان پسر

بدست آمده 89/4 % بزرگتر ازجدول مي باشد بنابر اين زمينه تحقيق تأييد مي گردد ، نتيجه گرفته مي شود كه ميزان اضطراب دختران بيشتر از پسران است

نتيجه گیری

1-بين سطح اضطراب دانش آموزان و رضايت آنان از آموزشگاه رابطه وجود دارد .

نتيجه بدست آمده نشان مي دهد كه هرچه سطح اضطراب دانش آموزان بيشتر مي شود از ميزان رضايت آنان از آموزشگاه كاسته مي شود . امكانات مدرسه و نحوه برخورد كاركنان و اوليا مدرسه مي تواند موجب كاهش يا افزايش اضطراب شود

2-ميزان اضطراب دانش آموزاني كه اميد به تحصيل در دانشگاه دارند بيشتر از دانش آموزان ناميد است .اميد به ادامه تحصيل در دانشگاه دانش آموزاني است كه اضطراب بيشتر يا اضطراب آنها كم است . دغدغه هاي فرد مضطرب درباره آينده تحصيلي شديد و اين امر موجب مي شود كه جهت مقابله با اين اضطراب سطح آرزوهاي خود را كاهش داده كه يكي از نتايج ناميدي نسبت به ادامه تحصيل در دانشگاه است.

3-پيشرفت تحصيلي دانش آموزاني كه اميد به ادامه تحصيل در دانشگاه دارند بيشتر از دانش آموزان نااميد است . اميد به ادامه تحصيل موجب افزايش فعاليتهاي درس دانش آموز باعث پيشرفت تحصيلي او مي شود . البته پيشرفت تحصيلي متقابلاً موجب اميد بيشتر به ادامه تحصيل در آينده مي شود تحقيقات دلالت بر اين مطلب داند كه انتظار از خود از عوامل موثر در فعاليتهاي فردي مي باشد بنابراين سطح انتظار تحصيلي دانش آموزان از خود از عوامل تعيين كننده ميزان فعاليتهاي درسي آنان مي باشد.

4-ميزان اضطراب دانش آموزاني كه خود پنداره بدني آنان مثبت است كمتر از دانش آموزاني مي باشد كه خود پنداره بدني آنان منفي است . يكي از عواملي كه در ميزان احساس ارزشمندي فرد موثر است خودپنداره جسمي يا تصور مثبت و منفي از ظاهر و جذابيت خويش است . چنانچه اين تصور مثبت باشد ميزان احساس ارزشمندي افزايش پيدا مي كند در نتيجه از نگراني فرد مي كاهد و ميزان اضطراب آنان كمتر از كساني است كه تصور آنان منفي است

5-ميزان اضطراب دانش آموزاني كه درآمد خانوادگي آنها مناسب است . با آناني كه درآمد خانوادگي آنها نامناسب است تفاوت معني دار وجود ندارد اظهارات آزمودنيها نشان مي دهد كه اكثر آنان (73 % ) وضعيت مالي خانواده خود را مطلوب دانسته اند و اين تحقيق نشان مي دهد امكانات مالي با اضطراب مرتبط نيست اين متغيير از عوامل ديگر متأثر است

پيشنهادها وكاربرد نتايج پ‍‍‍ژوهش

1:با توجه به حجم مشكلات عاطفي وميزان آن لازم است كه در مدارس مشاورين با تجربه وبا تخصص كافي در ضمينه مشاوره ومسائل روانشناسي نوجواني به كار گرفته شود.

2:به علت تا ثير مسائل خانوادگي در مشكلات رواني دانش آموزان در جهت آگاه ساختن والدين ازمسائل و مشكلات نوجواني و نحوه برخورد ومقابله با آنها ازطريق انجمن اولياء ومربيان وتشكيل كلاسهاي آموزشي با حضور مشاورين وروانشناسان خبره اقدام جدي شود.

3:آگاه نمودن مديران ومعاونين مدارس نوجوانان و اقدامات مشاوره جهت فراهم ساختن برنامه راهنمايي و مشاوره

4: اقدام مستمر در جهت آگاه نمودن دانش آموزان با مسائل ، مشكلات و مسائل خود با استفاد از شيوه هاي نوين و مشاوره گروهي

5: شناسايي دانش آموزاني كه نياز به روان درماني داشته و اقدام جهت درمان آنها

6: توجه جدي به وضعيت عاطفي و هيجاني دانش آموزان دختر و آموزش مهارتهاي مقابله با مشكلات هيجاني و عاطفي خود

7: اقدام در جهت شناسايي مشكلات ر واني دانش آموزان و تدابير اقدامات روان شناسان براي مقابله با مشكلات آنها در ابتداي ورود به دبيرستان و برنامه ريزي جهت پيشگيري

محدوديتهاي پژوهش

1-عدم پيشينه ( عدم دسترسي ) كافي و مستند در زمينه مشكلات عاطفي دانش آموزان

2-عدم همكاري بعضي از مسئولين مدارس در جهت اجراي آزمون

3-در تعميم نتايج توجه به جامعه آماري اين تحقيق ضروري است . آزمودنيهاي اين طرح دانش آموزان سال سوم مي باشد كه به علت عدم دسترسي به ميزان مشكلات دانش آموزان ديگر پايه ها امكان مقايسه وتحليل آن وجود ندارد

4-توجه به مسائل اجتماعي در تحليل مشكلات عاطفي ، خانوادگي و فردي ضروري است . كه بررسي تأثير مسائل دور از دسترس و خارج از اهداف بوده است

5- امكان مبالغه دانش آموزان در گزارش وضعيت عاطفي ، هرچند محقق و كارمندان در جهت توجيه دانش آموزان سعي لازم نمودند و پيشنهاد ناظر محترم طرح ، داده هاي بدست آمده كه احتمال مي رفت كه گزارش آزمودني ها از وضعيت عاطفي و درسي نادرست باشد حذف شد

منابع

الف : كتاب

1-اتكينسون . آد . ال . اتكينسون . آر . اس ، رهيگيارد . اي 1376 ضمينه روان شناسي جلد دوم ترجمه براهني محمد تقي و همكاران

2-احمد احمدي (1378) نوجوانان و جوانان . اصفهان . مشمل

3-بل ، سموئل ( 1373 ) انگيزش در آموزش و پرورش ( ترجمه علي اصغر ) شيراز ، دانشكده شيراز

4-پاول. جي تروور . جي سيمون (1377). فشار رواني ، اضطراب و اههاي مقابله با آن . ترجمه : عباسي بخشي پور ود سر و صبوري مقدم ، حسن . مشهد . آستان قدس

5-ريو . جان مارل شال (1376 ) انگيزش و هيجان ، ترجمه . سيد محمدي ، يحيي ، تهران

ب: پايان نامه و مقالات

1-بررسي مقايسه اي وضعيت رواني ( اضطراب ) دانش آموزان سال سوم متوسطه و پيش دانشگاهي قم :ضفيني محمد جواد ( 1379 )

2-ذ بررسي علل اضطراب دانش آموزان دوره متوسطه و پيش دانشگاهي شهرستان جيرفت : زهرا غضنفري . احمد 80-79

3-بررسي شكل گيري منابع اضطراب بر مبناي طراز تحول رواني . اجتماعي در دختران سال سوم متوسطه تهران پيروزي ، سهيل ، 79-78

اضطراب و پیشرفت تحصیلی بین دانش آموزان

مطالب مشابه :

پيشرفت تحصيلي

ارزشيابي پيشرفت تحصيلي

عوامل مؤثر بر پيشرفت تحصيلي دانش آموزان

بررسی تاثیر سطح سواد والدین بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

آيين نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي (توصیفی) دوره ابتدايي

پيشرفت تحصيلي و عوامل موثر در آن

نقش خانواده در پيشرفت تحصيلي

روشهاي نوين ارزشيابي پيشرفت تحصيلي

آيين‌نامه ارزشيابي پيشرفت تحصيلي و تربيتي دوره ابتدايي

اضطراب و پیشرفت تحصیلی بین دانش آموزان